- •К.Байсейтова .
- •Мәтінді аударыңыз, мәнерлеп оқыңыз. Күләш Байсейітова.
- •Мәтінге қатысты сұрақтарға жауап беріңіз;
- •Мәтінді рөлдерге бөліп оқыңыздар:
- •1. Сөздердің аудармаларын біліп алыңыздар.
- •2. Мәтінді оқыңыздар, аударыңыздар. Сыдық Мұхамеджанов.
- •2.Мәтінді оқыңыздар, аударыңыздар. Ғазиза Жұбанова.
- •3. Мәтіннің мазмұнына қатысты сұраулы сөйлемдер жазыңыздар.
- •5. Төмендегі сөйлемдерден атаулы сөйлемді табыңыз.
- •6. Сұхбаттарды аударыңыз. Толымды, толымсыз сөйлемдерді табыңыз.
- •7. Жақты, жақсыз сөйлемдерді бағаналарға бөліп жазыңыздар.
- •3. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.
- •4. Сөйлем құраңыз.
- •5. Сөйлемдерді орыс тіліне аударыңыз. Бастауыштың құрамын анықтаңыз.
- •1.Мына сұрақтарға жауап беріңіздер:
- •2.Мәтінді оқыңыздар, аударыңыздар:
- •2. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырыңыз.
- •3. Кестеге қарап өз мысалдарыңызды келтіріңіз.
- •4. Сөйлемдерден бастауыш пен баяндауыштарды тауып, сұрақтар қойыңыз.
- •5. Сұхбатқа астындағы қажетті сөздердің тиістісін енгізіңіз.
- •VII сабақ. Ән және қазақ даласының бұлбұлдары.
- •1. Мына сұрақтарға жауап беріңіздер?
- •2. Мына сөздердің мағынасын түсініп алыңыздар және дұрыс аудармасын табыңыздар:
- •4. Мына сөздерді орыс тіліне аударыңыз:
- •5. Сөйлемдердің екінші жұбын дұрыс тауып, аяқтаңыздар, оларды аударыңыздар:
- •7. Сұхбаттағы орыс тіліндегі сөйлемдерді аударыңыз. Пысықтауышты табыңыз.
- •VIII сабақ. Ән және қазақ даласының бұлбұлдары. Ақан сері.
- •1. Мына сөздердің мағынасын түсініп алыңыздар.
- •3. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырыңыз.
- •4. Пысықтауыштарды қай сөз табынан екенін айтыңыз.
- •IX сабақ. Ән және қазақ даласының бұлбұлдары. Әміре Қашаубаев.
- •1. Мына сөздердің мағынасын түсініп алыңыздар.
- •2.Мәтінді оқыңыздар, аударыңыздар: Әміре Қашаубаев.
- •Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз:
- •4. Қазақ тіліне аударыңыз.
- •1.Мәтінді оқып, аударыңыз.
- •2. Мәтінге сұрақтар құрыңыз, мазмұнын айтып беріңіз.
- •4. Көп нүктенің орнына тиісті есімдікті қойыңыз.
- •5. Мына сөйлемдерді оқып, орыс тіліне аударыңыз
- •6. Сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыз, құрмалас түріне ажыратыңыз.
- •7. Оқыңыз. Аударыңыз. Бірыңғай мүшелерді тауып, қандай сөйлем мүшесіне қатысты екенін айтыңыз.
- •8. Төмендегі сөздерді бірыңғай мүше етіп сөйлем құраңдар. Бірыңғай мүшеге ортақ жалпылауыш сөздерді өздерің ойлаңдар.
- •9. Бірыңғай мүшелердің тыныс белгісін түсіндіріңіз.
- •XI сабақ. Астана қаласындағы өнер ошақтары:
- •Мәтінді аударыңыз, мәнерлеп оқыңыз.
- •6. Үлгі бойыша екі жай сөйлемді пайдаланып, салалас құрмалас сөйлем құраңыздар.
- •7. Төмендегі жай сөйлемдерді құрмалас сөйлемдерге айналдырыңыз.
- •XII сабақ. Қазақтың тұңғыш операсы тарихынан.
- •1. Жаңа сөздермен танысыңыз, есте сақтаңыз.
- •2. Мәтінді оқыңыз және орыс тіліне аударыңыз.
- •3. Мәтін бойынша сұрақтар құрыңыз және жауап беріңіз.
- •4. Мына жай сөйлемдерден ыңғайлас салалас құрмалас сөйлем жасаңыз.
- •5 . Жалғаулық шылаулардың қайсысы ыңғайлас салаласта, қайсысы бірыңғай мүшелі жай сөйлемдерде жұмсалғанын ажыратып, себебін түсіндіріңіз.
- •6. Түсіндірмелі салалас сөйлемдердің мәнін, құрылымдық ерекшелігін, тыныс белгілерін түсіндіріңіз.
- •7. Оқыңыз. Сөйлемдерді қажетті алайда, біресе, және, де, бірақ
- •XIII сабақ.
- •1.Мәтінді оқып, аударыңыз.
- •6. Берілген сөздерден себеп-салдар салалас құрмалас сөйлем құраңыз.
- •XIV сабақ. М.Мақатаев.
- •Диологты оқып, өзара сөйлесіңдер.
- •Сұрақтарға жауап беріңіз.
- •3. Сөйлемдерді сәйкестендіріңіз және дұрыс құраңыздар:
- •4.Өлеңді түсініп оқып жаттап алыңыздар.
