- •Қазақстан Республикасының білім және ғылым Министрлігі
- •Қазақ гуманитарлық заң университеті
- •Экономика, бизнес және әлеуметтік ғылымдар жоғары мектебі
- •Гуманитарлық және жаратылыстану пәндері кафедрасы
- •Дәріс, семинар, практикалық, тәжірбиелік сабақтардың тақырыптық жоспарлары (тәжірбиелік жұмыстар)
- •Соөж және сөж тапсырмаларын орындаудың тақырыптық жоспарлары
- •Әдебиеттер тізімі Негізгі
- •Қосымша
- •Глоссарий
- •Білімдер бағалау жалпы шкаласы
- •Студенттердің білімін тексеру өлшемдері
- •Студенттер тарапынан түскен шағымның рәсімделуі.
- •Карта учебно-методической обеспеченности дисциплины
- •Дәріс сабақтарының курсы
- •№3 Дәріс. Қазақстанның ежелгі тұрғындарының әлеуметтік қатынастары мен ұйымдары.
- •6 Дәріс. Қазақстан монғол жаулаушылығы дәуірінде (XIII ғасыр)
- •Монғолдардың Қазақстан территориясын жаулап алуы. Ұлыстық жүйенің қалыптасуы.
- •Ұлық-Ұлыс және Ақ-Орда тарихы.
- •Монғолдардың Қазақстан территориясын жаулап алуы. Ұлыстық жүйенің қалыптасуы.
- •Ұлық-Ұлыс және Ақ-Орда тарихы. Қазақстан территориясын монғолдардың жаулап алуы. Ұлыстардың қалыптасуы.
- •XVI ғасырда Қазақ хандығының нығаюы мен дамуы.
- •XVII-ші ғасыр мен XVIII басындағы Қазақ хандығының саяси тарихы.
- •XVI-ші ғасыр мен XVIII басындағы Қазақ хандығының әлеуметтік-экономикалық дамуы.
- •XVI- ші ғасыр мен XVIII басындағы қазақ мәдениеті.
- •XVIII ғасырдың аяғындағы Ресейдің қазақ жеріне жүргізген әскери-саяси жүйесі.
- •1822 Және 1824 жылдардағы Жарғылар.
- •XVIII-ші ғасыр мен XIX ғасырдың іі жартысындағы әскери-казактары мен шаруаларының Қазақстан жерлерін отарлауы.
- •Қазақстанның саяси және әлеуметтік-экономикалық дамуы.
- •1886, 1891 Жж. Реформалар. Қазақстан территориясына алғаш қоныс аударушылар
- •XIX ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстан Экономикасы.
- •XIX ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстан мәдениеті.
- •13 Дәріс. XIX ғ. І жартысындағы ұлт-азаттық қозғалыстар
- •№ 14 Дәріс. Қазақстанда кеңес билігінің орнауы
- •1917 Ж. Қазан төнкерісі және кеңес билігінің орнатылуы.
- •1917-1918 Жж. «Алаш» және «Үш жүз » партиялары.
- •Жоспар:
- •1946-1964 Жылдардағы Қазақстанның экономикалық дамуы. Тың игеру жылдары.
- •1946-1964 Жылдардағы саяси жағдай.
- •Семинар №1 Семинар сабағының тақырыбы Қазақстан тарихына кіріспе
- •Семинар № 2 Семинар сабағының тақырыбы
- •Семинар № 3
- •Семинар № 5 Семинар сабағының тақырыбы
- •XVI-xviIғғ. Қазақ хандығы
- •Семинар № 6 Семинар сабағының тақырыбы
- •Семинар № 7 Семинар сабағының тақырыбы
- •Семинар № 8 Семинар сабағының тақырыбы
- •XiXғ. 22-24, 60-90 жылдардағы реформалар Отарлаудың аяқталуы.
- •Семинар № 9 Семинар сабағының тақырыбы
- •XiXғ. II жартысындағы Қазақстандағы экономикалық жағдай. Капиталистік қатынастардың дамуы.
