- •1. Прадмет, мэта і задачы тэхналогіі рэдакцыйна-выдавецкай справы як вучэбнай дысцыпліны, яе сувязь з іншымі вучэбнымі дысцыплінамі.
- •2. Асноўныя віды існаваных інтэрнэт-праектаў: мэта, задачы, структура.
- •1. Класіфікацыя псіхалагічных тыпаў рэдактараў і аўтараў. Асноўныя правілы работы рэдактара з аўтарам.
- •2. Выдавецкая дзейнасць у Рэспубліцы Беларусь на сучасным этапе і формы дзяржаўнай падтрымкі кнігавыдання.
- •1. Спецыфіка працы беларускіх выдавецтваў з замежнымі партнёрамі.
- •2. Канцэпцыя выдання і яе асноўныя складнікі.
- •1.Рэдагаванне як творчы працэс. Віды рэдагавання. Даведнікі, неабходныя для якаснай працы рэдактара на сучасным этапе.
- •Сутнасць арганізацыйнага этапу ў выдавецкай справе. Месца і роля маркетынгу.
- •2. Агульныя правілы пабудовы апісанняў і метадычныя прыёмы рэдагавання такіх тэкстаў.
- •1. Формы і метады выяўлення чытацкіх запатрабаванняў для фарміравання выдавецкай праграмы. Фактары, якія ўплываюць на чытацкія запатрабаванні і попыт.
- •2.Агульныя правілы пабудовы разважанняў і метадычныя прыёмы рэдагавання такіх тэкстаў. Тыповыя недахопы ў пабудове разважанняў.
- •1. Работа рэдактара па фарміраванні попыту на кнігу і кніжны рэпертуар.
- •2. Традыцыйныя методыкі аналізу тэксту. Віды рэдактарскага чытання.
- •1.Прыкніжная анатацыя. Яе роля, змест, аб’ём, спецыфіка рэдагавання. Тыповыя недахопы прыкніжных анатацый.
- •2. Заканадаўчая база выдавецкай справы Беларусі.
- •1. Змест і патрабаванні сучасных стандартаў у выдавецкай справе.
- •1. Для оформления выходных сведений:
- •2. Для оформления обложек и переплётов:
- •2. Прыёмы выяўлення лагічных сувязей у тэксце.
- •1. Тэматычнае планаванне ў сучасных умовах. Варыянты планаў.
- •2. Выданні на электронных носьбітах: тыпалогія, структура, прызначэнне.
- •1. Аўтарскі арыгінал: тэрмін, паняцце, віды, склад. Работа рэдактара падчас прыёму аўтарскага арыгінала.
- •2. Асноўныя гігіенічныя патрабаванні да кніжных выданняў.
- •1. Змест (аглаўленне) выдання. Асноўныя патрабаванні да яго.
- •2. Тыпалогія выданняў.
- •1. Методыка працы рэдактара над апаратам выдання.
- •2. Складнікі актуальнасці выдання. Узаемасувязь актуальнасці і попыту.
- •1. Рэдактарскі аналіз: мэта, задачы, структура, агульная схема, умовы эфектыўнасці і якасці.
- •2. Знешняя і ўнутраная структура кнігі.
- •Рэдактарскае заключэнне: мэта, заданне, структура тэксту
- •Тэкст і яго прыкметы. Класіфікація тэкстаў
- •Рэцэнзаванне аўтарскага арыгінала: задачы, сутнасць, патрабаванні. Методыка рэцэнзавання і афармлення рэцэнзіі
- •Рэкламна-прапагандысцкая дзейнасць рэдактара
- •Віды каментарыяў і заўваг. Асноўныя патрабаванні да іх афармлення
- •Ацэнка і рэдагаванне ілюстрацыйнага матэрыялу
- •1. Спецыфіка работы рэдактара над падрыхтоўкай перавыдання.
- •2. Важнейшыя міжнародныя кніжныя выставы-кірмашы.
- •1. Асноўныя ўнутрырэдакцыйныя працэсы.
- •2. Заканадаўства аб рэкламе.
- •Арыгінал-макет выдання.
- •2. Стандартызацыя ў выдавецкай справе.
- •1. Фармат выдання.
- •2. Дакументацыя, якая суправаджае выдавецкія тэкставыя арыгіналы.
- •1. Вызначэнне тыражу выдання.
- •2. Мастацкае канструяванне кнігі.
- •1. Міжнародная стандартная кніжная нумарацыя.
