- •1. Ақпараттар, ақпараттық технологиялар жəне ақпараттық процесстер туралы ұғым.
- •2. Ақпарат түрлері және касиеттері
- •3. Берілгендер ж(е білім
- •4. Ақ-тық ресурстар
- •5. Қоғамды ақпараттандыру
- •6. Ақпаратты тех-ды қолдану ауқымы.
- •7. Ақпаратық процестер:ақпаратты қабылдау жіберу,түрлендіру және қолдану.
- •8. Қоғамда, техникада, табиғатта ақпараттық процестердің тұтастығы.
- •9. Ақпараттық жүйенің және технологиялардың дамуы.
- •10. Ақпарат ж(е оның өлшемі
- •11. Санау жүйесі, позициялық санау жүйесі, бір санау жүйесінен екінші санау жүйесіне ауыстыру.
- •12. Эем-де сандық жəне символдық ақпаратты кескіндеу.
- •13. Екілік санау жүйесін басқа санау жүйелеріне ауыстыру.
- •14. Санау жүйелерінде арифметикалық амалдарды қолдану.
- •15. Дербес компьютердің негізгі жəне қосымша құрылғыларымен танысу.
- •16. Дк оқытушы бағдарламалар.
- •17. Компьютерлік жүйелерді ұйымдастыру.
- •18. Ақпараттандырудың аппараттық жабдықтары.
- •19. Дербес компьютер - ақпарттарды жіберу, қабылдау, сақтау жəне өңдеу құралы.
- •20. Ақпараттарды көрсету жəне енгізу/шығару құрылғылары.
- •21. Пернелік жəне пернелік емес енгізу жабдықтары.
- •22. Ақпараттарды сақтау құрылғысы.
- •23. Ақпараттық технологиялардың математикалық негізі.
- •24. Буль алгебрасы.
- •25. Жасанды интеллект жүйесі.
- •26. Жад құрылымы жəне программалық жабдықтау.
- •27. Программалық жабдықтау жəне оның деңгейі.
- •28. Логикалық қорытындылау заңдары
- •29. Жад жəне оның түрлері
- •30. Жеделі жад (жж), Кэш-жады, тұрақты жад (тж), bios модулі.
- •31. Жадтың өлшем бірлігі.
- •32. Операциялық жүйе – программалық жабдықтаудың негізгі базалық бөлімі.
- •33. Операциялық жүйелердің классификациясы.
- •34. Операциялық жүйелердің дамуы.
- •35. Файлдық жүйелердің мінездемесі жəне операциялық жүйелердің ішкі құрылғыларының драйверлері.
- •36. Графикалық интерфейсті операциялық жүйелер.
- •37. Қосымшаларды, бумаларды, файлдарды жəне дискларды басқару амалдары.
- •38. Программалық қабықша.
- •39. Программалау жүйесі.
- •40. Архивтеу жəне антивирустық программалар.
- •41. Windows операциялық жүйесі. Бас мəзір. Жұмыс үстелі жəне оның құрылымы.
- •42. Файлдар жəне бумалар. Сілтеме.
- •43. Windows-ты баптау.
- •44. Файлдық құрылымдық операциялар, обьектімен жұмыс істеуді үйрену, программаны іске қосу.
- •45. Мəтіндік редактор туралы жалпы түсінік.
- •46. Эем-де мəтіндік редакторында ақпаратты өңдеу жəне сақтау, жіберу түрлері.
- •47. Құжаттарды өңдеуде автоматтандыру құралдары жəне қолдануы.
- •48. Мəтіндік редакторда обьектілерді басқару түрлері.
- •49. Кестелік процессорда мəліметтер қорын құру.
- •50. Енгізу, өңдеу, форматтау.
- •51. Есептулер. Формулалар.
- •52. Функциялар. Тізімді құру.
- •53. Кітапты құру. Бетпен жұмыс.
- •54. Функция жəне формуланы қолдану.
- •55. Құрама және біріктіру кестелер
- •56. Функция шеберін арқылы есептеулер.
- •57. Диаграммалар.
- •58. Кестелік процессор туралы жалпы түсінік.
