Добавил:
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

Uchebnik_po_latinskomu_yazyku-1

.pdf
Скачиваний:
25
Добавлен:
07.09.2022
Размер:
4.85 Mб
Скачать

Таблица 1.22

Imperfectum indicativi passivi

Основа глагола + суф. -ba- (I–II cпряжение) + личные окончания страдательного залога; + cуф. -eba- (III–IV спряжение)

+ личные окончания страдательного залога

Лицо

 

 

Sing.

 

 

 

condemnā-

docēbar

duc-

capiēbar

puniēbar

1

ba-r

меня обу-

eba-r

меня бра-

меня нака-

меня обви-

чали

меня

ли

зывали

 

 

няли

 

вели

 

 

2

condemna-

docebāris

duc-

capiebāris

puniebāris

bā-ris

 

ebā-ris

 

 

 

 

 

 

3

condemna-

docebātur

duc-

capiebātur

puniebātur

bā-tur

 

ebā-tur

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

1

condemna-

docebāmur

duc-

capiebā-

puniebā-

bā-mur

 

ebā-mur

mur

mur

 

 

2

condemna-

docebamĭni

duc-

capie-

punie-

ba-mĭni

 

eba-

bamĭni

bamĭni

 

 

 

mĭni

 

 

3

condemna-

docebantur

duc-

capiebantur

puniebantur

 

ba-ntur

 

eba-

 

 

 

 

 

ntur

 

 

 

 

 

 

Таблица 1.23

Futurum I indicativi activi

Основа глагола + суф. -b- (I–II спряжение) + личные окончания действительного залога (2 л. + соединительная гласная -ĭ- ; 3 л. мн. ч. -u-);

основа глагола + суф. -а- в 1 л. ед. ч. (III–IV спряжение) + личные окончания действительного залога + суфф. -ē- в остальных лицах + личные окончания действительного залога

Лицо

 

 

Sing.

 

 

 

condemna-b-o

docēbo

duc-a-m

capiam

puniam

1

я обвиню

я обу-

я поведу

я возьму

я накажу

 

 

чу

 

 

 

2

condemna-b

docēbis

duc-e-s

capies

punies

-i-s

 

 

 

 

 

 

 

 

 

380

 

 

 

 

 

3

condemna-b

docēbit

duc-e-t

capiet

puniet

-i-t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

1

condemna-b

docebĭ

duc-ē

capiēmus

puniēmus

-ĭ-mus

mus

-mus

 

 

 

 

 

2

condemna-b

docebĭt

duc-ē-tis

capiētis

puniētis

-ĭ-tis

is

 

 

 

 

 

 

 

3

condemna-b

docēbu

duc-e-nt

capient

punient

-u-nt

nt

 

 

 

 

 

 

 

Таблица 1.24

Futurum I indicativi passivi

Основа глагола + суф. -b- (I–II спряжение) + личные окончания страдательного залога (во 2 л. ед. ч. соединительная гласная -е-; в остальных: -ĭ-; в 3 л. мн. ч.: -u-;

основа глагола + суф. -а- для 1 л. ед. ч. (III–IV спряжение) + личные окончания страдательного залога + суфф. -ē-; в остальных лицах:

+ личные окончания страдательного залога

Лицо

 

 

Sing.

 

 

 

condemnā

docēbor

duc-а-r

capiar

puniar

1

-b-or

меня обу-

меня

меня схва-

меня на-

меня об-

чат

пове-

тят

кажут

 

 

винят

 

дут

 

 

2

condemna

docebĕris

duc-ē-

capiēris

puniēris

-b-ĕ-ris

 

ris

 

 

 

 

 

 

3

condemna

docebĭtur

duc-ē-

capiētur

puniētur

-b-ĭ-tur

 

tur

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

1

condemna

docebĭmur

duc-ē-

capiēmur

puniēmur

-b-ĭ-mur

 

mur

 

 

 

 

 

 

2

condemna

docebimĭni

duc-e-

capiemĭni

puniemĭni

-b-i-mĭni

 

mĭni

 

 

 

 

 

 

3

condemna

docebuntur

duc-e-

capientur

punientur

-b-u-ntur

 

ntur

 

 

 

 

 

 

Indicativus. Временасистемыперфектадействидельногозалога

Образуются от основы перфекта (вторая глагольная форма всловаре) иличныхокончанийсоответствующихвремен.

381

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Таблица 1.25

 

 

 

 

 

Perfectum indicativi activi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Спряжение

 

I

 

II

 

III

IIIa

IV

 

Лицо

 

 

 

 

 

 

 

 

Sing.

