Математический анализ в примерах и задачах
.pdf2.2. Предел дробно-рациональной функции. Иррациональные выражения |
23 |
|
|
Г Л А В А 2
ПРЕДЕЛ ФУНКЦИИ
2.1. ПРЕДЕЛФУНКЦИИ. ОСНОВНЫЕ ПОНЯТИЯ
Пусть функция y f (x) определена в некоторой окрестности
точки x0, за исключением, быть может, самой точки x0.
|
Число |
A называется пределом |
|
f (x) в точке |
|
x0, и пишут |
|||||||||||||||||||||||
lim |
|
f (x) A, если для любого 0 |
|
существует ( ) 0 такое, что |
|||||||||||||||||||||||||
x x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
для любых x таких, что 0 |
|
x x0 |
|
, выполняется |
|
|
f (x) A |
|
. |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
То же самое запишется с помощью кванторов |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
( 0), |
( 0) |
(0 |
|
x x0 |
|
|
|
f (x) A |
|
). |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
Число A называется пределом f (x) при x , если для любо- |
||||||||||||||||||||||||||||
го 0 существует число |
M( ) 0 |
такое, что для любых x таких, |
|||||||||||||||||||||||||||
что |
|
x |
|
M , выполняется |
|
|
f (x) A |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
Теорема 1. Пусть lim |
f (x) A и lim |
g(x) B. |
|
Тогда выпол- |
||||||||||||||||||||||||
няется: |
|
|
|
|
x x0 |
|
x x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
а) |
|
lim ( f (x) g(x)) A B; б) lim ( f (x) g(x)) AB; |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x x0 |
f (x) |
|
|
A |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x x0 |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
в) |
|
lim |
|
, (B 0). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
x x0 |
g(x) |
|
B |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Неопределенностями называются следующие предельныевыражения:
0 |
|
, |
|
|
, 0 , , |
1 |
, |
00 |
|
, |
0 |
|
. Например, запись |
|||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 означает, что это есть предельное выражение для функции
f (x)g(x) при стремлении x x |
0 |
(т.е. |
lim f (x) 1 и |
|
|
x x0 |
|
|
|
|
lim g(x) ).
x x0
24 |
Г л а в а 2. Предел функции |
2.2.ПРЕДЕЛ ДРОБНО-РАЦИОНАЛЬНОЙ ФУНКЦИИ. ИРРАЦИОНАЛЬНЫЕ ВЫРАЖЕНИЯ
При вычислении предела дробно-рациональной функции
|
|
a |
0 |
xn |
a xn 1 ... a |
n |
|
P (x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
R(x) |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
в точке |
|
x применяется ме- |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
b xm |
b xm 1 ... b |
Q |
|
(x) |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
m |
|
m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
тод разложения многочленов Pn(x), |
Qm(x) на множители. |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Пример. Вычислить предел lim |
|
x2 |
2x 3 |
. |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 3 x3 4x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
x2 2x 3 |
|
0 |
|
|
|
|
(x 3)(x 1) |
|
|
|
|
|
|
x 1 |
|
2 |
|
||||||||||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
. |
|||||||||
|
3 |
4x |
2 |
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|||||||||||||||||||||
x 3 x |
|
|
|
|
0 |
|
x 3 x(x 3)(x 1) |
|
x 3 x(x 1) |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Вычисление предела R(x) |
|
при x производится методом деле- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ния P (x) и Q |
|
(x) |
на xS , где S max{n,m}. Получаем |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
n |
|
|
|
|
|
|
m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0, |
n m; |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
x |
a x |
... a |
|
|
x a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
n 1 |
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
n m; |
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b xm 1 |
... b |
|
x b |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x b xm |
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
m 1 |
|
|
|
m |
0 |
, n m. |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Пример. Вычислить предел |
lim |
|
2 x 4x3 |
|
|
. |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 1 x x2 x3 |
|
|
|
|
|
Разделим числитель и знаменатель дроби на x3.
|
2 x 4x3 |
|
|
2 |
1/ x2 4 |
|||
|
|
|
x |
3 |
||||
lim |
|
lim |
|
|
|
|
|
4. |
|
|
|
1/ x2 |
|
||||
x 1 x x2 x3 |
x 1/ x3 |
1/ x 1 |
Метод деления на x в старшей степени применим и к пределам функций, содержащих иррациональные выражения.
