- •Қазақстан Республикасының білім және ғылым Министрлігі
- •Қазақстан Республикасының білім және ғылым Министрлігі Қазақ гуманитарлық заң университеті экономика, бизнес және әлеуметтік ғылымдар жоғары мектебі
- •Пәннің оқу бағдарламасы
- •Пән мазмұны Тәжірибелік сабақтардың тақырыптық жоспары
- •Обсөж және сөж тапсырмаларын орындау мен тапсырудың тақырыптық жоспары
- •Əдебиеттер
- •Глоссарий
- •Г қосымшасы
- •Білім бағалаудың жалпы кестесі
- •Семинарлық және тәжірибелік сабақтарды жүргізуге арналған әдістемелік нұсқаулар
- •1.1 Информатика пәні. Ақпараттық технологиялар.
- •1.2 Санау жүйелері. Сандарды бір санау жүйесінен екінші санау жүйесіне аудару.
- •2.1 Ақпарат және оның түрлері, қасиеттері.
- •2.2 Ақпаратты кодтау аsсіі (Ақпараттардың эем-да берілуі).
- •2.3 Компьютерде ақпаратты көрсету.
- •С кибернетика;
- •3.1 Бульдік алгебра функциялары, қатынас және жиындар.
- •3.2 Компьютердің логикалық негіздері.
- •3.3 Графтар мен ағаштар.
- •Логикалық қосу
- •Логикалық теріске шығару
- •4.1 Ақпараттық жүйелердің заң тәжірибесіндегі рөлі мен орны.
- •Қр «Ақпарат, ақпараттық технологиялар және ақпаратты қорғау туралы» Заңын талқылау
- •Эем архитектурасының негізгі түсініктері
- •5.1 Машинаны ұйымдастыру: Фон-Нейман принципі, басқару құрылғылары, командалар жүйелері мен типтері.
- •5.2 Компьютердің аппараттық қамтамасыздандырылуы. Енгізу-шығыру және тоқтату. Компьютер жадысының құрылғысы. Енгізу-шығару құрылғылары.
- •3 Сурет. Компьютердің функционалдық схемасы
- •5.3 Заң және құқық қорғау қызметі үшін ақпараттық – коммуникациялық технологиялар құрал – жабдықтарын белгілеу.
- •B. Қатты және иілгіш магниттік дискілердегі мәлімет жинақтауыш;
- •6.1 Алгоритмдердің концепциялары мен қасиеттері, алгоритмдерді жүзеге асыру.
- •6.2 Тапсырмаларды шешу стратегиялары.
- •Қазіргі бағдарламалық қамтамасыздандырылуға шолу.
- •7.1 Бқ жіктелуі.
- •7.2 Операциялық жүйелер
- •7.3 Linux операциялық жүйесіне шолу.
- •Linux операциялық жүйесімен танысу
- •Linux операциялық жүйенің негізгі қасиеттері
- •8.1 Операциялық жүйелер құрамы. Утилиттер. Драйверлер.
- •8.2 Ақпаратты қорғау.
- •8.3 Парольдер. Есептік жазбалар.
- •9.1 Желілер және телекоммуникациялар.
- •9.2 Желілік қауіпсіздік. Компьютерлік желілерде ақпаратты алу және жіберу.
- •9.3 Ақпаратпен және компьютерлердің желідегі ақпараттық өнімдермен жұмыс істеудің құқықтық ерекшіліктері.
- •10.1 Форматтау және документтерді стильдік безендіру
- •10.2 Microsoft Equation 3.0. Формулалар редакторы
- •Ms Word мәтіндік редакторында макрастармен жұмыс.
- •10.4 Ms Word мәтіндік редакторының графикалық мүмкіндіктері
- •11.1. Белгілеу және интерфейс. Ұяшықтарды форматтау.
- •11.2 . Деректерді енгізу және редактрлеу. Ұяшық адрестері
- •11.3 Сілтемелер. Функциялар құру
- •12.1 Программада математикалық есептеулер жүргізу.
- •12.2 Диаграммамен жұмыс
- •12.3 Логикалық функциялар. Екі және үш шартқа тәуелді функциялардың графигін тұрғызу
- •13.1 Деректер базасы туралы түсінік. Деректер базасының құрылымы. Дббж
- •13.2 Деректер базасының кестесін құру.
