- •Рабышка в. Э. «Вялікая Айчынная вайна савецкага народа (у кантэксце Другой Сусветнай вайны)»
- •I. Першы модуль (пазнавальны)
- •1. Тлумачальная запіска
- •1.1. Мэта выкладання дысцыпліны
- •1.2. Задачы вывучэння дысцыпліны
- •2.1.2 Тэматычны план дысцыпліны (завочная форма навучання)
- •Тэма 4. Акупацыя Германіяй краін Еўропы.
- •Тэма 5. Ссср напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны.
- •Тэма 6. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны.
- •Тэма 7. Акупацыйны рэжым на тэрыторыі Беларусі.
- •Тэма 8. Партызанская і падпольная барацьба савецкага народа на акупіраванай тэрыторыі Беларусі.
- •Тэма 9. Падзеі на франтах вайны ў 1942—1944 гг. Крах наступальнай стратэгіі германскага вермахта.
- •Тэма 10. Вызваленне Беларусі ад германскіх захопнікаў.
- •Тэма 11. Савецкі тыл у гады вайны.
- •Тэма 12. Заканчэнне Вялікай Айчыннай і Другой сусветнай войнаў.
- •4. Вучэбна-метадычная карта
- •4.1 Вучэбна-метадычная карта (дзенная форма навучання)
- •4.2 Вучэбна-метадычная карта (завочная форма навучання)
- •Курс лекцый Тэма 1. Прадмет, мэты і задачы курса «Вялікая Айчынная вайна савецкага народа (у кантэксце Другой сусветнай вайны)»
- •1. Прадмет, мэты і задачы курса.
- •2. Гістарыяграфія і крыніцы.
- •3. Перыядызацыя Другой сусветнай і Вялікай Айчыннай войнаў.
- •Тэма 2. Міжнароднае становішча напярэдадні і ў пачатку Другой сусветнай вайны
- •1. Унутрыпалітычнае і знешнепалітычнае становішча Германіі ў 30-я гг. Хх ст.
- •2. Ачагі ваеннай напружанасці на Далёкім Усходзе, у Еўропе і Паўночнай Афрыцы.
- •3. Міжнародныя адносіны ў 1930-я гг.
- •Тэма 3. Пачатак Другой сусветнай вайны і падзеі ў Беларусі
- •1. Пачатак Другой сусветнай вайны. Прычыны і характар вайны.
- •2. Вызваленчы паход Чырвонай Арміі. Уз’яднанне Заходняй Беларусі з бсср.
- •3. Краіны Прыбалтыкі ў 1939—1940 гг.
- •4. Савецка-фінская вайна 1939—1940 гг.
- •Тэма 4. Акупацыя Германіяй краін Еўропы
- •3. Рух Супраціўлення ў краінах Еўропы
- •4. Падрыхтоўка Германіі да вайны супраць ссср
- •Тэма 5. Ссср напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны
- •3. Ваенная рэформа ў ссср.
- •Тэма 6. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны
- •1. Нападзенне фашысцкай Германіі на ссср. Мэты Германіі ў вайне супраць Савецкага Саюза.
- •2. Мабілізацыя сіл і сродкаў краіны для барацьбы з фашысцкай агрэсіяй.
- •Тэма 6. Акупацыйны рэжым
- •1. Ваенна-эканамічныя і палітычныя пераўтварэнні акупацыйных улад на захопленых тэрыторыях.
- •2. Палітыка генацыду. Карныя экспедыцыі.
- •3. Калабарацыя ў Беларусі.
- •Тэма 7. Партызанская і падпольная барацьба супраць германскіх агрэсараў на захопленай тэрыторыі Беларусі
- •1. Станаўленне і распаўсюджанне народнага супраціўлення.
- •2. Савецкія партызаны і Армія Краёва.
- •3. Партызанскі рух у перыяд вызвалення Беларусі.
- •4. Падпольная барацьба
- •Тэма 9. Падзеі на франтах вайны. Крушэнне наступальнай стратэгіі германскага вермахта
- •Тэма 10. Вызваленне Беларусі ад германскіх захопнікаў
- •3. Узаемадзеянні партызан, падпольшчыкаў, мірнага насельніцтва з Чырвонай Арміяй.
- •Тэма 11. Савецкі тыл у гады вайны
- •1. Перавод эканомікі ссср на ваенныя рэльсы.
- •1. Перавод эканомікі ссср на ваенныя рэльсы.
- •2. Усходнія раёны ссср — асноўная ваенна-прамысловая база.
- •3. Дапамога ссср па ленд-лізу.