- •59. Электрондық кесте құралдарымен мəліметті өңдеу.
- •60. Microsoft Office қосымшалары арасындағы байланыс.
- •61. Құрама жəне импортталған кестелер.
- •62. Базалық кестелерді құру.
- •63. Сұраныстармен жұмыс.
- •64. Сұраныстың бланксы.
- •65. Сұраныстарды жобалау.
- •66. Сұраныстарды басқару.
- •67. Пішінмен жұмыс.
- •68. Мəліметтер қорын басқару жəне жобалау құралдары.
- •69. Мəліметтер қорының функциялары.
- •70. Мəліметтер қорын ms access-те қолдану.
- •71. Негізгі түсініктер. Мəліметтер қорын құру.
- •72. Офистің басқа қосымшаларынан мəліметтерді жобалау жəне импорттау
- •73. Кестені жобалау. Кестені жобалау
- •74. Мəлметтердің түрлері жəне қасиеттері.
- •75. Сұраныстар, Пішін жəне Есеп.
- •76. Сұранысты, Пішінді жəне Есепті жобалау.
- •77.Есепте есептеулерді орындау
- •78. Кесте аралық байланыс.
- •79. Параметірлік жəне айқастырылған Сұраныстарды құру.
- •80. Таңдамалы Сұраныс құру.
- •81. Есеппен жұмыс.
- •82. Есепте есептеулерді орындау.
- •83. Жобалау. Пішін шебері.
- •84. Автопішін. Есеп шебері. Автоесеп.
- •85. Компьютерлік желілердің түсінігі жəне архитектурасы.
- •86. Компьютерлік желілердің классификациясы.
- •87. Компьютерлік желілерді программалық жабдықтау.
- •88. Ауқымды есептеу желісі.
- •89. Интернет-технологияның элементтері.
- •90. Www баптауы жəне электрондық поштаның негізгі жұмысы.
- •91. Жаңа іздеу технологиялары.
- •92. Web-қосымшаларын өңдеудің технологиясы.
- •93. Web-беттерін дайындау құрамы.
- •94. Html-құжаттарының жалпы құрамы.
- •95. Html тегтері.: контейнерлер, атрибуттар жəне қабатталған тегтер.
- •96. Html-тілі.
- •97. Жергілікті есептеу желілерінің тағайындалуы жəне сипаттамасы.
- •98. Желілердің құрылымы жəне негізгі компоненттері.
- •99. Жергілікті желідегі ip-адресінің анықтамасы.
- •100. Жергілікті желідегі компьютерлерде мəлметтердің алмасуы.
- •101. Желілік принтер.
- •102. Желілердің жалпы ресурстарын пайдалану.
- •103. Браузер программасы (Internet Explorer жəне т.Б.) , электрондық пошта программаларымен (Outlook
- •104. Жергілікті есептеу желілерінің тағайындалуы жəне сипаттамасы.
- •105. Желілердің жалпы ресурстарын пайдалану.
- •106. Жергілікті желідегі құжаттарды құру жəне олармен жұмыс.
- •107. Internet Explorer броузерін баптау жəне онымен танысу.
- •108. Кілттік сөздер арқылы ақпаратты іздеу.
- •109. Іздеу технологияларын пайдалану.
- •110. Электрондық адресті құру.
- •111. Электрондық поштамен жұмыс істеу реті.
- •112. Мəтінді безендіру жəне графиктерді қою.
- •113. Гиперсілтемелерді жəне фреймдерді құру.
- •114. Кестелер жəне Пішін құру.
- •115. Броузер өрістерін баптау.
- •116. Алгоритм ұғымы.
- •117. Алгоритм қасиеттері.
- •118. Алгоритм құрылымы.
- •119. Алгоритмдердің бейнеленуі.
- •120. Сызықтық, тармақталған жəне қайталанған алгоритмдерді құру.
- •121. Программалау тілдерінің жалпы қолданылуы.
- •122. Алгоритмдер жəне оны талдау.
- •123. Есептеулердің негізгі программалық схемасы.
- •124. Есепті шешу технологиясы.
- •125. Есептің қойылуы жəне шешімі.
- •126. Базалық программалау құралы жəне алгоритімдер.
