- •1.Консервілеудің физикалық әдістері
- •2.Консервілеудің физико-химиялық әдістері
- •3. Консервілеудің биохимиялық әдістері
- •4.Консервілеудің химиялық әдістері
- •5.Тамақ өнімдерінің табиғи шығымы
- •6.Тамақ өнімдерінің классификациясы
- •1. Шикізатты араластыру.
- •2. Ет шикізатын тұздау.
- •3. Шикізатты алдын ала жылумен өңдеу.
- •1. Қосымша материалдарды әзірлеу.
- •2. Көмекші материалдарды дайындау.
- •3. Ыдыстарды әзірлеу.
- •4. Үлестеу мен банкілерді жабу.
- •1. Термиялық өңдеудің теориялық негіздері.
- •2. Қызырудың микрофлораға ықпалы.
- •3. Физика-химиялық және жылу - физикалық қасиеттердің стерилизация тәртібін таңдап алуға ықпалы.
- •4. Экстрактты заттардың өзгеруі. Витаминдердің өзгеруі.
- •5. Құрылымның өзгеруі және беріктік қасиеті.
- •1. Стерилизациялау формуласы туралы ұғым.
- •2. Консервілерді стерилизациялаудың тәртібін есептеудің принциптері. Стерилизациялау әсерінің шамасы бойынша стерилизациялау формуласын анықтау.
- •1. Стерилизациялау техникасы.
- •2. Жоғары жиіліктегі токтар (жжт).
- •3. Иондаушы сәулелермен стерилизациялау. Қызған ауамен стерилизациялау
- •4. Үзіліспен жұмыс істейтін аппараттарда стерилизациялау.
- •5. Пастерлеу.
- •1. Сұрыптау, салқындату және буу, түю, орау.
- •2. Консервілерді сақтауға қою және тиеу.
- •1. Ет және ет өнімдерін тіке булану арқылы кептіру.
- •2. Техникалық құралдар.
- •3. Технология.
- •4. Шикізатты іріктеу және алдын ала өңдеу.
- •5. Мұздату.
- •6. Тіке булап кептіру.
- •7. Буып-түю, орау және сақтау.
- •8. Өнімді қалпына келтіру.
- •1. Балаларға арналған ет өнімдерінің түрлері.
- •2. Шикізаттарға қойылатын талаптар.
- •3. Технология.
- •4. Гомогенделген консервілер.
- •5. Етті ірілеп туралған және езбе тәріздес консервілер.
- •6. Дайын өнім сапасын бақылау.
- •1. Қоюландырылған сүт
- •2. Құрғақ сүт
- •11. Балық консервілері мен пресервтері.
- •1. Балық консервілері.
- •2. Балық пресервтері.
- •3. Балық консервілері мен пресервтерінің ақаулары.
- •4. Балық консервілері мен пресервілерін буып-түю, маркілеу және сақтау.
- •2. Тағам өнімдерің сақтау мерзімің үзату химиялық тәсілдері.
- •3. Тағам өнімдерің сақтау мерзімің үзату физикалық тәсілдері.
- •4. Малдық тағам өнімдерін суықпен өңдеу.
- •5. Малдық өнімдерді суықпен өңдеу кезіндегі өтетін негізгі процестері және өзгерістері.
- •6. Сәл мүздату кезіндегі өзгерістер және сол жағдайда сақтау.
- •7. Жемістерді, көкөністерді, жидектерді суықпен өңдеу.
- •2. Тағамдық өнімдерді консервілеу әдістері.
1. Стерилизациялау техникасы.
Аппараттар ішінде стерилизация процесінде банкілерде артық қысым пайда болу салдарынан консервілердің тұтастығының бүлінуіне жол бермеу үшін сол қысымға қарсы шаралар қолданылады. Артық қысымның мөлшері консерві түрлеріне, ондағы суға, ауаға, газға, қыздыру процесінде өнім көлемінің ұлғаюына байланысты.
Консервілерді булы ортада стерилизациялау, суда стерилизациялауға қарағанда стерилизациялаудың біркелкі формуласының өзінде-ақ банкі іщінде температура көлемінің біркелкі таралуын қамтамасыз етеді.
2. Жоғары жиіліктегі токтар (жжт).