Пример. Вычислить |
lim |
x3 |
5x2 |
4 9x8 1 |
|
. |
||
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
7 x x2 |
||||
|
x (x |
|
x |
) |
|
|
Старшая степень x в числителе – вторая у выражения 49x8 ,
ав знаменателе также вторая при произведении x на x2 . Тогда
|
x3 |
5x2 |
|
4 |
9x8 1 |
x2 |
4 |
|
|
|
|
||||
|
|
9 |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
3. |
||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
x ((x |
x |
) 7 x x2 )/ x2 |
x 1 |
|
|
|
Часто при вычислении пределов, содержащих иррациональные выражения, применяется метод перевода иррациональности из числителя в знаменатель или наоборот.
2.2. Предел дробно-рациональной функции. Иррациональные выражения |
25 |
|||||||||||||||||
|
|
|
3 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Пример. Вычислить lim |
x |
|
|
|
. |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
x 1 |
1 x |
|
2x |
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
3 |
|
|
1 |
|
0 |
|
|
|
|||||||
|
|
|
x |
|
|
|
||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|||||
x 1 1 x 2x |
|
|
|
|
|
lim |
|
(3 |
x |
1)(3 |
x2 |
3 |
x |
1)( |
1 x |
|
2x |
) |
= |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
)(3 x2 3 |
|
|
|
|||||||
x 1( |
1 x |
|
2x |
)( |
1 x |
|
2x |
x |
1) |
|
|
|
|
= |
lim |
(x 1)( |
1 x |
|
|
2x) |
|
2 |
2 |
. |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x 1(1 x)(3 x2 3 |
x |
1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Пример. Вычислить lim( |
|
x2 3x 2 |
|
x2 |
3). |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
lim( x2 3x 2 |
|
|
x2 3) [ ] |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
= lim |
|
( x2 |
3x 2 |
x2 |
3)( x2 |
3x 2 |
x |
2 3) |
= |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 3x 2 |
x2 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
= lim |
|
|
3x 1 |
|
|
|
|
(делим числительи знаменатель наx) = |
3 |
. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|||||||||||||||||||||||||||||
x x2 3x 2 x2 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Задачи для самостоятельного решения
Найти пределы.
|
|
x3 3x 1 |
|
|
|||
1. lim |
|
|
|
1 . |
|||
|
|
|
|||||
x 0 |
|
x 4 |
|
|
|||
|
|
|
|||||
4.lim |
|
|
x3 |
x 2 |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
x 1 x3 x2 x 1
2. lim |
|
x2 3 |
|
. 3. lim |
x3 3x3 2x |
. |
|||||||
|
x4 x2 1 |
x2 x 6 |
|||||||||||
x |
3 |
|
x 2 |
|
|||||||||
|
|
|
5. lim |
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
||
|
|
|
|
|
x |
2 3x |
2 |
|
|||||
|
|
|
x 2 |
x(x 2)2 |
|
|
|
6.lim |
|
|
x 2 |
x 4 |
|
|
7. lim |
1 x 3x |
3 |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
. |
||
|
2 |
|
3(x2 3x |
|
|
2 |
3x3 |
|||||||
x 1 |
x |
5x 4 |
2) |
|
x 1 x |
|
8. |
lim |
2x3 2x2 |
3x 3 |
|
|
|
|
|
|
9. lim |
(2x 3)3 |
(3x 2)2 |
|
||||||||||
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|||
x 1 |
x3 x2 x 1 |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
x5 |
5 |
|
|
|
|
||||||
|
|
(x 1)3 |
|
|
x3 |
|
|
|
|
x3 |
|
|
x2 |
||||||||||
10. |
lim |
|
|
. 11. lim |
|
|
|
|
x |
. 12. lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
||||
3 |
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
x |
|
2x |
1 |
2x 1 |
|
||||||||||
|
x 2x 3x 1 |
x x |
|
|
|
|
|
26 Г л а в а 2. Предел функции
13. |
lim |
|
x 4 |
. 14. |
lim |
4 x2 |
x |
. |
15. |
lim |
|
|
x2 1 |
. |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
x 4 x4 5 |
|
|
x x 1 |
|
|
|
x 4 16x4 1 |
|
|
||||||||||
16. |
lim |
(x 1)3 (x 1)3 |
. |
17.lim |
|
x3 4x |
. |
18. lim |
x2 x 20 |
. |
||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
x (x 1)2 (x 1)2 |
|
x 2x2 4x 12 |
|
x 5 |
x2 5x |
|
|
|
|
|
|
|
x 1 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
2 |
x |
|
|
|
|
|
3 |
|
1 x |
3 |
1 x |
|
||||||||||||||||||||||||||||||
19. |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
20.lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
21. lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