 

 

 

 

1

 

 

 

condemnāv-

 

docui

 

dux-i

cepi

punīvi

 

 

 

 

i

 

 

 

 

 

 

 

я обучил

 

я привел

я взял

я наказал

 

 

 

 

 

я обвинил

 

 

 

2

 

 

 

condemnav-

 

docuisti

 

duxisti

cepisti

punivisti

 

 

 

 

isti

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

condemnāv-

 

docuit

 

duxit

cepit

punīvit

 

 

 

 

it

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

 

 

1

 

 

 

condemnav-

 

docuĭmus

 

duxĭmus

cepĭmus

punivĭmus

 

 

 

 

ĭmus

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

condemnav-

 

docuistis

 

duxistis

cepistis

punivistis

 

 

 

 

istis

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

condemnav-

 

docuērunt

 

duxērunt

cepērunt

punivērunt

 

 

 

 

ērunt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Таблица 1.26

 

 

 

 

 

Plusquamperfectum indicativi activi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Спря-

 

 

 

I

 

 

II

 

 

III

 

IIIa

 

IV

 

жение

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Лицо

 

 

 

 

 

 

 

 

Sing.

 

 

 

 

 

 

 

condemnav-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

ĕram

 

docuĕram

 

 

duxĕram

 

cepĕram

 

punivĕram

 

 

когда, после

 

 

 

 

 

 

 

 

того как я

 

я обучил

 

я привел

 

я взял

 

я наказал

 

 

 

 

обвинил

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

condemnav-ĕras

 

docuĕras

 

 

duxĕras

 

cepĕras

 

punivĕras

 

3

 

condemnav-

 

 

docuĕrat

 

 

duxĕrat

 

cepĕrat

 

punivĕrat

 

 

 

 

ĕrat

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

 

 

 

1

 

condemnav-

 

 

docuerā-

 

 

duxerā-

 

ceperā-

 

puniverā-

 

 

 

 

erāmus

 

 

mus

 

 

mus

 

mus

 

mus

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

condemnav-

 

docuerātis

 

duxerātis

 

ceperātis

 

puniverātis

 

 

 

 

erātis

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

382

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

condemnav-

docuĕrant

duxĕrant

 

cepĕrant

punivĕrant

 

ĕrant

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Таблица 1.27

 

 

 

 

Futurum II indicativi activi

 

 

 

 

 

Спря-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

I

 

II

 

III

 

 

IIIa

 

IV

 

 

 

жение

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Лицо

 

 

 

 

Sing.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

condemnav-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

ĕro

 

docuĕro

 

duxĕro

 

cepĕro

punivĕro

 

 

 

 

когда, после

 

 

я при-

 

я возь-

 

 

 

 

 

тогокак

 

я обучу

 

веду

 

 

му

я накажу

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

яобвиню

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

condemnav-

 

docuĕris

 

duxĕris

 

cepĕris

punivĕris

 

 

 

 

ĕris

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

condemnav-

 

docuĕrit

 

duxĕrit

 

cepĕrit

punivĕrit

 

 

 

 

ĕrit

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

condemnav-

 

docuerĭ-

 

dux-

 

ceperĭ-

puniverĭmus

 

 

 

 

 

erĭmus

 

mus

 

erĭmus

 

 

mus

 

 

 

 

 

2

 

condemnav-

 

docuerĭtis

 

duxerĭ-

 

ceperĭtis

puniverĭtis

 

 

 

 

 

erĭtis

 

 

 

tis

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

condemnav-

 

docuĕrint

 

duxĕr-

 

cepĕrint

punivĕrint

 

 

 

 

ĕrint

 

 

int

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Indicativus. Временасистемыперфектастрадательногозалога

Образуются с помощью причастий прошедшего времени cтрадательного залога и вспомогательного глагола esse

в Praesens (для Perfectum), Imperfectum (для Plusquamperfectum) и Futurum I (для Futurum II).

