1. Тәжірибе. Коллоидтық ерітінділердің коагуляция құбылысы

Жұмыстың мақсаты: темір (III) гидроксиді золіннің коагуляция табалдырығын анықтау

Реактивтер және құрал-жабдықтар: темір (III) хлоридінің 2%-ті ерітіндісі, дистелденген су, пробиркалар, спирт шамы

Жұмыс барысы:

Алдымен темір (III) хлоридінің ерітіндісінен темір гидроксидінің зольін дайындап, оны диализ әдісімен тазалап алыңыз. Енді үш пробиркаға 5мл-ден (5*10^-6 м³) темір гидроксидінің коллоидтық ерітіндісін құйыңыз.

Үш бюретканы алып, оларды келесі электролит ерітінділерімен толтырыңыз: а) 1н калий хлоридімен, б) 0,01н натрий сульфатымен, в) 0,001н калий роданидімен.

Темір гидроксидінің золі бар бірінші пробиркаға тамшылатып калий роданитінің ерітіндісін бюреткадан тамыза бастайды да, ерітіндіні жақсылып араластарады. Коагуляцияның басталу белгісі зольдің барлық көлемінде лайлануы болып табылады Мұның себебі зольдің микробөлшектерінің көзге көрінетін макробөлшектерге бірігуімен түсіндіріледі. Электролитті міндетті түрде тамшалатып қосу керек, алдын ала әр бір тамшының көлемін белгілеп өлшеп алады. Содан соң коагуляцияға жұмсалатын электролит ерітіндісінің көлемі анықталады да коагуляция табылдырығы есептелінеді:

C_Т – коагуляция табалдырығы (кг-экв/м³),

N_эл – электролит концентрациясы,

V_эл – жұмсалған электролиттің көлемі (м³),

V_золь – коагуляция үшін алынған зольдің көлемі (5*10^-6м³).

Дәл осы әдісімен қалған екі электролитпен зольдің коагуляциясын анықтаңыз. Коагуляцияның жоғарғы табалдырығын төменгісіне бөлу арқылы үш валентті ионның коагуляциялаушы қабілеті бір валентті ионымен салыстырғанда неше есе артық екенін анықтаңыз.

Алынған нәтижелерді төмендегі кестеге салып, жұмыстың қорытындысын жасаңыз:

Зольдің көлемі, Vзоль, м^3	KCl-мен коагуляция		Na2SO4-коагуляция		KCNS-коагуляция
	Vэл, м^3	СТ, кг-экв/м^3	Vэл, м^3	СТ, кг-экв/м^3	Vэл, м^3	СТ, кг-экв/м^3

2. Тәжірибе. Ақуыз ерітіндісінің коагуляциясы

Жұмыстың мақсаты: ақуыздың электролит ерітінділерімен коагуляциясын қарастыру

Реактивтер және құрал-жабдықтар: екі тауық жұмыртқасы, ерітінділер – 6н СН₃СООН, 1% Cu(NO₃)₂, 1% K₂[Fe(CN)₆], пробиркалар, көлемі 5мл градуирленген пипеткалар, шыны воронкалар, фильтр қағаздары, проекциялық шамы.

Жұмыс барысы:

Тәжірибені бастамас бұрын альбуминнің ерітіндісін дайындайды. Ол үшін екі жұмыртқаның ақуызын бөлек бөліп алып, оны сегіз есе дистелденген сумен сұйылтады да қатты шайқайды. Глобулиннің түскен тұнбасын филтрлеу арқылы бөліп алады. Альбуминнің алынған мөлдір ерітіндісін 5мл-ден төрт пробиркаға бөледі. Содан соң 1-ші және 4-ші пробиркаларға 0,2мл-ден 6н сірке қышқылынан қосады да пробиркаларды қатты сілкейді. Енді 1-ші және 2-ші пробиркаларға 5 тамшыдан 1%-тік мыс сульфатын, ал 3-ші және 4-ші пробиркаларға 5 тамшыдан 1%-тік калий гексацианоферратын қосады да барлық пробиркаларды қайтадан қатты сілкейді. Енді барлық төрт пробирканы проекциялық шамы арқылы экранға шығарып, әр пробиркада болып жатқан өзгерістерді байқайды.

Тәжірибенің нәтижелері. 2-ші және 3-ші пробиркаларда ақуыздың айқын коагуляциясы басталғаны көрінеді. Ал бірініші және төртінші пробиркаларда альбумин ерітінділері мөлдір болып қалады да өзгермейді.

Түсініктеме. Алынған ерітіндіде альбумин теріс зарядталған, сондықтан ол қосылған мыс (II) иондарының әсерінен коагуляцияланады. Екі зарядталған гексацианоферраттың иондары ақуыздың коагуляциясын тұғызбайды, себебі олардың зарядтары біраттас. Ал ерітіндіні қышқылдандырғанда ақуыз макромолекулалары оң зарядталады, сондықтан олар қосылған гексацианоферраттың екі зарядталған аниондарынан коагуляцияға ұшырайды. Бірақ бұл жағдайда оң зарядталған мыс (II) иондары коагуляцияны тұғызбайды. Нитрат және калий иондары бір валентті иондар болғандықтан, олар барлық жағдайларда ақуыз макромолекулаларының коагуляциясын тұғыза алмайды.