- •127. Пролог программалау тілінің интерпретаторы.
- •128. Тілдің қысқаша анықтамасы.
- •129. Логикалық есептерді шешу.
- •130. Компьютерлік ақпараттарды қорғаудың түсінігі.
- •131. Компьютерлік жүйелерде мəлметтерді қорғаудың объектілері жəне элементтері.
- •132. Ақпаратты қорғауда компьютерлік вирустар жəне вирусқа қарсы программалық құралдардың рөлі.
- •133. Ақпаратты вирустан қорғаудың тəсілдері жəне амалдары.
- •134. Ақпаратты қысу.
- •135. Ақпаратты қорғаудың Криптографиялық əдістері.
- •136. Қазіргі мультимедиялық технологиялар түрлерін қолданып құжаттарды құру.
- •137. Компьютерлік желі вирустарының түрлері.
- •138. Вирусқа қарсы программалар
- •139. Мультимедиялық жүйелер.
- •140. Мультимедияның аппараттық жəне программалық құралы.
- •141. Мультимедиялық технология.
- •142. Мультимедияны қолдану аумағы.
- •143. Қазіргі мультимедиялық программалар түрлері.
- •144. Мультимедиялық қосымшалар құру технологиясы.
- •145. Мультимедиялық компьютердің архитектурасы.
- •146. Қазіргі мультимедиялық технологияларды пайдаланып құжаттарды құру.
- •147. Ақпараттық-коммуникациялық технология түсінігі.
- •148. Мемлекеттік басқару тиімділігі жəне акт.
- •149. Электрондық үкімет (эү) анықтамасы.
- •150. Электрондық үкімет дамуының пайда болу концепциясы.
- •151. «Электрондық үкімет» құру жөніндегі Мемлекеттік бағдарламаны іске асыру тетігі жəне оның негізгі
- •152. Қазақстанда акт-ның мемлекет басқаруға енгізілу үшін оның функционалдық жүйесі мен нормативті
- •153. Қазіргі кездегі заңдастырылған қорлар.
- •154. Əкімшілік реформа жəне мемлекет басқару жүйесінің реинжинирингі.
- •155. Мемлекетті басқаруда ақпараттық технологияларды пайдаланудың мақсатымен міндеті
- •156. Қазақстан Республикасының құрылымы.
53. Кітапты құру. Бетпен жұмыс.
Жұмыс кітабының парақтары. Жұмыс кітабының парағымен жұмыс жасаған кезде бірнеше кестені бірге пайдаланып, кітаптың бірнеше парағын бір уақытта қатарластыра отырып қолдану қажеттілігі туады. Экранның төменгі жағында кестелер, яғни парқта жарлығы көрініп тұрады. Егер бір жарлықта тышқанның бір жақ батырмасын сырт еткізсе, онда соған сәйкес кесте екпінді етіліп, ол ең үстіңгі парақ боп шығады. Жарлықта тышқанның оң ақ батырмасын сырт еткізу кестені өшіру, оның атын өзгерту тәрізді әрекеттерді орындайтын менюді экранға ығарады. Экранның сол жақ төменгі бұрыштарында жарлықтарды ауыстыру батырмасы бар, олар арқылы бір парақтан екінші параққа жылдам көшуге болады. Ауыстыру батырмасында тұрып, тышқанның оң жақ батырмасын сырт еткізсе, онда керекті кез келген парақты таңдап алуға мүмкіндік беретін контекстік-тәуелді менюді шақыруға болады.
Ексел бағдарламасының жұмыс кітабы.
Жаңа жұмыс кітабын ашу үшін, Файл құру немесе саймандар тақтасындағы құру сайман белгісін басу қажет.
Жұмыс кітабы құжаты бірнеше парақтардан тұрады. Жұмыс кітабына мысал ретінде кадрлар, салықтар, бұйрықтар, жинақталған ұйымдық құжаттар жиынтыын айтуға болады.
Парақтар-жұмыс кітабындағы жеке құжат.
Қолоданылатын парқтардың саны Қызмет –Параметрлер-Жаңа парақтағы кітаптар арқылы, ал Файл-Құрастыру арқылы жаңа жұмыс кітабы жасалады.