383

 

 

 

 

 

Таблица 1.28

 

Perfectum indicativi passivi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Спряжение

I

II

 

III

IIIa

IV

Лицо

 

 

 

Sing.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

condemnātus,

doctus,

 

ductus,

captus, a,

punītus,

 

a, um

 

a, um

a, um

1

a, um sum

 

um sum

sum

 

sum

sum

меня обви-

 

меня

 

меня

 

меня

меня

 

нили

 

схватили

 

 

обучили

 

привели

 

наказали

2

condemnātus,

doctus,

 

ductus,

captus, a,

punītus,

a, um es

a, um es

 

a, um es

um es

a, um es

 

 

3

condemnātus,

doctus,

 

ductus,

captus, a,

punītus,

a, um

 

a, um

a, um est

 

um est

a, um est

 

est

 

est

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

1

condemnāti,

docti,

 

ducti,

capti, ae,

punīti,

ae, a

 

ae, a

ae, a

ae, a sumus

 

a sumus

 

sumus

 

sumus

sumus

 

 

 

 

2

condemnāti,

docti,

 

ducti,

capti, ae,

punīti,

ae, a

 

ae, a

ae, a

ae, a estis

 

a estis

 

estis

 

estis

estis

 

 

 

 

3

condemnāti,

docti,

 

ducti,

capti, ae,

punīti,

ae, a

 

ae, a

ae, a sunt

 

a sunt

ae, a sunt

 

sunt

 

sunt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Таблица 1.29

 

Plusquamperfectum indicativi passivi

 

 

 

 

 

 

 

 

Спряжение

I

II

 

III

IIIa

IV

Лицо

 

 

 

Sing.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

condemnātus,

doctus,

 

ductus,

captus, a,

punītus,

1

a, um eram

a, um

 

a, um

um eram

a, um

когда, после

eram

 

eram

меня

eram

 

 

 

того как

меня

 

меня

схватили

меня

384

 

 

 

 

 

 

 

 

меняобвинили

обучили

 

привели

 

 

наказали

 

2

condemnātus,

doctus,

 

ductus,

captus, a,

punītus,

 

a, um

 

a, um

a, um

 

a, um eras

 

um eras

 

 

eras

 

eras

eras

 

 

 

 

 

 

 

 

3

condemnātus,

doctus,

 

ductus,

captus, a,

punītus,

 

a, um

 

a, um

 

a, um erat

 

um erat

a, u erat

 

 

erat

 

erat

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

 

 

1

condemnāti,

docti,

 

ducti,

capti, ae,

punīti,

 

ae, a

 

ae, a

ae, a

 

ae, a erāmus

 

a erāmus

 

 

erāmus

 

erāmus

erāmus

 

 

 

 

 

 

 

 

2

condemnāti,

docti,

 

ducti,

capti, ae,

punīti,

 

ae, a

 

ae, a

ae, a

 

ae, a erātis

 

a erātis

 

 

erātis

 

erātis

erātis

 

 

 

 

 

 

 

 

3

condemnāti,

docti,

 

ducti,

capti, ae,

punīti,

 

ae, a

 

ae, a

ae, a

 

ae, a erant

 

a erant

 

 

erant

 

erant

erant

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Таблица 1.30

 

 

Futurum II indicativi passivi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Спряжение

I

 

II

 

 

III

IIIa

 

IV

 

Лицо

 

 

 

 

 

Sing.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

condemnātus,

 

doctus,

 

ductus, a,

captus,

 

punītus,

 

 

a, um ero

 

a, um

 

a, um

 

 

1

 

 

 

um ero

 

a, um ero

 

когда, после

 

ero

 

 

ero

 

 

 

 

 

меня

 

меня

 

 

того как

 

меня

 

 

меня

 

 

 

 

 

приведут

 

накажут

 

 

меня осудят

 

обучат

 

схватят

 

 

2

condemnātus,

 

doctus,

 

ductus, a,

captus,

 

punītus,

 

 

a, um

 

a, um

 

 

a, um eris

 

 

 

um eris

 

a, um eris

 

 

 

eris

 

 

eris

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

condemnātus,

 

doctus,

 

ductus, a,

captus,

 

punītus,

 

 

a, um

 

a, um

 

 

a, um erit

 

 

 

um erit

 

a, um erit

 

 

 

erit

 

 

erit

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

 

 

 

 

 

1

condemnāti,

 

docti,

 

 

ducti, ae,

capti, ae,

 

punīti, ae,

 

 

ae, a

 

 

 

 

ae, a erĭmus

 

 

 

a erĭmus

a erĭmus

 

a erĭmus

 

 

 

erĭmus

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

385

Окончание табл. 1.30

2

condemnāti,

docti,

ducti,

capti, ae,

punīti, ae,

ae, a

ae, a

ae, a erĭtis

a erĭtis

a erĭtis

 

erĭtis

erĭtis

 

 

 

 

3

condemnāti,

docti,

ducti,

capti, ae,

punīti, ae,

ae, a

ae, a

ae, a erunt

a erunt

a erunt

 

erunt

erunt

 

 

 

 

