1.Мәтінді оқып, аударыңдар, сұрақ қойыңдар. Үлкен үй және отау.

Қазақ халқында ата-ана ұл баласымен бірге тұрады. Ұлдары бірнешеу болса, үлкендері үйленгенсін олардың әрқайсысына енші беріп, өз алдына бөлек шығарады. Бұл баланың үйі енді «отау» деп аталады. Жағдайына қарап, әке-шешесі баласына мал, мүлік «енші» береді. Әдетте ата-ананың қолында ең кіші ұлы – кенжесі қалады. Бұл үй – үлкен үй, қара шаңырақ деп аталады.

Осы үйде барлық туған-туысқандар, ағайындар жиналады. Алыста жүрген ағайындар ауылға қонаққа келгенде, қара шаңыраққа кіріп, қариялармен амандасу міндетті.

Дом родителей и молодоженов.

У казахского народа родители живут с сыном. Если в семье несколько сыновей, старших женили и они жили отдельно от родителей. Дом старшего сына назывался «отау». По возможности родители давали молодоженам скот и домашнюю утварь. Обычно с родителями оставался жить младший сын. Этот дом назывался основным домом, отчим домом. В этом доме собирались все близкие и родственники. Родственники, которые приезжали издалека в гости, сначала должны прийти в родительский дом поздароваться со стариками.

1.Сұрақтар

1. Қазақ халқында ата-ана кіммен тұрады?

2. Ұлдары бірнеше болғанда, олардың әрқайсысын қалай бөлек шығарады?

3. Бұл баланың үйі қалай аталады?

4. Әке-шешесі балаға қалай енші береді?

5. Ата-ананың қолында қандай баласы қалады?

6. Бұл үйді қалай атайды?

7. Осы үйде кімдер жиналады?

8. Алыста жүрген ағайындар ауылға келгенде не істеу керек?

2. «Менің болашақ мамандығым» тақырыбына диалог құрастырыңдар.

«Мамандық» деген сөзді қалай түсінесің?

«Мамандық» деген сөз ол – профессия.

Сенің болашақ мамандығың қандай болғанды қалайсың?

Менің болашақ мамандығың биолог болғанды қалаймын.

Өмірде қандай мамандықтың түрлері бар?

Өмірде мұғалім, дәрігер, инженер, құрылысшы, биші, әнші, экономист, бухгалтер, тағы басқа мамандықтың түрлері бар.

Адам үшін мамандық қажет пе?

Иә, адам үшін мамандық қажет.

Қазіргі кезде қандай мамандықтар қажет?

Қазіргі кезде инженер, ғылыми мамандықтар қажет

Біздің өмірімізде қандай мамандықтар көп кездеседі?

Біздің өмірімізде экономист пен заңгер мамандықтар көп кездеседі.

Сенің ата-анаңның мамандықтары қандай?

Менің ата-анамның мамандықтары инженер.

Сен үшін ең қажетті мамандық қандай деп ойлайсың?

Мен үшін ең қажетті мамандық дәрігер деп ойлаймын.

Сен өз мамандығыңды таңдадың ба?

Иә. Мен өз мамандығымды таңдадым.

Қазіргі кезде еліміздің гүлденуі үшін қандай мамандықтар қажет?

Қазіргі кезде еліміздің гүлденуі үшін инженер мен ғылыми мамандықтар қажет.

Мұғалімнің мамандығын қалай түсінесің?

Мұғалім балаларға білім береді.

Дәрігер не істейді? Дәрігер адамдарды емдейді.

Құрылысшы, күзетші жұмыстарының маңыздылығы қандай?

Құрылысшы үй салады, күзетші жұмыстарының маңыздылығы ерекше.

Экономист, бухгалтер мамандықтары қандай?

Экономист, бухгалтер есеппен айналысу.

3. Синтаксистік талдау жасаңдар:

Алыста жүрген ағайындар ауылға қонаққа келгенде, қара шаңыраққа кіріп, қариялармен амандасады.

№ 14 билет