- •1.Прадмет,метады,задачы игпб
- •2.Канцэпцыи паходжаня права. Утварэння дзяржау княствау на тэр рб
- •3.Грамадскі лад усх.-слав. Княстваў у IX - першай палове XIII ст.
- •4.Крынiцы сярэднявечнага права
- •5. Канцэпцыи паходжання права, звычаёвае и писанае права.
- •6. Утварэнне вялікага княства лггоўскага
- •7. Грам. Лад вкл ў XIV - I пал. XVI ст. (да 1569 г.)
- •8.Дзяржауны лад вкл
- •Вышэйшыя органы дзяржулады вкл
- •9.Мясцовыя органы
- •12.Крэуская уния и востраускае пагадненне
- •13.Виленска-радамская и гарадзельская унии
- •15. Агульназемския прывилеи
- •16. Судзебнік казіміра 1468 г.
- •19Статут 1529 г
- •20. Статут 1566
- •21. Статут 1588 г.
- •23. Крымінальнае права беларусі ў XVI ст.
- •.26. Магдебургское право
- •27. Вышэйшыя судовыя органы вялікага княства літоускага
- •28. Мясцовыя судовыя органы вкл
- •29. Судовая рэформа вкл сяр 16ст Склад и юрысдыкцыя земскага гродскага, падкаморскага и каптуровага суда.
- •30.Галоуны трыбунал вкл
- •31. Працэсуальнае права вкл
- •32 Люблінскі сойм I ўмовы аб'яднання вкл 3 польшчай
- •33. Акт «ураўнаванне правоў» 1697 г.
- •38. Канстытуцыя 1791
- •41. Асн. Рысы и тэндэнцыи разв-я права вкл у складе рп.
- •43.Сацыяльны лад беларуси 19 в.
- •42. Органы улады, суда,мясцовага киравання на бел-и.
- •46. Асабл. Скасавання прыгон.Ладу на бел. Рэформа 1861 г.
- •45. Адметнасци правядзення рас.Судовай бурж.Рэф. На бел.
- •45. Земская рэф. 186
- •46. Систэматызацыя права Беларуси. Праект свода законау западных губ.
- •47. Перамога сав. Улады на зап. Фронце. Абвыканкамзах.
- •48. Брэст-лит.Мирны дагавор
- •49.Образование ссрб
- •Канстытуцыя 1919
- •50. Создание литбел
- •51. Второе провозглашение бсср. Рижский мирный договор
- •52.Взаимоотношения бсср и рсфср. Образование ссср
- •62. Канституция бсср 1927
- •54. Конституция 1937г. Бсср
- •55. Крыминальнае права 1921-1930
- •56 Гражданское право.
- •57Судовы лад бсср у 1921-26гг.
- •58. Рижский мирный договор
- •.Становишча зах. Бел у складе р.П. 1921-1925
- •.Становишча зах. Бел у складе 2 р.П. 1925 1939.
- •59. Вышорганы дзяржулады I кіравання бсср у гады вав
- •60. Права ў гады вайны
- •60Стан зак-ци, дз. Арганиз. Нкус, прак.И суды бсср у канцы 20-х–пач.50-х гг.20ст.
- •61. Перабудова
- •62. Право бсср в 1958—1980-е годы
- •63. Конституция бсср 1978
- •64. Абвяшчэнне дзяржаўнага суверэнітэту беларускай сср
- •65.Канстытуция рб 1994.
- •66. Дапауненне у канстытуцию 1994 года.
- •67. Проблемы формирования правовой дзяржавы.
- •68. Дагавор аб стварэннi Саюзнай дзяржавы рб и рф.
- •69. Удзел бсср и рб у распрацоуцы и прыняцци международных актау
41. Асн. Рысы и тэндэнцыи разв-я права вкл у складе рп.
Основным источником права в Беларуси и в целом в составе Речи Посполитой являлся нормативный акт, носивший различное название: «Статут», «постановление», «грамота» и др; Главным нормативным актом, регулировавшим большинство общественных отношений, продолжал оставаться Статут 1588 г. Хотя много раз делались попытки внести в него поправки и изменения, однако они отклонялись. Требовали внесения поправок в Статут представители Польши. Так, они считали, что статьи, которые запрещали им занимать должности и покупать земли в Великом княжестве Литовском, противоречат акту Люблинской унии. Вопреки их требованиям Статут оставался без коренных изменений. Вместе с тем, принимались новые законы, которые частично дополняли Статут, даже вносили в него небольшие изменения. В 1668 г. был издан закон, по которому за отход от католической веры виновники наказывались конфискацией имущества и изгнанием из государства. В 1689 г. обвиненный в атеизме Казимир Лыщинский был по приговору соймового суда казнен. По Уложению 1733 г. православные и протестанты были лишены прав быть депутатами вального сойма и судьями Главного трибунала.
Присоединение восточных районов Беларуси к России в 1772 г. вызвало необходимость внести изменения в порядок рассмотрения дел в Главном суде (Трибунале). По соймовому постановлению 1775 г. Главный суд должен был проводить свои сессии вместо Вильни, Менска и Новогрудка только в Вильно и Гродно.
