3.Етістіктерді тиісті шақ формасына қойыңыз.

Інімнің мінезі өзгер... . Мен жұмысымды тиянақты атқарып жүр... .Анам қарындасыма сабақ оқытып жатыр... .Біздің үй қонақ күтуге дайындал... .Біз көршілермен тату тұрып жатыр... .Өмірімде сәттілік пен сәтсіздік жиі болып тұр... . Әкемнің келісті мінезі көп адамға үлгі бол... .Ағам ешкімге теріс мінез көрсетпе... .Жағымсыз мінез оған абырой әпермей жүр... .

4.Үлгі бойынша сөйлем құраңыз.

Үлгі: Оның мінезі қатал болды, бірақ қайырымсыз емес.

Ашушаң ---------------------------------- тез қайтады

Ашық-жарқын -------------------------- көп сөйлейді

Ерке --------------------------------------- кінәмшіл

Пысық ------------------------------------- қыңыр

5.Төменде берілген сөздер мен сөз тіркестерін қатыстырып, сөйлемдер құраңыз.

Кәмелеттік жас + мінез;

Ата-ана + үлгі;

Сәтсіздік - + ашу;

Еліктеу + жасандылық;

Табиғи бітім + сақталу;

Теріс мінез + жағымсыз.

Сын есімдер заттың түрін, түсін, сипатын білдіреді, қандай? Қай? Деген сұрақтарға жауап береді. Сын есімдер негізгі және туынды болып екіге бөлінеді. Негізгі сын есімдер түбір сөзден жасалады. М: ақ, қара, жақсы, жаман, т.б.

Туынды сын есімдер кез келген сөз табына жұрнақтар жалғану арқылы жасалады. Туынды сын иесімнің жұрнақтары: -ты, -ті, -ды, -ді, -лы, -лі. (қарлы, құмды, атақты); -лық, -лік, -дық, -дік, -тық, -тік (жастық, балалық,адалдық);

6.Мәтінді оқып, өз ойыңызды айтыңыз.

Көркем мінез қалай қалыптасады?

Көркем мінез – адамның эстетикалық-этикалық сәні мен мәні. Бұл ретте әдептілікті, ұяттылықты, намыстылықты ерекше атаған жөн. Жан жақты дамыған, жарасымды, көркіне ақылы сай жастар арамызда жүр.

Алаштың ардагері Жүсіпбек Аймауытов былай деген: «Мектеп бітіріп шыққан соң бала бүкіл әлемге, саналы ақыл көзімен қарай білсе, міне, білім берудің көздейтін түпкі мақсаты – осы. Мектеп осы бағытта баланың келешекте жетілуіне мықты негіз салуы керек».

Бала бидің сөзін есте сақтаңыз.

Жерден ауыр дегенім – ақыл-білім,

Судан терең дегенім – оқу-ғылым,

Оттан ыстық дегенім – адамның өмірі,

Көктен биік дегенім – шәкірттің көңілі.

Егер, шын мәнінде, жас азаматпен үйлесімді жұмыс жүргізілсе, сол тәлім-тәрбие де, білім де нәтижелі болмақ. Бұл - адам бойындағы көркем мінездің қалыптасу жолы.

Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Көркем мінезге нелер жатады?

2. Арамызда жарасымды жастар бар ма?

3. Ж.Аймауытов мектеп тәрбиесіне қандай баға берген?

4. Бала бидің сөзінен не ұқтыңыз?

5. Жас азаматпен қалай жұмыс істеген дұрыс деп ойлайсыз?

7.Жағдаяттық тапсырманы орындаңыз.

А) Алыстан әжеңіз келді, ініңіздің мінезі жайлы айтыңыз.

Ә) Әріптесіңізге сипаттама беріңіз..

Б) Курстас құрбыңызды анаңызға таныстырыңыз.

8.Мәтінді оқып, мағынасын ұғып алыңыз.

Ұят – адамның рухани өміріндегі реттеуші күш.

Ол ағаттықтан қорғайды,

ізеттілікке жетелейді,

қателікке жол бермейді,

имандылықтың тетігі,

адалдықтың сақшысы.

Ұялу мене ұялту - қосақты ұғым. Бірі – ішкі әсердің қысымы, екіншісі – сыртқы әсердің дүмпуі.

Ұялу – аңғалдықтан, қызбалықтан туған ерсі әрекеттің салдары. Арлы кісі ұятына кешірім сұрап, қайталамауға бекінеді.

Ұялту – ұят қағидасын бұзған, әдептен аттаған, кісі намысын қорлаған, жала жапқан, өсек таратқан адамды өрескелдігін, жағымсыздығын түсіндіріп, айыбын бетіне басу.

Жәрдем Кейкін