2.2.12. «Анасына қарап, қызын ал» деген мақалды қалай түсінесіз? деген сұраққа жазбаша жауап беріңіз.

2.2.13. Сөйлемдерді толықтырыңыз.

1. Қалыңдықты … күйеу жігіт бас құдамен, достарымен, туыстарымен келеді.

А) көруге;

Ә) алып кетуге;

Б) кездесуге;

В) сөйлесуге.

2. Қыз баланың тәрбиесіне … ықпалы көп.

А) анасының;

Ә) әкесінің;

Б) құрбыларының;

В) мектептің.

3. Келінді жігіттің туыстарымен таныстыратын - … .

А) үй көрсету;

Ә) беташар;

Б) келіннің үйге түсуі;

В) келіннің жеңгесімен сөйлесуі.

2.2.14. Отбасылық бюджет туралы.

Отбасылық экономика, ең алдымен, жоспарлауды қажет етеді. Отбасының бюджеті неғұрлым қарапайым болса, солғұрлым оны жоспарлау тиянақты болғаны жөн. Жоспарлауды қалай жүзеге асыруға болады?

Поляк авторлары Б.Киселевская мен Г.Сарновская шаруашылық кітабын жүргізуді ұсынады. Кітап үш бөліктен тұрады: кіріс, шығыс және төлемдер, қаржыны жинау. Отбасы мүшелерінің айлық жалақылары, стипендиялары тағы басқа табыстар кіріс бөліміне, пәтерге, электроэнергияға т.б. төленетін ақша шығыс бөліміне жазылады. Оларды уақтылы төлеп тұру қажет. Шығынның ең маңыздысы – тамақ үшін жарататын ақша болып есептеледі. Күнделікті тамаққа кететін ақша белгілі, соны 30 күнге көбейту керек. Сондай-ақ санитария мен гигиена заттарына кететін шығындарды да естен шығармаған жөн. Егер жұбайлар жас нәресте күтіп отырған болса, оған қажетті төсек орын, арба, киім-кешектер жайлы да ұмытпау керек.

Кассалық кітапшадағы «қаржыны сақтау» бөлімі бос болып қалмау керек. Оған ақша салу үшін көңілге ұнаған заттарды сатып ала бермей, қажеттілерді ғана алып, әзірге қажетсіз болып саналатындардан бас тарта білген жөн.

2.2.15. Төмендегі сөз тіркестерінің мағыналарын салыстырып оқып, ұғып алыңыз.

Отбасылық экономика – мемлекет экономикасы

Отбасының бюджеті – мемлекеттің бюджеті

Шаруашылық кітабы – оқушының кітабы

Бақылаудың жақсы түрі – есептеудің жақсы түрі

Айлық жалақы – аз немесе көп жалақы

Уақтылы төлеп тұру – жылдам төлеп тұру

Жас нәресе күту – баланың тууын күту

Бос болып қалу – ақша салмау

Көңілге ұнаған заттар – жақсы заттар

Қажетсіз болып қалу – ұнамай қалу

2.2.16. Сұрақтарға жауап жазыңыз.

1.Отбасылық бюджет неден құралады деп ойлайсыз?

2. Отбасылық бюджетті жоспарлау деген не?

3. Шаруашылық кітабы не үшін керек, ол қандай бөлімдерден тұрады?

2.2.17. Анықтауыштық мағыналы сөз тіркестерін есте сақтаңыз.

Менің анам әдемі – Моя мама красивая

Менің ағам – қаржыгер – Мой брат – финансист

Сенің ұлың адал – Твой сын добросовестный

Сіздің оқушыңыз ұқыпты – Ваш ученик прилежный

Оның үйі үлкен – Его дом большой

Ленаның үйі алыс – Дом Лены далек

Қазақтың жері кең – Земля казахов просторна.

2.2.18. Сұрақтарға жазбаша жауап беріңіз.

Үлгі: Мынау сенің кітабың ба? Жоқ, бұл менің кітабым емес, Омардың кітабы.

1. Сіздің отбасыңызда ақшаны әкеңіз ұстай ма? (анам)

2. Сіздің отбасыңызда кіріс ақша көп пе әлде шығыс ақша көп пе? (шығыс)

3. Алманың көйлегі қызыл ма, қоңыр ма? (қызыл)

4. Жазда Алматыға барасың ба, бармайсың ба? (барамын)

5. Сіз жазғы демалысқа баруға ақша жинадыңыз ба әлде жоқ па? (жинадым)

БОӨЖ тапсырмасы:

«Жаңа дәстүр, жаңа салт» деген тақырыпта эссе жазыңыз.

3. Қазіргі тұрғын үй

3.1. Тұрғын үй түрлері, дизайны. Қаладағы және ауылдағы тұрғын үй құрылысы

Грамматика. Сілтеу есімдіктері, олардың түрленуі. Барыс және жатыс септіктері.

Сілтеу есімдіктеріне жататындар: бұл, осы, сол, мына, ана, анау. Сілтеу есімдіктері септеледі, тәуелденеді, жіктеледі.

3.1.1. Мәтінді оқып, мағынасын ұғып алыңыз.

Қазақстан Республикасындағы тұрғын үй мәселесі

1995 жылғы 30 тамызда қабылданған Қазақстан Республикасы Конституциясында азаматтарды тұрғын үймен қамтамасыз ету үшін барлық жағдайдың жасалуы қаралған. Тұрғын үй мәселесі өмірдегі ең басты мәселе болған және бола да береді. Ф.Энгельс: «Бір нәрсені өндіру үшін адамдардың тамағы, киімі және баспанасы болу керек...»,-деген.

1993 жылғы 6 қыркүйекте ҚР Президентінің Жарлығымен «Жаңа тұрғын үй саясатының мемлекеттік бағдарламасы және оны жүзеге асырудың механизмдері» бекітілді.

Қазақстан Республикасындағы жаңа тұрғын үй заңдылығы.

1992 жылғы 1 маусымда Қазақстан Республикасының тұрғын үй кодексі қабылданды. Қазіргі кезде негізгі заңшығарушы актілердің қатарында ҚР-ның 1997 жылғы 16 сәуірде қабылданған «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңы жатады.

Тұрғын үй заңдылығы жатақханалар мен қызметкерлерге берілетін мекемелердегі мекенжайларды бөлу мәселесімен де шұғылданады.

Мемлекеттік тұрғын үй қорынан әр адамға 15-18 шаршы метр, ең кемі бір бөлмелі пәтер беріледі.

Мемлекеттік немесе әскери, бюджеттік ұйымдарда қызмет істемейтін азаматтар табысы аз, мемлекет тарапынан әлеуметтік қорғалатын азаматтар болып есептеледі. Оларға тұрғын үй ҚР Үкіметі белгілегендей көлемде, ең кемі бір бөлме беріледі. Табысы аз әлеуметтік тұрғыдан қорғалатын азаматтар «Тұрғын үй туралы» Заңның 68 бабымен белгіленген. Оларға І-ІІІ топтағы мүгедектер мен ҰОС-на қатысушылар, көп балалы азаматтар, зейнеткерлер, оралмандар, толымсыз отбасылар, мүгедек-балаларды тәрбиелеп отырған отбасылар жатады.