- •Философия пәнінен таратылу материалдары
- •Дүниеге көзқарастың түрлері
- •Философияның негізгі әдістері
- •Философияның негізгі сұрағы
- •Филосфияның тарихи кезеңдері
- •Түрлі философиялық мектептердің тұжырымындағы философияның негізгі сұрақтары (мәселелері)
- •Философиялық танымның түрлері және ерекшеліктері
- •Философияның қоғамдық қызметтері
- •Философия әрбір адамға не ұсына алады? (философияны оқудың практикалық мәні)
- •Тақырып 2. Көне Үнді және Қытай фиолософиясы көне үнді философиясының дамуының кезеңдері
- •Үнді философиясының қалыптасуы мен дамуына негіз болған көне үнді діни және діни-философиялық әдебиеттері
- •Көне үнді философиялық мектептері
- •Көне үнді философиясының маңызды ұғымдары
- •Көне қытайда философияның қалыптасуы мен дамуына ықпал еткен діни, діни-философиялық, тарихи әдебиеттер
- •Көне қытай философиялық негізігі мектептері және қарастырған мәселелері
- •Көне қытай философиясының маңызды ұғымдары
- •Қытай философиясының мектептері және филсофиялық тұжырымдары
- •Тақырып 3. Антика философиясы
- •Антикалық философияның мектептері (көне грек және көне рим)
- •Антикалық философияның классиктері
- •Аристотель бойынша ғылымдар классификациясы
- •Тақырып 4 Орта ғасырлар философиясы орта ғасырлардағы батыс философиясының дамуының бағыттары (іі-хіү ғғ.)
- •Орта ғасырлық батыс философиясының қалыптасуының алғышарттары
- •Орта ғасырлық батыс философиясының негізгі позициялары
- •Аврелий августин және фома аквинский ілімдері
- •Орта ғасырлардығы шығыс философиясы
- •Шығыс перипатетизмі
- •Тақырып 5. Қайта өрлеу дәуірінің философиясы қайта өрлеу дәуірінің философиясы (XIV-XVI ғ.Ғ.). Қайта өрлеу дәуірінің философиясының даму кезеңдері
- •Қайта өрлеу дәуірінің философиясының ерекшеліктері
- •Қайта өрлеу дәуірінің әлеуметтік-саяси философиясы
- •Тақырып 6. Жаңа заман және ағартушылық философиясы
- •Жаңа Заман философиясының дамуының негізгі бағыттары (xүіі-хүіiIғғ)
- •Жаңа заман эмпиризмі
- •Жаңа заман рационализмі
- •Ағартушылық философиясы
- •Хүііі ғ. Француз ағартушылығы
- •Тақырып 7. Неміс классикалық философиясы (хүiіі-хіХғғ.)