- •13.3 Заңнамалық деректер базасын құру және өңдеу.
- •14.1 Сұраныстар құру.
- •Сұратулардағы есептеулер
- •14.2. Форма түрінде деректерді көрсету.
- •14.3 Есептер құру.
- •1. Мббж (Мәліметтер базасын басқару жүйесі) бұл…
- •8. Access-те санауыш (счетчик) дегеніміз…
- •15.3 Презентацияны демонцтрациялау режимдері.
- •5 .Пәнді жүргізу бойынша әдістемелік нұсқаулар
- •"Информатика" пәні бойынша студенттің аудиториялық және аудиториядан тыс жұмыстарын ұйымдастыру.
- •1.2. Білімдерді бақылауға арналған материалдар
- •1.3. Семинарлық сабақтар, обсөж және сөж орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар
- •Арм (Hand-outs )
- •Тәжірибелік және лабораториялық жұмыстарды жүргізуге арналған материалдар
- •1.1 Тәжірибелік жұмыс. Санау жүйелері.
- •Тәжірибелік жұмыс.
- •1 Лабораториялық жұмыс. Бір жүйеден екінші жүйеге өту
- •2.1 Тәжірибелік жұмыс. Сандық ақпаратты көрсету
- •2.2 Тәжірибелік жұмыс. Мәтіндік ақпараттарды кодтау
- •Кодталған кестені қолдану
- •2 Лаборатораториялық жұмыс. Графикалық ақпаратты көрсету
- •3.2. Келесі айтылымдар үшін ақиқат кестесін құрыңыздар:
- •4.1. Тәжірибелік жұмыс. Компьютердің логикалық негіздері
- •4.2. Тәжірибелік жұмыс. Логикалық схемалар құру
- •4 Лабораториялық жұмыс. Графтар көмегімен тапсырмаларды шешу.
- •5.1. Тәжірибелік жұмыс. Эем архитектурасының негізі түсініктері
- •5.2. Тәжірибелік жұмыс. Дербес компьютер құрылғыларын оқып үйрену
- •5. Лабораториялық жұмыс. Әрекет принциптері және жүйелік блоктың негізгі құрылғылары.
- •6.1. Тәжірибелік жұмыс. Алгоритм. Қасиеттері және алгоритмдерді жазудың тәсілдері.
- •6.2. Тәжірибелік жұмыс. Алгоритмдердің блок – схемасын құру
- •6. Лабораториялық жұмыс. Экономикалық түрдегі алгоритмдік тапсырмаларды шешу
- •7.1. Тәжірибелік жұмыс. Бағдарламалық қамтамасыздандырудың жіктелуі
- •7.2. Тәжірибелік жұмыс. Қолданбалы бағдарламалық қамтамасыздандыру
- •7. Лабораториялық жұмыс. Операциялық жүйеде жұмыс істеу.
- •6. Файлдар мен бумаларды жылжыту және көшіру
- •10. Файлдардың және бумалардың атауларын өзгерту
- •11. Файлды немесе буманы іздеу
- •12. Жақын арада қолданылған құжатты ашу жолы:
- •13. Файлдарды иілгіш магниттік дискіге көшіру:
- •8.1. Тәжірибелік жұмыс. Интерфейс операционной системы windows
- •8.2. Тәжірибелік жұмыс. Дефрагментация және дискті форматтау
- •Лабораториялық жұмыс 8. Антивирустар және архиваторлар
- •9.1. Тәжірибелік жұмыс. Компьютерлік желілер
- •9.2. Тәжірибелік жұмыс. Кілттік сөздер бойынша ақпарат іздеу
- •9. Лабораториялық жұмыс. Ақпараттық қауіпсіздік
- •Microsoft Equation 3.0. Формулалар редакторы
- •Лабораториялық жұмыс 10. Работа с длинными документами
- •11.1. Тәжірибелік жұмыс. Кестелік процессорлар.
- •Белгілеу және интерфейс. Ұяшықтарды форматтау.
