- •1. Прадмет і задачы стылістыкі
- •2. Стылістыка і рыторыка
- •3. Сучасны стан стылістыкі як філалагічнай дысцыпліны
- •4. Вывучэнне пытанняў стылістыкі ў айчыннай філалогіі
- •5. Выбар слова. Прадметна-лагічнае і асацыятыўнае значэнне слова. Аб’ем і змест паняцця, выражаннага словам.
- •6. Агульная стылістычная характарыстыка лексікі сучаснай беларускай мовы. Эмацыянальна-экспрэсіўныя і функцыянальна-стылістычныя тыпы лексікі.
- •8. Стылістычнае выкарыстанне сінонімаў і перыфразаў.
- •9. Стылістычныя функцыі сінонімаў у мастацкай і публіцыстычнай літаратуры. Адкрытае і скрытае выкарыстанне сінонімаў.
- •10. Выкарыстанне амонімаў і паронімаў у стылістычных тэкстах. Каламбур і паранамазія. Памылкі ў выкарыстанні амонімаў, паронімаў і мнагазначных слоў.
- •11. Стылістычнае выкарыстанне антонімаў. Антытэза.
- •12. Стылістычнае выкарыстанне архаізмаў і неалагізмаў.
- •13.Запазычаныя словы, іх стылістычнае выкарыстанне ў смі
- •14. Слова і вобраз
- •15. Пераноснае ўжыванне слова. Тропы і іх стылістычная характарыстыка
- •16. Фоніка. Моўныя сродкі гукапісу
- •17. Тыповыя памылкі словаўжывання
- •18. Стылістычныя асаблівасці ўжывання назоўніка
- •19 Асаблівасці стылістычнага выкарыстання прыметнікаў.
- •20 Стылістычна выкарыстання займеннікаў
- •21. Вобразна-экспрэсіўныя якасці дзеяслова
- •22. Стылістычныя рэсурсы беларускага сінтаксіса. Асаблівасці сінтаксіса розных стыляў мовы
- •23. Стылістычныя асаблівасці розных тыпаў простага сказа.
- •24. Сінаніміка форм выказніка. “Расчляненне выказніка”.
- •25. Актуальнае чляненне выказвання і парадак слоў у сказе
- •26. Некаторыя выпадкі кіравання
- •27. Сінанімія прыназоўнікавых і 6еспрыназоўнікавых канструкцый
- •28. Сінаніміка прыназоўнікаў у 6ел. Мове
- •29. Стылістычныя аса6лівасці выкарыстання аднародных членаў сказа ў мастацкай літаратуры
- •30. Стылістычн. Аса6лівасці сказаў з аднароднымі членамі
- •Паралельныя сінтаксічныя канструкцыі
- •Стылістычныя асаблівасці канструкцый з дзеепрыметнікавымі словазлучэннямі
- •Стылістычныя асаблівасці канструкцый з дзеепрыслоўнымі словазлучэннямі
- •Стылістычныя асаблівасці канструкцый з аддзеяслоўнымі назоўнікамі
- •Экспрэсіўнае вылучэнне членаў членаў сказа
- •Асаблівыя прыёмы сінтаксічнай арганізацыі маўлення
- •37. Стылістычнае выкарыстанне складаных сказаў. Памылкі ў складаных сказах
- •38. Стылістыка тэксту як састаўная частка стылістыкі
- •39. Стылістыка мовы і стылістыка маўлення.
- •40. Звышфразавыя адзінствы
- •41. Тыпы сувязі ў празаічных строфах
- •42. Функцыянальна-сэнсавыя тыпы маўлення: апісанне, апавяданне, разважанне
- •43. Моўны вобраз у мастацкай літаратуры і публіцыстыкі.
- •Функцыянальныя стылі мовы. Агульная характарыстыка.
- •46 Асноўныя фунуцыі мовы і прынцыпы вылучэння функцыянальных стыляў
- •Гутарковы стыль
- •48. Афіцыйна-дзелавы стыль
- •49. Навуковы стыль
- •50. Публіцыстычны стыль
- •51. Літаратурна-мастацкі стыль
- •52. Асаблівасці мовы газеты, рыдё і тэлебачання як смі
- •53. Стыль інфармацыйнай заметкі
- •54. Стыль рэпартажу
- •55. Стыль публіцыстычнага тэксту
- •56. Стыль інтэрв’ю
2. Стылістыка і рыторыка
Стылістыка прыйшла на смену рыторыцы — навуцы аб прамоўніцкім майстэрстве, аднак асобныя стылістычныя праблемы распрацаваны раней.