- •Марксизм ілімі
- •Тақарап 8. Орыс философиясы
- •Тақарап 9. Қазақ философиясы
- •Қазақ философиясының дамуының кезеңдері
- •Орта ғасырлық қазақ философиясы
- •Қазақ ағартшылық философиясы
- •Хх ғ. Басындағы ағартушы-демократиялық философия
- •Тақырып 10. Хіх-хх ғғ. Батыс философиясы хх ғасыр Батыс философиясы
- •Позитивизм философиясы
- •Психоанализ философиясы
- •Экзистенциализм философиясы
- •Постмодернизм философиясы
- •Тақарып 11. Онтология: негізігі түсініктері мен қағидалары. Даму теориясының мәселеері
- •Субстанция туралы философиялық тұжырымдар
- •Христиандық догматтық теология бойынша болмыстың онтологиялық құрылымы
- •Г.Гегель бойынша бойынша болмыстың онтологиялық құрылымы
- •Әлем орталығы туралы тұжырымдар
- •Философиядағы материя ұғымы
- •Материяның құрылымдық деңгейлері
- •Материяның формалары
- •Кеңістік-уақыт туралы негізгі концепциялар
- •Материя қозғалысы және оның түрлері
- •Ғарыштағы материя ұйымдастырылуының деңгейлері
- •? Диалектика
- •Сананның пайда болуы туралы философиялық концепциялар
- •Тақырып 12. Гносеология: мәселелер шеңбері Гносеологияның негізгі мәселелері мен сұрақтары
- •Дүниені танып білу мүмкіндігі мәселесінің шешімдері
- •Жартылай агностисизм
- •Агностисизм гносеологиялық концепциялар
- •Сезімдік танымның формалары
- •Рационалды танымның формалары
- •Ақиқаттың түрлері
- •Ғылыми танымның өзіндік ерекшелігі
- •Тақырып 13. Философиялық антропология негіздері және аксиология Философиялық антропологияның мәселелері және сұрақтары
- •Адам мәні туралы тұжырымдар
- •Адам мәнін айқындаудағы негізіг ыңғайлар
- •Платон бойынша адамның антропологиялық құрылымы
- •Аристотель бойынша адамның антропологиялық құрылымы
- •Ортодоксальды христиан философиясы бойынша адамның антропологиялық құрылымы
- •Антропогенездің негізгі концепциялары
- •Йога және психоанализ философиясы бойынша адамның психикалық әлемінің құрылымы
- •Адам санасының қалыптасуы мен дамуына әсер ететін факторлар
- •Адам өмірінің мәні мәселесіне байланысты философиялық тұжырымдар
- •Антропологиялық биоэтиканың қазіргі заманғы мәселелері
- •Аксеология
- •Адамның қоғамдық өмірдегі негізгі реттеушілері
- •Адамзат құндылықтарының түрлері мен иерархиясы.
- •Құндылық мәселесі туралы философиялық тұжырымдар
- •Тақырып 14. Қоғам және мәдениет философиялық талдаудың негізі ретінде
- •Қоғамның негізгі сипаттары
- •Қоғам өмірінің салалары
- •Тарихи материализм (Марксизм) концепциясына сәйкес қоғам құрылымы
- •Тарихи материализм (Марксизм) концепциясына сәйкес әлеуметтік-экономикалық формация
- •Қоғам дамуының түрлері
- •Қоғам дамуы туралы теориялар
- •Қоғамдағы билік түрлері
- •Мемлекет түрлері
- •Құқықтық мемлекетегі биліктің тармақтары
- •Азаматтық қоғам
- •Мәдениет философиясы
- •Мәдениет туралы философиялық тұжырымдар
- •Мәдениеттің қоғамдық қызметтері
- •Мәдениеттің формалары мен түрлері
- •Өркениет ұғымы
- •Өркениет ұғымының мәні (ойшылдар мен зерттеушілер бойынша)
- •Хх-ххі ғғ.Мәдениет пен өркениеттің даму тенденциялары
- •Тақырып 15. Қазірігі заманғы жаһандық мәселелер қазірігі заманғы мәдениет пен философиядағы контртенденциялар
- •Қазірігі заманғы өркениет дамуының ішкі және сыртық факторлары
- •Ххі ғасыр басындағы ғаламдық мәселелер
- •Ғаламдық мәселелерді шешудің ұсынылатын жолдары
- •Ғаламдық мәселелердің жалпы себептері