- •6. Сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыздар;
- •7. Мәтінді оқыңыздар, аударыңздар.
- •9. Мына сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыз.
- •10. Қазақ тіліне аударыңыз.
- •1. Мәтінді аударыңыз, мәнерлеп оқыңыз.
- •Мәтінге қатысты сұрақтарға жауап беріңіз:
- •Мәтінді пайдалан отырып, көп нүктенің орнын толтырыңдар.
4. Мына сөздерді орыс тіліне аударыңыз:
Шығарма, белгісіз, байыта түсу, шындық, ән құрлысы, қайырма, біте қайнасқан, нақ, естіледі, орын алады.
5. Сөйлемдердің екінші жұбын дұрыс тауып, аяқтаңыздар, оларды аударыңыздар:
Халық әндерін шығарған ... Абай нақ суреттеген.
Қазақ компазиторлары ... бастамасы мен қайырмасы болады.
Ән құрлысының ... қадірлей білген.
Ән халықтың өмірін ... компазиторлар белгісіз.
Әннің қасиетін қазақ халқы .... ән жанрын байыта түсті.
Әннің өмірдегі орынын .... қуаныш, мұңын, махаббатты жырлайды.
Пысықтауыштың түрлері.
(виды обстоятельства)
Түрі |
Сұрақ |
Мысал |
(время) |
Қашан?(когда?) Қай кезде? (в какое время) |
Ертең жаңбыр жауады. Асқар кіргенде есік ашылды. |
(места) |
Қайда?(где? куда?) Қайдан?( откуда?)
Қалай қарай? (в какую сторону?) |
Мен дүкенге барамын. Әсет футболдан келе жатыр. Ол сатымен жоғары көтерілді. |
(образа действия) |
Қалай? қайтіп? (как)
Қалайша? (каким образом?) |
Ол асықпай келді. Бала жүгіріп келді. Мен осылайша түсінемін. |
(цели) |
Не мақсатпен? (с какой целью?) Неге бола? (ради чего?) |
Осыны айту үшін келді. Ойнамақ оймен келген. Әсемге бола сөйлесті. |
(причины) |
Не себептен?(по какой причине?)
Неліктен? (почему?) |
Қар қалың болғандықтан сабаққа бармадым. Ол анасын сүйгендіктен келді. |
6. Оқыңыз. Пысықтауышты тауып, сұрақ қойыңыз.
1. А.В. Суворов бала кезінен әскери адам болуды армандады (мечтал). 2. Жас кезінде өте әлсіз (слабый) әрі аурушаң (болезненный) бала болған. 3. ”Саған әскери адам болу қайда? ”- деп әкесі қалжыңдайтын (шутил). 4. Оған Суворов қатты қынжылатын. 5. Суворов көп жаяу жүрді, атқа мінуді үйренді. 6. Ақыры дегеніне жетіп, ол көп ұзамай әскери қызметке алынды.
7. Сұхбаттағы орыс тіліндегі сөйлемдерді аударыңыз. Пысықтауышты табыңыз.
- Привет, Еркин! Как дела?
- Жақсы, спасибо! Ал сенің ше?
- Рақмет, неплохо. Мен сені бүгін түсте не кешке могу увидеть?
- Иә, конечно.
- Хорошо, менің бөлмеме бүгін вечером приходи.
- Сен где тоқтадың?
- В гостинице “Қазақстан”. Ол Достық проспектісінде, 423 номер.
- 423 номер? Хорошо. Часов в шесть келсем будет нормально?
- Жақсы, до встречи?
- До свидания!
VIII сабақ. Ән және қазақ даласының бұлбұлдары. Ақан сері.
1. Мына сөздердің мағынасын түсініп алыңыздар.
Әуес - склонный, увлекающийся
Шілдехан – праздник, вечеринка в честь новорожденного
Алтыбақан – алтыбакан (название национальной игры на качелях)
Келбет – внешность
Қыранқұс – қыран (собирательное еазвание хищных птиц)
Алғыр – хваткий, цепкий
Жүйрік – скакун
Қаршыға – ястреб
Аңшы – охотник
Қыз-бозбала – девушки и джигиты.
2. Мәтінді оқыңыздар, аударыңыздар:
Ақан сері.
Ақан сері он алты-он жеті жасынан әнге, өлеңге, домбыраға әуес болады. Шілдехана, алтыбақан, ойын-той болса Ақан сонда жүрген. Ақанның әдемі бойы, келбеті, жақсы дауысы оны өте ерте халыққа танытады. Оның жүйрік аты, қыран құсы, алғыр тазы болды. Ол еліндегі Шөкетай деген кісіден Құлагерді бір ат, бір сиыр, жиырма бес сом ақшаға сатып алады. Ақанның талабына риза болған, оның адам емес екенін сезген Әлібек деген кісі бүркіті Қараторғайды сыйлайды. Сайрат төреден күшік күнінде Базарала атты тазының күшігін сатып алады. Тағы біреуден Көкжендет деген қаршығаны қалап алады. Енді Ақан тек әнші, ақын емес, даланың нағыз жігітіне айналды. Өзі ақын, өзі әнші, өзі аңшы, сұлу жігіт, халық арасында атағы тез жайылады. «Ел мақтаған жігітті қыз жақтаған» дегендей, Ақанның айналасына қыз-бозбала топтала береді. Көкшенің көркем табиғатында туған не бір әсем әндерді бабына келтіріп орындауға өнері жеткен Ақан енді қайда барса да қадірі арта түседі.