- •11.2. Тәжірибелік жұмыс. Деректерді енгізу және редактрлеу. Ұяшық адрестері
- •11. Лабораториялық жұмыс. Excel программасы. Мәліметтерді сұрыптау және фильтрациялау
- •12.1. Тәжірибелік жұмыс. Қолданбалы тапсырмаларды шешуде кестелік процессорды қолдану Сілтемелер.
- •Функциялар құру.
- •12.2. Тәжірибелік жұмыс. Финанстық функциялар.
- •12. Лабораториялық жұмыс. Кестелік процессордың графикалық мүмкіндіктері
- •13.1. Тәжірибелік жұмыс. Ms Access. Шебер көмегімен кестелер құру
- •13.2. Тәжірибелік жұмыс. Конструктор режимінде кесте құрылымн Редактрлеу
- •1. Пішін шебері көмегімен Пәндер пішінін жасау.
- •3. Автопішін көмегімен пішін режимінде Студенттер кестесін толтыру керек.
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •13. Лабораториялық жұмыс. Кестедегі мәліметтерді сұрыптау
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •14.1. Тәжірибелік жұмыс. Ms Access. Сұраныстар құру
- •Өздік жұмыс үшін тапсырмалар:
- •14.2. Тәжірибелік жұмыс. Формаларды жасау
- •1. Пішін шебері көмегімен Пәндер пішінін жасау.
- •3. Автопішін көмегімен пішін режимінде Студенттер кестесін толтыру керек.
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •15. Тәжірибелік жұмыс. ДАйЫн шаблондарды қолданып презентациялар құру.
- •(3 Кредит)
10 – Тақырып бойынша тест сұрақтары
1. Word программасы қай нұсқада іске қосылмайды...
A. Бас меню арқылы Пуск-Программы-Mіcrosoft Word;
B. Жұмыс үстелінде Word программасы жарлығын екі шерту;
С. Бас меню арқылы Пуск-Документы жолдарын таңдап, файлдар тізімінен W белгісі бар қатарда тышқанды екі шерту;
D. Бас меню арқылы Пуск-Программы-Стандартные-Mіcrosoft Word ;
Е. WORD редакторына бұрын дайындалған құжаттың белгішесіне тышқанды екі шерту.
2. WORD редакторымен жұмысты аяқтау қай нұсқада орындалмай қалады:
A. Файл – Шығу (Выход) меню командаларын таңдау арқылы;
B. редактор терезесінің тақырып жолының оң жақ жоғарғы бұрышындағы Жабу батырмасын Х басу арқылы;
C. тікелей Alt+F4 пернелерін басу арқылы;
D. Файл – Жабу (Закрыть) меню командаларын таңдау арқылы;
E. Тапсырмалар тақтасындағы Word программасы белгісінің жанама менюінен Закрыть (Жабу)командасын орындау.
3. WORD редакторында қалып-күй немесе қалып қатары негізгі терезенің қай маңында орналасқан:
A. терезенің жоғарғы жағында;
B. терезенің төменгі жағында;
C. Файл командасы арқылы шығатын сұхбат терезешесінде;
D. Вид (Окно) командасы арқылы шығатын сұхбат терезешесінде;
E. тақырып қатарынан кейін;
4. Егер WORD редакторында мәтін бөлігі ерекшеленіп тұрған мезетте теру жұмысы орындалса, қандай өзгеріс болады?