Сoniunctivus

Таблица 1.31

Praesens coniunctivi activi

Спряжение

I*

II**

 

III**

IIIa

IV**

condemnāre,

docēre,

 

ducĕre,

capĕre,

punīre,

 

condemn(ā)-

docē-

 

duc-

capĭ-

punī-

Лицо

 

 

Sing.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

condemn-e-m

doce-a

 

 

capi-a

puni-a

наказал бы я

 

duc-a-m

-m

 

-m

-m

 

(сейчас)

 

 

 

 

 

 

 

 

2

condemn-e-s

doce-a-s

 

duc-a-s

capi-a-s

puni-a-s

3

condemn-e-t

doce-a-t

 

duc-a-t

capi-a-t

puni-a-t

 

 

 

 

Pl.

 

 

1

condemn-ē-mus

doce-ā

 

duc-ā

capi-ā

puni-ā

-mus

 

-mus

-mus

-mus

 

 

 

2

condemn-ē-tis

doce-ā

 

duc-ā

capi-ā

puni-ā

-tis

 

-tis

-tis

-tis

 

 

 

3

condemn-e-nt

doce-a

 

duc-a-nt

capi-a

puni-a

-nt

 

-nt

-nt

 

 

 

 

* I спряжение: основа инфекта (без -а-) + е + личные окончания

actīvi.

** II, III, IV спряжения: основа инфекта + а + личные окончания

actīvi.

386

Таблица 1.32

Praesens coniunctivi passivi

Спряжение

I*

II**

 

III**

IIIa

IV**

Лицо

 

Sing.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

condemn-e-r

doce-a

 

 

capi-a

puni-a

наказали бы меня

 

duc-a-r

 

(сейчас)

-r

 

 

-r

-r

 

 

 

 

 

 

2

condemn-ē-ris

doce-ā

 

duc-ā

capi-ā-

puni-ā

-ris

 

-ris

ris

-ris

 

 

 

3

condemn-ē-tur

doce-ā

 

duc-ā

capi-ā-

puni-ā

-tur

 

-tur

tur

-tur

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

 

 

1

condemn-ē-mur

doce-ā

 

duc-ā

capi-ā

puni-ā

-mur

 

-mur

-mur

-mur

 

 

 

2

condemn-e-mĭni

doce-a

 

duc-a

capi-a

puni-a

-mĭni

 

-mĭni

-mĭni

-mĭni

 

 

 

3

condemn-e-ntur

doce-a

 

duc-a

capi-a

puni-a

-ntur

 

-ntur

-ntur

-ntur

 

 

 

*I спряжение: основа инфекта без -а- + е + личные кончания

passīvi.

**II, III, IV спряжения: основа инфекта + a + личные окончания

passīvi.

Таблица 1.33

Imperfectum coniunctivi activi

Спряжение

I*

II*

III**

IIIa**

IV*

Лицо

 

Sing.

 

 

 

 

 

 

 

 

1

condemnā-re-m

doce

duc

cap

punī

наказал бы я

-re-m

-ĕre-m

-ĕre-m

-re-m

 

(в прошлом)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

387

Окончание табл. 1.33

2

condemnā-re-s

docē

 

duc-

cap-

punī-

-re-s

 

ĕre-s

ĕre-s

re-s

 

 

 

3

condemnā-re-t

docēre

 

duc-

cap-

punī-

-t

 

ĕre-t

ĕre-t

re-t

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

1

condemna-rē-mus

doce-

 

duc-

cap-

puni-

 

erē-

rē-mus

 

erē-mus

rē-mus

 

 

 

 

 

mus

 

2

condemna-rē-tis

doce-

 

duc-

cap-

puni-

rē-tis

 

erē-tis

erē-tis

rē-tis

 

 

 

3

condemnā-re-nt

docē-

 

duc-

cap-

punī-

re-nt

 

ĕre-nt

ĕre-nt

re-nt

 

 

 

*Основа инфекта + -re- (I, II, IV спряжения) + личные оконча-

ния activi;

**основа инфекта + -ere- (III спряжение) + личные окончания

activi.