x 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 1 |
|
|
|
|
x 1 |
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 1 x) . |
|
|||||||||||||||||||||||||
22. |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, (n и m – целые числа). |
23. |
lim ( |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x 1m x 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
lim |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
8 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
. |
|
|
||||||||||||||||||||
24. |
|
|
5 x |
|
25. lim |
|
26. |
|
lim |
|
|
2x |
7 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x 4 1 5 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 8 |
3 x 2 |
|
|
|
x 9 |
|
|
|
|
x 3 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
27. |
lim |
|
|
x 14 |
|
x 2 |
|
28. |
lim ( |
|
|
|
|
|
|
|
|
x) . |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
(x a)(x b) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x2 4 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
29. |
lim ( |
|
x2 2x 1 |
|
x2 7x 3). 30. |
lim(3 (x 1)2 3 (x 1)2). |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8x3 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
9x2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||
31. |
lim |
|
|
|
|
5x 2 |
|
32. |
lim |
|
|
x |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
|
|
|
|
4 x 7 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 3x 4 9x8 1 |
|
33. lim 4x 1 327x3 4 .
x 4x 3 x5 x
2.3.БЕСКОНЕЧНО МАЛЫЕ ВЕЛИЧИНЫ. ПЕРВЫЙ ЗАМЕЧАТЕЛЬНЫЙ ПРЕДЕЛ
|
Функция (x) |
называется бесконечно малой при |
x x0 |
(б.м.), |
|||||||||||||
если |
|
lim (x) 0. |
Пусть (x) и |
(x) – |
б.м. при |
x x0 . Если |
|||||||||||
|
|
x x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
lim |
|
(x) |
0, то (x) |
называется бесконечно малой более высокого |
|||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||
x x0 (x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
порядка, чем (x), |
и |
пишут |
(x) o( (x)), |
x x0 . |
Если |
||||||||||||
lim |
|
(x) |
C 0 |
(C ), то |
(x) |
и (x) |
называются б.м. одного |
||||||||||
|
|
||||||||||||||||
x x0 (x) |
|
|
|
|
(x) |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
порядка малости. |
Если |
lim |
1, то (x) и |
(x) называются |
|||||||||||||
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x x0 (x) |
|
|
|
|
|
|
||||
эквивалентными и это обозначается (x) ~ (x) |
при |
x x0 . Если |
|||||||||||||||
существует число k, такое что |
lim |
(x) |
C 0, то (x) называ- |
||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x x0 ( (x))k |
|
|
|
|
2.3. Бесконечно малые величины. Первый замечательный предел |
27 |
ется б.м. порядка k относительно (x). |
y F(x) называется беско- |
|||||||||||||||
нечно большой (б.б.) при x x0 , если |
lim F(x) . |
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Теорема. (x) – бесконечно малая при |
x x |
|
1 |
|
– бес- |
|||||||||||
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
(x) |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
конечно большая при x x0 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
sin x |
|
||||||
Первый замечательный предел – это |
равенство lim |
1 |
||||||||||||||
|
||||||||||||||||
или иначе sin x ~ x при x 0. |
|
|
|
|
|
x 0 |
x |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Следующие б.м. величины при x 0 – эквивалентны: |
|
|
||||||||||||||
x ~ sin x ~ tg x ~ arcsin x ~arctg x ~ (ex 1)~ ln(1 + x); |
|
|
||||||||||||||
1 – cos x ~ |
x2 |
|
, ax 1~x ln a. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Если (x), (x) |
б.м. при |
x x0 |
и |
(x) ~ 1(x) , |
(x) ~ 1(x) , |
|||||||||||
то lim (x) (x) |
|
lim (x) (x) и |
lim |
(x) |
lim |
1(x) |
. |
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||
x x0 |
x x0 1 |
1 |
x x0 (x) |
x x0 |
(x) |
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
Разность б.м. величин можно заменить в пределе на разность величин, им эквивалентных, только если эти величины не эквивалентны между собой.
