- •Социология
- •Пiкiр жазғандар:
- •Қазақстан социологтары ассоциациясының президенті, социология ғылымдарының докторы, профессор м.Тәжиннің алғы сөзі
- •І бөлім. Социологияның ұғымдық аппараты
- •Социологияның объектісі мен пәні
- •Социологиялық білімнің құрылымы
- •Социологияның функциялары
- •Пайдаланылған әдебитеттер тізімі
- •Социологияның категориялары мен ұғымдарын жіктеу
- •Әлеуметтік іс-әрекеттер, өзара іс-қимылдар және қарым-қатынастар
- •Қоғам құрылымындағы тұлға
- •Әлеуметтік мәртебелер және рөлдер
- •Әлеуметтік стратификация
- •Әлеуметтік топтар
- •Әлеуметтік институт
- •Қоғамның басты институттарының белгілері [40]
- •Әлеуметтік ұйымдар
- •Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
- •Қазақстанда социологиялық көзқарастардың қалыптасу негіздері
- •Қазақстанда социология ғылымының қалыптасуы (ретроспективті шолу)
- •Қазақстанда қазіргі заманғы социология ғылымы дамуының негізгі бағыттары
- •Қазақстан Республикасының “Социология” мамандығы бойынша кадрлар даярлайтын жоғары оқу орындары
- •Социология бойынша докторлық диссертациялар1
- •Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
- •Іі бөлім. Социология ғылымының қалыптасуы және дамуы
- •Әлеуметтік білім эволюциясы
- •Социологиялық ойдың дамуын кезеңге бөлу
- •Ежелгі Шығыс пен Ежелгі Греция мемлекеттеріндегі әлеуметтік ілімдер Ежелгі Қытайдағы әлеуметтік ілімдер
- •Ежелгі Үндістанның әлеуметтік-саяси көзқарастары
- •Ежелгі Грецияның әлеуметтік білімі
- •Орта ғасырлардағы әлеуметтік таным
- •Араб шығысының социологиялық ойы
- •Жаңа дәуірдің социологиялық ойлары
- •Қайта өрлеу дәуірі
- •Ағылшын ағартушылығы
- •Француз ағартушылығы
- •Неміс ағартушылығы
- •Қорытынды
- •Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
- •Идеялары, теориялары және өкілдері Огюст Конт
- •Джон Стюарт Милль
- •Карл Маркс
- •Герберт Спенсер
- •Вильфредо Парето
- •Фердинанд Теннис
- •Эмиль Дюркгейм
- •Гаэтано Моска
- •Георг Зиммель
- •Макс Вебер
- •Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
- •Жаһанданудың қазіргі теориялары
- •Рональд Робертсонның мәдени центристік теориясы
- •Энтони Гидденстің жаһандану теориясы
- •Эммануил Валлерстайнның әлем-жүйе теориясы
- •Мануэль Кастельс: ақпараттық экономика және жаһандану процесі
- •“Қайраткер - құрылым” теориялары қазіргі қоғамды зерттеудің құралы ретінде
- •Маргарет Арчердің морфогенез теориясы
- •Құрылымдық келісім
- •Мәдени-әлеуметтік өзара іс-қимыл
- •Құрылымды өңдеу (Морфогенезис) Құрылымды ұдайы өсіру (Морфостазис)
- •Энтони Гидденстің құрылымдық теориясы
- •Қызмет және құрылым: Джеффри Александердің жаңа функционализмі
- •Жаңа институционализм теориясы
- •Нил Флигстайнның жаңа институционализм теориясының сараптамасы
- •Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
- •Ііі бөлім. Орта деңгей теориясы
- •Экономикалық социология пәні
- •Экономикалық социологияның тарихи дамуы
- •Экономикалық социологияның негізгі категориялары
- •Нарық социологиясы
- •Қазіргі заманғы капиталистік нарықтардың әлеуметтік құрылымы (жетілген типтер) [21]
- •Кәсіпкерлік социологиясы
- •Шаруашылық ұйым социологиясы
- •Еңбек нарығы және жұмыспен қамту порблемасының социологиясы
- •Пайдаланылған әдебиеттір тізімі
- •Саяси социологияның пайда болуы мен дамуы