- •4. Палітычная агітацыя і прапаганда.
- •5. Працоўны подзвіг савецкага народа.
- •Тэма 12. Заканчэнне Вялікай Айчыннай і Другой сусветнай войнаў.
- •2. Берлінская аперацыя. Патсдамская канферэнцыя.
- •3. Капітуляцыя Японіі. Заканчэнне Другой сусветнай вайны. Вынікі і ўрокі.
- •4. Удзел воінаў-беларусаў на франтах Вялікай Айчыннай вайны, у складзе саюзных армій і Еўрапейскім руху Супраціўлення
- •5. Беларусь — адна з краін-заснавальніц аан. Нюрнбергскі працэс над ваеннымі злачынцамі.
- •6. Людскія і матэрыяльныя страты беларускага народа
- •Заключэнне
- •Пытанні да заліку па дысцыпліне «вялікая айчынная вайна савецкага народа (у кантэксце другой сусветнай вайны)»
- •Храналогія гістарычных падзей
- •Слоўнік гістарычных тэрмінаў і паняццяў
- •Літаратура
- •Iі. Другі модуль (кантралюючы) практычныя заняткі па курсе
- •Тэма 1. Савецкі Саюз і краіны свету напярэдадні і ў пачатку Другой сусветнай вайны
- •Тэма 2. Акупацыйны рэжым на тэрыторыi Беларусi
- •Тэма 3. Партызанская і падпольная барацьба савецкага народа на акупіраванай тэрыторыі Беларусі
- •Тэма 4. Вызваленне Беларусі ад германскіх захопнікаў
- •Тэма 5. Заканчэнне Вялікай Айчыннай і Другой сусветнай войнаў
- •Тэсты і заданні па курсе
- •Прамежкавы кантроль па тэмах 1—4.
- •V. Назавіце прычыны, па якіх не быў заключаны дагавор аб узаемадапамозе паміж ссср, Францыяй і Велікабрытаніяй летам 1939 г.
- •Прамежкавы кантроль па тэмах 5—8.
- •IV. Ахарактарызуйце акупацыйную палітыку, якую праводзіла германскае камандаванне на тэрыторыі Беларусі. Пералічыце асноўныя мерапрыемствы.
- •V. Назавіце храналагічныя межы, змест і асноўныя вынікі этапаў Рэйкавай вайны.
- •Прамежкавы кантроль па тэмах 9—12.
- •IV. Пералічыце складовыя часткі, асноўныя падзеі і значэнне Беларускай наступальнай аперацыі.
- •V. Суаднясіце паміж сабой
- •Выніковы кантроль
Iі. Другі модуль (кантралюючы) практычныя заняткі па курсе
Асноўная мэта практычнага занятка заключаецца ў актывізацыі разумовай дзейнасці студэнтаў. Праслухаўшы лекцыю выкладчыка па пэўнай тэме і самастойна перапрацаваўшы асноўныя яе пытанні па канспекце лекцый, падручніках, навучальных дапаможніках і дадатковай літаратуры, студэнт атрымлівае навыкі самастойнай работы, вучыцца сістэматызаваць тыя ці іншыя гістарычныя факты, сам прыходзіць да высноваў аб заканамернасцях гістарычнага працэса, паляпшае свае ўменні складаць планы, канспекты, падбіраць літаратуру, працаваць з падручнікамі, дакументамі, даведачнай літаратурай, рыхтавацца да дакладаў і паведамленняў. Форма і метады правядзення кожнага практычнага занятка залежаць ад яго мэты, тэматыкі і наяўнасці адпаведных сродкаў навучання. Да кожнага практычнага занятка прапанаваны спіс рэфератаў, якія можна рыхтаваць як у друкаваным выглядзе, так і ў форме камп’ютерных прэзентацый. Дадзеная форма дапаможа больш наглядна пазнаеміцца з гісторыяй Другой сусветнай і Вялікай Айчыннай войнаў. Для абмеркавання на практычных занятках вынесены наступныя тэмы:
Тэма 1. Савецкі Саюз і краіны свету напярэдадні і ў пачатку Другой сусветнай вайны
План
1. Міжнароднае становішча напярэдадні Другой сусветнай вайны.
2. Пачатак Другой сусветнай вайны і падзеі ў Беларусі.
3. Акупацыя Германіяй краін Еўропы
Спіс рэфератаў
1. Вытокі нацысцкай ідэалогіі.
2. Знешнепалітычная сітуацыя ў свеце напярэдадні нападу Германіі на СССР (1939—1940 гг.).