Пример. Вычислить lim |
tgx sin x |
. |
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
x 0 |
x3 |
|
|
|
|
|
|
||
tg x ~ sin x при |
x 0, следовательно, нельзя заменить tg x |
|||||||||||
и sin x на x: |
tgx sin x |
|
|
sin x(1 cosx) |
|
x x2 /2 |
1 |
|
|
|||
lim |
lim |
= lim |
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
= |
|
. |
|
||||
x 0 |
x3 |
|
x 0 |
x3 cosx |
x 0 |
x3 cosx |
2 |
|
При вычислении пределов с использованием эквивалентных б.м. величин часто применяется метод замены переменной.
Пример. Вычислить lim |
ln(2 cosx) |
. |
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
x 3sinx 1 2 |
|
|
|
|
|
||||||||||
lim |
ln(2 cosx) |
|
|
0 |
= замена |
y x = |
||||||||||||
2 |
|
|||||||||||||||||
x 3sinx 1 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
= lim |
ln 2 cos( y) |
|
= lim |
ln(2 cos y) |
= |
|
|
|||||||||||
|
3sin( y) 1 2 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
y 0 |
|
|
y 0 3sin y 1 2 |
|
|
|||||||||||||
= lim |
ln(1 (1 cos y)) |
lim |
y2 /2 |
1 |
|
. |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
y 0 |
|
|
sin2 yln2 3 |
|
|
|
|
y 0 y2 ln2 3 |
|
2 ln2 |
3 |
28 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Г л а в а 2. Предел функции |
|||||||
|
|
|
|
|
Задачи для самостоятельного решения |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
Найти пределы. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 cos3 x |
|
|
|||||||||
34. lim |
sin x |
|
35. lim |
2arcsin x |
|
|
|
|
|
36. lim |
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
. |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
xsin2x |
|||||||||||||||||||
|
x 0 sin x |
|
|
|
|
x 0 3x |
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
||||||||||||||||
37. lim |
|
|
|
tg |
. |
38. lim |
1 sin x cosx |
. |
39. lim |
|
1 sinx |
|
. |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
0 3 (1 cos )2 |
|
|
|
|
x 01 sin x cosx |
|
x /2 ( /2 x)2 |
|
|
||||||||||||||||||||
40. |
lim |
|
|
|
cos x |
|
|
|
. |
41. lim |
sin3x |
. |
|
42. |
lim ( /2 x)tgx. |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
x /2 3 (1 sin x)2 |
|
|
x sin2x |
|
x /2 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||
43. |
lim |
|
cosx sinx |
. |
44. lim |
sin(x /6) |
. |
45. |
lim (2xtgx /cosx). |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
x /4 |
|
cos2x |
|
|
|
|
x /6 |
|
3/2 cosx |
|
x /2 |
|
|
|
46. lim |
2 1 cosx |
. |
|
||
x 0 |
sin2 x |
48. lim 1 cosxcos2x .
x 0 x2
47. lim |
1 sin x |
1 sin x |
. |
tg x |
|
||
x 0 |
|
|
ln(2 cosx)
49. lim .
