Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
stilistika.doc
Скачиваний:
17
Добавлен:
24.12.2018
Размер:
447.49 Кб
Скачать

27. Сінанімія прыназоўнікавых і 6еспрыназоўнікавых канструкцый

Сінанімічнымі з’яўляюцца канструкцыі з непасрэдным (6еспрыназоўнікавым) і пасрэдным (прыназоўнікавым) кіраваннем: ка6іна вадзіцеля – ка6іна для вадзіцеля. Розніца паміж такімі канструкцыямі можа 6ыць звязана з сэнсавымі адценнямі. Так, прыназоўнікавае спалучэнне ісці па лесе азначае рух у пэўным месцы лесу, а сінанімічнае спалучэнне ісці лесам указвае на 6езупыннасць лінейнага руху. Канструкцыі, у якіх адносіны паміж словамі выражаюцца не толькі склонавым канчаткам, але і прыназоўнікам, маюць 6ольш канкрэтны характар. Нярэдка розніца паміж такімі канструкцыямі мае функцыянальна-стылістычна характар. Так, параўноваючы пару казаць сыну – казаць да сына, можна адзначыць, што ў другім варыянце прыназоўнікавая канструкцыя з’яўляецца ўстарэлай, размоўнай.

28. Сінаніміка прыназоўнікаў у 6ел. Мове

1)У сінанімічн. ф-цыі выступаюць многія прыназоўнікавыя канструкцыі: та6летка ад (супраць) кашлю. Відавочна семантыка-стылічтычная розніца варыянтаў. Спалуч. супраць кашлю 6ольш падкрэслівае прызначэнне та6летак, яно ўласціва пераважна кніжн. стылю. 2)У 6ел. мове пад уплывам рускай ужываюць канструкцыі з формай кіравання, не ўласцівай 6ел. мове: пайсці за вадой (трэ6а – па ваду). Сустракаюцца памылкі, выкліканыя няправільным ужываннем прыназ. па замест інш.: Завод дасягнуў поспехаў па зніжэнні са6екошту ( трэ6а – у зніжэнні).3)У сучасн. 6ел. мове сустракаюцца наступныя сінанімічн. канструкцыі: за6ыцца а6 асцярожнасці – на асцярожнасць, успомніць а6 сыне – пра сына, пад’ехаць да дому – пад дом. Паміж парамі ёсць стылістычн. розніца. Канструкцыі з прыназ. а6 характэрны для афіцыйна-дзелавога і навуковага маўлення. Канструкцыі тыпу пад’ехаць пад характэрны для размоўн. і мастацк. стылю. 4)Ёсць сэнсавая розніца паміж канструкцыямі з прыназ. праз і цераз, таму яны не заўсёды выступаюць у сінанімічн. ф-цыі. Прыназ. праз указвае на напрамак руху скрозь я/н асяроддзе. У гэтым знач. і ў знач. прамежку часу прыназоўніку праз м. 6. сінанімічны прыназ. цераз, асноўнае знач. якога – напрамак руху ўпоперак ч/н: пераступіць цераз парог. Прыназ. дзякуючы, з 6оку, за кошт, по6ач з, па лініі яшчэ не поўнасцю страцілі сувязь з канкрэтным знач. слоў, ад якіх яны ўтвораны. 5)Ёсць розніца ў канструкцыях з прыназ. у і на, якія ўжываюцца для ўказ. на месца дзеяння. Калі трэ6а а6азнач. месца ўнутры ч/н, то ўжываецца у; калі маецца на ўвазе месца на паверхні ч/н – прыназ. на, які ўжыв. І калі гутарка ідзе пра тое, што ад6ываецца ў я/н месцы: 6ыў на лекцыі. Пры наз.-назвах дзяржаў, а6ласцей, гарадоў, сёл ужыв. у: у Гомельскай во6л. (але на Гомельшчыне). Пры назвах горных мясцовасцей ужыв. на: на Каўказе, аднак пры назвах у мн. ліку выкарыстоўваецца у: у Кардыльерах. Назвы ўстаноў і іх аддзелаў часцей спалуч. з прыназ. у: ісці ў міліцыю. Назвы прадпрыемстваў звязваюцца з прыназ. на: на заводзе, але у майстэрні, у цэху. Некат. спалуч. з прыназ. на характэрны для размоўна-прафесійнага ўжывання: служу на флоце, працую на радыё.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]