A. ерекшеленіп тұрған аймақ автоматты түрде форматталады;
B. ерекшеленіп тұрған аймақ оңға қарай жылжиды;
C. ерекшеленген аймақ солға қарай жылжиды;
D. ерекшеленген аймақ өшіріліп, оның орнына жаңа терілген мәтін жазылады;
E. ешқандай өзгеріс болмайды.
5. WORD редакторында мәтін ішінде Shіft пернесі басулы тұрғанда тышқан курсорын жылжыту кезінде қандай өзгеріс болады?
A. курсор жүріп өткен аймақ ерекшеленеді;
B. курсор жүріп өткен аймақ өшіріледі;
C. курсор жүріп өткен аймақ автоматты түрде форматталады;
D. аймақтың ерекшелеуі алынады;
E. ерекшеленіп тұрған аймақ оңға қарай жылжиды.
6. WORD редакторында қаріпті (шрифті) форматтауға қай нұсқа жатпайды:
A. тіл регистрін ауыстыру;
B. қаріп түрін өзгерту;
C. қаріп көлемі мен сызылымын өзгерту;
D. қаріптің түсін өзгерту;
E. Вид (Түр) командасы арқылы шығатын сұхбат терезешесінде.
7. WORD редакторында қаріп параметрлерін тағайындау қай нұсқада орындалмайды:
A. Формат – Қаріп (Шрифт) командасын орындағанда ашылған сұхбат терезесінде тиісті параметрлерді тағайындау қажет;
B. Форматтау саймандар тақтасындағы батырмалар көмегімен, қаріптің түрін, көлемін, сызылымын жылдам өзгертуге болады;
C. Абзац – Автоформат командасын орындағанда ашылған сұхбат терезесінде тиісті параметрлерді тағайындау қажет;
D. CTRL+І және CTRL+B пернелерін басу арқылы қаріптің сызылымын өзгертуге болады;
E.Жанама менюдегі Қаріп командасын орындағанда ашылған сұхбат терезеде тиісті параметрлерді тағайындау.
8. WORD редакторында көлденең сызғыштағы белгілер (маркерлер) көмегімен мынадай форматтау әрекеттері орындалмайды:
A. сол жақтағы жоғарғы белгіні қажетті орынға жеткізу арқылы, абзац басын(азат жол) көрсететін шегіністі өзгертуге болады;
B. сол жақтағы төменгі белгіні қажетті орынға жеткізу арқылы, абзац мәтінінтолық жылжытатын шегіністі өзгертуге болады;
C. оң жақтағы белгіні қажетті орынға жеткізу арқылы, абзацтың оң жақ шекарасын өзгертуге болады;
D. белгілерді жылжыту арқылы, абзацтыңжоғарысындағы жәнетөменіндегіаралық шаманы өзгертуге болады;
E. оң және сол жақтағы қарайтылған бөлікті жылжыту арқылы сәйкес алаңды өзгертуге болады..
9. WORD редакторында Формат – Абзац командасын орындағанда ашылған сұхбат терезеде мынадай аралықтарды (интервал) өзгертуге болмайды:
A.жоларалық интервалды(межстрочный);
B. абзац алдындағы немесе одан кейінгі аралықты;
C. нөмір немесе таңба (маркер) мен мәтін арасындағыаралықты (выступ);
D.символдар арасындағыаралықты үлкейтіп, кішірейту;
E. табуляция орналасуы шамасын өзгерту.
10. MS Word мәтін редакторында қаріп көлемі мен аралықтарды өлшеуде қандай өлшем бірліктері қолданылады?
A. сантиметр, пункт, дюйм, миллиметр, пика;
B. сантиметр, дециметр миллиметр;
C. сантиметр, дюйм, пика, қатар, абзац;
D. метр, сантиметр, пункт;
E.сантиметр мен пика.
11 – ТАҚЫРЫП. Кестелік процессорлар.
11.1. Белгілеу және интерфейс. Ұяшықтарды форматтау.
Мәліметтерді компьютерде кестелар түрінде ұйымдастыруға және өңдеуге арналған программалар немесе қосымшалар кестелық процессорлар немесе электрондық кестелар деп аталады. Бұл электрондық кестелердің артықшылығы- мәліметтерді өңдеуді, сұрыптауды, есептеуді автоматты түрде жүзеге асыра алады, әртүрлі ұяшықтарда орналасқан мәліметтерді түрліше формулалар көмегімен байланыстыра алады және т. б.
Ехсеl программасында құжат болып .хls кеңеймесі бар файл есептеледі. Бұл файлды Ехсеl-де жұмыс кітабы деп атайды. Жұмыс кітабы жұмыстық беттерден (лист1 немесе Sheet 1) тұрады. Бір құжат көлеміндегі беттер саны -255 болуы мүмкін. Жұмытық беттің 4 түрі кездеседі:
Жұмыстық бет. Онда кәдімгі кестелар болады.
Модульдің беті VBA программалау тіліндегі программа тексті жазылады (VBA-Visual Basic for Application).