x 3sinx 1 2
Определить порядок относительно x функции, бесконечно малой при x 0:
50. |
|
1 2x |
1 |
x |
. |
51.ln(1 |
xsinx |
) . |
52. (1 x2)tg( x/2) . |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
55. ln(1 4 |
|
). |
|||||||||
53.ln(1 x2) 23 (ex 1)2 . |
54.arcsin( 4 x2 |
2) . |
x5 |
||||||||||||||||
56. |
sin( |
|
1). |
|
|
57. esinx3 |
1. |
|
|
|
|
||||||||
1 x |
|
|
|
|
|
|
Дана функция. Найти ей эквивалентную вида C x : а) при x ;
б) при x 0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
58. y 3 |
|
sin(x5) 3x6 . |
59. y x3 |
x5 cosx 1. |
|||||||||||
x |
|||||||||||||||
60. y arctgx3 5x4 3 |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
x7 |
61. y 7x 4x3 arcsin |
|
. |
||||||||||||
x |
|||||||||||||||
62. y ln(1 x2) 4x5 4 |
|
. |
63. y x x2 |
|
|
sin |
|
. |
|||||||
x |
x |
x |
|||||||||||||
64. y 2x4 arcsin x2 x. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.4. |
Второй замечательный предел |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
29 |
|||||||||||||||||||||||||
2.4. |
ВТОРОЙ ЗАМЕЧАТЕЛЬНЫЙ ПРЕДЕЛ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Второй |
замечательный |
|
предел раскрывает |
неопределенность |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
1 |
: |
lim 1 |
|
|
|
|
|
e. В более общем виде этот предел можно за- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
писать так: |
|
|
lim (1 (x)) |
x |
e , где (x)- б.м. при x x . |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
Пусть |
|
lim ( f (x))g(x) |
|
дает неопределенность вида |
1 |
. Так как |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x |
x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
lim f (x) 1, то , f (x) 1 (x), |
|
где (x)– |
б.м. при |
x x0 . Тогда |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
g(x) |
(x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
lim ( f (x))g(x) |
|
|
|
lim (1 (x))g(x)= lim (1 (x)) |
(x) = |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
lim g(x) (x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
ex x0 |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример. Вычислить lim(cosx asinbx) |
x |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
||
|
lim(cosx asinbx) |
x |
|
|
|
lim(1 (cosx asinbx 1) |
x |
= |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
lim |
cosx asinbx 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
= ex 0 |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Рассмотрим |
lim |
cosx asinbx 1 |
. |
Имеем asinbx ~ abx |
|
при x 0 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
и (cosx 1) ~ |
|
x2 |
. Бесконечно малые величины asinbx |
и (1 cosx) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cosx asinbx 1 |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|||||||||||||
не являются эквивалентными и, следовательно, |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ex 0 |
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lim |
abx x2 |
/2 |
=eab. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
= ex 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
Задачи для самостоятельного решения |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Найти пределы. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
x 3 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2 2x |
|
|
|
|
|
x 1 2x 1 |
||||||||||||||||||||||||||||||||
65. |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
66. |
|
lim |
|
|
|
. |
|
67. lim |
|
|
|
|
|
. |
|||||||||||||||||||||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
x 1 |
|
|
|
|
x x 2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
x 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3x 4 |
x 1 |
|
|
|
|
|
x2 1 x |
2 |
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
68. lim |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
. |
|
69. |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
70. lim |
|
|
|
|
|
. |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
3x 2 |
|
|
|
|
x x |
|
1 |
|
|
|
30 Г л а в а 2. Предел функции
|
|
|
x 1 x |
|
|
|
|
x2 2x 1 x |
|
|
|
|
x2 2x |
x |
||||||||||||||||||||||||
71. |
lim |
|
|
|
. |
|
|
72. lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
73. lim |
|
|
|
|
|
|
|
. |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4x 2 |
|
|||||||||||||||||
|
x |
2x 1 |
|
|
|
|
x x |
4x 2 |
|
x x |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
74. lim(1 sinx)cosecx. |
75. lim(1 tg2 |
1 |
|
|
|
|
ln(a x) lna |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
) |
2x |
. |
76. lim |
. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sinx |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sinx x sinx |
|
||||||||||||||||||
77. lim(x(ln(x a) lnx)). |
78. lim(cosx)sinx . |
79. |
|
|
. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
|
x2 |
|
|
|
x2 6 |
|
|
|
3x 2 (x 1)/2 |
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
80. |
lim(cosx sinx)x . |
81. |
82. |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
lim |
|
|
|
. |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x x |
|
|
x 3x 4 |
|
|
|
|
ОТВЕТЫ К ЗАДАЧАМ ГЛАВЫ 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
1. 3/4. |
|
|
2. 0. |
|
|
3. –2/5. |
4. . |
5. |
. |
|
6. 0. |
|
|
7. –1. 8. 5/2. |
|
9. 72. |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
10. |
1/2. |
|
11. 0. |
|
|
12. 1/4. |
13. 1. |
|
14. 0. |
|
15. 1/2. |
16. 3. |
17. 1. |
18. 9/5. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
19. |
1/4. |
|
|
20. 3. |
|
|
|
21. 2/3. |
22. m/n. |
|
23. 0, если x ; |
|
, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
если x . |
|
24. –1/3. |
25. 12. |
|
26. 6/5. |
|
|
|
27. –3/32. |
|
28. |
|
a b |
, |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
если x ; |
, если x . 29. |
5/2. 30. 0. |
|
31. 2. 32. 3 |
|
|
|
|
|
|
. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
33. |
0. |
34. / . |
|
|
35. 2/3. |
36. 3/4. |
37. |
. |
|
|
38. –1. |
|
39. 1/2. |
|
40. . |
|||||||||||||||||||||||||||||||
41. |
–3/2. |
42. 1. |
|
|
43. |
|
|
|
44. 2. |
|
45. –2. |
46. |
|
|
|
|
47. 1. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2/2. |
|
2/8. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
48. |
3/2. |
49. e 5 . |
50. 1/2. |
|
51. |
|
Эквивалентная б.м. |
52. 1. |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
53. 2/3. |
|
54. |
2. |
|
|
|
55. |
5/4. |
56. 1. |
|
|
57. |
|
3. |
|
58. |
а) 3x6; б) |
3 |
|
|
. |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
x |
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
59. |
а) x |
; б) |
x |
. |
|
60. а) 5x |
; |
|
б) |
. |
|
61. а) |
4x |
; |
б) |
|
|
x . |
||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
62. |
а) 4x5 ; |
б) |
4 |
|
. 63. а) x2 |
|
|
; |
|
б) |
|
|
|
|
. |
64. а) 2x4 ; |
б) –x. |
|||||||||||||||||||||||||||||
x |
|
x |
|
|
|
x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
65. |
e3. |
|
|
66. |
|
e2 . |
|
67. |
e6 . |
68. |
1. |
|
69. |
|
|
e 2/3. |
|
70. e2 . |
71. 0, |
|||||||||||||||||||||||||||
если x ; |
, |
если x . |
72. e2 . |
|
|
|
73. e2 . 74. e. |
75. |
|
|
|
. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
e |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
76. |
1/a. |
|
77. |
|
a. |
|
|
78. |
1. |
79. |
1/e. |
80. |
e. |
81. |
e4 . |
|
82. |
|
e. |
Г Л А В А 3
НЕПРЕРЫВНОСТЬ ФУНКЦИИ
Число A называется пределом функции y f (x) в точке x0
справа (слева), и пишут lim f (x) A |
|
lim |
|
, если для |
|
f (x) A |
|||
x x0 0 |
x x0 0 |
|
|
любого |
0 |
существует |
число ( ) 0 такое, |
что из условия |
||||||
0 x x0 |
( x x0 0) следует |
|
f (x) A |
|
. Будем также |
|||||
|
|
|||||||||
предел справа (слева) обозначать f (x0 0) (f (x0 0)). |
|
|||||||||
Пусть функция y = f(x) определена в точке x0 |
и некоторой |
ее |
||||||||
окрестности. Функция f (x) называется непрерывной в точке |
x0 , |
|||||||||
если выполняется одно из следующих трех условий: |
|
|
||||||||
1) |
lim y lim |
f (x0 |
x) f (x0) 0; |
|
|
|||||
|
x 0 |
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2) |
lim f (x) f (x0); |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
x x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3) |
lim |
f (x) |
lim |
f (x) f (x0) . |
|
|
|
|
|
|
|
x x0 0 |
|
x x0 0 |
|
|
|
|
|
|
|
Эти условия равносильные.
