- •1.Прадмет задачы і асноўныя паняцці гістарыяграфіі.
- •2.Вызначэнне гісторыі, яе анталагічны і гнасеалагічны аспекты.
- •3. Гістарычны факт: вызначэнне, уласцівасці, спецыфіка інтэрпрэтацыі.
- •5. Функции исторического познания
- •6. Прынцыпы і этапы гістарычнага даследавання.
- •7. Метады гістарычнай навукі.
- •8. Метад і метадалогія. Фарміраванне паняцця “метад” у ранні Новы час.
- •9. Фарміраванне метадалогіі гістарычнай навукі і яе развіццё ў 19 – пачатку 20 ст.
- •10.Метадалагічныя асновы гістарычнай навукі ў 20 – пачатку 21 ст.
- •14. Гістарычны дэтэрмінізм.
- •16.Узнікненне гістарычных ведаў у грамадствах Старажытнага Усхода.
- •17. Адлюстраванне гістарычнага працэса ў творах аўтараў Старажытнай Грэцыі.
- •19.Развіццё гістарычных уяўленняў у раннім Сярэднявеччы.Патрыстыка
- •21. Развіццё гістарычнай думкі ў познім Сярэднявеччы.
- •22. Узнікненне і развіццё гістарычных ведаў на землях Русі.
- •24. Французская і англійская гістарыяграфіі 16-17 ст.
- •27.Развіццё гістарычных ведаў у Расіі ў 16 – 17 ст.
- •28. Гістарычныя веды у Вялікім княстве Літоўскім.
- •29. Еўрапейская гістарычная думка эпохі Асветы.Развіццё гіст. Ведаў у Англіі, Шатландыі і германскіх землях.
- •30.Французская гістарыяграфія ў эп.Асветы і Вял. Буржуазнай рэвалюцыі
- •31. Развіццё гістарычнай навукі ў Расіі ў 18 ст.
- •32.Гістарычная навука Расіі ў п.19 ст. Карамзін.
- •34. Канцэпцыі германскай гістарыяграфіі 1-й паловы 19 ст.Гістарычная школа права і ліберальна-рамантычная гістарыяграфія
- •38. Развіццё рвсійскай гістарычнай думкі ў п. П. 19 ст. Навуковая спадчына с.М. Салаўёва.
- •39. Гістарычныя веды Беларусі і беларусазнаўства ў першай палове 19 ст
- •41 .Гістарычная навука і развіццё пазітывізма ў Францыі ў другой палове 19 ст.
- •42. Гістарычная думкаГерманіі ў другой палове19 ст. Малагерманская гістарычная школа.
- •44.Умацаванне пазітывізма ў расійскай гістарыяграфіі ў др пал 19 ст. Ключэўскі.
- •45.Разнастайнасць падыходаў у расійскай гістарыяграфіі “сярэбранага стагоддзя”
- •46. Гісторыя і беларусазнаўства ў другой палове 19 – пач. 20 ст.
- •47.Еўрапейская гістарыяграфія у п.П. Хх ст.:разнастайнаць нцэпцый і пашырэнне праблемнага поля даледавання
- •48.Германская гістарыяграфія ў п.П. Хх ст.
- •49.Гістарычная навука Францыі у п.П. 20 ст. Фарміраванне “новай навуковай школы”.
- •51.Станаўленне савецкай гістарыяграфіі і яе ідэалагічныя прыярытэты.
- •52. Гістарычная навука Беларусі ў 1917-1941гг.Доўнар-Запольскі. Ігнатоўскі,Пічэта
- •53.Метадалагічныя асновы і праблемнае поле савецкай гістарычнай навукі (1945-1991)
- •57. Гістарычная навука Заходняй Германіі ў пасляваенны час
- •59.Гістарычная думка Еўропы і зша ў канцы 20 – пачатку 21 ст. Змена парадыгм і міждысцыплінарны падыход.
- •58, 60. Новыя тэндэнцыі і праблемы гістарычнай навукі ў Беларусі на сучасным этапе.