- •2. Апарат кнігі. Віды (элементы) апарата, іх функцыі.
- •1. Дзяржаўныя органы і арганізацыі ў сферы кнігадрукавання.
- •2. Прадмова і ўводзіны. Падабенства і адрозненне.
- •1. Асноўныя віды выданняў. Аб’ём выдання.
- •2. Указальнікі і калантытулы: прызначэнне, асаблівасці рэдагавання
- •1. Заканадаўства аб абавязковым бясплатным экзэмпляры. Дзяржаўныя арганізацыі і органы, якім рассылаецца абэ.
- •2. Выдавецкая прадукцыя рэлігійнага прызначэння.
- •1. Выдавецкая прадукцыя, якая змяшчае экстрэмісцкія матэрыялы.
- •2. Задачы рэдактара на стадыі тэхнічнага рэдагавання тэксту.
- •1. Выдавецкая прадукцыя, якая змяшчае элементы эротыкі, гвалтавання, жорсткасці.
- •2. Духоўна-асветніцкія выданні і спецыфіка іх рэдактарскай падрыхтоўкі.
- •1. Выкарыстанне інфармацыйных і камунікатыўных тэхналогій у выдавецкай справе.
- •2. Выдавецкая дамова.
- •2.Тэхналогія як элемент развіцця грамадства.
- •1.Рэдактарскі аналіз рэкламных тэкстаў.
- •2.Аналіз і ацэнка рэнтабельнасці і эфектыўнасці выдавецкага праекта.
2.Тэхналогія як элемент развіцця грамадства.
Тэхналогія (ад грэч. téchne — мастацтва, майстэрства, уменне і грэч. logos — вывучэнне, веды, навука) — гэта сукупнасць метадаў апрацоўкі зыходнага матэрыялу, якія прымяняюцца ў працэсе вытворчасці прадукцыі; гэта навука аб тым, як стварыць тавар.
Тэорыя і практыка сучаснай вытворчасці дазваляюць сцвярджаць, што тэхналогія як навука вывучае: 1) сутнасць (змест) працэсаў вытворчасці прадуктаў спажывання; 2) узаемныя ўнутраныя сувязі гэтых працэсаў; 3) заканамернасці развіцця гэтых працэсаў на аснове дасягнутага ўзроўню вытворчых сіл і ведаў чалавека аб акаляючым яго асяроддзі.
Прычына развіцця тэхналогіі — перавага запатрабаванняў грамадства над магчымасцю іх задавальнення існаванымі сродкамі вытворчасці.
Задача тэхналогіі як навукі — выявіць заканамернасці для выкарыстання на практыцы найбольш эфектыўных вытворчых метадаў па стварэнні або рэалізацыі тавараў і паслуг.
Наяўнасць працы без майстэрства не мае сэнсу, паколькі любая яе колькасць не прывядзе да жаданага выніку па прычыне адсутнасці сродку, які забяспечвае дасягненне такога выніку (г. зн. тэхналогіі).
Найбольш распаўсюджанай з’яўляецца класіфікацыя тэхналогіі па відах спажывецкіх каштоўнасцей: 1) матэрыяльную тэхналогію, або тэхналогію матэрыяльнай вытворчасці, г. зн. вытворчасць матэрыяльных каштоўнасцей; 2) нематэрыяльную тэхналогію, г. зн. тэхналогію сферы адукацыі, навукі, аховы здароўя і г. д.
Элементамі прафесійнай дзейнасці рэдактара выступаюць: 1. суб’ект — спецыяліст, рэдактар, які займаецца прадметнапрактычнай і пазнавальнай працай, накіраванай на твор; 2. аб’ект — літаратурны твор (рукапіс); 3. метад — сукупнасць прыёмаў і аперацый, якія дазваляюць мэтанакіравана выканаць працу па падрыхтоўцы будучага выдання (рэдактарскі аналіз); 4. прадукт — выданне, якое паступіла ў продаж.
Як навуковая дысцыпліна тэхналогія рэдакцыйна-выдавецкай справы прадугледжвае: 1) вывучэнне прыёмаў працы з аўтарамі, мастакамі, рэцэнзентамі, чытачамі, распаўсюднікамі выдавецкай прадукцыі (кнігагандлёвымі арганізацыямі); 2) вывучэнне метадаў апрацоўкі рукапісаў (тэкставага, графічнага матэрыялу) у працэсе вытворчасці выдавецкай прадукцыі; 3) навуковае апісанне назапашаных практыкай рэдакцыйных і выдавецкіх метадаў і прыёмаў.
