- •К.Байсейтова .
- •Мәтінді аударыңыз, мәнерлеп оқыңыз. Күләш Байсейітова.
- •Мәтінге қатысты сұрақтарға жауап беріңіз;
- •Мәтінді рөлдерге бөліп оқыңыздар:
- •1. Сөздердің аудармаларын біліп алыңыздар.
- •2. Мәтінді оқыңыздар, аударыңыздар. Сыдық Мұхамеджанов.
- •2.Мәтінді оқыңыздар, аударыңыздар. Ғазиза Жұбанова.
- •3. Мәтіннің мазмұнына қатысты сұраулы сөйлемдер жазыңыздар.
- •5. Төмендегі сөйлемдерден атаулы сөйлемді табыңыз.
- •6. Сұхбаттарды аударыңыз. Толымды, толымсыз сөйлемдерді табыңыз.
- •7. Жақты, жақсыз сөйлемдерді бағаналарға бөліп жазыңыздар.
- •3. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.
- •4. Сөйлем құраңыз.
- •5. Сөйлемдерді орыс тіліне аударыңыз. Бастауыштың құрамын анықтаңыз.
- •1.Мына сұрақтарға жауап беріңіздер:
- •2.Мәтінді оқыңыздар, аударыңыздар:
- •2. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырыңыз.
- •3. Кестеге қарап өз мысалдарыңызды келтіріңіз.
- •4. Сөйлемдерден бастауыш пен баяндауыштарды тауып, сұрақтар қойыңыз.
- •5. Сұхбатқа астындағы қажетті сөздердің тиістісін енгізіңіз.
- •VII сабақ. Ән және қазақ даласының бұлбұлдары.
- •1. Мына сұрақтарға жауап беріңіздер?
- •2. Мына сөздердің мағынасын түсініп алыңыздар және дұрыс аудармасын табыңыздар:
- •4. Мына сөздерді орыс тіліне аударыңыз:
- •5. Сөйлемдердің екінші жұбын дұрыс тауып, аяқтаңыздар, оларды аударыңыздар:
- •7. Сұхбаттағы орыс тіліндегі сөйлемдерді аударыңыз. Пысықтауышты табыңыз.
- •VIII сабақ. Ән және қазақ даласының бұлбұлдары. Ақан сері.
- •1. Мына сөздердің мағынасын түсініп алыңыздар.
- •3. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырыңыз.
- •4. Пысықтауыштарды қай сөз табынан екенін айтыңыз.
- •IX сабақ. Ән және қазақ даласының бұлбұлдары. Әміре Қашаубаев.
- •1. Мына сөздердің мағынасын түсініп алыңыздар.
- •2.Мәтінді оқыңыздар, аударыңыздар: Әміре Қашаубаев.
- •Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз:
- •4. Қазақ тіліне аударыңыз.
- •1.Мәтінді оқып, аударыңыз.
- •2. Мәтінге сұрақтар құрыңыз, мазмұнын айтып беріңіз.
- •4. Көп нүктенің орнына тиісті есімдікті қойыңыз.
- •5. Мына сөйлемдерді оқып, орыс тіліне аударыңыз
- •6. Сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыз, құрмалас түріне ажыратыңыз.
- •7. Оқыңыз. Аударыңыз. Бірыңғай мүшелерді тауып, қандай сөйлем мүшесіне қатысты екенін айтыңыз.
- •8. Төмендегі сөздерді бірыңғай мүше етіп сөйлем құраңдар. Бірыңғай мүшеге ортақ жалпылауыш сөздерді өздерің ойлаңдар.
- •9. Бірыңғай мүшелердің тыныс белгісін түсіндіріңіз.
- •XI сабақ. Астана қаласындағы өнер ошақтары:
- •Мәтінді аударыңыз, мәнерлеп оқыңыз.
- •6. Үлгі бойыша екі жай сөйлемді пайдаланып, салалас құрмалас сөйлем құраңыздар.
- •7. Төмендегі жай сөйлемдерді құрмалас сөйлемдерге айналдырыңыз.
- •XII сабақ. Қазақтың тұңғыш операсы тарихынан.
- •1. Жаңа сөздермен танысыңыз, есте сақтаңыз.
- •2. Мәтінді оқыңыз және орыс тіліне аударыңыз.
- •3. Мәтін бойынша сұрақтар құрыңыз және жауап беріңіз.
- •4. Мына жай сөйлемдерден ыңғайлас салалас құрмалас сөйлем жасаңыз.
- •5 . Жалғаулық шылаулардың қайсысы ыңғайлас салаласта, қайсысы бірыңғай мүшелі жай сөйлемдерде жұмсалғанын ажыратып, себебін түсіндіріңіз.
- •6. Түсіндірмелі салалас сөйлемдердің мәнін, құрылымдық ерекшелігін, тыныс белгілерін түсіндіріңіз.
- •7. Оқыңыз. Сөйлемдерді қажетті алайда, біресе, және, де, бірақ
- •XIII сабақ.
- •1.Мәтінді оқып, аударыңыз.