- •Саясаттану және саяси-әлеуметтік пікір алысулардың айырмашылығы
- •Саяси социологияның зерттеу объектісі мен пәні
- •Саяси социологияның субъектісін түсіну
- •Саяси социологияның әдістері және заңдылықтары
- •Институттар - саяси социологияның орталық категориясы ретінде
- •Билікке түсінік беру
- •Саяси социологиядағы мемлекет категориясы
- •Азаматтық қоғам және оның институттары
- •Саяси социологияны анықтаудағы тұлғаның орны
- •Саяси жетекшілік
- •Қоғамдық пікірдің саяси социологиясы
- •Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
- •Ғылым социологиясы
- •Білім беру социологиясы
- •Мәдениет социологиясы
- •Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
- •Дін социологиясының қалыптасуы мен дамуы
- •Дін және қоғам. Діннің әлеуметтік функциялары
- •Діни ұйымдар мен діни индивид типологиясы
- •Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
- •Этникалылықтың теориялық мәселелері
- •Этносаралық қатынастар
- •Қазақстандағы этносаралық қатынастарды социологиялық зерттеу
- •Этносоциологиялық зерттеу методологиясы
- •1. Олардың ішінде аймақтарға үлестіргенде сұралуға тиіс:
- •2.Тұрғылықты мекенжайы бойынша:
- •Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
- •Әлеуметтік жанжал табиғаты
- •Жанжалды жіктеу
- •Саяси жанжалдың өзіне тән ерекшелігі
- •Жанжалдар динамикасы және оларды реттеу әдістері
- •Жанжал қоғам мен тұлғаның әлеуметтік әрекеттесуінің
- •Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
- •Іv бөлім. Социологиялық зерттеудің методологиясы мен әдістері
- •Методологиясы мен логикасы
- •Ғылыми және социологиялық зерттеудің методологиясы мен логикасы
- •Социологиялық зерттеудің кезеңдері
- •Социологиялық зерттеудің бағдарламасы
- •Социологиялық зерттеудің іріктеуін құрау. Іріктеу жиынтығы
- •Сипатты есептеу
- •Квоталық және кездейсоқ зерттеу әдістері
- •Іріктеу жиынтығы элементтерінің құрылымы
- •Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
- •Социологиялық зерттеулерді жіктеу
- •Сандық және сапалық әдістер: бәсекелестік пен серіктестік
- •Формализмге негізделген сұрау
- •Формализмге негізделмеген сұхбат
- •Фокус-топ
- •Бақылау
- •Социологиялық және маркетингтік ақпарат жинаудың халықаралық ережелері
- •Формализмге негізделген сұрақнама
- •Қымбатты “n”-лық!
- •Қатысқаныңыз үшін алдын ала алғыс білдіреміз!
- •Өзіңіз туралы айта кетсеңіз:
- •Қатысқаныңыз үшін рахмет!
- •Фокус-топтың гайды
- •22.Ядов в.А. Стратегия социологического исследования. - м., 1998
- •10.0.5. Нұсқасындағы spss статистикалық мәліметтер жинаудың, талдаудың көпфункционалдық кешені Бағдарламамен танысу
- •Терезелер
- •Диалогтық терезелер
- •1 Сурет. Диалогтық терезенің басқару элементтері.
- •Мәліметтермен жұмыс. Мәліметтерді талдаудағы негізгі қадамдар
- •Мәліметтер редакторы
- •2 Сурет. Мәліметтер редакторының терезесі.
- •Жаңа файл жасау
- •Мәліметтерді енгізу
- •Мәліметтерді түзету
- •Файлды сақтау
- •Жұмыс файлын ашу
- •Файл туралы ақпарат
- •Нәтижелерін шығару
- •Мобилдік кесте
- •Мәліметтерді талдау кезеңдері
- •Зерттеу нәтижелерін ұсыну
- •Зерттеу нәтижелерін жұртшылыққа жеткізу
- •Мазмұны
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Berger P., Berger B. Socіology: Bіographіcal Approach. - London: Penguіn Books, 1981. - Chap.2.
