Танымал тұжырымдау етістіктері - 12:

1) ظَنَنْتُ - мен ойлап қалдым ظَنَنْتُ زَيْدًا عَالِمًا ؛

2) زَعَمْتُ - мен ойладым, ойлап қалдым زَعَمْتُ الشَّمْسَ صَغِيرَةً ؛

3) خِلْتُ - мен елестеттім خِلْتُ الأَمْرَ سَهْلاً

4) فَرَضْت ُ - мен санадым (ойладым мағынасындағы) فَرَضْتُ نَفْسِي غَنِيًّا ؛

5) حَسِبْتُ - мен есептедім, санадым, ойладым حَسِبْتُ الشَّرَابَ مَاءً ؛

6) عَدَدْتُ - мен санадым عَدَدْتُ زَيْدًا لَبِيبًا ؛

7) عَلِمْتُ - мен білдім عَلِمْتُ زَيْدًا سَخِيَّا ؛

8) دَرَيْتُ - мен біліпқалдым دَرَيْتُ زَيْدًا جَاهِلاً ؛

9) رَأَيْتُ - мен көріп қалдым رَأَيْتُ الْعِلْمَ نَافِعًا ؛

10) وَجَدْتُ - мен ... деп таптым وَجَدْتُ الْحَاسِدَ مَغْمُومًا ؛

11) تَعَلَّمْ - біл تَعَلَّمِ الصَّنْعَةَ لاَزِمَةً ؛

12) هَبْ - елестет, ойлап көр هَبْ زَيْدًا مَلِكًا .

Қағида: Феъл қалбийдің толықтырушылары әрдайым мафъулдың анықтауышы ретінде қолданылады. Мысалы, ظَنَنْتُ زَيْدًا عَالِمًا деген сөйлемдегі عَالِمًا сөзі Зәйдтың анықтауышы ретінде қолданылған.

Қағида: Феъл қалбийді толықтырушылар тегі мен түрі жағынан әрдайым фаъилға бағынады. Мысалы:

ظَنَنْتُ الرَّجُلَ عَالِمًا ؛ ظَنَنْتُ الرَّجُلَيْنِ عَالِمَيْنِ ؛ ظَنَنْتُ الرِّجَالَ عَالِمِينَ (عُلَمَاءُ) ؛ ظَنَنْتُ الْمَرْأَةَ عَالِمَةً ؛ ظَنَنْتُ الْمَرْأَتَانِ عَالِمَتَيْنِ ؛ ظَنَنْتُ النِّسَاءَ عَالِمَاتٍ.

Қағида: Феъл қалбийдің толықтырушылары үнемі мансуб жағдайында тұрады. Тұжырымдау етістігінің масдарлары да толықтыруды қажет етеді. Мысалы:

ظَنُّ زَيْدٍ جَاهِلاً - مُمْكِنٌ ؛ فَرَضُ الْفَقِيرَ غَنِيًّا - غَيْرُ مُفِيدٍ.

Толымсыз етістіктердің өткен шақтан және бірінші жақтан басқа барлық жіктелулері толықтыруды қажет етеді. Мысалы:

يَظُنُّ زَيْدٌ عَمْرًا جَاهِلاً ؛ أَظُنُّكَ كَاذِبًا ؛ يَزْعَمُ النَّاسُ الشَّمْسَ صَغِيرَةً؛ خَالَ زَيْدٌ الْفَجْرَ طَالِعًا ؛ أَفْرُضُ مَالِي كَثِيرًا ؛ تَحْسَبُنِي عَاقِلاً.

Кейбір жағдайларда ظَنَنْتُ сөзі عَلِمْتُ мағынасында, اِتَّهَمْتُ сөзі رَأَيْتُ мағынасында, عَرَفْتُ сөзі أَبْصَرْتُ мағынасында وَجَدْتُ сөзі أَصَبْتُ мағынасында жұмсалады. Мұндай жағдайда олардың ешқайсысы толықтыруды қажет етпейді. Мысалы:

ظَنَنْتُ زَيْدًا فِى السَّرَقَةِ؛ عَلِمْتُ زَيْدًا؛ رَأَيْتُ زَيْدًا؛ وَجَدْتُ الضَالَّةَ.

Кейде феъл қалбийдің толықтырушысы түсіріледі. Мысалы:

ظَنَنْتُ زَيْدًا عِنْدَكَ;

ظَنَنْتُ زَيْدًا فِى الدَّارِ

негізінде

ظَنَنْتُ زَيْدًا كَائِنًا عِنْدَكَ

ظَنَنْتُ زَيْدًا كَائِنًا فِىالدَّارِ.

رَأَيْتُ ؛ دَرَيْتُ ؛ عَلِمْتُ етістіктерінің мазиді болып табылатын أَعْلَمْتُ ؛ أَدْرَيْتُ ؛ أَرَيْتُ етістіктері де тұжырымдау етістіктері деп саналады да, толықтыруды қажет етеді. Мысалы:

أَعْلَمْتُ زَيْدًا عمرًا حَلِيمًا ؛ أَدْرَيْتُ زَيْدًا عمرًا سَخِيًّا ؛ أَرَيْتُ زَيْدًا الْحِرْفَةَ لاَزِمَةً.

Тұжырымдау етістіктері кейде мүбтада мен хабардан кейін немесе олардың арасында тұрады. Мұндай жағдайда олардың мафъулы да, толықтырушысы да болмайды. Мысалы:

زَيْدٌ غَنِىٌّ (أَظُنُّ) ؛ زَيْدٌ غَنِىٌّ (أَعْلَمُ) ؛ زَيْدٌ (أَظُنُّ) غَنِىٌّ ؛ زَيْدٌ (أَعْلَمُ) غَنِىٌّ.

Төмендегі етістіктер де тұжырымдау етістіктері болып саналады да, толықтыруды қажет етеді:

1) جَعَلْتُ ؛ 2) اِتَّخَذْتُ ؛ 3) صَيَّرْتُ ؛ 4) سَمَّيْتُ؛ 5) هَيَّئْتُ ؛ 6) أَعْدَدْتُ.