- •1.Прадмет 1 задачы дысцыплшы.
- •2.Крыницы па гисторыи пал1тычнай 1 прававой думк1 Беларуси Перыядызацыя псторыи пал1тычнай 1 прававой думк1 Беларуси
- •3.Перадумовы фармавання пал1тычнай 1 прававой думк1 XI - XIII стст.
- •4.Прыняцце хрысциянства. З'яуленне царкоуна-пал1тычнай 1дэалог11 на землях Беларус1.
- •5.Зараджэнне па.-пр думк1 на старажытнабеларусюх землях. Грамадска-асветн1цкая дзейнасць Ефрасинии Полацкай. Кл1мента Смаляц1ча.
- •7.Пал1тычныя 1дэ1 старажытнаруск1х летаписау.
- •8.Перадумовы фармавання думк1 XIV -XV на землях Беларусь
- •9.Прыняцце каталитва на землях вкл, знаёмства з заходнееурапейскай царкоуна-пал1тычнай идэалогияй папства (папацэзарызму).
- •10.Пал1тычныя 1дэ1 сярэднявечных ерасяу у вкл.
- •12.Пал1тычныя 1дэ1 'Летаписца вяликих князёу л1тоуск1х".
- •14. Перадумовы фармавання пал1тычнай 1 прававой думк1 белару-ск1х гуман1стау.
- •21Пал1тычныя 1 прававыя погляды прадстаун1коу кальв1н1зму (Микалай Радз1в1л Чорны).
- •22Палитычныя и прававыя погляды а. Волана.
- •23Раскол кальвшгсцкага руху, з'яуленне арыянства у вкл. Два на-прамк1 арыянства.
- •25Пал1тычныя 1 прававыя погляды левага крыла антытрын1тарыяу: п. Гезка, м. Чахов1ц, л. Крышкоуск1.
- •Пал1тычныя 1 прававыя 1дэ1 Контррэфармацы1.
- •27.Палгтыка-прававыя погляды лидэрау Контррэфармацыг (п. Скарга).
- •28.Прычыны заключэння Берасцейскай царкоунай ун11 1596 г.
- •29.Пал1тыка-прававыя погляды прых1льн1кау 1 прац1ун1кау ун11 (I. Пацей, к. АстрожскТ).
- •30. Пал1тычныя 1 прававыя погляды м. Сматрыцкага.
- •31.Палитычныя и прававыя погляды а. Филиповича.
- •32.Пачатак вышэйшай юрыдычнай адукацы1 у Беларус1 1 л1тве. Пал1тычныя 1 прававыя погляды а. Ал1зароускага.
- •34.Грамадска-пал1тычныя погляды к. Лышчынскага.
- •36.Галоуныя 1дэ1 пал1тычнай 1 прававой думк1 эпох1 Асветы на Беларус1.
- •37.Пал1тычныя 1 прававыя погляды Георг1я Кан1скага.
- •38.Пал1тычныя 1 прававыя погляды прых1льн1кау рэфармавання дзяржаунага ладу Рэчы Паспал1тай (я. Ябланоуск1, к. Галоука, м. Белазор, с. Канарск1).
- •62Пал1тычныя 1 прававыя погляды дзеячоу групы "Гоман".
- •63Пал1тычная 1 прававая 1дэалог1я парты1 "Беларуская сацыял1-стычная грамада".
- •64Разв1ццё нацыянальнай па-пр. Думк1 праз першыя беларускамоуныя друкаваныя выданн1 - газеты "Наша доля" 1 "Наша н1ва".
- •65Беларуская мастацкая литаратура пачатку XX ст. Як фактар фарм1равання нацыянальнай свядомасц1
- •66Пытанн1 нацыянальна-дзяржаунага будаун1цтва у творчай спад-чыне идэолагау беларускага нацыянальнага руху: I. Луцкев1ча, а. Луцкев1-ча, я. Лёс1ка, в. Ластоускага, а. Смол1ча, а. Цв1кев1ча
- •67Нацыянальна-дзяржауная 1дэя у праграмах беларуск1х пал1ты-чных арган1зацый (1914 - 1919 гг.).
