- •К.Байсейтова .
- •Мәтінді аударыңыз, мәнерлеп оқыңыз. Күләш Байсейітова.
- •Мәтінге қатысты сұрақтарға жауап беріңіз;
- •Мәтінді рөлдерге бөліп оқыңыздар:
- •1. Сөздердің аудармаларын біліп алыңыздар.
- •2. Мәтінді оқыңыздар, аударыңыздар. Сыдық Мұхамеджанов.
- •2.Мәтінді оқыңыздар, аударыңыздар. Ғазиза Жұбанова.
- •3. Мәтіннің мазмұнына қатысты сұраулы сөйлемдер жазыңыздар.
- •5. Төмендегі сөйлемдерден атаулы сөйлемді табыңыз.
- •6. Сұхбаттарды аударыңыз. Толымды, толымсыз сөйлемдерді табыңыз.
- •7. Жақты, жақсыз сөйлемдерді бағаналарға бөліп жазыңыздар.
- •3. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.
- •4. Сөйлем құраңыз.
- •5. Сөйлемдерді орыс тіліне аударыңыз. Бастауыштың құрамын анықтаңыз.
- •1.Мына сұрақтарға жауап беріңіздер:
- •2.Мәтінді оқыңыздар, аударыңыздар:
- •2. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырыңыз.
- •3. Кестеге қарап өз мысалдарыңызды келтіріңіз.
- •4. Сөйлемдерден бастауыш пен баяндауыштарды тауып, сұрақтар қойыңыз.
- •5. Сұхбатқа астындағы қажетті сөздердің тиістісін енгізіңіз.
- •VII сабақ. Ән және қазақ даласының бұлбұлдары.
- •1. Мына сұрақтарға жауап беріңіздер?
- •2. Мына сөздердің мағынасын түсініп алыңыздар және дұрыс аудармасын табыңыздар:
- •4. Мына сөздерді орыс тіліне аударыңыз:
- •5. Сөйлемдердің екінші жұбын дұрыс тауып, аяқтаңыздар, оларды аударыңыздар:
- •7. Сұхбаттағы орыс тіліндегі сөйлемдерді аударыңыз. Пысықтауышты табыңыз.
- •VIII сабақ. Ән және қазақ даласының бұлбұлдары. Ақан сері.
- •1. Мына сөздердің мағынасын түсініп алыңыздар.
- •3. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырыңыз.
- •4. Пысықтауыштарды қай сөз табынан екенін айтыңыз.
- •IX сабақ. Ән және қазақ даласының бұлбұлдары. Әміре Қашаубаев.
- •1. Мына сөздердің мағынасын түсініп алыңыздар.
- •2.Мәтінді оқыңыздар, аударыңыздар: Әміре Қашаубаев.
- •Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз:
- •4. Қазақ тіліне аударыңыз.
- •1.Мәтінді оқып, аударыңыз.
- •2. Мәтінге сұрақтар құрыңыз, мазмұнын айтып беріңіз.
- •4. Көп нүктенің орнына тиісті есімдікті қойыңыз.
- •5. Мына сөйлемдерді оқып, орыс тіліне аударыңыз
- •6. Сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыз, құрмалас түріне ажыратыңыз.
- •7. Оқыңыз. Аударыңыз. Бірыңғай мүшелерді тауып, қандай сөйлем мүшесіне қатысты екенін айтыңыз.
- •8. Төмендегі сөздерді бірыңғай мүше етіп сөйлем құраңдар. Бірыңғай мүшеге ортақ жалпылауыш сөздерді өздерің ойлаңдар.
- •9. Бірыңғай мүшелердің тыныс белгісін түсіндіріңіз.
- •XI сабақ. Астана қаласындағы өнер ошақтары:
- •Мәтінді аударыңыз, мәнерлеп оқыңыз.
- •6. Үлгі бойыша екі жай сөйлемді пайдаланып, салалас құрмалас сөйлем құраңыздар.
- •7. Төмендегі жай сөйлемдерді құрмалас сөйлемдерге айналдырыңыз.
- •XII сабақ. Қазақтың тұңғыш операсы тарихынан.
- •1. Жаңа сөздермен танысыңыз, есте сақтаңыз.
- •2. Мәтінді оқыңыз және орыс тіліне аударыңыз.
- •3. Мәтін бойынша сұрақтар құрыңыз және жауап беріңіз.
- •4. Мына жай сөйлемдерден ыңғайлас салалас құрмалас сөйлем жасаңыз.
- •5 . Жалғаулық шылаулардың қайсысы ыңғайлас салаласта, қайсысы бірыңғай мүшелі жай сөйлемдерде жұмсалғанын ажыратып, себебін түсіндіріңіз.
- •6. Түсіндірмелі салалас сөйлемдердің мәнін, құрылымдық ерекшелігін, тыныс белгілерін түсіндіріңіз.
- •7. Оқыңыз. Сөйлемдерді қажетті алайда, біресе, және, де, бірақ
- •XIII сабақ.
- •1.Мәтінді оқып, аударыңыз.
- •6. Берілген сөздерден себеп-салдар салалас құрмалас сөйлем құраңыз.
- •XIV сабақ. М.Мақатаев.
- •Диологты оқып, өзара сөйлесіңдер.
- •Сұрақтарға жауап беріңіз.
- •3. Сөйлемдерді сәйкестендіріңіз және дұрыс құраңыздар:
- •4.Өлеңді түсініп оқып жаттап алыңыздар.
- •6. Сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыздар;
- •7. Мәтінді оқыңыздар, аударыңздар.
- •9. Мына сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыз.
- •10. Қазақ тіліне аударыңыз.
- •1. Мәтінді аударыңыз, мәнерлеп оқыңыз.