Парақтың атын өзгерту –Формат-Парақ атауын өзгерту деген бұйрықтармен жаңа ат жаңа ат қою арқылы іске асады.
Парақтардың орнын өзгерту-маркер арқылы парақтың атын қоршап, оны жаңа орынға көшіру арқылы орындалады.
Парақ-бұл деректерді кіргізу алаңы деуге болады. Ал әр парақта A,B,Z,AA,AZ,BA,BB,IU,IV(барлығы 256 бағана) 1,2,3-тен басталатын
(барлыгы 65536) жол бар. Барлық ұяшықтар жеке жеке торларға бөлінген. Торларды Қызмет-Параметрлер-Түр-Торды басып ең оңында ОК арқылы алып тастауға болады.
Парақтың жалпы түрін өзгерту, мәселен оны кішірейту немесе үлкейту, түртүсін өзгерту Қызмет -Параметр -Түр шарттары арқылы жүзеге асады.
Формуланың жолдары –кестеге қажет жолдар және онда ұяшықта сақталған немесе енгізген ақпараттар орналасады. Егер тақтада мұндай жолдар жоқ болса онда Хқайтару ,Enter арқылы қайта бастап fx пен
Excel даярлайтын құжат Жұмыс кітабы деп аталады.
54. Функция жəне формуланы қолдану.
Электронды кесте термині мәтін түрінде берілген мәліметтерді компьютерде өңдеуге арналған программаларды белгілеу үшін пайдаланылады.Кестелерді өңдеуге жататын іс әрекеттер:
Функциялар мен формулаларды пайдалана отырып әртүрлі есептеулеп жүргізу.
Excel програмысының кестесіндегі есептеулер формулалардың көмегімен жүзеге асырылады. Формулалар тұрақты сандардан, ұяшықтарға сілтеме мен Excel функцияларынан тұрады. Егер ұяшықтарға формулалар енгізілген болса, онда жұмыс парағында осы формуланың есептеу нәтижесі белгіленіп тұрады. Ұяшықтағы сандық нәтижені емес, оған енгізілген формуланы көру үшін сол ұяшықты ерекшеп алып, формулалар жолында бейнеленген жазуға көзсалу керек.
Формулаларды автолтыру. Бұл амал сандарды автотолтыру сияқты жүзеге асырылады. Автоттолтыру кезінде формулалардың басқа ұяшықтарға сілтеменің ерекшеліктері ескеріледі: салыстырмалы сілтемелер сәйкесінше көшірменің салыстырмалы орналасуына байланысты өзгереді. Ал абсолют сілтемелер өзгермей сол қалпында қалады. Мысалы: үшінші С Бағанында мәні А және В бағандарының сәйкес ұяшықтардағы мәндерінің қосындысына тең формула есептелсін. С1 ұяшығында =A1+B1 формуласын енгіземіз, осы формаланы автотолтыру әдісімен үшінші бағанның барллық ұяшықтарына көшіреміз.
Егер формулаларды Функцияларды өзгерту (Изменить функций) батырмасын басу арқылы немесе Кірістіру > Функция командасын жүзеге асыратын болса, онда формулалар жолының астында Функцялар шебері (Мастер функций) аты сұхбат терезе ашылады. Ал оның панелінде функциялар тізімі ашылады. Оның Категория бөлімінде ең соңғы пайдалынылған он функция және төменірек басқа функциялар бөлімі бейнеленеді.
Функция шеберін қолдану. Функция шеберінің Категория тізімінен қажетті функцияны категориясы бойынша таңдап алуға болады. Функциялар тізімінен берілген категория бойынша нақты функция алынады. ОК пернесін шерткеннен кейін, қажеттіфункцияның аты формулалар жолына енгізіледі. Ал мәтіндік меңзер сол функцияның параметрлері көрсетілген жақшалардың арасына орналасады.