Важнейшим источником права в XVIII в. стал сборник законов, сеймовых постановлений и других правовых актов под названием «Книга законов». Первые 6 томов были изданы в Варшаве в 1732—1739 гг. В них собрано все законодательство Речи Посполитой. Определенное значение имели акты, помещенные как дополнение к Статуту 1588 г., которые издавались на польском языке в 1648, 1693, 1744 и 1786 гг. В новом издании Статута 1786 г. содержались закон об образовании Главного трибунала, алфавитно-предметный указатель (реестр) и некоторые соймовые постановления XVIII в
Наиболее значительные изменения в праве произошли во второй половине XVIII в. В этом плане большую роль сыграл четырехлетний сойм Речи Посполитой, который утвердил Конституцию 3 мая 1791 г. В ней были отражены многие буржуазные принципы организации и деятельности государственного аппарата, прогрессивные положения, касающиеся основных отраслей права.
Источники права:
Статут ВКЛ 1588 г.
Конституция Речи Посполитой 3 мая 1791 г.////постановления вального сейма Речи Посполитой 1655, 1658,1661, 1667, 1669, 1775 гг. и др.
постановления конфедераций 1768 г.
грамоты короля Речи Посполитой 1662, 1683, 1720 и др.
другие нормативные акты
43.Сацыяльны лад беларуси 19 в.
У выніку трох падзелаў Рэчы Паспалітай спыніла свае існаванне адна з самых буйных дзяржаў Еўропы. Каля 3 млн чалавек, якія пражывалі на тэрыторыі Беларусі, апынуліся ў складзе Расійскай Імперыі. Гэта падзея, безумоўна, адбілася на эканамічным, грамадска-палітычным і культурным раз-віцці беларускага народа.
Паводле распараджэння Мікалая I на далучаных да Расіі беларускіх землях пачаўся разгляд правоў шляхты на дваран-скую годнасць. У сувязі з гэтым у 1831 г. быў выдадзены указ "О разборе шляхты в западных губернйях й об устройстве сего рода людей". У названым нарматыўным акце ад-значалася, што калі шляхціц дакументальна дакажа свае шляхецтва, то за ім захаваюцца ўсе правы і перавагі, якія былі дараваны дваранству імперыі.
На Беларусі скасоўвалася магдэбургскае права, а на гара-ды, якія яго мелі, і мястэчкі, прызнаныя цэнтрамі паветаў, пашыраліся прынцыпы расійскага гарадскога кіравання па-водле "Жалованной грамоты городам" 1785 г.
Мяшчане беларускіх гарадоў пасля далучэння да Расіі пазбаўляліся часткі сваіх правоў і павінны былі плаціць па-душныя падаткі, выконваць рэкруцкую і іншыя павіннасці3. Большую частку гарадскога насельніцтва складалі рамеснікі-майстры, падмайстры і іх вучні, якія аб'ядноўваліся ў цэхі. Прывілеяванымі жыхарамі ў гарадах былі купцы першай і другой гільдый і фабрыканты.
Жыхары шэрага мястэчак не атрымалі правоў гараджан. Яны прыраўноўваліся да сялян і нават раздавался прыватным уладальнікам. Гэта выклікала іх упартую, праўда, без-выніковую барацьбу за вяртанне мяшчанскага статуса.
Па-за рысай аседласці правам на жыхарства карыс^аліся купцы першай гільдыі, асобы з вышэйшай ці спецыялььяй медыцынскай адукацыяй, некаторыя катэгорыі рамеснікаў, салдаты, якія служылі па рэкруцкім уставе, і іх нашчадкі. Ры-са аседласці для яўрэйскага насельніцтва была найбольш цяжкай праявай іх нацыянальнага нераўнапраўя.
Духавенства на Беларусі падпарадкоўвалася вышэйшым царкоўным установам. Большасць сялян (каля 70 %) належала да уніяцкай царквы, вернікі і святары якой, як і католікі, прызнавалі ўладу Папы рымскага. Пасля ўключэння Беларусі ў Расійскую Імперыю пачалася дыскрымінацыя уніяцкай царквы. Па загаду Мікалая I у 1839 г. быў скліканы Полацкі сабор праваслаўнага і часткі уніяцкага духавенства, на якім было абвешчана аб ліквідацыі уніяцкай царквы на Беларусі, а ўсе вернікі далучаны да рускай праваслаўнай царквы. Пратэстуючы, многія з беларусаў перайшлі ў каталіцкую канфесію.
Для нагляду за дзяржаўнымі сялянамі ў 1837 - 1838 гг. у паветах былі ўтвораны акругі, тэрыторыя якіх магла ахогі-ліваць і некалькі паветаў. Акругі дзяліліся на воласці. На чале акругі стаяў акружны начальнік з памочнікамі. У воласці кожныя тры гады сялянамі выбіраліся валасны галава і два засядацелі, якія складалі валасное праўленне. Выбіраўся так-сама валасны пісар, але ён не ўваходзіў у праўленне.