- •Ғаламдық мәселелерді шешу жолындағы қажетті әлеуметтік-мәдени шарттар
- •Болашақты зерттеу
- •Болашақты зерттеудің әдістері
- •Кейбір мүмкін болатын өркениет дамуының моделдері
Философиялық танымның түрлері және ерекшеліктері
№ |
Филсофиялық танымның түрлері |
Танымның негізі | |
1 |
Қарапайым («тұрмыстық») философия |
Шынайылықты сезімдік қабылдау, объективті тәжірибемен және шынайлықпен байланысты немесе байланысы жоқ үстірт көзқарас. | |
2 |
Діни-қағидаттық философия |
Діни догмаларға сүйену, сенімнің білімнен жоғары екендігі туралы тұжырымнан туындаған, ақылды сенімді талдау мен дәлелдеу үшін қолданады. | |
3 |
Мистикалық философия |
Жеке немесе тарихи мистикалық тәжірибе ақыл құралдарымен ұғынылатын, талданылатын эмпирикалық, рационалды және иррацоналды таным. | |
4 |
Ғылыми таным
|
Эмпирикалық философия |
Танымның құралдары ақыл арқылы ұғынылатын және талданатын объективті тәжірибе деп түсіндіріледі. |
Рационалистік философия |
Ақыл тұжырымдары интеллектуалды интуициядан шығады деп есептейді. | ||
Рационалды-эмпирикалық философия |
объективті тәжірибе, ақыл тұжырымдары және интелектуалды интуиция әрекеттері танымның құралдары болып табылады деп тұжырымдайды. |
Философияның қоғамдық қызметтері
Қызметі |
Мазмұны |
Дүниетанымдық |
дүние туралы тұтас түсініктің, пікірдің қалыптасуына әсер етеді. |
Әдістемелік |
қоршаған дүниені танудың негізгі әдістерін белгілейді, нақтылайды. |
Теоретикалық |
теорияны негіздеуге, қоршаған дүниені барынша жалпылауға, концептуалды ойлауға үйретеді. |
Гносеологиялық |
қоршаған дүниені дұрыс және ақиқат тануды (таным механизмін анықтауды) көздейді. |
Аксиологиялық (гр. аxios – құнды) |
заттар мен құбылыстарды құндылықтық тұрғыдан (моральдық, этикалық, әлеуметтік, идеологиялық) бағалауға үйретеді. |
Әлеуметтік |
қоғамның пайда болуы мен эволюциясын, қазіргі жағдайын, құрылымын, элементтерін, қозғаушы күшін, ішкі қайшылықтарын анықтап, жетілдіру жолдарын нұсқайды. |
Тәрбиелік |
гуманистік құндылықтарды, идеяларды зерттеп, қоғам мен адамға керектісін ендіру және адам өмірінің мәнін табуына көмектеседі. |
Сындарлы |
білімге сыни көзқараспен қарай отырып, таным көкжиектерін кеңейту, оны модернизациялау, білімнің ақиқаттылығы деңгейін жоғарлатады. |
Болжамдық (футурологиялық) |
қолда бар философиялық білімдерге, таным жетістіктеріне сүйене отырып, таным процесстерінің, адамның, табиғаттың, қоғамның даму тенденцияларын болжау болып табылады. |
Мәдени тасымалдау |
адамзаттың рухани мәдениетінің жетістіктерін ұрпақтан ұрпаққа жеткізу мен ұғындыруға көмектеседі |
Практикалық |
адамның практикалық өміріндегі мәнді, мақсатты, ережелерді, принциптер мен механизмдерді таңдауға көмектеседі |
Философия әрбір адамға не ұсына алады? (философияны оқудың практикалық мәні)
1 |
Әлем және адам туралы фундаментальды сұрақтарға жауап береді |
2 |
Әлемдегі өз орны және өмір мәні туралы ойлауға көмектеседі. |
3 |
«Өнегелі өмір» (яғни, иллюзиясыз, азапсыз, қателесусіз) принциптеріне үйретеді. |
4 |
Ішкі рухани «өзегін» бекітеді, өмірлік қиындықтарды жеңуге көмектеседі. |
5 |
Ойлаудың синтетикалық (филоосфиялық) сильіне, яғни, кез келген мәселені терең, жан-жақты қарауға және шешуге үйретеді. |
6 |
Ішік күшті жетілдіруге және дамытуға үйретеді. |
7 |
Болашақты болжауға және тануға үйретеді. |