Білет 31
1.Рэдактарскі аналіз рэкламных тэкстаў.
Рэкламны тэкст — гэта тэкст, звернуты да асноўнай аўдыторыі пастаянных і патэнцыйных кліентаў, з дапамогай якога трансфармуюцца мэты рэкламадаўца і ажыццяўляецца яго ўзаемадзеянне з асноўнымі і патэнцыйнымі спажыўцамі тавараў (паслуг). Асноўныя маркетынгавыя элементы азначэння рэкламы:
-
рэклама — гэта аплачаная форма камунікацыі;
-
інфармацыя, якая змяшчаецца ў рэкламе, ідэнтыфікуе фундатара;
-
рэкламнае паведамленне можа праходзіць як па адным, так і па некалькіх відах сродкаў масавай камунікацыі;
-
мэта рэкламы — схіліць патэнцыйных пакупнікоў да набыцця тавара або паслугі;
-
рэклама не персаніфікаваная; механізм перадачы пакупнікам інфармацыі завецца маркетынгавай камунікацыяй;
-
рэклама перадае маркетынгавую інфармацыю, накіраваную на ўстанаўленне супрацоўніцтва паміж рэкламадаўцам і спажыўцом.
Найбольш распаўсюджаныя тыпы рэкламы: 1) рэклама гандлёвай маркі; 2) гандлёва-раздробная; 3) палітычная; 4) рэклама ў даведніках; 5) карпаратыўная; 6) сацыяльная; 7) інтэрактыўная.
Для ажыццяўлення якаснага рэдагавання рэкламных тэкстаў неабходна ведаць асноўныя правілы, паводле якіх ствараюцца такія тэксты. 1. Структурныя элементы: • лагатып — сімвал, які абазначае вытворцу тавара; • слоган — заклік фірмы або рэкламнай кампаніі; • асноўны тэкст, які змяшчае рэкламу тавара; • устаўкі і рамкі друку, аўтографы; • рэквізіты — адрас і тэлефон вытворцы.
Сам тэкст — гэта не звязаная паслядоўнасць сказаў, а сегментаваны спіс, які складаецца са словазлучэнняў: першае называе рэкламны тавар, а наступныя апісваюць яго характарыстыкі і паслугі вытворцы або прадаўца.
Загаловак рэкламнага тэксту прызначаны прыцягнуць увагу чытача. Спосабы зрабіць загаловак цікавым: • перафразуецца прэцэдэнтны тэкст; • загаловак пішацца ў рыфмаванай форме; • загаловак уяўляе незакончаны сказ з мэтай заінтрыгаваць чытача; • загаловак пішацца ў форме пытання; • выкарыстоўваюцца сродкі моўнай гульні; метафары, звязаныя з прыроднымі з’явамі — у аснове словы: «дождж», «вецер», «ураган», «вулкан».
У асноўным тэксце абзацы кароткія; патлумачана, чым рэкламаваны тавар выдатны адрозніваецца ад падобных; пры ўказанні кошту тавару паказана, колькі грошай пакупнік зэканоміць на гэтай прадукцыі. Удалая карцінка павялічвае эфект ад рэкламнага тэксту прыкладна ў два разы.
Фанетычныя сродкі мовы выступаюць эфектыўным элементам перадачы інфармацыі і ўзмацняюць эмацыйнае ўздзеянне. Алітэрацыя (паўтор гука); гукаперайманне — выкарыстанне слоў, фанетычны састаў якіх нагадвае названыя ў гэтых словах прадметы і з’явы; рыфма.
Пры стварэнні рэкламы выкарыстоўваюцца, як правіла, ключавыя словы. Два самыя надзейныя: новы і бясплатны. Нельга злоўжываць абстрактанай лексікай, мадальнымі словамі, штампамі.
Сінтаксічная арганізацыя рэкламнага тэксту прадугледжвае: 1. Выкарыстанне простых сінтаксічных канструкцый, якія часта складаюцца з пытальных і клічных сказаў, мэта якіх — далучыць чалавека да дыялогу. 2. Распаўсюджаны прыём, які заключаецца ў наступным: адзін з членаў сказа (сегмент) як бы вымаюць са сказа і ставяць перад усёй канструкцыяй, аддзяляючы яго кропкай або клічнікам. 3. Форма звароту да адрасата залежыць ад таго, які тавар рэкламуецца (ты, Вы).