1.Прадмет задачы і асноўныя паняцці гістарыяграфіі.
Тэорыя гісторыі – вобласць агульных уяўленняў аб гісторыі у цэлым; вышэйшы найбольш развіты узровень гістарычнага пазнання.
Гістарыяграфія – базавая дысцыліна. У шырокім сэнсе гістарыяграфія – спецыяльная гістарычная дысцыпліна, якая вывучае працэс развіцця гістарычнай навукі і яе заканамернасці.Гісторыя гістарычнай навукі – працэс развіцця істарычай навукі.
Значэнне тэрміна гістарыяграфія: 1.працы па гісторыі гістарычнай навукі; 2.сукупнаць гістарычных прац, створаных у нейкую эпоху; 3. сукупнасць навуковых прац па якой-небудзь гістарынай праблеме ці па перыядзе гістарычнага развіцця.
Тэрін гістарыяграфія паходзіць ад грэч. “гісторыя” і “графа”- пішу – г.зн. апісанне гісторыі.
Рубінштэйн і Кірэева: гісарычнае мысленне у старажытнасці і сяр.вв. не выходзіла за рамкі пералічэння фактаў.Гістарыяграфія з’яўляецца ў перыяд Адрадж.
Калеснік: крытэрыі вылучэння гістарыяграфіі як самастойнай дысцыпліны – дасягненні ў тэорыі і метадалогіі даследавання; паняційны апарат; навуковыя цэнтры;кадры гісторыкаў.гістарыяграфія як навука пачынаецца не раней чым у 18 ст. Гістарыяграфія ўзнікае з патрэбай гістарычнай практыкі.
Лапо-Данілеўскі:гістарыёграфамі у сярднявечнай Францыі называлі мастакоў(жан гістарычнай мініяцюры). З 16 ст. – асобы, якім кароль даручаў пісаць афіцыйную історыю Францыі.
У дарэвалюцыйнай Расіі была пасада прыдворнага гістарыёграфа. У 18 ст. – Міллер і Шчарбаты, з 1803 – Карамзін, потым Пагодзін і Салаўёў.
Тэрмін “гісторыя гістарычнай навукі ” замацаваўся не адразу. Трэба было напрацаваць свой матэрыял, вылучыць канцэпцыі.Гістарыяграфія як аналітычная дысцыпліна патрабавала час, каб “выспець“. Да пачатку 20 ст. тэрмін усталяваўся.Першапачаткова разглядаліся біяграфіі гісторыкаў з анаціраванным пералікам іх прац.
1884 – Каяловіч “Гісторыя рускай самасвядомасці паводле гістарычных помнікаў і гстарычных твораў”
2-я палова 19 – пач. 20 ст. навуковая дысксія паміж Каяловічам і Бястужавым-Руміным. Бястужаў-Румін падмяняў аналіз простым пералічэннем прац.
2 разуменні гістарыяграфіі: 1.збліжэнне істарыяграфіі з крыніцазнаўствам і бібліяграфіяй; 2. з філасофіяй гісторыі.
Рубінштэйн – падручнік, 1941г. Гістарыягрыфія – гісторыя гістарычнай навукі.
Існуе паняцце “гістарыяграфія гістарыяграфіі”.
Шапіра – уключэнне ў прадмет гісторыі працэс укаранення ведаў у жыццё.
Шміт: гістарыяграфія – інтарэс грамадства да гістарычных ведаў, сістэму гістарычнай адукацыі.
Пытанні сучаснай гістарыяграфіі: 1. вывучэнне заканамернасцяў узнікнення, змен іст. Канцэпцый, іх аналіз.(гіст. Канцэпцыя – сістэма поглядаў як на ўвесь гістарычны прцэс, так і на канкрэтныя перыяды, з’явы.);2.аналіз тэарэтыка-метадалагічных прынцыпаў гісарычнай навукі;3.вывучэнне працэсаў назапашвання ведаў аб чалавечым грамадстве;4. аналіз заканамернасцяў,паводле якіх мянялася праблематыка;5.вывуч. развіццё і асаблівасці функцыянавання навуковых устаноў, сістэму адукацыі;6. распаўсюджаннне гістарычных ведаў, іх уплыў на грамадства;7.міжнародыя сувязі гістарычнай навукі, уздзеянне на айчынную гістарыяграфію замежных; 8. вывучэнне аб’ектыўных умоў развіцця гістарычнай навукі.
