Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
китап физра.docx
Скачиваний:
287
Добавлен:
16.02.2016
Размер:
200.6 Кб
Скачать

Генчи сынамасы (дем шығарғанда дем токтату)

Орындалу әдістемесі: отырған қалыпта (арка түзу, іштің бұлшык еттері босаңсулы) толык дем алудың 3/4 тереңдігінде кезектестірілген 3 дем алу және 3 дем шығару орындалады. Үшінші реттегі жартылай дем шығаруда мұрынды саусақтармен кысып, дем алу уакытка токтатылады, ал уақыт секундомермен өлшенеді. Дем алуды тоқтату уакытының ұзактығы зерттелушінің бір калыпты, жайлы, ешкандай қосымша күшсіз өкпе желденуінің мүмкіндігінің кезеңімен анықталады. Егер дем алуды токтату уақыты бір уақытта бірнеше адамдарға тіркеліп отырса, онда эр секунд сайын дауыстап айтылып отырады.

Генчи сынамасын багалау, с

Бағалау

Ерлер

Әйелдер

Өте жақсы

40 және жоғары

30 және жоғары

Жақсы

30-39

20-29

Қанағаттанарлык

20-29

15-19

Қанағаттанарлықсыз

19 және томен

14 және томен

Штанге сынамасы (дем алудағы дем токтату)

Орындау әдістемесі: дене жүктемесінен және тыныштық жағдайында отырған калыпта орындалады. Сынаманы өткізу талабы Генчи сынамасындағы дай.

Дем алуды токтату уақытының ұзактығы көп жағдайда күштенуге тәуелді болады. Әдетте дені сау жаттыкпаған адамдарда дем алуда дем токтату 40-50 с, ал спортшыларда 60 с-тан 2,0-2,5 мин. дейін.

Штанге сынамасын багалау, с

Багалау

Ерлер

Әйелдер

Өте жақсы

50 және жоғары

40 және жоғары

Жақсы

40-49

30-39

Қанагаттанарлық

30-39

20-29

Қанағаттанарлықсыз

29 және томен

19 және томен

Сынаманы өткізу кезінде кеудеішілік кысым көтеріліп, өкпе арқылы канмен қамтамасыз етуді киындатады. Жүректің сол жак калташасына кан келуі азайып, оң жак калташа кеудеішілік кысымды жоюға байланысты үлкен жұмыс аткарады. Бір мезетте жүрек жиырылуының ырғақтылығы бұзылады, тамыр соғу жиілігі жиілейді, венозды кысым артады, ал систолалык кысым алгашында артып, содан соң төмендейді. Сынама біткен соң (дем токтату) қанмен қамтамасыз етілу калпына келеді, жүрек жиырылуы ырғакты болады, тамыр соғу жиілігі - жиі және толы к, ал кан кысымының көрсеткіштері бастапқы калпына келеді.

Әдетте дені cay адамдарда барлык көрсеткіштер сынамадан кейінгі 1-2 минутта калпына келеді.

Мартинэ-Кушелевский смнамасы (30 секундта 20 рет отырып туру)

Орындау әдістемесі: 5 минуттык тынығудан кейін отырған калыпта 10 секундтағы тамыр соғу жиілігі саналады, содан соң 30 секунд барысында қолды алға көтерумен және одан соң төмен түсірумен 20 рет отырып туру кажет. Отырып тұрудан кейін сол мезетте, тұрған калыпта 6 секндтағы тамыр соғу жиілігі өлшенеді, содан соң тағы да отырған калыпта 3 рет: калыптасудың 1-ші, 2-ші және 3-ші минуттарында 10 секунд өлшенеді.

Багалау: жүктемеден кейінгі жүрек жиырылуы жиілігінің (ЖЖЖ) артуы 25%-ға дейін болса «өте жақсы», 25-50% - «жақсы», 51-75% -

«қанағаттанарлык», 76-100% - «канағаттанарлыксыз», 101 % астам - «өте нашар» деп бағаланады. Тамыр соғу жиілігінің 1-ші минутта калыптасуы «өте жақсы», 2-ші минутта калыптасуы «жақсы», 3-ші минутта калыптасуы «канағаттанарльщ», 4-ші минутта калыптасуы «канағаттанарлықсыз» деп бағаланады.