- •Аналитикалық, физикалық және коллоидтық химия пәні бойынша
- •Астана 2010 мазмұны
- •1 Бөлім. Физикалық химия
- •2 Бөлім. Аналитикалық химия
- •3 Бөлім. Коллоидтық химия
- •Аналитикалық, физикалық және коллоидтық химия пәнін оқытудың әдістемелік нұсқаулары
- •Глоссарий
- •Зертханалық жұмыстарды орындаудың әдістемелік нұсқаулары
- •Химиялық зертханада жұмыс істегенде қолданатын сақтық шаралары
- •Реактивтерді пайдалану ережелері
- •Таразы және таразыда өлшеу
- •Химиялық ыдыстардың түрлерімен танысу
- •1. Оқытушы туралы мәлімет:
- •6.1 Дәрістік сабақтардың тізбесі
- •6.2 Зертханалық сабақтардың тізбесі
- •7. «Аналитикалық, физикалық және коллоидтық химия» пәні бойынша сөж орындау және тапсыру кестесі
- •8. Әдебиеттер тізімі
- •8.1. Негізгі әдебиет
- •8.2. Қосымша әдебиет
- •9. Курс саясаты
- •10. Білімді бағалау ақпараты
- •11. Бағалау саясаты Емтиханда білімін бағалау сызба нұсқасы
- •Студенттердің білімін бағалау шкаласы
- •Әдістемелік қамтамасыз етілу картасы
- •1 Бөлім. Физикалық химия Химиялық термодинамика және кинетика
- •Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
- •1 Тәжірибе. Калий гидроксидінің сумен әрекеттесу реакциясының жылу эффектісі
- •3 Тәжірибе. Бейтараптану реакциясының жылу эффектісін анықтау
- •4 Тәжірибе. Химиялық реакция жылдамдығының әрекеттесуші заттардың концентрациясына тәуелділігі
- •5 Тәжірибе. Химиялық реакция жылдамдығының температураға тәуелділігі
- •6 Тәжірибе. Сутегі пероксидінің каталитикалық айырылуы
- •7 Тәжірибе. Қайтымды реакцияның химиялық тепе-теңдігінің ығысуы
- •Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
- •1 Тәжірибе. Сыну көрсеткіші арқылы ерітіндінің концентрациясын анықтау.
- •Электролит ерітінділері
- •Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
- •1 Тәжірибе. Криоскопиялық әдіс (Раульдің 3-ші заңы)
- •2 Тәжірибе. Эбулиоскопиялық әдіс (Раульдің 2-ші заңы)
- •3 Тәжірибе. Электролиттің диссоциациялануына еріткіштің әсері
- •4 Тәжірибе. Диссоциациялану процесінің тепе-теңдігінің ығысуы
- •5 Тәжірибе. Бейэлектролиттердің және электролиттердің электроөткізгіштіктері.
- •Судың иондық көбейтіндісі. Буферлік ерітінділер
- •Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
- •4 Тәжірибе. Буферлік жүйелер
- •Электрохимиялық процестер
- •Салыстырмалы электродтар
- •Индикаторлық электродтар
- •Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
- •1 Тәжірибе. Тотығу-тотықсыздану реакциялары
- •2 Тәжірибе. Даниэльдің электрохимиялық элементі
- •3 Тәжірибе. Концентрлі гальваникалық элементтер
- •Фотохимиялық реакциялар
- •Тақырып бойынша бақылау сұрақтар
- •1 Тәжірибе. Фотореакцияның жылдамдығына жарықтың әсері
- •2 Тәжірибе. Тионинның фотохимиялық тотықсыздануы
- •Беттік құбылыстар. Сорбция процестері
- •Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
- •Хроматографиялық анализ
- •Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
- •1 Тәжірибе. Топырақтың адсорбциялық және ионалмастырғыш қасиеттері
- •3 Тәжірибе. Темір, мыс және кобальт иондарын бағаналық хроматография және қағаздағы хроматография арқылы ажырату
- •5 Тәжірибе. Ав-17 анионитпен суды Сl- -ионынан тазарту
- •2 Бөлім. Аналитикалық химия Аналитикалық химия. Талдау әдістері
- •Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
- •Сапалық анализ негіздері
- •Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
- •1 Тәжірибе. Маңызды катиондарға арналған сапалық реакциялары
- •2 Тәжірибе. Маңызды аниондарға арналған сапалық реакциялары
- •1. Карбонат анионын анықтау
- •Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
- •1,5368 Г құрамында 0,2262гбар
- •100Г құрамында х г бар
- •Титриметриялық анализ
- •Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
- •1 Тәжірибе. Қышқылдық-негіздік титрлеу әдісі
- •2 Тәжірибесі. Комплекcонометриялық титрлеу
- •3 Тәжірибе. Редоксиметрия титрлеу әдісі
- •3 Бөлім. Коллоидтық химия Коллоидтық жүйелер
- •Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
- •1. Тәжірибе. Коллоидтық жүйелерді алу
- •2. Тәжірибе. Коллоидтық бөлшектерінің заряд таңбасын анықтау
- •3. Тәжірибе. Пептизация құбылысы
- •4. Тәжірибе. Диализ құбылысы
- •5. Тәжірибе. Коллоидтық жүйелердің электр қасиеттері
- •Коллоидтық жүйелердің тұрақтылығы
- •Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
- •1. Тәжірибе. Коллоидтық ерітінділердің коагуляция құбылысы
- •2. Тәжірибе. Ақуыз ерітіндісінің коагуляциясы
- •3. Тәжірибе. Өзара коагуляция құбылысы
- •Жоғары молекулалық қосылыстары, олардың ерітінділері
- •Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
- •1. Тәжірибе. Жмқ алу жолдары
- •2 Тәжірибе. Жоғары молекулалық қосылыстардың ісінуі
- •3. Тәжірибе. Жоғары молекулалық қосылыстардың ерітінділерін алу
- •4. Тәжірибе. Тұзсыздану процесі
- •Студенттердің өзіндік жұмысына арналған есептер мен тапсырмалар
- •Берілген реакция теңдеуі бойынша келесі тапсырмаларды орындаңыз:
- •1 Аралық бақылауға дайындық сұрақтары
- •1 Аралық бақылаудың нұсқасы
- •2 Аралық бақылауға дайындық сұрақтары
- •2 Аралық бақылаудың нұсқасы
- •Емтиханға дайындық сұрақтары
- •Қорытынды бақылаудың тест сұрақтарының жиынтығы
- •Реферат дайындау әдістемелік нұсқасы
- •Реферат такырыптары
Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
1. Гравиметриялық анализдің негізгі мақсаты?
