8. Жаттықтыру үрдісін жоспарлау.

Жаттықтыру үрдісінің ұзақтығына байланысты жоспарлаудың үлкен кезеңдік (болашақтық) және кіші кезеңдік (жедел) деген екі түрі болады. Үлкен кезеңдік жоспарлау төрт жылға немесе бір жылға арналып жасалады. Ал кіші кезеңдік жоспарлау,айлық (мезоцикл),апталық (микроцикл) және жеке жаттыру сабақтарына арналып жасалады. Микроциклге споршы қатысатын жарсытардың түрі, уақыты, сол жарыстарда спортшының орындайтын міндеті, оның дайындығындағы айлық кіші міндеттер және жыл көлемінде орындалатын үлкен міндеттер сипаты, жүктеменің көлемі кіргізіледі.

Әдістемелік нұсқаулар беріледі. Бақылау түрлерінің және дәрігерлік бақылаудың өткізілу уақыты белгіленеді.

Жылдық жоспар жасағанда спортшының шамасы, мүмкіншіліктері спорттық көрсеткіштерінің өсу қарқыны негізге алынады. Жоспарды спортшымен келісе отырып жасаған дұрыс. Ол жоспардың дұрыстығына сеніп, оның дұрыс орындалуына бар мүмкіншіліктерін пайдалана біліуі керек. Өскемен қаласындағы облыстық балалар және жасөспірімдер олимпиадалық ізбасарлар спорт мектебінің жеңіл атлетикамен айналысатын спорттық жетілдіру тобының жылдық жоспар кестесін қараңыздар (1-кесте) Жылдық жоспардың міндеттері кіші кезеңдік жоспар жасағанда кеңінен, нақтылы ашыла көрсетіледі. Мезоциклдер (айлық цикл) 3-4 микроциклдерден құралады да, 2-3 екпінді және 1-2 қалпына келу толқындары түрінде жүргізіледі. Айлық жоспар үлгісі (2-кесте).

Микроциклдер дегеніміз бірнеше жаттықтыру сабақтары мен қалпына келу күндерінен құралған, жаттықтыру процесі түрінің толық біткен, бірақ қайталанатын апталық циклі.

Микроциклдердегі жүктеме толқын түрінде өзгеріп тұрады да, 2-3 екпінді кезеңдерден, қалпына келтіру жаттықтыруларынан құралады. Жарыс кезінде спортшыға жоғары қалпына келу жағдайы жасалуы, жүктеме дұрыс бөлінуі қажет. Микроциклдердегі дене қуаты қассиеттерін, техникасын, тактикасын дамытатын жаттығулар араластырылса, өз кезегімен берілуге тиіс.

Күш жылдамдығын керек ететін спорт түрлерінің жалпы дайындық кезеңі микроциклдегі жаттықтыру сабақтарының мынандай міндеттері бар :

А) техника дайындығы және жылдамдыққа тәрбиелеу;

Б) қалпына келтіру жаттықтырулары;

В) техника дайындығы;

Г) күш жылдамдығын тәрбиелеу, арнайы төзімділікті дамыту , жалпы төзімділікті дамыту.

Кесте-1

Жеңіл атлетика спорты, спорттық жетілдіру үлгі ретінде берілген жылдық жоспар кестесі

№ р/с	Мазмұны	Сағат саны	қаңтар	ақпан	наурыз	сөуір	мамыр	маусым	шілде	тамыз	қыркүйек	қазан	қараша	желтоқсан	Барлық сағат саны
1.	Жеңіл атлетика ҚР-да және шет елдерде	4									4
2.	Адам ағзасының құрылысы мен қызметтері	3										3
3.	Жаттығулардың адам ағзасына әсері	2										2
4.	Гигиена, шынығу, тамақтану тәртібі.	4											4
5.	Дәрігерлік бақылау, өзін-өзі бақылау, спорттық массаж	4												4
6.	Спорттық жаттықтыру негіздері	4	4
7.	Жаттықтырудың үйрету және әдістеме негіздері	5		5
8.	Жаттықтыру үрдісін жоспарлау және есепке алу	4			4
9.	Жарыстың ережесі, ұйымдастыру және өткізу	5				5
10.	Ерік, жігер және психологиялық дайындық	4					4
11.	Тактикалық дайындық ,жарысқа қатысуларды дайындау	4						4
12.	Арнайы дене қуаты дайындығы	5							5
13.	Жаттықтыру орны, құрал жабдықтар	4								4
	Сағаттар саны	52 сағат	4	5	4	5	4	4	5	4	4	5	4	4	52 сағат
1.	Жалпы дене қуаты дайындығы	164 сағат	24	16	12	12	8	8	8	8	8	12	24	24	164
2.	Арнайы дене қуаты дайындығы	208 сағат	14	20	18	14	14	14	16	14	18	20	24	22	208
3.	Жеңіл атлетика жаттығулары техникасын үйрету және жетілдіру	524 сағат	36	38	48	48	50	52	50	50	50	40	30	32	524
4.	Жаттықтыру, жарыстарға қатысу	92 сағат	6	8	8	8	8	10	8	10	8	8	6	4	92
5.	Нұсқаушылық және төрешліік іс-тәжірибе	36 сағат	2	4	4	4	2	4	4	2	4	2		4	36
6.	Бақылау және топтарға көшіру	16 сағат	4				4			4			4		16
7.	Ағзаны қалпына келтіру шаралары	156 сағат	15	12	12	12	15	12	15	12	12	15	12	12	156
	Сағаттар саны	1196 сағат	101	98	102	98	101	100	101	100	100	97	100	98	1196
	Барлық сағаттар саны	1248 сағат	105	103	100	103	105	104	106	104	104	102	104	102	1248

Жеңіл атлетика спортының қыркүйек айына Кесте-2