Collіns R. Socіologіcal Іnsіght. - Oxford, 1992.
The Penguіn Dіctіonary of Socіology, - London, 1998.
Tonnіes F. A new evaluatіon: Essays and documents / Ed. And іntroductіon by W.J. Cahnman. Leіden: E.J. Brіll, 1973
Андреева Г.М. Современная буржуазная эмпирическая социология. - М., 1965.
Американская социологическая мысль. - М., 1994.
Арон Р. Этапы развития социологической мысли. - М., 1993.
Беккер Г., Босков А. Современная социологическая теория в ее преемственности и изменении. - М., 1962.
Буржуазная социология на исходе ХХ века (Критика новейших тенденций). М., 1986.
Вебер М. Избранные произведения. - М., 1990.
Вебер М. Избранное. Образ общества. - М., 1994.
Вебер М. Основные понятия стратификации // Социологические исследования. - 1994, ғ 5.
Гайденко П.П., Давыдов Ю.Н. История и рациональность: Социология М. Вебера и веберовский Ренессанс. - М., 1991.
Гофман А.Б. Семь лекций по истории социологии. - М., 1995
Громов И., Мацкевич А., Семенов В. Западная теоретическая социология. - СПб, 1996.
Дюркгейм Э. Самоубийство: социологический этюд. СПб., 1912. (Второе издание: М., 1994).
Дюркгейм Э. О разделении общественного труда. Метод социологии. - М., 1991
Дюркгейм Э. Социология. Ее предмет, метод, предназначение. - М., 1995.
Западная теоретическая социология 80-х годов. - М., 1989.
Зиммель Г. Конфликт современной культуры. - Пг., 1923
Зомбарт В. Буржуа. Этюды по истории духовного развития современного экономического человека. - М., 1994.
Из истории буржуазной социологии ХІХ-ХХ веков. - М., 1968.
Ионин Л.Г. Понимающая социология. - М., 1979.
История буржуазной социологии первой половины ХХ века. - М., 1979.
История буржуазной социологии ХІХ- начала ХХ века. - М., 1979.
История социологии. - Минск, 1993.
История социологии в Западной Европе и США. - М., 1993.
История теоретической социологии. - М., 1995.
Кон И.С. Позитивизм в социологии. - Л., 1964.
Конт О. Дух позитивной философии. - СПб., 1910.
Краткий очерк истории социологии. - М., 1990.
Критика современной буржуазной теоретической социологии. - М., 1977.
Культурология. ХХ век. - М., 1995. (Виндельбанд В. Философия культуры и трансцентальный идеализм; Дильтей В. Типы мировоззрения и обнаружение их в метафизических системах; Зиммель Г. Конфликт современной культуры; Риккерт Г. Науки о природе и науки о культуре.)
Левада Ю.А. Лекции по социологии. - М., 1969.
Маркс К. Восемнадцатое брюмера Луи Бонапарта // Маркс К., Энгельс Ф. Собр.соч. 2 изд. - т.8
Маркс К. Капитал. т.1 // Маркс К., Энгельс Ф. Собр.соч. 2 изд. - т. 23
Маркс К. Экономические и философские рукописи 1844 года // Маркс К., Энгельс Ф. Собр.соч. 2 изд. - Из ранних произведений.
Маркс К., Энгельс Ф. Немецкая идеология // Маркс К., Энгельс Ф. Собр.соч. 2 изд. - т.3
Милль Дж.С. Система логики силлогистической и индуктивной. М., 1914.
Монсон П. Современная западная социология. Теории, традиции, перспективы. - СПб., 1992.
Москвин С.А. Герберт Спенсер против тоталитаризма // Социологические исследования. - 1992. ( 2.
Новейшие тенденции в современной немарксистской социологии. - М., 1986.
Осипов Г.В. Современная буржуазная социология. - М., 1964.
