1.3. Дәр³с сабақтары бойынша әд³стемел³к нұсқаулық

Дәр³с – б³л³м беру көз³, студенттерд³ мәл³метпен қамтамасыз ету мақсатында оқытылады, оқыту қызмет³н жүзеге асыратын қажетт³ бөл³г³. Дәр³стер тұжырымдамалармен идеяларды студенттерге жетк³зу үш³н, сонымен қатар сыни ойлау жүйес³н ынталандыру мақсатында қолданылады. Дәр³с – бұл мәл³метт³ беру әд³с³ ғана емес. Б³л³кт³ оқытушының қолындағы дәр³стер серп³нд³ және әмбебап оқыту жүйес³мен жүрг³з³лед³. Тақырыпты оқытудағы ти³мд³ жинақталған дәр³стер мазмұны жағынан мынандай сипаттамаларға бөл³нед³:

• жүрг³з³л³п отырған пән бойынша мәл³меттерд³ң санын шектен тыыс асырмау керек, өйткен³ студенттер мәл³меттерд³ қабылдап естер³нде сақтаулары ти³с.

• студенттерд³ң оқу үрд³с³не белсенд³ қатысулары үш³н әртүрл³ әд³стерд³ қолданады.

Егер дәр³с оқытушысының мақсаты - б³л³мд³ студентт³ дайындап шығару болса, ол оларға тақырыпты толығымен меңгеру мүмк³нд³г³н (жұмыс жасау қағидаларын түс³ну, тәж³рибиеде қолдану, жоспарлар құру, бұл шындықты қалай қолдану керек) мол ақпарат беру арқылы жетк³зу керек. Оқытушының тағы б³р басты б³р м³ндет³ - дәр³стерд³ дайындау барысында к³лтт³ бөл³мдерд³ б³рнеше рет қайталап отыру әд³с³н қолдана отырып әз³рлеу керек.

Басты қағида - дәр³ст³ құру болып табылады, дәр³с тақырыптарын оқытуда жаңа б³регей тәж³рибел³ әд³ст³ игеру ұсынылады. Тәж³рибиеде қолданылмаған 10 жаңа әд³ст³ қолдансаңыз да қолжет³мд³ көрсетк³шт³ бермейд³ өйткен³ бұл өте ти³мс³з.

Дәр³стер қысқа да нұсқа болу керек. Дәр³стерд³ң құрылымы жағынан басы өте қызықты басталып, ортасы сен³мд³ ойлармен және аяғы маңызды аяқталуы ти³с.

Студенттерге терең ой салып басталынатын дәр³стер студенттерд³ң оқытылып отырған пәнге деген қызығушылығын арттырады, мұндай дәр³стер аудитория назарын оңай баурап алуға ти³мд³. Оқытушы оқытылатын материал жөн³нде мынандай шолу жасау керек: аталған пәнд³ нел³ктен оқу керек және әрқайсысы үш³н маңызы қандай, осы бер³лген б³л³м студентт³ң кедерг³лерден өт³п, алдына қойған мақсаттарына жетк³зе ала ма, материалды жоғары деңгейде меңгерту үш³н қандай тәж³рибиел³к сабақтарды жүрг³зуге болады.

Сен³мд³ ой п³к³рлерге толы дәр³ст³ң ортаңғы бөл³м³ дәр³ст³ң нег³зг³ өзег³ болып табылады. Бұл дәр³ст³ң – сүбел³ ой тұжырымдары, белг³л³ б³р бағытта дамуына нег³з бола алады. Дәр³с кез³нде ең маңыздысы - KISS принцип³н ұстану керек. Бұл деген³м³з мынаны б³лд³ред³: таныс сөздерд³ қолдану, ек³мағыналы терминдермен анықтамаларды қолданбау, көрнек³л³к құралдарын пайдалану, ой тудыратын картинкалар, деректер және мысалдарды қолдану. Деректерд³ келт³ргенде статистика өте сен³мд³ әд³с болып табылады. Айтылған деректерд³ бәр ауыз дерексөздер келт³ру арқылы түй³ндеп отыру қажет.

Дәр³ст³ оқытудың басқа да түрлер³н қолдана отырып оқытуға болады, мысалы, сұрақт-жауаптар, бұқаралық ақпарат құралдарын пайдалану, кестелерд³, жобалық аппараттармен фильмдерд³. Осының барлығы сабақтың әртүрл³ өту³не және студентт³ң ақпаратты толығымен қабылдауына жағдай жасайды. Пәнге қатысты оқып б³луге үлест³р³л³п бер³лген сабақ материалдары, студенттерд³ п³к³рталасқа тартуға көмектесед³.

Дәр³стерд³ң соңғы бөл³м³ к³лтт³ сөздермен аяқталады және студенттерге б³рнеше әд³ст³ ұсынады, соның арқасында олар оқығандарын өм³рде жүзеге асырады. Дәр³ст³ң осы кезең³нде студенттермен жеке жеке немесе топ бойынша сабақтан қандай әсер алғандары жөн³нде ой бөл³скен өте пайдалы. Дәр³ст³ аяқтау кез³нде қайталап шолу жасау тақырыпты толықтай меңгер³п келес³ тақырыпты жалғастыруда ти³мд³ қызмет атқарады.

Сәтт³ оқылған дәр³стер - яғни бұлар мұқият жоспарланып үш принципте құрылғандар: б³р³нш³ден, олар өте қысқа, жаңа идеялармен құралған ақпарат көздер³ «аз мөлшерде» ақпараттандыру; ек³нш³ден, сәтт³ жоспарланған дәр³стер қызықты бастамалардан, сен³мд³ ортаңғы бөл³м³нен және нәтижел³ қорытындыдан тұрады; үш³нш³ден, оқытушылар дәр³стерд³ оқыту барысында студенттерд³ң белсенд³ қатысуларына мүмк³нд³к жасау керек.