Таблица 1.34

Imperfectum coniunctivi passivi

Спряжение

I*

II*

 

III**

IIIa**

IV*

Лицо

 

Sing.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

condemnā-re-r

docē-

 

duc-ĕre

cap-

punī-

наказали бы меня

 

 

(в прошлом)

re-r

 

-r

ĕre-r

re-r

 

 

 

 

 

 

2

condemna-rē-ris

docerē-

 

duc-erē-

cap-

puni-

ris

 

ris

erē-ris

rē-ris

 

 

 

3

condemna-rē-tur

doce-

 

duc-erē-

cap-

puni-

rē-tur

 

tur

erē-tur

rē-tur

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

 

 

1

condemna-rē-mur

doce-

 

duc-erē-

cap-

puni-

 

erē-

re-mur

 

mur

rē-mur

 

 

 

mur

 

 

 

 

 

 

388

 

 

 

 

 

 

Окончание табл. 1.34

2

condemna-re-

doce-re-mini

duc-

cap-ere

puni-re

ere-

mini

-mini

-mini

 

 

mini

 

 

 

 

 

3

condemna-re-

doce-re-ntur

duc-

cap-ere

puni-re

ere-

ntur

-ntur

-ntur

 

 

ntur

 

 

 

 

 

*Основа инфекта + -re- (I, II, IV спряжения) + личные оконча-

ния passīvi.

**Основа инфекта + -ere- (III спряжение) + личные окончания

passīvi.

 

 

 

 

 

 

Таблица 1.35

 

Perfectum coniunctivi actīvi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Спряже-

I*

II

III

 

IIIa

 

IV

ние

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Лицо

 

 

Sing.

 

 

 

 

condemnav

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

-ĕri-m

 

 

 

 

 

 

наказал бы

docuĕrim

duxĕrim

 

cepĕrim

 

punivĕrim

 

я (раньше

 

 

 

 

 

 

 

в прошлом)

 

 

 

 

 

 

2

condemnav

docuĕris

duxĕris

 

cepĕris

 

punivĕris

-ĕri-s

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

condemnav-

docuĕrit

duxĕrit

 

cepĕrit

 

punivĕrit

ĕri-t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

condemnav-

 

Pl.

 

 

 

 

1

docuerĭ-

duxerĭ-

 

ceperĭ-

 

puniverĭ-

erĭ-mus

mus

mus

 

mus

 

mus

 

 

 

2

condemnav-

docuerĭtis

duxerĭtis

 

ceperĭtis

 

puniverĭtis

erĭ-tis

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

condemnav-

docuĕrint

duxĕrint

 

cepĕrint

 

punivĕrint

ĕri-nt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

* Основа перфекта + -ĕri- + личные окончания actīvi.

 

 

 

 

 

 

389

Таблица 1.36

Plusquamperfectum coniunctivi actīvi

Спряже-

I*

II

 

III

IIIa

IV

ние

 

 

 

 

 

 

 

Лицо

 

 

Sing.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

condemna

 

 

 

 

 

 

v-isse-m

 

 

 

 

 

 

когда,

 

 

 

 

 

 

после

 

 

 

 

 

1

того как

docuissem

 

duxissem

cepisse

puniviss

наказал

 

m

em

 

 

 

 

 

бы

 

 

 

 

 

 

я (раньше

 

 

 

 

 

 

в про-

 

 

 

 

 

 

шлом)

 

 

 

 

 

2

condem-

docuisses

 

duxisses

cepisses

punivis-

nav-isse-s

 

ses

 

 

 

 

 

3

condem-

docuisset

 

duxisset

cepisset

punivis-

nav-isse-t

 

set

 

 

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

1

condem-

 

 

duxissē-

cepis-

punivis-

nav-issē-

docuissēmus

 

 

mus

sēmus

sēmus

 

mus

 

 

 

 

 

 

 

 

2

comdem-

 

 

 

cepis-

punivis-

nav-issē-

docuissētis

 

duxissētis

 

sētis

sētis

 

tis

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

condemna

docuissent

 

duxissent

cepissen

puniviss

v-isse-nt

 

t

ent

 

 

 

 

* Основа перфекта + -isse- + личные окончания actīvi.

390

 

 

 

 

 

 

Таблица 1.37

 

Perfectum coniunctivi passivi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Спряжение

I

 

II

III

IIIa

IV

Лицо /

 

 

 

 

Sing.

