- •1.Экономикалық теорияның ғылым ретінде қалыптасуының негізгі кезеңдері.
- •2.Капитал айналымы. Капиталдың толық және ауыспалы айналымы
- •3.Кәсіпкерліктің ұйымдық экономикалық формалары:
- •1. Экономикалық теорияның пәні және әдістері.
- •2. Қазақстандағы шағын және орта бизнесті дамтудың мәселелері
- •1. Экономикалық теорияның нарықтық идеологияны қалыптастырудағы рөлi.
- •2. Экологияның экономикалық мәселелері
- •2.Қоғамдық игіліктер және қоғамдық таңдау.
- •3.Халықаралық несие, түрлері. Капитал миграциясы
- •1.Қоғамдық дамудың өркениеттік теориясы.
- •2.Негізгі және айнымалы капитал. Амортизация.
- •3.Жұмыссыздық дегеніміз не? Түрлері, мәндері. Жұмыс күші
- •1.Постиндустриалдық экономика теориясы және қазіргі даму сатысының көріністері мен ерекшіліктері.
- •3.Лаффер қисығы нені сипаттайды?
- •1.Нарықтық экономика: мән-мағынасы және қазіргі кезеңдегі модельдері.
- •2.Мемлекеттің нарықтық экономикаға араласуының қажеттілігі мен оның негізгі реттеу бағыттары.
- •3.Оукен заңы нені байланыстырады?
- •1 Құнның еңбектік теориясы.
- •2.Мемлекеттік реттеудің түрлері мен әдістері.
- •3.Филлипс қисығы нені көрсетеді? Қай жылы
- •1.Экономикалық ресурстар және негізгі өндіріс факторлары
- •2.Экономикалық циклдың мазмұны мен жалпы белгілері.
- •3.Қаржы дегеніміз не? Атқаратын қызметтері
- •2.Циклдық толқуларды мемлекеттің реттеу мәселесі.
- •3.Мемлекеттік бюджет дегеніміз не? Бюджет тапшылығы, пайда болу себептері. Мемлекеттік қарыз дегеніміз не?
- •12-Билет
- •13-Билет
- •2. Нарықтық экономика жағдайындағы мемлекеттік сектордың алатын орны.
- •14-Билет
- •1. Сұраныс пен ұсыныстың теориясы және әдіснамалық және тәжірибелік рөлі
- •2. Жалақының түрлері мен формалары. Лоренц қисығы
- •1. Сұраныс пен ұсыныстың икемділіг теориясы, оның тәжірибелік маңызы
- •2. Фискалды саясат, оны іске асырудың мәселелері.
- •3. Валюталық курс оны реттеу тәсілдері. Валюталық жүйе
1. Сұраныс пен ұсыныстың икемділіг теориясы, оның тәжірибелік маңызы
Баға механизмі және бәсеке арқылы сұраныс пен ұсыныс өзара байланыста болады. Бұл байланыс нарықта тепе-теңдік жағдайы орнауына мүмкіншілік әкеледі. Нарықтағы тепе-теңдік жағдайы сұраныс пен ұсыныстың теңдігінде орнайды. Бұл жағдайда теңдік баға мен теңдік көлем қалыптасады.
Тепе-теңдік баға – бұл сұраныс пен ұсынысты теңдестіретін, сұраныс пен ұсыныс қисығының қиылысуы арқылы пайда болған баға.
Бірінші жақтан, сұраныс пен ұсыныс арасындағы өзгерістермен екінші жақтан, теңдік баға мен тауардың теңдік көлемі арасындағы өзгерістер арқылы төмендегі байланыстарды анықтауға болады:
|
Теңдік бағаның өзгеруі |
Тауардың теңдік көлемінің өзгеруі |
Сұраныстың өсуі |
Өсуіне |
Өсуіне |
Сұраныстың азаюы |
Төмендеуіне |
Азаюына |
Ұсыныстың азаюы |
Өсуіне |
Азаюына |
Ұсыныстың өсуі |
Төмендеуіне |
Өсуіне |
Сұраныс пен ұсыныс көптеген факторлардан тәуелді және осы факторлардың өзгеруіне қарай олар да өзгереді. Икемділіктің мағынасы осындай өзара өзгерістерден туындайды.
Икемділік - бұл белгілі бір фактордың 1% өзгеруіне жауап ретінде сұраныс пен ұсыныстың қанша процентке өзгергенін анықтайтын көрсеткіш. Ол көрсеткіш проценттік өзгеру қатынастарымен анықталады.
Сұраныстың бағалық икемділігі – тауар бағасының 1% өзгеруі сол тауарға деген сұраныстың қанша процентке өзгеретінін көрсетеді, яғни бұл көрсеткіш сұраныс көлемінің осы тауар бағасының өзгеруіне сезімталдығын анықтау үшін қолданылады.∆ Q%
ЕPD = ─────
∆ Р%;
∆ Q%
ЕPD = ─────
∆ Р%;
∆ Q%
ЕPD = ─────
∆ Р%;
∆ Q%
ЕPD = ─────
∆ Р%;
∆ Q%
ЕPD = ─────
∆ Р%;
∆ Q%
ЕPD = ─────
∆ Р%;
∆ Q%
ЕPD = ─────
∆ Р%;
∆ Q%
ЕPD = ─────
∆ Р%;
ЕPD = ∆ Q%
∆ Р%
Мұнда ЕPD – сұраныстың бағалық икемділігінің коэффиценті;
Q% - сұраныс көлемінің қатысты өзгеруі;
Р% - бағаның қатысты өзгеруі;
Сұраныстың табыстық икемділігі – бұл көрсеткіш тұтынушы табысының 1% өзгеруі осы тауарға деген сұраныстың қанша процентке өзгеретінен көрсетеді. Бұл коэффициент тауардың сапалылығын анықтайды.
ЕіD = ∆ Q%
∆ I %
Мұнда: ЕіD – сұраныстың табыстық икемділігінің коэффициенті,
Q % - сұраныстың өзгеруі,
І % - табыстың өзгеруі.
Ұсыныстың икемділігі – бұл бағаның 1% -ке өзгеруі ұсыныс көлемінің қанша %-ке өзгеретінін анықтайтын көрсеткіш.