8.Перадумовы фармавання думк1 XIV -XV на землях Беларусь

У вын1ку значных змен у грамадск1м, эканам1чным, прававым, куль­турным жыццд у XI - XII стст. у Заходняй Еуропе, як1я звязваюцца з Папскай рэвалюцыяй 1050 - 1150 гг. была створаная першая дзяржава у сучасным яе разуменн1 - катал1цкая царква, першая сучасная заходняя с1стэма права - кананичнае права

Канан1чнае права было пабудавана на 1ерарх1чных пачатках (1ерарх1я крын1ц 1 норм) 1 абап1ралася на сукупнасць прынцыпау. Яго асноуным1 функцыям1 был1: 1) кантроль цэнтральнай улады над шматл1к1м насель-нщтвам з разнастайным1 групавым1 итарэсами 2) падтрыманне асобнай карпаратыунай самасвядомасц1 духавенства 1 дабауленне новага, юры-дычнага, вымярэння да яго класавай свядомасц1; 3) рэгуляванне адносин пам1ж канкуруючым1 царкоуным1 1 свецк1м1 уладамц 4) магчымасць для свецк1х улад мэтанак1равана 1 праграмна ажыццяв1ць заяуленую мэту -забяспечыць м1р 1 справядл1васць у межах сваёй юрысдыкцы1; Славянская земл1 у Цэнтральнай 1 Усходняй Еуропе не прыналежал1 на той момант да заходнееурапейскага к1рунку еурапейскай цыв1л1зацы1. У той час, кал1 у Заходняй Еуропе у XI - XII стст. здзяйсняуся пераход да разв1тога феадальнага грамадства 1 саслоунай дзяржавы, у славянск1я дружынныя дзяржавы тольк1 пачал1 пран1каць феадальныя аднос1ны.У Вял1к1м княстве Л1тоуск1м у працэсе станаулення разв1тога саслоу-нага грамадства 1 феадальнай дзяржавы были характэрныя асабл1васц1 у разв1цц1 права. Кал1 у Заходняй Еуропе феадальнае права фармавалася зн1зу, у форме звычаяу, 1ндыв1дуальных падараванняу, затым у форме прыватных абагульненняу звычаёвага права то у Вял1к1м княстве феадальнае 1 княжае права был1 ад пачатку непадзельным1. У актах вял1ка-га князя нормы, - спалучал1ся з нормам1, як1я прадстауляюць саслоуныя прыв1ле1 усяму класу феадалау.Вял1кае княства Л1тоускае, асноуную частку якога складал1 бела-руск1я земл1, было геаграф1чна 1 культурна (с1нтэз праваслауя 1 паганства) адасобленым да XIV ст. Да моманту заключэння Крэускай унии яно з'яуля-лася грамадствам з ранняй дзяржаунасцю, а улада князя абап1ралася на патрыман1яльную канцэпцыю.У адсутнасць традыцый адчужэння земляу у прыватнае валоданне усё к1руючае саслоуе, якое складала княжую раду, жыло не з прыбытку ад земляу з сялянам1, што яму належыл1, а за кошт дзяржауных прыбыткау, як1я зб1рал1ся з тых жа сялян у дзяржауную (княжую) казну. Таму сяляне заставал1ся асаб1ста вольным1, спадчынным1 трымальн1кам1 земляу у абшчынах [Хуткасць сацыяльных трансфармацый, забяспечаная навязваннем яго зверху, першапачаткова выкл1кала адчужэнне як сярод чальцоу дынасты1 1 мясцовых князёу, так 1 сярод простага люду. С1туацыя пагаршалася 1 супярэчнасцям1, як1я 1снавал1 пам1ж жамойцкай 1 рускай часткам1 Вял1кага княства, асабл1ва пасля прыняцця першай катал1цтва. Аднак да сярэдз1ны XVI ст. ВКЛ набыла, хоць 1 з мясцовым1 асабл1васцям1, рысы саслоунай дзяржавы.Крын1цам1 права был1 спачатку старажытнарускае права (Руская Прауда), мясцовыя звыча1 1 судовая практыка, а потым (у канцы XIII ст.) узн1кла п1санае права у форме л1стоу, грамат, вел1какняжацк1х прыв1леяу. У 1468 г. з'яв1уся першы кодэкс крым1нальнага 1 крымшальна-працэсу-альнага права ВКЛ - "Статут Каз1м1ра" (Судзебн1к 1468 г.), нап1саны на беларускай мове.У XIV - XV стст. у межах этничнай тэрыторы1 Беларуси пачалося фарм1раванне беларускай народнасц1. Адначасова фарм1равалася бела-руская культура, 1нтэгральнай часткай якой была беларуская мова -дзяржауная мова Вял1кага княства Л1тоускага.