Функцияның парамерлерін енгізу. Функияның параметрлерін енгізі кезінде формулалар терезесінің түрі өзгереді. Мұнда параметрлерді енгізуге арналған өріс бейнеленеді. Егер параметрдің аты жартылай майлы қаріппен көрсетілсе, онда бұл параметрді мүндетті түрде енгізу қажет. Ал егер параметрдің аты жәй қаріппен көрсетілетін болса, ол параметрді тастап кетуге болады. Формулалар терезесінің төменгі жағында функцияның қысқаша көшірмесі сиппатамасы мен параметірлерінің өзгеру аралықтары беріледі.
Қосындылау функциясы. Қортындылау функцияларының ішіндегі ең көп қолданылатыны қосындылау функциясы – СУММ. Стандартты аспаптар панелінде осы функцияда ғана жеке батырма бар – Автоқосынды (Автосумма) батырмасы. Автоматты түрде қосындылау ағымдағы ұяшықтың немесе сол жағындағы ауқымды қамтиды. Автоматты түрде таңдалынып алынған ауқымды қайтадан өзгертіп, функцияның қосымша параметрлерін беруге болады.
Қортындылау есептеулеріне арналған басқа функциялар Функцияларды өзгерту батырмасы немесе Функциялар шеңбері арқылы алынады. Бұл функциялардың қатарына ДИСП (дисперсия), МАКС (ауқымдағы ең үлкен сан), МИН (ауқымдағы ең кіші сан), СРЗНАЧ (ауқымдағы сандардың арифметикалық ортасы), СЧЕТ (ауқымдағы мәндері бар ұяшықтар саны) және т.б. жатады.
Көптеген экономикалық есптерді жеңілдету үшін функциялар қолданылады. Функциялар y = f(x) түрінде жазылады, мұндағы х – функцияның аргументі, ал у – функцияның мәні, f – функция.
Функцияларды қолдануға мысалы қарастырайық: С7 ұяшығында АВС(А7) + LOG(В7( формуласын есептейік). Мұндағы А7, В7 – ұяшықтарға салыстырмалы сілтемелер; АВС(А7) – А7 ұяшығындағы мәннің абсалютті шамасын есептейтін функция; LOG(В7) – В7ұяшығындағы мәннің логарифімін есептейтін функция.
Excel програмысында қолданылатын стандарт функциялар тізімі:
SIN, COS, TAN – тригонометриялық функциялар;
ASIN, ACOS, ATAN – кері тригонометриялық функциялар;
МАКС, МИН, СРЗНАЧ – массивтерге қолданылатын функция;
LN, LOG, LOG10 – натурал, жай ондық логарифмдер;
КОРЕНЬ – кватрад он түбірді анықтайтын функция;
ЕСЛИ, И, НЕ, ИЛИ, ЛОЖЬ – логикалық функциялар;
ЗАМЕНИТЬ, НАЙТИ, КОДСИМВ, ЛЕВСИМВ, ПОВТОР- мәтіндік функциялар.
Бұл тізімді әрі қарай жалғастыра беруге болады, өйткені олардың саны өте көп.
Ехсеl нұскаларында орысша берiлiп, басқаша жазылуы мүмкiн. Жиi пайдаланьтатын қосынды табу функциясы үшiн аспаптар тақтасында арнайы батырма бар. Функция атын формулаға кipicтipy үшiн Функция шеберiн пайдалануға болады, ол Кiрiстiру=>Функция (Вставка=>Функция) командасымен немесе бейнеленген батырма арқылы iскe қосылады. Батырма басылғанда экранға функциялар бейнеленген сұхбат терезесi шығады. Соның iшiнен кepeктiciн таңдап алып қадам (Шаг) батырмасын басу керек. Сонда Функция шеберiнiң келесi терезесi экранға шығады да одан apгyмeнттi таңдап алуға болады.
Функция параметрлерiн енгiзу. Функция параметрлерiн енгiзу кезiнде формула палитрасы тyciн өзгертедi.
Функциялардың бірнеше түрі бар. Олар: математикалық, статистикалық, мерзімдік, қаржылық т. б. Қолданғанда курсорды нәтиже шығатын ұяшыққа апарып келесі жағдайлардың біреуін орындаймыз:
стандартты панельдегі [fx] батырмасын басамыз;
Қою – функция командасын орындаймыз;
<Shift> +<F3> тетіктерін басамыз.