- •1.Экономикалық теорияның ғылым ретінде қалыптасуының негізгі кезеңдері.
- •2.Капитал айналымы. Капиталдың толық және ауыспалы айналымы
- •3.Кәсіпкерліктің ұйымдық экономикалық формалары:
- •1. Экономикалық теорияның пәні және әдістері.
- •2. Қазақстандағы шағын және орта бизнесті дамтудың мәселелері
- •1. Экономикалық теорияның нарықтық идеологияны қалыптастырудағы рөлi.
- •2. Экологияның экономикалық мәселелері
- •2.Қоғамдық игіліктер және қоғамдық таңдау.
- •3.Халықаралық несие, түрлері. Капитал миграциясы
- •1.Қоғамдық дамудың өркениеттік теориясы.
- •2.Негізгі және айнымалы капитал. Амортизация.
- •3.Жұмыссыздық дегеніміз не? Түрлері, мәндері. Жұмыс күші
- •1.Постиндустриалдық экономика теориясы және қазіргі даму сатысының көріністері мен ерекшіліктері.
- •3.Лаффер қисығы нені сипаттайды?
- •1.Нарықтық экономика: мән-мағынасы және қазіргі кезеңдегі модельдері.
- •2.Мемлекеттің нарықтық экономикаға араласуының қажеттілігі мен оның негізгі реттеу бағыттары.
- •3.Оукен заңы нені байланыстырады?
- •1 Құнның еңбектік теориясы.
- •2.Мемлекеттік реттеудің түрлері мен әдістері.
- •3.Филлипс қисығы нені көрсетеді? Қай жылы
- •1.Экономикалық ресурстар және негізгі өндіріс факторлары
- •2.Экономикалық циклдың мазмұны мен жалпы белгілері.
- •3.Қаржы дегеніміз не? Атқаратын қызметтері
- •2.Циклдық толқуларды мемлекеттің реттеу мәселесі.
- •3.Мемлекеттік бюджет дегеніміз не? Бюджет тапшылығы, пайда болу себептері. Мемлекеттік қарыз дегеніміз не?
- •12-Билет
- •13-Билет
- •2. Нарықтық экономика жағдайындағы мемлекеттік сектордың алатын орны.
- •14-Билет
- •1. Сұраныс пен ұсыныстың теориясы және әдіснамалық және тәжірибелік рөлі
- •2. Жалақының түрлері мен формалары. Лоренц қисығы
- •1. Сұраныс пен ұсыныстың икемділіг теориясы, оның тәжірибелік маңызы
- •2. Фискалды саясат, оны іске асырудың мәселелері.
- •3. Валюталық курс оны реттеу тәсілдері. Валюталық жүйе
2. Фискалды саясат, оны іске асырудың мәселелері.
Мемлекеттің дағдарысқа қарсы қолданылатын құралдары
Мультипликаторлардың іс-әрекеттерінің жоғарыда баяндалған мүмкіндіктерін ескере отырып, экономикалық циклдың сипатына қарай дискредициялық фискалдық саясаттың нұсқалары тұжырымдалады. Құлдырау кезінде мыналарды қарастыратын ынталандырушы фискалдық саясат жүргізіледі:
1) мемлекет шығыстарының көбеюі; 2) салықтардың төмендеуі; 3) мемлекеттің шығыстары артуының үлкен нәтижесін ескере отырып фискалдық саясаттың бұл бағыттарының үйлесуі.
Артық сұраныммен және инфляциямен шарттасылған тежеушілік фискалдық саясат кері бағыттарды қамтиды:
1) мемлекет шығыстарының азаюы;
2) салықтардың көбеюі;
3) бұл бағыттардың үйлесуі.
Тежеушілік фискалдық саясат бюджет артығына жетуге бағдарлануы тиіс.
3. Валюталық курс оны реттеу тәсілдері. Валюталық жүйе
Валюталық курс – бір елдің ақша бірлігінің басқа елдердің ақша бірліктеріне бейнеленген бағасы. Валюта қатынастары тарихында үш валюта жүйесі белгілі.
Алтын стандарты негізінде 1879-1934 жылға дейін: ақша бірлігінде алтын үлесінің болуы, алтын қоры мен ішкі ақша ұсынысының тең болуы, осының нәтижесінде мемлекет валюталық курсты қатал шектеуде ұстап отырады.
Бреттон Вуд жүйесі 1944-1971 ж. ақша айналымына алтын девиза енгізілді, яғни мұндай өлшеуіш алтынның орнына алтыны аз елдердің кейбір ұлттық немесе бірлескен валюталардың жүруіне жол берілді. (алтын-доллор стандарты)
1971 жылдан бастап дүниежүзілік ақша міндетін алтын емес, ұлттық валюта мен біріккен валюта атқара бастады да бұл жүйе - еркін өзгеріп отыратын валюталық курс жүйесі деп аталды, яғни валюталық курс мемлекет әсерін тигізіп отыратын сұраныс пен ұсынысқа қарай өзгеріп отырады.
Валюталық курсты реттеу үшін 4 негізгі тәсіл қолданылады:
Валюталық интервенция валюталық нарыққа мемлекеттің араласуы. Валюталық сұраныспен ұсынысты қажетті бағытқа өзгерту үшін мемлекет осы валютаның қажетті санын сатады немесе сатып алады.
Валюталық бақылау жүргізу, яғни егер елде шетелдік валютаның көлемі кемісе, оған сұраныс өссе, оның өсуін баяулату үшін валютаның легін ішкі нарықта қайта бөлуге кіріседі.
Сыртқы сауданы бақылау арқылы валюталық сұраныс пен ұсынысқа жанама түрде мемлекет ықпалын жүргізеді.
Ішкі макроэкономикалық реттеудің әртүрлі шаралары бойынша валютаның айырбас пропорциясына мемлекет әсерін тигізеді.