- •Мәтінге қатысты сұрақтарға жауап беріңіз:
- •Мәтінді пайдалан отырып, көп нүктенің орнын толтырыңдар.
2. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырыңыз.
Күрделі баяндауыш.
3. Кестеге қарап өз мысалдарыңызды келтіріңіз.
Күрделі баяндауыш |
Күрделі баяндауыштың жасалу жолдары |
Машина баяу жүріп келе жатыр.
|
күрделі етістік |
Ол музыканы, ән–күйді жақсы көретін адам еді. Келе жатқан үшеу екен. |
есім сөздер мен көмекші етістіктер |
Осы – Тереңсайдың тұсы. |
ілік септікті есімдер мен көмекші есімдер тіркесі |
Біздің сыныптағы озаттар он үш. Кореяның территориясы – 220 мың шаршы километр. |
күрделі сан есімдер, шаманы, мезгілді білдіретін сөздер |
Оның көңілінің алалығы жоқ еді. Ол келуге тиіс екен. |
жоқ, бар, тиіс т.б. сөздер мен көмекші етістіктер тіркесі |
Біз оқуға бел байладық. |
тұрақты сөз тіркестері(идиомалар) |
4. Сөйлемдерден бастауыш пен баяндауыштарды тауып, сұрақтар қойыңыз.
1. Біз жұмысымызды орындадық (выполнили). 2. Директор жиналыс өткізді (проводил). 3. Олар студенттермен сөйлесті (говорили). 4. Дәріс сағат онда басталады. 5. Біз емтиханға дайындалдық (готовились). 6. Біз маусым айында тәжірибе өтуге барамыз. 7. Төрт екіге бөлінеді(делится).
5. Сұхбатқа астындағы қажетті сөздердің тиістісін енгізіңіз.
- Кеше күндіз маған достарым ... .
- Сендер не істедіңдер?
- Біз музыка ... , ән ... , ... .
- Ертең сен маған кел.
- Біз не істейміз?
- Музыка ... , ... .
- Жақсы, ... .
- Сау бол!
- Сау бол!
Қажетті сөздер: әңгімелестік, тыңдаймыз, келді, айттық, әңгімелесеміз, айтамыз, келеді, тыңдадық, келемін.
6. Көшіріңіз. Тұрлаулы және тұрлаусыз мүшелердің астын сызыңыздар.
Шығыс Сібірде көктем кеш басталады, өте қысқа болады. Көктемнен кейін лезде жаз басталады. Сібірдің жазы жылы, оңтүстігінде тіпті ыстық болады. Жазы да ұзақ болмайды, қысы тез басталады. Күні ашық, ауа райы жақсы болады. Жауын–шашын жаз айларында жауады. Қыста шанамен жүреді.
VII сабақ. Ән және қазақ даласының бұлбұлдары.
Ән.
1. Мына сұрақтарға жауап беріңіздер?
Ән туралы не білесіздер?
Сіздің түсінігіңізде ән деген не?
Әннің қандай түрлері бар?
Қандай әндерді білесіңдер?
Өздеріңізге қандай әндер ұнайды?
2. Мына сөздердің мағынасын түсініп алыңыздар және дұрыс аудармасын табыңыздар:
әдет-ғұрып музыкасы - певун
әнқұмар - зрительский вкус
бас жүлде - человек – артист
көрермен талғамы - музыкальная критика
әртіс – адам гранпри, главный приз
музыка сыны - обрядовая музыка
3. Мәтінді оқыңыздар, аударыңыздар:
Ән.
Ән – поэзиялық шығарма мен мелодиядан туған вокалды музыкалық шығарманың әуені, сазы. Ән халық арасына ерте заманнан кең тараған жанр. Әнді, негізінде, шығарушы да, шырқатып салушы да – халық. Дәл айтсақ, «Елім -ай», «Ақдариға», «Шиелі өзен», «Жайдарман», «Қамажай», «Жиырма бес» сияқты әндердің мелодиясы мен өлеңнің авторлар белгісіз. Сондықтан, бұл әндер халық әндеріне жатады. Ал кейбір әндердің нақты авторлары болды. Мысалы, Жаяу Мұсаның әні «Ақ сиса», Біржанның «Ләйлім шырақ», Мұхиттың «Зәуреш», Абайдың «Айттым сәлем, Қаламқас», «Көзімнің қарасы», т.б..Қазақтың көптеген кәсіби компазиторлары ән жанрын байыта түсті. Олар алуан тақырыпта, халықтың бақытты өмірін, шындықты жырлайтын әндер шығарды, мысалы: Л.Хамидидің «Отан», А.Жұбановтың «Ақкөгершін», «Қарлығаш», Ш.Қалдаяқовтың «Ақмаңдайлым», М.Төлебаевтың «Кестелі орамал», Б.Байқадамованың «Ақбидай» әндерімен қатар, Н.Тлиндеивтің А.Еспаевтың, М.Ержановтың, Қ.Мусиннің әндерін атап айтуға болады. Ән құрлысы көбінесе куплетті түрде келеді, оның бастамасы мен қайырмасы бар. Ән – музыканың басқа жанрынан гөрі, халықтың өмірін, қуанышын, мұңын, табиғат құбылысы мен махаббатты жырлайтын ерекше жанр болып табылады. Әннің қасиетін қазақ халқы қадірлей білген. «Жігітке өнер де өнер, өлең де өнер», «Ақылың болса жыр тыңда» деген сөздер осының дәлелі.Данышпан Абай: «Туғанда дүние есігін ашады өлең, өлеңмен жер қойнына кірер денең» - деген жолдарында әннің өмірдегі орнын нақ суреттеді.