- •70.Рэал1зацыя 1дэ1 дзяржаунага суверэн1тэту бсср у партыйна-дзяржаунай практыцы савецкай Беларус1.
- •71.Распрацоука 1 рэал1зацыя 1дэалог11 беларус1зацы1.
- •72.1Дэалаг1чнае абгрунтаванне адыходу ад пал1тык1 беларус1зацы1 1 станауленне татал1тарнай с1стэмы у бсср у 30 - 40-я гады хх ст.
- •73.Разв1ццё прававой думка у бсср у 20 - 30-я гады XX ст.
- •74.Станауленне савецкай беларускай юрыдычнай навук1 у 20 - 30-я
- •75.Новыя тэндэнцыи у грамадска-пал1тычнай думцы пасля Вял1кай Айчыннай вайны.
- •76.Кансерватыуны 1 дэмакратычны напрамк1 у пал1тычнай думцы паслястал1нскай пары.
- •77.Разв1ццё юрыдычнай навук1 у Беларуси (1945 - 1980-я гады XX ст.).
- •78.Новыя пал1тыка-эканам1чныя рэал11 канца 1980 - пачатку 1990-х гадоу 1 1х уздзеянне на пал1тычную 1 прававую думку Беларус1.
- •79.Канстытуцыйны працэс у Рэспубл1цы Беларусь 1 яго адлюстра-ванне у пал1тыка-прававой думцы кра1ны.
- •80 1Дэалогия беларускай дзяржаунасщ у пал1тыка-прававой думцы сучаснай Беларус1.
- •81.Разв1ццё юрыдычнай навук1 Рэспубл1к1 Беларусь
30. Пал1тычныя 1 прававыя погляды м. Сматрыцкага.
М. Сматрыцк (1578 - 1633 гг.) атрымау адукацыю у Астрожскай акадэм11. Упачатку М. Сматрыцк1 падтрымл1вау антыун1яцк1я 1дэ1. У шэрагу палем1чных трактатау ("Антыграф1, або адказ на з' едл1вае сачыненне", "Трэнас, альбо лямант Усходняй царквы", "Верыф1-кацыя нев1наватасц1", "Абарона верыф1кацы1", "Сушикацыя 1 1нш.) ён выступае абаронцам праваслауя.
Найбольш вядомы твор М. Сматрыцкага антыун1яцкага перыяду "Трэнас, альбо лямант усходняй царквы". У 1м у алегарычнай форме Сматрыцк1 адлюстравау цяжкае станов1шча праваслаунай царквы у Рэчы Паспал1тай пасля Брэсцкай царкоунай ун11.
У сва1х творах М. Сматрыцк1 абв1навачвае царкоуную ун1ю у тым, што яна падзял1ла народ, прынесла м1жусоб1цы, разбурыла цэласнасць 1 адз1нства кра1ны. Абап1раючыся на старажытныя прыв1ле1, ён даказвае, што праваслаунае насельн1цтва супрацьпрауна пазбав1л1 яго правоу, што гэтыя правы нелег1тымна перададзены ун1ятам.
У 1617 г. Сматрыцк1 пад 1мем Мялец1я пастрыгся у манах1. З 1620 г. ён праваслауны арцыб1скуп полацк1, б1скуп в1цебск1 1 мсц1слауск1. Пасля расправы в1цебск1х праваслауных гараджан над полацк1м ун1яцк1м арцы-б1скупам Я. Кунцэв1чам], ён вырашыу здзейсн1ць падарожжа да "святых мясцш" - кра1н Бл1зкага Усходу. За час гэтага далёкага падарож-жа у рэл1г1йна-пал1тычных пераканан-нях М. Сматрыцкага адбыуся пералом. Пасля вяртання на радз1му ён парвау з праваслаунай царквой, прыняу ун1ю. Змену поглядау М. Сматрыцк1 тлумачыу жаданнем садзейн1чаць усталяванню стаб1льнасц1 у дзяржаве. З прыняццем ун11, п1сау ён, "шляхе-цкае саслоуе атрымае доступ да земск1х устаноу 1 сенату, мяшчане будуць засядаць у ратушы", а народ "выцярэ свае слезы 1 атрымае незл1чоную колькасць розных благ"
На думку М. Сматрыцкага, грамадства складаецца з трох саслоуяу -князёу, слуг 1 святароу. Пам1ж 1м1 1снуе грамадская дамова аб размеркаванн1 абавязкау 1 узаемааднос1н. Уладары пав1нны справядл1ва 1 л1тасц1ва валадарыць, слуг1 добрасумленна працаваць, плац1ць падатк1, а святары -служыць Богу 1 людзям, "Свабода" разумеецца Сматрыцк1м як магчымасць выб1раць пажаданы лад жыцця, яле яна пав1нна адпавядаць дзейснаму заканадауству [2, с. 73].Сматрыцк1 прызнавау традыцыйны у той час падзел права на свецкае, канан1чнае (царкоунае) 1 натуральнае.