- •6. Берілген сөздерден себеп-салдар салалас құрмалас сөйлем құраңыз.
- •XIV сабақ. М.Мақатаев.
- •Диологты оқып, өзара сөйлесіңдер.
- •Сұрақтарға жауап беріңіз.
- •3. Сөйлемдерді сәйкестендіріңіз және дұрыс құраңыздар:
- •4.Өлеңді түсініп оқып жаттап алыңыздар.
- •6. Сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыздар;
- •7. Мәтінді оқыңыздар, аударыңздар.
- •9. Мына сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыз.
- •10. Қазақ тіліне аударыңыз.
- •1. Мәтінді аударыңыз, мәнерлеп оқыңыз.
- •Мәтінге қатысты сұрақтарға жауап беріңіз:
- •Мәтінді пайдалан отырып, көп нүктенің орнын толтырыңдар.
6. Үлгі бойыша екі жай сөйлемді пайдаланып, салалас құрмалас сөйлем құраңыздар.
Үлгі: Білім-адам үшін ең бағалы іс және сол білімді тарататын құралдардың бірі – көркем әдебиет.
1. Білім – адам үшін ең бағалы іс. 2. Сол білімді тарататын құралдардың бірі – көркем әдебиет. 3. Әрбір мәдениетті адам алдымен әдебиетті жақсы білуі қажет. 4. Әдеби шығармаларды оқу арқылы біз көркемдікті, жақсы мен жаманды түсінеміз. 5. Кітапты түсініп оқу керек. 6. Мазмұнын жазып немесе біреуге айтып бере алу керек.
7. Төмендегі жай сөйлемдерді құрмалас сөйлемдерге айналдырыңыз.
Көктем келді. Күн жерді қыздыра түсті. Ағаштардың бұтағы бүр ашты. Тебіндеп көк шықты. Жыл құстары келе бастады. Алмас қараторғайға үйшік жасады.
XII сабақ. Қазақтың тұңғыш операсы тарихынан.
1. Жаңа сөздермен танысыңыз, есте сақтаңыз.
Басты кейіпкер-главный герой Халықтың жады – народная память Қатарында-в ряду Көш-кочеввье Оралу-вернуться Рұқсат сұрау Қатал – строгий Шошып ояну – проснуться от Испуга Жекпе – жек - поединок Табысқа жету – достичь успеха |
Жалғыз-один Шығарып салу-проводить Елсіз жағалау – безлюдное побережье Айла-хитрось Достасу рәсімі – побратимость Айырбастау – обмен Кенеттен – вдруг Сұғып алу – вонзить Жарақат – рана, ранение |
2. Мәтінді оқыңыз және орыс тіліне аударыңыз.
«Қыз Жібек» - қазақтың тұңғыш операсы. Оның премьерасы 1934 жылдың 7 қарашасында қойылды. Операны сахнаға шығарған режиссерлер Жұмат Шанин мен Құрманбек Жандарбеков, либреттосын жазған Ғабит Мүсірепов, музыкасы Евгений Брусиловскийдікі. «Қыз Жібек» операсы Сырлыбай бидің көші бейнеленген көрніспен ашылды. Мұнда сұлу Жібек, Бекежан батыр, ер Төлеген кездескен. Жібек өзін іздеп келген Төлегенге ғашық болады, «Гәкку» әнін айтады. Бекежан Төлегеннен кек алуға ант етеді. Операның екінші көрінісінде Төлеген ауылына оралып, әкесінен үйленуге рұқсат сұрайды. Бірақ әкесі ырыққа көнбейді. Енді бата беруін ақын Шеге келіп сұрайды. Қатал әке баласын жалғыз жібереді, шешесі Қамқа мен қарындасы Қарлығаш алыс жолға шығарып салады. Келесі көріністе Қосаба көлінің елсіз жағалауында қамыс арасында Бекежан Төлегенді күтіп отыр. Бекежан Төлегенді айламен жеңгісі келеді. Сол мақсатпен достасу рәсімін жасап, қанжарларын айырбастайды. Осы кезде Бекежан кенеттен қанжарын Төлегенге сұғып алады. Жарақаттанған Төлегенді елсіз далаға тастап кетеді. Төлеген аспандағы алты қазға қоштасу өлеңін айтады. Бұл ән «Ақсақ Құлан» күйінің әуеніне құрылған. 4-і көріністе Жібек түсінен шошып оянады. Осы кезде Бекежан келіп, Төлегенді жекпе-жекте өлтіргенін хабарлайды. Жібек жоқтау айтып жылайды. «Дүние-ай» әнінің әуені кейіпкердің жаралы жанын бейнелейді.
«ҚызЖібек» операсы лирикалық драма және психологиялық шығарма болып саналады. Компазитор Е.Брусиловский бас кейіпкерлердің мінез-құлқын, жан-дүниесін жұртшылыққа жеткізу мақсатымен әр кейіпкерге лайықты ән мен күй әуендерін таба білген. «Қыз Жібек» операсы қазақтың тұңғыш операсы болғандықтан және көркемдік құндылығынан да сахнадан түспей келеді.