Развиццю антычнай науцы спрыял дэмакратычны лад жыцця 5-4 ст. до н.э. афины, законы салона, суды, лагографы, дэмасфен-заснавальник, горги, исакрат, трасимах – теоретики. Рим – тацыт, квінтыліян, трасімах. Арыстоцель “поэтыка”, “рыторыка” – стыль як сродак пераканання.
Гісторыя: мова як эстэтычны феномен (Фослер, Верлі,Шпіцэр). Ш.Балі размяжоўваў паняцці “літаратурная мова” і “мова мастацкай літаратуры”, але выводзіць апоншюю за мову стылістыкі наогул. У Расіі — Ламаносаў, Пракаповіч.
Бялінскі: стылістыка павінна прыйсці на змену рыторыцы (гаварыць правільна і гаварыць добра — не адно і тое ж). Стылістыка павінна з’явіцца дадатковай часткай граматыкі. У апошні час — праблемы функцыянальнай стылістыкі. У савецкі перыяд — Шчэрба, Пяшкоўскі, Вінаградаў, Яфімаў.
3. Сучасны стан стылістыкі як філалагічнай дысцыпліны
У апошні час — праблемы функцыянальнай стылістыкі. Падкрэсліваецца неабходнасць садружнасці стылістыкі і літаратуразнаўства, і іншых дысцыплін.
Неабходна размяжоўваць праблемы стылістыкі і праблемы культуры мовы.
Зараз стылістычныя пытанні разглядаюцца праз прызму мастацкай літаратуры, але паняцці літаратурная мова і мова мастацкай літаратуры — зусім не тоесныя.
Адна з цэнтральных праблем — функцыянальна-стылістычная дыферэнцыяцыя.
Стылі не ізаляваны адзін ад аднаго, таму не з’яўляюцца замкненымі сістэмамі.
4. Вывучэнне пытанняў стылістыкі ў айчыннай філалогіі
Першыя распрацоўкі — 20-30-я гады, больш сістэматычна — у пасляваенны перыяд.
Колас, Чорны, Крапіва, Лужанін, Скрыган, Глебка.
Чорны: пытанні стылістычнай дыферэнцыяцыі моўных сродкаў, сінанімікі, эмацыянальна-экспрэсіўнай афарбоўкі лексікі, фразеалогіі і сінтаксісу, функцыянальных стыляў, газетнай мовы. Патрабаваў мэтазгоднага і мэтанакіраванага выкарыстання сродкаў беларускай мовы ў адпаведнасці з жанрам, агульнай эспрэсіўнай накіраванасці твору. Стыль і змест узаемазвязаны. “Мова — жывая істота”. Звяртаў увагу на асаблівасці стылю аўтарскай мовы і мовы персанажаў, публіцыстычнай мове.
Найлепшыя вынікі беларускай стылістыкі — у вывучэнні праблем мастацкага стылю (Адамовіч, Шкраба, Яскевіч, Юрэвіч, Дзюбайла), поспехі ў галіне лінгвастылістыкі (Янкоўскі, Анічэнка, аксамітаў). Пытанні разглядаюцца пераважна ў нарматыўна-стылістычным, а не функцыянальна-стылістычным напрамку.
Пытанне тэорыі стылю. Тэрмін стыль па-рознаму трактуецца ў мастацтвазнаўстве, літаратуразнаўстве і лінгвістыцы. Стыль — агульнасць эстэтычных ідэалаў, мастацкай інтэрпрэтацыі жыцця (шырокае разуменне). Стыль — стыль пісьменніка (вузкае). У літаратуразнаўстве: стыль пакуль не мае глыбокай асновы. Мова твору разглядаецца з двух бакоў: з пункту гледжання агульнай нацыянальнай нормы і ідэйна-тэматычнага, вобразнага зместу твору.