Диалогтық терезенің беті. Мұнда диалогтық терезелер құрылады. (ОК, Отмена батырмалары бар терезе)
Диаграммалар тұрғызылатын бет.
Әрбір жұмыстық бет жеке электрондық кесте түрінде қарастырылады да , онда 65536 жол (rows) и 256 баған(columns) болады. Әрбір жол 1 ден бастап 65536 дейінгі бүтін сандармен , ал бағандар латын алфавитінің A, B, …, Z, AA, AB, …IV әріптерімен белгіленеді. Жолдар мен бағандардың қилысуынан кестенің негізгі құрылымдық элементі ұяшық (cell) пайда болады. Кестедағы әрбір ұяшықтың адресі болады және ол ұяшық орналасқан баған мен жолдың атауларының бірігуінен тұрады (мысалы, А5, ВВ45 , т.б.).
Ұяшықтарға жазылатын мәліметтер текст, тұрақтылар, формулалар түрінде болады. Бір ұяшыққа 32767 символға дейін енгізуге болады.
Әдетте (по умолчанию) ұяшықтағы сандық мәліметтер оңға қарай, ал тексттік мәліметтер солға қарай тураланады. Енгізілген мәлімет ені бойынша ұшыққа сыймаған кезде оң жақтағы бос емес ұяшық, алдыңғысын жауып тастайды. Кестедағы қатар орналасқан бірнеше ұяшықтың бірігуінен пайда болатын тіктөртбұрышты обылысты диапазон деп атау келісілген. Диапазонның адресі тіктөртбұрышты облыстың сол жақ жоғарғы жағында орналасқан шеткі ұяшық пен оң жақ төменіндегі шеткі ұяшықтың адрестері арқылы анықталады, ұяшықтар адрестерінің арасына қос нүкте белгісі қойылады (мысалы, А1: С6). MS Excel программасында ұяшықтарға мәліметтерді теру арқылы немесе бірнеше әдістерді пайдаланып, автоматты түрде жазуға болады. Оның екі түрлі әдісі бар:
Бірінші әдіс:
Қатар орналасқан екі ұяшыққа прогрессияның алғашқы екі мүшесі жазылады;
мәлімет жазылған диапазон немесе екі ұяшық белгіленеді;
Тышқан көрсеткішін белгіленген диапазон облыстың оң жақ теменгі бұрышына апарсаңыз көрсеткіш қара түсті « қосу белгісіне» (+) өзгереді, бұл белгіні толтыру маркері деп атайды. Әрі қарай толтыру маркерін тышқанның батырмасын басып отырып қажет ұяшыққа дейін соза бересіз.
Екінші әдіс:
Бір ұяшыққа прогрессияның бастапқы бірінші мүшесі жазылады;
Мәлімет жазылған ұяшық белгіленеді;
Правка →Заполнить→ Прогрессия Командасы орындалады;
Пайда болған терезеден тип расположение бөлімінен по столбцу белгіленеді, шаг тұсына прогрессияның қадамы жазылады, предельное значение тұсына прогрессияның соңғы мүшесінің мәні жазылады.
Жұмыстық беттермен жасалатын әрекеттер:
Жұмыстық беттің атын өзгерту: жұмыстық бетке сәйкес ярлыктың атына екі рет шертіледі немесе сол ярлыктың контекстік мәзіріндегі Переименовать командасы орындалады да жаңа ат жазылады; жұмыстық бетті жою: Правка→Удалить лист немесе бетке сәйкес ярлык контекстік мәзіріндегі Удалить командалары арқылы жүзеге асырылады;
Беттің орынын ауыстыру немесе көшіру: Правка→ Переместить/Скопировать лист немесе бетке сәйкес ярлык контекстік мәзіріндегі Переместить/Скопировать лист командаларының бірі арқылы жүзеге асырылады; көшіруді орындау үшін Переместить / скопировать лист терезесіндегі Создавать копию бөлімі іске қосулы болу керек;
Бет қосу: алдына жаңадан қосылатын бет орналасатын, жұмыстық бет ярлыгына шертілгенде шығатын контекстік мәзірден Добавить командасы орындалады да, пайда болған Вставка диалогтық терезесінен Лист белгісі таңдалынып, ОК басылады.