- •Семинар № 10 Семинар сабағының тақырыбы
- •10.3. Алаш-Орда автономиясы тарихы
- •Семинар № 11 Семинар сабағының тақырыбы
- •Семинар № 12 Семинар сабағының тақырыбы Қазақстандағы бұқаралық Қуғын-сүргін
- •Семинар № 13 Семинар сабағының тақырыбы
- •Семинар № 14 Семинар сабағының тақырыбы
- •1965-1991 Жж. Қазақстан. Қайта құру жылдарындағы қазақстан.
- •Семинар № 15 Семинар сабағының тақырыбы
- •1991-2007Жж. Тәуелсіз Қазақстанның тарихы
- •Гуманитарлық және жаратылыстану бағытындағы пәндерді өткізуге арналған әдістемелік нұсқаулық
- •1.2. Білімді бақылауға арналған материалдар
- •1.3. Дәріс сабақтары бойынша әдістемелік нұсқаулық
- •1.4. Семинар, сөож сабақтары бойынша және сөж тапсырмаларын орындау жөніндегі әдістемелік нұсқаулық
- •Гуманитарлық және жаратылыстану пәндер кафедрасында қолданылатын дәстүрлі әдістерге жалпы шолу
- •Оқытудың инновациялық-техникалық құралдарын қолданылуына шолу
- •Назарларыңызға рақмет!
1946-1964 Жылдардағы Қазақстанның экономикалық дамуы. Тың игеру жылдары.
Сталин өлген алғашқы жылдардың өзінде-ақ (1953 ж. наурыз) жасалуы мүмкін өзгерістің сипаты туралы екі бағыт, екі көзқарас белгілі болды. 1953-1954 жж. социалистік қоғамдағы қарама-қайшылықтардың сипаты, жеке адам мен халық бұқарасының тарихтағы рөлі, теория мен практиканың ара қатынасы, басшылықтың коллективтілігі және басқалар туралы айтыстар өрістеді.
Елдегі демократиялық қайта құру процесі неғұрлым қарқынды жүре бастады. Бірақ И.В.Сталиннің өлімі ол құрған өміршіл-әкімшілдік жүйенің күйреуі емес еді. Мыңдаған сотталған адамдар бұрынғыша лагерлерде отырды, ал адам құқының аяққа басылуына Сталиннің өзі сияқты қатысы болған көптеген саяси қайраткерлер жоғары үкімет орындарында отыра берді.
Республиканың қоғамдық өміріне тың және тыңайған жерлерді игеру үлкен әсерін тигізді. Тың жерлерді игерудің қарсаңында кадрлар өзгертілді. Қазақстан Компартиясының YII съезінде Ж.Шаяхметовтың орнына Қазақстан Компартиясының бірінші секретары болып П.К.Пономаренко, секретары болып Л.И.Брежнев сайланды. Ж.Шаяхметовты орнынан алу Қазақстан партия ұйымының, коммунистердің пікірі сұралмастан, Кремльде шешілді.
1956 ж. ақпанда Москвада КОКП-ның XX съезі өтті, оның өзекті мәселесі Сталиннің жеке басына табынуды жою болды. КОКП Орталық Комитетінің Бірінші секратры Н.С.Хрущев бастаған коммунистер партиясы И.В.Сталиннің жеке басына табынушылықтың шығу себептеріне, мәні мен көріністеріне және оның салдарына талдау жасауға тырысты.
И.В.Сталинге табынушылыққа, шағын топтың тежеусіз билігіне қарсы күресуге бел байлаған Н.С.Хрущев пен оның серіктерінің ерлігі мен батылдығын атап айта отырып, авторитарлық жүйені сындыру аяғына дейін жеткізілмегенін атап көрсету қажет.