Жоғары жиіліктегі токтың (ЖЖТ) және аса жоғары жиіліктегі токтың (АЖЖТ) электромагнитты өрісімен стерилизациялау. Өнімді жоғары жиіліктегі және өте жоғары жиіліктегі өрісте қыздырғанда жылудың микроорганизмге деген әсері өнімнің өз ішіндегі клеткаларда айнымалы электромагнитты өрістің әрекетінен құралады. Сондықтан да жоғары жиіліктегі және өте жоғары жиіліктегі ток өрісінде қыздырылғанда өнімдегі микроорганизмдер тез өледі. Атап айтқанда, стерилденген етті 145 °С температурада 3 минуттың ішінде қыздырғанда алуға болады. Ал әдетттегі стерилизациялау 115-118 °С температурада 40 минутта іске асады. Сонымен қатар жоғары жиілікте және аса жоғары жиіліктегі тыс өрісте қыздырғанда өнімнің тағамдық құндылығын сақтап қалуды қамтамасыз етеді.
Жоғары жиіліктегі мен аса жоғары жиіліктегі өрісті шыны немесе полимер ыдыстарға салынған өнімдерге қолдану тиімді екенін атап өткен жөн.
3. Иондаушы сәулелермен стерилизациялау. Қызған ауамен стерилизациялау
Иондаушы сәулелерге катодты сәулелер - шапшаң, электрондар тасқыны рентген сәулелері (жиілік - 1018 – 1019 Гц) және гамма-сәулелері (1020 Гц) жатады. Иондаушы сәулелер жоғары бактерицидтік әрекетке ие және өнімді қыздырмай толықтай стерилзациялауды қамтамасыз етуге қабілетті.
Радиоактивті сәулелердің ішінде жоғары өтімдік қабілеті бар гамма-сәулелердің практикалық маңызы бар. Иондаушы сәулелермен стерилизациялаудың ұзақтығы ондаған секундке созылады.
Кез-келген консервілер түрлерін орап түйіп. Тұмшалап жабуға болады. Алайда. Сәулелендірудің жоғары қарқыны еттің құрамды бөліктерінің өзгерістеріне әкеп соғады. Сонымен бірге, иондаушы сәулелермен өңдегенде банкілер ішіндегі өнімдер шикі күйінде қалып қояды, стерилизациялаудан кейін қыздырудың әдеттегі тәсілдерінің бірімен оны тағамдық әзірлікке жеткізу қажет.
Қызған ауамен стерилизациялау. Бұл тәсілді көлбеу конвейерлерде немесе банкілер шынжырлы транспортерлермен жылжып, сонымен бір уақытта өз-өзінен айналатын стерилизаторларда, болмаса банкілер аппараттың он бойы бағытымен домалайтын қондырғыларды қолдануға болады. 120 °С қызған ауа стерилизаторда 8-10 м/с жылдамдықпен қозғалады. Бұл тәсіл қыздыру орталығында консервіге жылу беруді күшейтуге мүмкіндік береді, әрі өнімнің жоғарғы қабатының күйіп кетпеуіне кепілдік береді.
4. Үзіліспен жұмыс істейтін аппараттарда стерилизациялау.
Консервілерді стерилизациялауға арналған үзіліспен жұмыс істейтін мейлінше кең тараған аппараттардың типтері - СР, АВ және Б6-ИСА автоклавтары. Бұлар қаңылтыр және шыны ыдыстармен шығарылатын консервілерді бумен немесе сумен стерилизациялайтын тік және каңылтыр ыдыстармен шығарылатын консервілерді бумен стерилизациялайтын көлденең автоклавтар болып бөлінеді. Автоклавтардағы температура мен қысым қол күші әдісімен реттеледі, немесе пневматикалық электрлі бағдарламалық қондырғылар термореттеушілер арқылы жүзеге асырылады.
Стерилизациялау бөлімінде автоклавтар топ-тобымен орналастырылады және жұмыста тасқындық жасау үшін корзинкаларды тиеу мен түсіруді ұйымдастыру мақсатында автоклавтардың жоғарғы жағыда орау, буып түю цехін, автоклав және сортқа бөлу бөлімдерін жалғастыратын тельфер жолын құрады.