3) Объемная и батиграфическая кривая озера и их практическое применение.
Марфаметрычныя характарыстыкі вылічваюцца па плану возера ў ізабатах – ізалініях роўных глыбінь (рыс. 1. 16), пабудаванаму па даных прамераў пры здымцы возера, і адносяцца да ўзроўню вады на момант правядзення прамерных работ. Плошча воднай паверхні(fn)і аб’ём возера(Vn)мяняюцца ў сувязі з ваганнямі ўзроўню вады(Нn). Залежнасць плошчаў і аб’ёмаў возера ад яго глыбіні выражаецца графічна ў выглядзе батыграфічнайfn=f(Нn)і аб’ёмнайVn=f(Нn)крывых (рыс. 1. 17).
Гэтыя крывыя даюць магчымасць вызначыць плошчу воднай паверхні і аб’ём вады ў возеры пры любым яго напаўненні. На практыцы крывыя дазваляюць выконваць шэрах задач: вызначаць разліковыя марфаметрычныя паказчыкі пры розных узроўнях вады, страты вады возерам пры паніжэнні узроўню, аб’ёмы вады, неабход-ныя для гаспадарчага выкарыстання і г. д.
Карыстаючыся батыграфічнай крывой, можна графічна вызначыць аб’ём усяго возера ці аб’ёмы, заключаныя паміж плоскасцямі ізабат.
№6
Основные (аномальные) физические и химические свойства воды и их влияние на гидрологический режим водоемов и водотоков.
вада -11,19% Н2 і 88,81% О2. Вада ў прыродзе сустракаецца ў трох агрэгатных станах: цвёрдым, вадкім і парападобным. Пераход з аднаго агрэгатнага стана у другі адбываецца са зменай тэмпературы і ціску. Тэмп=0,0075оС і ціску 6,1 мб в. На графіку кропкаВадпавядае такім умовам і называецца (трайной кропкай). Прыродная вада не мае колеру, а ў тоўстых слаях – мае блакітна-зялёнае адценне..1 Тэмпература замерзаннядыстыляванай вады прынята за 0о С, а кіпення – за 100о С пры ціску 760 мм. Тэмпература замерзання і кіпення вады залежыць ад яе салёнасці і атмасфернага ціску. Марская вада замярзае пры тэмпературы = – 1,0о С да -2,0о С, а кіпіць пры 100,08 – 100,64о С пры нармальным атмасферным ціску.2 Шчыльнасць вады – гэта маса вады у 1 см3. макс плот пры Т=4о С.. З павелічэннем салёнасці тэмпература замярзання вышэй тэмпературы найбольшай шчыльнасці.3 Удзельная цеплаёмкасць вады- колькасць цяпла, якая неабходна для награвання 1 дм3 вады на 1 оС.4 Цеплаправоднасць вады. Вада вельмі марудна праводзіць цяпло. Цеплаправоднасць вады пры 0оС роўна 13,6. 10-4, а пры тэмпературы +20оС – 14,3. 10-4кал/см. С. град.Цеплаправоднасць лёду яшчэ меньшая. Пагэтаму лёд аслабляе цеплаабмен паміж вадой і паветрай.Колер вады. Вада ў тонкіх слаях не мае колеру.Празрыстасць вады велічыню празрыстасці прынята лічыць глыбіню, на якой бачны белы дыск Секкі.5 Вязкасць вады абумоўлена унутраным трэннем, якое узнікае паміж часцінкамі вады і перашкаджае узаемнаму перамяшчэнню сумежных слаёў. Вязкасць адыгрывае двайную ролю.Химичные св-ва: Вада-ўніверсалным растваральнікам. Ад велічыні раствораных часцінак прыродныя растворы могуць быцьмалекулярна-іоннымі і калоіднымі. 1 Мінералізацыі (S), міліграмах рэчываў, раствораных у адным літры вады (мг/дм3). Пры канцэн-ях звыш 1000 мг/дм3 мінералізацыя выражаецца ў г/дм3 (о/оо). Воды падзяляюцца напрэсныя–(мінер=да 1 о/оо),саланаватыя– 1–24,7о/оо,салёныяцімінеральныя– (24,7–47,0о/оо) ірасолы(рапа, салёнасць звыш 47о/оо).2. Рэчывы у вадзе- пяць груп:галоўныя э-ты (іоны: карбанатны (CO3--), гідракарбанатны (HCO3--), сульфатны (SO4--), хларыдны (Cl-), і катыёны: кальцыя (Ca++), натрыя (Na++), магнія (Mg++), калія (K+));біягенныя элементы (азота, фосфара і крэмній); мікраэлементы(бром, фтор, ёд, марганец, медзь, кобальт, радый і іншыя. ); раствораныя газы (кісларод,вокісел вугляроду, серавадарод, метан, Растварэнне газаў у вадзе памяншаецца з павялічэннем тэмпературы і салёнасці вады)і арганічныя рэчывы. На глыбіню кісларод паступае шляхам перамешвання вады таму зімой -замор рыбы. Пры раскладанні арганічных рэчываў, у асноўным бялковых, у безкіслародных (анаэробных) ўмовах утвараецца серавадарод (Н2S).Кіслотнасць воднага асяроддзя (рН)=дысацыяцыі вады:Н2О = Н+ + ОН-ІонН+з’яўляецца носьбітамкіслотных,ОН--– шчолакавых уласцівасцей. У нейтральным (рН = 7). рН менш 7-кіслае (рН < 7; падземных вод і вод балот). (рН > 7).арганічныя рэчывы= сапраўдных рствораў, калоідаў і суспензіі. Змяненні салявога складу прыродных вод адпаведна з кліматычнымі ўмовамі добра адлюстроўвае схемаМ. Г. Валяшка:
Усыханне і павелічэнне мінералізацыі
→ → → → → → → → → → → →
НСО3- →SO4 →Cl- Са++ →Mg++ →Na+
← ← ← ← ← ← ← ← ← ← ← ←
Увільгатненне і памянш. Мінераліз.
← ← ← ← ← ← ← ← ← ← ← кант-ыя воды -карбанатныя іоны, у марскіх – хларыдныя.