 

 

число

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

condemnātus,

 

 

 

 

 

 

a, um sim*

 

doctus,

ductus,

captus,

punītus,

1

я был бы на-

 

 

a, um

a, um

a, um

a, um

казан (рань-

 

 

 

sim

sim

sim

sim

 

ше в про-

 

 

 

 

 

 

 

 

шлом)

 

 

 

 

 

2

condemnātus,

 

doctus,

ductus,

captus,

punītus,

 

a, um

a, um

a, um

a, um sis

 

a, um sis

 

 

sis

sis

sis

 

 

 

 

 

3

condemnātus,

 

doctus,

ductus,

captus,

punītus,

a, um sit

 

a, um sit

a, um sit

a, um sit

a, um sit

 

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

1

condemnāti,

 

docti, ae, a

ducti,

capti,

punīti,

 

ae, a

ae, a

ae, a

ae, a simus

 

 

simus

 

 

 

simus

simus

simus

 

 

 

 

 

2

condemnāti,

 

docti, ae, a

ducti,

capti,

punīti,

 

ae, a

ae, a

ae, a sitis

 

 

sitis

ae, a sitis

 

 

 

sitis

sitis

 

 

 

 

 

 

3

condemnāti,

 

docti, ae, a

ducti,

capti,

punīti,

 

ae, a

ae, a

ae, a sint

 

 

sint

ae, a sint

 

 

 

sint

sint

 

 

 

 

 

 

* Participium perfecti passīvi + глагол esse в praesens coniunctīvi.

391

 

 

 

 

 

 

Таблица 1.38

 

Plusquamperfectum coniunctivi passivi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Спряжение

 

I

II

III

 

IIIa

IV

Лицо

 

 

 

Sing.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

condemnātus,

 

 

 

 

 

 

a, um essem*

 

 

 

 

 

 

когда, после

doctus,

ductus,

 

captus,

punītus,

1

того как

a, um

a, um

 

a, um

a, um

я был бы на-

 

 

essem

essem

 

essem

essem

 

казан (рань-

 

 

 

 

 

 

 

 

ше в про-

 

 

 

 

 

 

шлом)

 

 

 

 

 

2

condemnātus,

doctus,

ductus,

 

captus,

punītus,

a, um

a, um

 

a, um

a, um

a, um esses

 

 

esses

esses

 

esses

esses

 

 

 

 

3

condemnātus,

doctus,

ductus,

 

captus,

punītus,

a, um

a, um

 

a, um

a, um

a, um esset

 

 

esset

esset

 

esset

esset

 

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

 

 

1

condemnāti,

docti,

ducti,

 

capti,

punīti,

ae, a

ae, a

 

ae, a

ae, a

ae, a essēmus

 

 

essēmus

essēmus

essēmus

essēmus

 

 

 

2

condemnāti,

docti,

ducti,

 

capti,

punīti,

ae, a

ae, a

 

ae, a

ae, a

ae, a essētis

 

 

essētis

esseētis

 

essētis

essētis

 

 

 

 

3

condemnāti,

docti,

ducti,

 

capti,

punīti,

ae, a

ae, a

 

ae, a

ae, a

ae, a essent

 

 

essent

essent

 

essent

essent

 

 

 

 

* Participium

perfecti

passīvi +

глагол

esse в imperfectum

coniunctīvi.

 

 

 

 

 

 

 

392

Таблица 1.39

Infinitivus

Спряжение

 

I

 

 

 

II

 

 

III

 

 

IIIa

 

 

IV

Форма

 

 

 

infinitīvus praesentis

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

actīvi

 

condemnāre

 

docēre

 

ducĕre

 

 

capĕre

punīre

passīvi

 

condemnāri

 

docēri

 

duc-i

 

 

cap-i

 

punīri

 

 

 

 

infinitī

vus perfecti

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

actīvi

 

condemnavisse

 

docuiss

 

duxiss

 

 

cepiss

 

punivis

 

 

 

e

 

 

e

 

 

e

 

 

se

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

passīvi

 

condemnātus

 

doctus

 

ductus

 

 

captus

 

punītus

a, um esse

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

infinitīvus futūri

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

actīvi

 

condemnatūr

doctūrus

ductūru

 

captūru

 

 

punitūrus

a, um esse

 

 

us

 

 

 

 

 

s

 

 

s

 

 

 

 

 

passīvi

 

condemnātu

doctum iri

 

ductum

 

captum

 

punītum iri

 

 

 

m iri

 

 

iri

 

 

iri

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

393

Приложение 2

ГЛАГОЛЫ

1.Неправильные глаголы

Кчислу неправильных глаголов относятся следующие глаголы (и производные от них):

sum, fui, esse — быть, находиться, существовать

(см. табл. 2.1, 2.2);

edo, edi, esum, edĕre (или esse) — ест; fero, tuli, latum, ferre — нести;

volo, volui, velle — хотеть, желать; nolo, nolui, nolle — не хотеть, не желать; malo, malui, malle — предпочитать;

eo, ii, itum, ire — идти;

fio, factus sum, fiĕri — делаться, становиться.