2. Гравиметриялық анализдің негізгі әдістері қандай, олардың екершеліктері неде?
3. Тұнбаның қандай түрлері белгілі? Аморфты, ірі және майда кристалды тұнбаны алу ережелері қандай?
4. Ерігіштік көбейтіндісі дегеніміз не, оның физикалық мағынасы неде? Тұнбаның түзілу және еру шартты.
5. Гравиметриялық анализ әдістерін медицинада, ветеринарияда қолдану аймақтары.
№ 11 Зертханалық жұмыс
Тәжірибе. Барий хлоридінің кристаллогидратындағы кристаллизацияланған судың мөлшерін анықтару
Жұмыс мақсаты: өлшеу, тұнба алу, шаю, кептіру және де басқа операциялар бойынша дағдыларын қалыптастыру.
Реактивтер: Барий хлоридінің кристаллогидраты
Құрал-жабдықтар: аналитикалық және технохимиялық таразы, бюкс, эксикатор, темір қысқыштары, газ шамы, фарфор үшбұрыш, штатив, муфель пеші, кептіргіш шкаф
Жұмыс барысы:
Өлшендіні алу. Өлшеуге арналған бюксті жуып, кептіргіш шкафта кептіріп, 20 минутқа эксикаторға салып қойыңыз. Кептіргенде және суытқанда бюкстің ауызы ашық болу керек, ал өлшегенде оны қақпақпен жауып қояды. Енді бюксті қақпақпен жауып, оның дәл массасын аналитикалық таразыда өлшеп, жазып алыңыз.
Технохимиялық таразыда жуық шамамен 1,5г барий хлоридінің кристаллогидратын өлшеп алыңыз да, оны бюкске салып, бюксті қақпақпен жауып, енді тұзы бар бюкстің қайтадан аналитикалық таразыда дәл массасын өлшеп, жазып алыңыз.
Кептіру. Тұзы бар бюксті кептіргіш шкафқа 2 сағатқа салып қойыңыз да, температурада кептіріңіз. Бюксті шкафқа қойғанда, оның ауызын ашып, қақпағын алып, қасына қойыңыз. Бюкстің астына қағаз төсеп қойыңыз. Екі сағат өткен соң, бюксті қақпақпен бірге қысқышпен алып, 20 минутқа эксикаторға салып қойыңыз. Бөлме температурасына дейін суытылған бюксті қақпақпен жауып, аналитикалық таразыда өлшейді. Массасын жазып алыңыз.
Содан соң тұзы бар бюксті қайтадан бір сағатқа кептіргіш шкафқа қойып, эксикаторда суытып, массасын қайтадан өлшейді де салыстырады. Егер екі соңғы өлшеудің мәндерінің айырмашылықтары 0,0001 граммнан аспаса, онда кристализацияланған су толығымен ұшып кеткенін белгісі және тәжірибені аяқтауға болады деген сөз. Ал егер екі соңғы өлшеудің мәндерінің айырмашылықтары 0,0001 граммнан асса, онда кептіруді массасы тұрақтанғанша жүргізу қажет.
Өлшеудің барлық мәндерін зертханалық дәптерге жазып отыру керек.
Талдаудың протоколы:
Қақпақпен жабылған бюкстің массасы (г):
Тұзы бар бюкстің массасы (г):
Тұздың өлшендісі (г):
Кептірілгеннен кейінгі заты бар бюкстің массасы (г):
Өлшендідегі кристализацияланған судың мөлшері (г):
Мысалы: тәжірибе барысында келесі нәтижелер алынған:
бюкстің массасы – 12,4234г.
тұзы бар бюкстің массасы – 13,9602г.
өлшендінің (тұздың) массасы – 1,5368г
Кептірілгеннен кейінгі заты бар бюкстің массасы: 1) 13,7352г., 2) 13,7341г., 3) 13, 7340г. болды.
Өлшендідегі кристализацияланған судың мөлшері тең болады:
Онда тұздың құрамындағы судың үлесі тең болады:
1,5368 Г құрамында 0,2262гбар
100Г құрамында х г бар
немесе 14,72%