Осипова Е.Г. Социология Эмиля Дюркгейма. - М., 1977.
Очерки по истории теоретической социологии ХІХ - начала ХХ века. - М., 1994.
Очерки по истории теоретической социологии ХХ столетия. От Вебера к Хабермасу, от Ззиммеля к постмодернизму. - М., 1994.
Родоначальники позитивизма. - СПб., 1912. - Вып. 4 (Конт О. Курс позитивной философии).
Современная американская социология. - М., 1994.
Современная западная социология: классические традиции и поиски новой парадигмы. - М., 1990.
Современная западная социология: Словарь. - М., 1990.
Социологический словарь. - Минск, 1991.
Социология для студента. - Свердловск, 1991.
Спенсер Г. Основания социологии. - СПб., 1876 (Второе издание - СПб., 1898).
Спенсер Г. Социология как предмет изучения. - СПб., 1896.
3-тарау. ҚАЗІРГІ ЗАМАН СОЦИОЛОГИЯСЫНЫҢ ТЕОРИЯЛАРЫ МЕН ТҰЖЫРЫМДАМАЛАРЫ
Социология жеке индивидтерді, түрлі әлеуметтік топтарды, жалпы қоғамды, әлемдік немесе қазіргі атауы ғаламдық қауымдастықты зерттеумен келеді. Сонымен қатар түрлі дәуірлердегі социологияда бірінші, кейде екінші әлеуметтік бірліктерге көңіл бөлінді. Бұл жағынан келгенде социология тарихын, парадигмалардың ауысуы немесе макросоциологиялық (қоғам және басқа да ірі әлеуметтік құрылымдар) және микросоциологиялық (сараптаудың негізгі пәні - индивид) амалдардың айналымы ретінде қарастыруға болады. Макросоциологиялық теориялардың ішінде құрылымдық функционализм жетекші орын алады.
Жаңа заман социологиясының ерекшелігі екі тәсілдің синтезінде, бұл жерде әңгіме Энтони Гидденс, Пьер Бурдье, Питер Штомпка және басқа белгілі социологтардың идеялары мен еңбектері туралы болып отыр.
Жаңа заман социологиясының тағы бір ерекшелігі, оның индивид пен топтар арасындағы өзгеріс пен дамуға бағытталған байланыстар мен өзара әрекеттерге баса көңіл бөлуінде. Бұл тұрғыда социологиялық теориялар өзгеше жолмен түрлендіріледі: эволюционизм, жүйелік теориялар және қақтығыс теориялары.
Теориялық социологияның қазіргі жай-күйі социологтар, зерттеушілер алдына социологиялық парадигма таңдау мәселесін қойып отыр. Жаңа социология ілімінің жай-күйіне жиырмасыншы ғасырдың ірі социологтары П.Сорокин, Т.Парсонс, Э.Гидденс, Н.Луман, П.Бурдье және басқалардың тұжырымдамалары зор ықпал етті. Сонымен қатар қазіргі заман қоғамын түсіндіру үлгісі ретіндегі классикалық социология ілімінің мүмкіндіктерін жоққа шығару үрдісі жеткілікті түрде айқындала түсіп, классикалық емес социологиялардың, дәстүрлі емес социологиялық парадигмалардың негізі бар тұжырымдамалар кең етек жаюда. Дегенмен, көптеген парадигмалар мен социологиялық бағыттардың ішінен ХХІ ғасырдың ықтимал перспективасы ретінде - әрекет-белсенділік тәсілін айтуға болады. Ол Энтони Гидденс, Маргарет Арчер, Пьер Бурдье, Джеффри Александер, Питер Штомпка және басқа социологтар жасаған тұжырымдамаларда көрініс тапты.
Бұл тарауда қазіргі заманғы социология ғылымының жаңа теориялары мен тұжырымдамалары қарастырылатын болады. Бүгінгі таңда жаһандану теориясы социологтардың шағын тобына ғана керек емес, саясаткерлер де, экономистер де, журналистер де жаһандану теориясымен танысуға мұқтаж болып отыр.