Таблица 2.1

Indicatīvus: sum, fui, esse —

быть, находиться, существовать

Ли-

Prae-

Imper-

Futu-

Perfec-

Plusquam-

Futu-

цо

sens

fectum

rum 1

tum

perfectum

rum 2

 

 

 

Sing.

 

 

1

sum

eram

ero

fui

fuĕram

fuĕro

2

es

eras

eris

fuĭsti

fuĕras

fuĕris

394

 

 

 

 

 

 

Окончание табл. 2.1

3

 

 

est

erat

 

erit

 

fuit

 

fuĕrat

 

 

fuĕrit

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

 

 

 

1

 

sumus

erāmus

 

erĭmus

 

fuĭmus

 

fuerāmus

 

fuerĭmus

2

 

 

estis

erātis

 

erĭtis

 

fuĭstis

 

fuerātis

 

 

fuerĭtis

3

 

 

sunt

erant

 

erunt

 

fuērunt

 

fuĕrant

 

 

fuĕrint

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Таблица 2.2

 

 

 

 

Coniunctīvus: sum, fui, esse

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ли-

 

Prae-

Imper-

 

Futu-

 

Perfec-

 

Plusquam-

 

Futu-

цо

 

sens

fectum

 

rum 1

 

tum

 

perfectum

 

rum 2

 

 

 

 

 

 

Sing.

 

 

 

 

 

1

 

 

sim

essem

 

 

fuĕrim

 

fuissem

 

2

 

 

sis

esses

 

 

fuĕris

 

fuisses

 

3

 

 

sit

esset

 

 

fuĕrit

 

fuisset

 

 

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

 

 

 

1

 

 

simus

essēmus

 

 

fuerĭmus

 

fuissēmus

 

2

 

 

sitis

essētis

 

 

fuerĭtis

 

fuissētis

 

3

 

 

sint

essent

 

 

fuĕrint

 

fuissent

 

Производные от esse:

absum, afui, ab-esseотсутствовать, быть на расстоянии;

adsum, adfui, ad-esse — присутствовать, помогать; desum, defui, de-esse — не доставать, не хватать; intersum, interfui, inter-esse — находиться среди, участ-

вовать;

praesum, praefui, prae-esse — быть впереди, командо-

вать;

prosum, profui, prod-esse — приносить пользу, помо-

гать;

possum, potui, posse — мочь, быть в состоянии

(см. табл. 2.3, 2.4).

395

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Таблица 2.3

 

 

 

Indicatīvus: possum, potui,

 

 

 

 

 

posse — мочь, быть в состоянии

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ли-

Prae-

 

Imper-

 

Futu-

 

Perfec-

 

Plusquam-

 

 

Futu-

цо

sens

 

fectum

 

rum 1

 

tum

 

perfectum

 

 

rum 2

 

 

 

 

 

Sing.

 

 

 

 

 

1

Possu-

 

potĕram

 

potĕro

 

potui

 

 

potuĕram

 

potuĕro

m

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

potes

 

potĕras

 

potĕris

 

potuĭsti

 

 

potuĕras

 

potuĕris

3

potest

 

potĕrat

 

potĕrit

 

potuit

 

 

potuĕrat

 

potuĕrit

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

 

 

 

 

 

1

pos-

 

poterā-

 

poterĭ-

 

po-

 

potuerāmus

 

 

po-

sŭmus

 

mus

 

mus

 

tuĭmus

 

 

tuerĭmus

 

 

 

 

 

 

 

 

2

potes-

 

poterātis

 

poterĭ-

 

potuĭstis

 

 

potuerātis

 

potuerĭ-

 

tis

 

 

 

tis

 

 

 

 

 

 

 

tis

3

pos-

 

potĕrant

 

po-

 

po-

 

 

potuĕrant

 

potuĕr-

sunt

 

 

tĕrunt

 

tuērunt

 

 

 

 

int

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Таблица 2.4

 

 

 

Coniunctīvus: possum, potui, posse

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ли-

Prae-

Imper-

Futu-

 

Perfec-

 

Plusquam-

 

Futu-

rum

 

 

 

цо

sens

fectum

 

tum

 

perfectum

 

rum 2

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sing.

 

 

 

 

 

1

possim

possem

 

potuĕrim

 

potuissem

 

2

possis

posses

 

potuĕris

 

potuisses

 

3

possit

posset

 

potuĕrit

 

potuisset

 

 

 

 

 

 

Pl.

 

 

 

 

 

 

 

 

1

possĭmus

possēmus

 

potuerĭmus

 

potuissēmus

 

2

possĭtis

possētis

 

potuerĭtis

 

potuissētis

 

3

possint

possent

 

potuĕrint

 

potuissent

 

Praesens indicatīvi actīvi:1) edo, edi, esum, edĕre (esse) —

есть:

396

 

Sing.