3. Мюнхенская канферэнцыя 1938 г.
Літаратура
1. Беларусь в годы Великой Отечественной войны 1941—1945. — Минск : БЕЛТА, 2005. — 544 с.
2. Беларусь в первые месяцы Великой Отечественной войны (22 июня — август 1941 г.) : док. и материалы / сост. : В.И. Адамушко [и др.]. — Минск, НАРБ, 2006. — 458 с.
3. Германия во Второй мировой войне (1939—1945) / Блейер Р. [и др.]. — М., 1971.
4. Дашичев, В. И. Банкротство стратегии германского фашизма : Исторические очерки, документы и материалы : в 2-х т. / В. И. Дашичев. — М., 1973.
5. Каваленя, А.А. Беларусь напярэдадні і ў гады Другой сусветнай і Вялікай Айчыннай войн : дапаможнік / А.А. Каваленя, І.А. Саракавік; пад рэд. А.А. Кавалені. — Мінск : Беларусь, 2008. — 271 с.
6. Мельников, Д. Е. Империя смерти : Апарат насилия в нацистской Германии. 1933—1945 / Д. Е. Мельников, Л. Б. Черная. — М., 1989.
7. Мельников, Д. Е. Преступник 1 : Нацистский режим и его фюрер / Д. Е. Мельников, Л. Б. Черная. — М., 1981.
8. Семиряга, М. И. Тюремная империя нацизма и ее крах / М. И. Семиряга. — М., 1991.
9. Ширер, У. Взлет и падение третьего рейха : Т. 1—2 / У. Ширер. — М., 1991.
Метадычныя парады
У пачатку дадзенай тэмы важна, перш за ўсе, звярнуць увагу на міжнароднае становішча напярэдадні Другой сусветнай вайны, а таксама міжнародную дзейнасць Германіі ў 30-х гадах ХХ ст. Асаблівую ўвагу трэба надаць прычынам і працэсу складвання ачагоў ваеннай напружанасці ў свеце (Далёкі Усход, Еўропа, Афрыка). Далей разгледзьце якім чынам ішло фарміраванне фашысцкага блоку, якую ролю адыграў Антыкамінтэрнаўскі пакт. Прааналізуйце, як складваліся адносіны СССР і Лігі Нацый. Пры адказе на першае пытанне трэба прасачыць ход і вынікі грамадзянскай вайны ў Іспаніі. Важнае месца ў аналізе міжнароднага становішча напярэдадні Другой сусветнай вайны займае вывучэнне Мюнхенскага пагаднення, спробам стварэння сістэмы калектыўнай бяспекі ў Еўропе. Таксама трэба спыніцца на асвятленні савецка-французска-англійскіх перамоў і савецка-германскіх дагавораў, вызначыць ролю пакта Рыбентропа-Молатава і сакрэтнага пратакола да яго ў развязванні Другой сусветнай вайны.
Разглядаючы другое пытанне, варта зазначыць мэты і планы Германіі. Далей неабходна спыніцца на нападзе Германіі на Польшчу, абвяшчэнні Францыяй і Вялікабрытаніяй вайны з Германіяй. Вызначце асноўныя вехі пахода Чырвонай Арміі ў Заходнюю Беларусь і Заходнюю Украіну. Прааналізуйце сутнасць савецка-германскага дагавора аб дружбе і мяжы. Раскажыце аб далучэнні Заходняй Беларусі да БССР, асаблівасцях палітыкі савецкіх органаў улады ў заходніх абласцях БССР. Пры разглядзе другога пытання трэба асаблівую ўвагу надаць аналізу прычын савецка-фінскай вайны, акрэсліць асноўныя этапы савецка-фінскага канфлікту, рассказаць пра ўдзел беларусаў у савецка-фінскай вайне, а таксама высветліць вынікі і урокі гэтага ваеннага канфлікту. Немалаважнае месца пры разглядзе другога пытання займаюць працэс далучэння Літвы, Латвіі, Эстоніі і зямель Усходняй Румыніі да СССР, мерапрыемствы савецкага кіраўніцтва па ўмацаванню абароназдольнасці, ваенна-патрыятычная і ваенна-абарончая работа сярод насельніцтва, становішча ва Узброенных сілах, падрыхтоўка Германіі да вайны з СССР.
У апошнім пытанні семінара мэтазгодна прааналізаваць такую з’яву як «Дзіўная вайна», разгледзець асноўныя падзеі бітвы за Англію, агрэсіі Германіі на Балканах, асвятліць, як складваўся рух супраціўлення ў краінах Заходняй Еўропы.