Прынцыпы гстарыяграфічнага панання :1. п. Гістарызма- любая гістарыграфічная з’ява павінна разглядацца ў працэсе развіцця і ў сувяі з фактарамі якія яе абумоўліваюць;2.п.цэласнасці – паыход да вывучэння кожнага перыяда, тэорыі, персаналіі як да сістэай з’явы;3. каштоўнасны(аксеалагічны) п.- пры вывучэнні працэса развіцця гістарычнай навукі канцэнтруецца увага на тых зявах, якія маюць значэнне для сучаснага жыцця;4.аналіз і ўлік грамадскіх поглядаў гісторыка.
Метады гістарыяграфічнага пазнання – сукупнасць прыёмаў вывучэння гістарычнай навукі : 1.параўнальна-гістарычны;2.храналагічны (вывучэнне храналагічнай паслядоўнасці; павінен спалучацца з параўнальным);3. праблемна-храналагічны (падзяляе вялікую тэму на шэраг вузкіх праблем);4.перыядызацыі (вылучэнне этапаў у развіцці гіст. навукі); 5.рэтраспектыўнага(зваротнага) аналізу (рух думкі ад сучаснасці да мінулага); 6.перспектыўнага аналізу (вызначае перспектыўныя быдучыя палі даследавання).
Важнейымі у гістарыяграфіі з’яўляюцца – паняцце гістарыяграфічны факт і гістарыяграфічная крыніца. Гістар-ны факт – гэта цэлы шэраг з‘яў.гэта працы гісторыкаў, ідэі зафіксаваныя ў іх. Складаецца як з ідэальных(думкі, ідэі, канцэпцыі), так і матэрыяльных(працы гісторыка) кампанентаў. Гіст. Крыніцы - працы гісторыкаў у любой іх форме. Гіст -ныя крыніцы - дакументальныя, матэрыялы канферэнцый, асаблівы від – цэнзіі на гіст. працы.
У тэорыі гаворка ідзе аб агудьных фундаментальных праблемах гісторыі. Гісторыя можа вступаць як рэальнасць, быццё чалавецтва. У гэтам выглядзе гісторыя выступае ў анталагічным сэнсе. Гісторыя – пазнанне чалавека сябе, навакольнага свету. – Гнасеалагічны аспект. Філасофія гісторыі – галіна філасофскіх ведаў, прадмет якой, высвятленне прыроды гістарычнага працэсу, вылучэнне вытокаў і фундаментальных прынцыпаў гістарычнага быцця, спасціжэнне сэнсу гісторыі, яе накіраванасці і шматмернасці. – рэфлексійна-аналітычнае асэнсаванне гістарычных ведаў.
Тэорыя гісторыі разглядае абумоўленасць гістарычных ведаў соцыокультурнымі, гнасеалагічнымі і аксеалагічнымі фактарамі. Механізм, разуменне, тлумачэнне гістарычнага апісання. Наратыў – гіістарчнае апісанне. Т.ч. філасофія гістрыі – даследаванне гістарычнага быцця у цэлым; філсофскі аналіз гістарычнага пазнання, яго форм, метадаў, асаблівасцяў. Эпістэмалогія – тэорыя пазнанняю.Філ. гіст. адлюстроўвае ўсе змены ў разуменні быцця, гісторыі на працягу часу. Цэнтральнае месца – гістарыясофія – вобласць “вечных” пытанняў аб чалавеку, яго лёсе, сэнсе гсторыі, яе пачатку і канцы.(Пытанні: Што такое гісторыя?Ці адзіная гісторыя?Ці можна зразумець гісторыю?)