2. Классіф рек по тіпам водного р з. І л і др

1884 г-Ввойеков, клім-ая класс рек, в основе которой тіпы пітанія рек

Клас. Зайкова: в основе распред годового стока 1) рекі с весенн половод.(50-100% год стока,Казахст,Запад-Сібірс,Восточ-Европ,Алтайс р.)2)рекі с половодьем в тепл часть года(Дальневосточ, Тянь-Шаньскіе) 3)р с паводоч режімом (в р-не побережья Касп моря,Карпаты,Балт возв). Клас. Львовіча: 1)р., которые получ разліч віды піт,но не более 50 %-смеш. тіп 2)50-75% преімуўест с к-л тіпом піт. 3)более 75% іскл с к-л тіпом пітанія. Клас. Кузіна: половод пріход только на весеній період 1) р. с половодьем(снег піт), 2)р. с полов і с паводкамі(снег і дожд піт) 3) с паводкамі(дожд п)Половодье- фаза одн режіма,повтор каждый год прібл в о дно і тоже время і отл продол і мах водностью.Паводкі- безсіст появл водності летом і осенью,краткосроч.,не вызыв катастроф. Межень- період с оч нізкім ур воды.

3. Определение длины бассейна реки.

Даўжыня басейна (L_б, км) пры правільнай яго форме ─ гэта адлегласць па прамой лініі ад вусця ці замыкаючага створу ракі па напрамку вытоку да найбольш аддаленага пункта водападзельнай лініі (рыс. 1.2 а). Пры вогнутых і складаных формах басейна яго даўжыню вымяраюць цыркулем па медыяне (рыс. 1.2 б). У дадзеным выпадку выкарыстоўваюць палетку з празрыстага пластыка з шэрагам канцэнтрычных акружнасцей і адтулінай у цэнтры для наколвання. Для выяўлення сярэдніх па шырыні басейна пунктаў накладваюць палетку так, каб кожная з упісаных акружнасцей датыкалася да дзвюх процілеглых старон басейна і наколваюць некалькі пунктаў, затым праводзяць па іх медыянную лінію.

18 Билет.

1. Сток ,его характ,нормы и карты.

Сцёк – гэта перамяшчэнне вады і ўсіх раствораных у ёй рэчываў і наносаў. Сцёк з’яўляецца асноўным фактарам у вадазабяспячэнні любой мясцовасці. З другога боку сцёк забяспечвае премяшчэнне і размеркаванне па тэрыторыі раствораных у вадзе хімічных элементаў і наносаў. Асноўнымі колькаснымі паказчыкамі: расходам вады (Q), сярэднім расходам вады (Q_o), аб’ёмам сцёку (W), слоем сцёку (h), модулем сцёку (M), каэфіцыентам сцёку (ŋ) і нормай сцёку. Сярэдні расход вады (Q_o) вызначаецца як сярэдняя арыфметрычная велічыня із расходаў вады за разглядаемый прамежак часу Q_o = (∑ⁿ₀ Q_i) / n, дзе n – колькасць членаў гідралагічнага рада. Абём сцёку (W) – аб’ём вады (км³), які сцякае з басейна ў замыкаемым створы за некаторы прамежак часу W = Q_o Т, м³ ; W =( Q_o Т) / 10⁶, км³. Модулём сцёку (M) назывецца колькасць вады (расход Q_o), якая сцякае з адзінкі плошчы басейна (F) у адзінку часу:М = (Q_o 10³)/ F, л/с км². Слой сцёку (h) – слой вады, які атрымліваецца калі аб’ём сцёку раўнамерна размеркаваць па паверхні вадазбору: H= (W 10³ ) / ( F 10⁶) = W 10³ / ( F 10³), мм. Каэфіціент сцёку (ŋ) – адносіны слоя сцёку да слою атмасферных ападкаў (х) за той жа прамежак часу: Ŋ = h/ х. Характарыстыкі сцёку дазваляюць параўноўваць розныя па воднасці басейны. Гэтыя велічыні наносяцца на геаграфічныя карты і атрымліваюцца карты сцёку, па якім можна вызначыць характарыстыкі сцёку для любога вадазбора. Карты сцёку будуюцца шляхам нанясення значэнняў характарыстык сцёку да цэнтра кожнага басейна і затым шляхам інтерпаляцыіі праводзяцца ізалініі сцёку.Першая карта сцёку была пабудавана для Еўрапейскай часткі СССР Д.І.Качэрыным у 1927 годзе ў маштабе 1 : 20 000 000. У 1937 годзе Б.Д.Зайкоў і С.Ю Белінкоў пабудавалі новую карту сцёку ўжо па матэрыялам назіранняў па 1280 пунктаў. У1946 годзе Б.Д.Зайковым была пабудаванакарта па дадзеным назіранняў ужо па 2360 станцыям. На тэрыторыі СССР доўгі час карысталіся картай сцёку К.П.Васкэсенскага (1962), пабудаваная па 5690 сцёкавым пунктам і складзеная ў маштабе 1 : 5 млн. і 1 : 10 млн. Сярэдні модуль сцёку рачнога басейна можа быць вызначаны па карце сцёку з дапамогай формулы: М = (M₁f₁ + M₂ f₂ + … + M_nf_n) / F, Дзе M₁ , M₂ , M₃ , …, М_n - сярэднія значэнні модулей сцёку на ўчастках басейна, заключаных паміж двумя суседнімі ізалініямі; f_{1 ,} f2 , f₃ …, f_n – плошча ўчасткаў, заключаных памі двумя суседнімі ізалініямі сцёку; F – плошча вадазбора.