Все основные элементарные функции непрерывны на своей естественной области определения.
Сумма, разность, произведение, композиция конечного числа непрерывных функций есть функция непрерывная.
Частное двух непрерывных функций есть функция непрерывная, если функция, стоящая в знаменателе, не обращается в нуль.
Функция y f (x) называется непрерывной на множестве E , если она непрерывна в каждой точке данного множества.
Типы разрывов функции в точке. а) Пусть существуют конеч-
ные пределы f (x0 0) и f (x0 0), причем f (x0 0) = f (x0 0), но не равны f (x0), либо f (x0) не определена. Тогда x0 называется точкой устранимого разрыва функции.
32 |
|
Г л а в а 3. Непрерывность функции |
б) Пусть |
f (x0 0) и |
f (x0 0) существуют, конечны, но не |
равны между собой. Тогда в точке x0 у функции разрыв типа ска-
чок. Устранимый разрыв и скачок называются разрывами первого рода. Во всех остальных случаях точка x0 есть точка разрыва вто-
рого рода, т.е. если хотя бы один из односторонних пределов равенили не существует.
Пример. Исследовать на непрерывность функцию
f(x) 2(x 1)/(x2(x 1)). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Точками возможного разрыва являются |
|
x1 |
0 |
и |
x2 1. |
|||||||||||||||||||||||||||
Вычислим односторонние пределы. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x 1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
x 1 |
|
|
|
1 |
|
||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
||||||
|
x |
2 |
(x 1) |
|
|
|
x |
2 |
(x 1) |
|
|
|||||||||||||||||||||
x 0 0 |
|
|
|
|
0 |
|
x 0 0 |
|
|
|
0 |
|
|
|||||||||||||||||||
Следовательно, |
|
в т. |
x1 0 у функции разрыв устранимый, так |
|||||||||||||||||||||||||||||
как lim |
f (x) lim |
|
f (x) 0 |
и f (x) в нуле не определена, |
||||||||||||||||||||||||||||
x 0 0 |
|
|
|
|
|
x 0 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
lim |
|
|
|
|
|
x 1 |
|
|
2 |
; |
lim |
|
|
|
|
x 1 |
|
|
|
2 |
|
. |
||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
||||||||||||||||
x 1 0 x |
(x 1) |
|
|
|
|
|
x 1 0 |
|
x |
(x 1) |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
|
||||||||||||||||||||||||
Тогда lim |
|
|
|
|
f (x) и |
|
|
lim |
f (x) 0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
x 1 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 1 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
В точке x2 1 f (x) |
|
имеет разрыв второго рода. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Задачи для самостоятельного решения
Найти точки разрыва функции, определить их характер и по-
строить схематично график функции в окрестности точек разрыва.
1. |
y |
|
1 |
|
и |
y |
|
1 |
|
. |
|
2. |
y |
sin x |
|
и |
y |
cosx |
. |
|
|
||||||||
|
|
|
x 2 |
|
|
(x 2)2 |
|
|
|
|
x |
|
|
x |
|||||||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
||||||
3. |
y |
|
|
|
. |
4. |
y sin |
. |
|
5. |
y |
. |
6. |
|
y 2 |
x2 4 |
. |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
1 31/x |
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
lg |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
x |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
7. |
y 3 |
4 x2 |
. |
8. |
y |
|
. |
9. |
y e1/(x 1) . |
10. |
y 31/(1 x) . |
||||||||||||||||||
|
x2(x 1) |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
11. y |
1 |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
1/(x 2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
2 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|