31.Палитычныя и прававыя погляды а. Филиповича.
Афанас1й Филипов1ч (1597 - 1648 гг.) - вядомы белару-ск1 грамадск 1 царкоуна-пал1тычны дзеяч першай паловы XVII ст. Нара-дз1уся ён на Брэстчыне у сям'1 рамесн1ка, атрымау добрую на той час адукацыю, працавау настаун1кам. З 1620 г. знаходз1уся пры двары канцлера ВКЛ Льва Сапег1. У 1627 г. Ф1л1пов1ч пастрыгся у манах1 1 распачау рэл1г1йна-асветн1цкую дзейнасць. Ён - аутар творау "Г1сторыя падарожжа у Маскву", "Супл1ка першая", "Тлумачальная зап1ска", "Нав1ны", "Фундамент бязуладдзя касьцёла рымскага", "Супл1ка трэцяя", "Падрыхтоуванне да суда", "Парады каралю", як1я аб'яднаны у адз1н звод пад назвай "Ды-ярыуш" ("Дзённ1ка").
А. Ф1л1пов1ч катэгарычна выступае супраць ун11. Пры гэтым сваё адмауленне ун1яцтва ён абгрунтоувае у асноуным пал1тычным1 1 прававым1 прычынам1. Галоуная яго тэза - ун1я парушыла стаб1льнасць у кра1не, выкл1кала незадавальненн1, м1жусоб1цы. Ун1я выкл1кала грамадзянскую вайну з казакам1, якая падрывае моц дзяржавы. Праблема ун11 не рэл1г1й-ная, а пал1тычная, таму кароль пал1тычным рашэннем пав1нен скасаваць ун1ю, забаран1ць дзейнасць езу1тау, вын1шчыць усю некатал1цкую 1 неправаслауную л1таратуру, скл1каць царкоуны сабор для прым1рэння Усходняй 1 Заходняй цэрквау [3, с. 106 - 107].
Палем1ст выступае супраць верацярп1масц1, прызывае пак1нуць у дзяржаве тольк1 катал1цкую 1 праваслауную цэрквы. Сабор пам1ж 1м1 пав1нен прывесц1 да прым1рэння не на падставе верацярп1масц1, а на падставе "веры единой правдивой"
У сва1м змаганн1 за правы праваслауных А. Ф1л1пов1ч першым выка-зау 1дэю замежнага умяшальн1цтва у справы Рэчы Паспал1тай. У 1637 -1638 гг. ён ездз1у у Маскву да рускага цара, прас1у яго выступ1ць у абарону правоу праваслаунага насельн1цтва Беларуси 1 Украшы.
А. Ф1л1пов1ч - прых1льн1к абсалютнай манарх11. Кароль у яго разуменн1 пав1нен быць галавой як заканадаучай, так 1 выканаучай улады. Дзейнасць Сената 1 духоунай улады абмяжоуваецца дарадчым1 функцыям1. Яны па-в1нны выконваць волю караля, забяспечваць пры дапамозе дзяржаунага апарату рэал1зацыю яго рашэнняу. Падобная структура улады, на думку Ф1л1пов1ча, пакладзе канец як шляхецкай анарх11 1 свавольству, так 1 дапа-можа рацыянальна арган1заваць грамадскае жыццё.