Pl.

1

edo — я ем

edĭmus — мы едим

2

edit — ты ешь

edĭtis — вы едите

3

edit — он ест

edunt — они едят

2) fero, tuli, latum, ferre — нести:

 

 

 

Sing.

Pl.

1

 

 

fero — я несу

ferĭmus — мы несем

2

 

 

fers — ты несешь

ferĭtis — вы несете

3

 

 

fert — он несет

ferunt — они несут

 

Производные от ferre:

 

 

affĕro, attŭli, allātum, af-ferre — приносить;

 

aufĕro, abstŭli, ablātum, au-ferre — уносить, удалять;

 

confĕro, contŭli, collātum, con-ferre — собирать;

 

diffĕro, dif-ferre — различать(-ся);

 

effĕro, extŭli, elātum, ef-ferre — выносить;

 

infĕro, intŭli, illātum, in-ferre — вносить, начинать;

 

offĕro, obtŭli, oblātum, of-ferre — предлагать;

 

praefĕro, praetŭli, praelātum, prae-ferre — предпочитать;

 

refĕro, retŭli, relātum, re-ferre — докладывать, сообщать.

 

3) volo, volui, velle — хотеть, желать:

 

 

 

Sing.

 

 

Pl.

 

 

 

 

 

1

 

 

volo — я хочу

 

 

volŭmus — мы хотим

2

 

 

vis — ты хочешь

 

 

vultis — вы хотите

3

 

 

vult — он хочет

 

 

volunt — они хотят

 

4) nolo, nolui, -, nolle — не хотеть, не желать:

 

 

 

Sing.

 

Pl.

 

 

 

 

1

 

 

nolo — я не хочу

 

nolŭmus — мы не хотим

2

 

 

non vis — ты не хочешь

 

non vultis — вы не хотите

3

 

 

non vult — он не хочет

 

nolunt — они не хотят

 

 

 

 

 

 

397

5) malo, malui, malle — предпочитать:

 

Sing.

Pl.

1

malo я — предпочитаю

malŭmus — мы предпочитаем

2

mavis — ты предпочитаешь

mavultis — вы предпочитаете

3

mavult — он предпочитает

malunt — они предпочитают

6) eo, ii, ītum, īre — идти:

 

Sing.

Pl.

1

eo — я иду

imus — мы идем

2

is — ты идешь

itis — вы идете

3

it — он идет

eunt — они идут

Производные от īre:

abeo, abii, abĭtum, ab-īre — уходить;

adeo, adii, adĭtum, ad-īre — подходить, обращаться; exeo, exii, exĭtum, ex-īre — выходить;

ineo, inii, inĭtum, in-īre — входить, вступать, начинать; intereo, interii, interĭtum, inter-īre — погибать;

pereo, perii, perĭtum, per-īre — погибать;

prodeo, prodii, prodĭtum, prod-īre — выступать, прино-

сить пользу;

redeo, redii, redĭtum, red-īre — возвращаться; transeo, transii, transĭtum, trans-īre — переходить.

7) fio, factus sum, fiĕri — делаться, становиться:

 

Sing.

Pl.

1

fio — я становлюсь

2

fis — ты становишься

3

fit — он становится

fiunt — они становятся

2. Безличные глаголы

398

Безличные глаголы употребляются только в 3 лице единственного числа и в инфинитиве. Глаголы, употребляющиеся всегда безлично:

decet, decuit, decēre — прилично, подобает, идет к лицу; libet, libuit, libēre — угодно, хочется;

licet, licuit, licēre — можно, позволено; oportet, oportuit, oportēre — надо, следует.

Безличные глаголы, обозначающие явления природы: fulget, fulsit, fulgēre — сверкает молния; tonat, tonuit,

tonāre — гремит гром.

Глаголы, имеющие в безличной форме иное значение, чем в личной:

constat, constĭtit, constāre — известно; accĭdit, accīdit, accidĕre — случается;

praestat, praestĭtit, praestāre — лучше стоять впереди,

превосходить.

3. Недостаточные глаголы

Недостаточными называются глаголы, от которых употребляются только некоторые формы:

 

Sing.

Pl.

1

inquam — я говорю

2

inquis — ты говоришь

3

inquit — он говорит

inquiunt — они говорят

 

Sing.

Pl.

1

aio — я говорю

2

ais — ты говоришь

3

ait — он говорит

aiunt — они говорят

399