Мыңдаған кінәсіз сотталған адамдарды лагерлерден босатып, партияның кейбір көрнекті қайраткерлерін ақтап, мемлекетттік және партиялық аппарат кешікпей бұл реформаны доғард. Әлі де кінәсіз сотталған адамдар түрлелерде қалды, Л.Троцкийдің, Л.Каменевтің, Г.Зиновьевтің, Н.Бухариннің қызметіне саяси әділ баға берілмеді. Өткен тарихтың қайғылы беттері: Қазан төңкерісінің тарихы, азамат соғысының, 30-жылдардағы ашаршылықтың және шаруаларды қырып-жоюдың себептері мен сипаты туралы айтылмады немесе біржақты көрсетілді. Сталиннен кейінгі жасаған басшылық қадамдарының жартыкештігі мынадан да көрінді: чечендерді, ингуштерді, қалмақтарды, балкарларды өз Отандарына қайтара отырып, олар карейлердің, немістердің, қырым татарларының, месхеттік түріктердің құқықтарын қалпына келтірмеді. Елдің экономикалық жағынан артта қалу себептеріне талдау жасау талпыныстарына шұғыл тиым салынды.
КОКП Орталық Комитеті мен Кеңес үкіметі 1954 және 1956 жж.артық орталықтандыруды жоюға және одақтас рспубликалардың құқын кеңейтуге бағытталған шаралар комплексін жүргізе отырып, қабылдаған бірсыпыра құжаттарында жарияланған егемендікті жоққа шығарды. Экономика саласында жалпы бағытты белгілеу, кадрларды тағайындау мен ауыстыру және басқа көптеген мәселелер шағын топтың қолында болды, республикалар бұлардан шет қала берді.
Кешікпей саяси тұрғыда басқаша ойлаушылар да тұншықтырыла бастады. Қоғамның ақаулықтарын ашық айтқан адамдар қудаланды. Бірақ басқаша ойлайтындарға бұрынғы әдістермен тиым салу мүмкін болмады, сондықтан саяси айыптау неғұрлым жасырын жүргізілді.
1964 жылғы шешімдерден басталған саяси бағыт реформаларды жүзеге асыруда өткенде өзін өзі ақтамаған көзқарастар негізінде туды. КОКП Орталық Комитетінің 1964 жылғы қыркүйектегі Пленумында партия мен елдің басшылығы өзгертілді. КСРО-ның жоғарғы басшылығындағы бір бір топ қайраткерлер Н.С.Хрушевті орнынан түсіруді терең құпия түрде дайындады.
1962-1963 жж. экономикаға реформа жасау саясаты 60-ж. ортасында өзгеріс жасау қажеттігінің шегіне жеткенінің куәсі болды. Жүргізілген шаралар экономикаға қатысты ірі батыл қайта құрылыстар жасауды көздемеді. Пайда болған проблемалар негізінен ұйымдық қайта құрудың әсеріне есептелген субъективтік “жаттығулар” жолымен шешілді. Жеткілікті ойланылмай құрылған және бірін-бірі жиі ауыстырып отырған ұйымдар елеулі тұрақсыздық, қаупін, тұрмыс дәрежесінің және әлеуметтік кепілдіктердің әлсіреуін туғызды. Коммунистік болашақ туралы ұрандар да жағдайды жеңілдетпеді.
Экономиканы реформалауға жасалған сәтсіз талпыныстар және оны милитарландыру, өндіріс күштерінің тиімсіз орналастырылуы, халық шаруашылығын басқару жүйесінің түсті де жиі қайта өзгертілуі республиканың экологиялық жағдайына теріс ықпалын тигізді. Қазақстанның барлық өнеркәсіпті қалаларында, әсіресе Өскеменде, Шымкентте, Жамбылда, Алматыда ауыр экологиялық жағдай қалыптасты. Қазақстанда ядролық қаруларды сынаудың аса ауыр зардабы болды. КСРО Министрлер Советінің қаулысы бойынша 1948 ж. үш облыстың: Семей, Павлодар және Қарағанды облыстарының түйіскен жеріне орналасқан ядролық полигон салынды.
Ядролық зарядты тұңғыш сынау 1949 ж. 29 тамызда өткіілді. Сынақ жасалатын құрыыстың бір данасы және оны жер астында сынау, ғалымдардың пікірі бойнша орта есеппен 30 млн. Сом тұрады. Әскерлердің ұзақ жылдар бойы үндемей келгеніне, мұнан кейін полигонның халық денсаулығына әсері абыржуға тұрмайды деп хабарлауға тырысқанына қарамай, оның қоршаған табиғатқа, адамдардың денсаулығына әсері аса қауіпті болды.