Літаратура:

1. Археалогія Беларусі : у 4 т. – Мінск : Бел.навука, 1997 – Т. 1 : Каменны і бронзавы вякі / Э.М. Зайкоўскі [і інш.]. – 424 с.

2. Археалогія і нумізматыка Беларусі : энцыкл. / Беларус. энцыкл. ; рэдкал.: В.В. Гетаў [і інш.]. – Мінск : БелЭН, 1993. – 702 с.

3. Гістрыя Беларусі : у 6 т. – Мінск : Экаперспектыва, 2000. – Т.1 : Старажытная Беларусь : Ад першапачатковага засялення да сярэдзіны ХІІІ ст. / рэдкал. М. Касцюк (гал. рэд.) [і інш.]. – 351 с.

4. Гісторыя Беларусі. Курс лекцый : у 2 ч. / І.П. Крэнь [і інш.]. – Мінск : РІВШ БДУ, 2000. – Ч. 1. – 656 с.

5. Загорульский, Э.М. Древняя история Белоруссии: Очерки этнич. истории и материальной культуры (до ІХ в.) / Э.М. Загорульский. – Минск : Изд–во БГУ, 1977. – 136 с.

6. Исаенко, В.Ф. Неолит Припятского Полесья / В.Ф. Исаенко. – Минск : Наука и техника, 1976. – 128 с.

7. Калечиц, Е.Г. Памятники каменного и бронзового веков Восточной Белоруссии / Е.Г Калечиц. – Минск : Наука и техника, 1987. – 155 с.

8. Калечиц, Е.Г. Первоначальное заселение территории Белоруссии / Е.Г. Калечиц. – Минск : Наука и техника, 1984. – 159 с.

9. Нарысы гісторыі Беларусі : у 2 ч. / М.П. Касцюк [і інш.]. – Мінск : Беларусь, 1994. – Ч. 1. – 527 с.

10. Артёменко, И.И. Культура раннего бронзового века южной полосы лесов Европейской части СССР / И.И. Артёменко // Эпоха бронзы лесной полосы СССР. – М., 1987.

11. Артёменко, И.И. Культура шнуровой керамики / И.И. Артёменко // Эпоха бронзы лесной полосы СССР. – М., 1987.

12. Артёменко, И.И. Племена Верхнего и Среднего Поднепровья в эпоху бронзы / И.И. Артёменко. – М., 1967.

13. Зайковский, Э.М. Неолит и бронзовый век белорусского Подвинья / Э.М. Зайковский. – Минск, 1985.

14. Чарняўскі, М. М. Бронзавы век на тэрыторыі Беларусі / М.М. Чарняўскі. – Мінск : Народная асвета, 1981. – 64 с.

Тэма 3. Жалезны век на тэрыторыі Беларусі (2 гадзіны)

1. Агульная характарыстыка і перыядызацыя жалезнага веку.

2. Супольнасці жалезнага веку.

3. Гаспадарчыя заняткі.

4. Духоўная культура.

Паняцці: Вялікае перасяленне народаў, вялікая патрыярхальная сям’я, ваенная дэмакратыя, гарадзішча, падсечнае земляробства, селішча, пантэон багоў, салярныя знакі, суседская абшчына, старэйшына.

Персаналіі: В. Вяргей, Э. Зайкоўскі, Ю. Кухарэнка, М. Лашанкоў, А. Мядзведзеў, В. Шадыра.

Абсталяванне: карта “Пашырэнне археалагічных культур на тэрыторыі Беларусі”.

Запоўніце табліцу: “Археалагічныя культуры жалезнага веку”.

Назва	Лакалізацыя	Характэрныя элементы

Літаратура:

1. Археалогія Беларусі : у 4 т. – Мінск : Бел. навука, 1999. – Т. 2 : Жалезны век і ранняе сярэднявечча / А.А. Егарэйчанка [і інш.] ; пад рэд. В.І. Шадыры, В.С. Вяргей. – 502 с.

2. Археалогія Беларусі : у. 4 т. – Мінск : Бел. навука, 1997 – Т. 1 : Каменны і бронзавы вякі / Э.М. Зайкоўскі [і інш.]. – 424 с.

3. Археалогія і нумізматыка Беларусі : энцыкл. / Беларус. энцыкл. ; рэдкал.: В.В. Гетаў [і інш.]. – Мінск : БелЭн, 1993. – 702 с.

4. Гісторыя Беларусі : у 6 т. / рэдкал.: М. Касцюк (гал. рэд.) [і інш.]. – Мінск : Экаперспектыва, 2000. – Т. 1 : Старажытная Беларусь: Ад першапачатковага засялення да сярэдзіны ХІІІ ст. – 351 с.

5. Гісторыя Беларусі. Курс лекцый : у 2 ч. / І.П. Крэнь [і інш.]. – Мінск : РІВШ БДУ, 2000. – Ч. 1.– 656 с.

6. Загорульский, Э.М. Древняя история Белоруссии: Очерки этнич. истории и материальной культуры (до ІХ в.) / Э.М. Загорульский. – Минск : Изд-во БГУ, 1977. – 136 с.

7. Исаенко, В.Ф. Неолит Припятского Полесья / В.Ф. Исаенко. – Минск : Наука и техника, 1976. – 128 с.

8. Нарысы гісторыі Беларусі : у 2 ч. / М.П. Касцюк [і інш.]. – Мінск : Беларусь, 1994. – Ч. 1. – 527 с.

9. Мельниковская, О.Н. Племена южной Белоруссии в раннем железном веке / О.Н. Мельниковская. – М. : Наука, 1967. – 195 с.

10. Кухаренко, Ю.В. Памятники железного века на территории Полесья / Ю.В.  Кухаренко. – М., 1961.

11. Кухаренко, Ю.В. Могильник Брест – Тришин / Ю.В. Кухаренко. – М. : Наука, 1980. – 128 с.

Тэма 4. Этнічная сітуацыя на землях Беларусі ў раннім сярэднявеччы (2 гадзіны)

1. Балты і славяне.

2. Зараджэнне дзяржаўнасці ў славян.

3. Усходнеславянскія саюзы плямён.

4. Вытокі беларускага этнасу.

Паняцці: абарыгены, асіміляцыя, балты, варагі, канцэпцыя, князь, каланізацыя, княжанне, летапіс, народнасць, прарадзіма, протадзяржава, протанароднасць, “славінія”, славяне, цывілізацыя, этнагенэз, этнонім.

Персаналіі: Алег, Дрэгавіт, М. Доўнар-Запольскі, М. Ермаловіч, Ігар, Я. Карскі, Я. Карнейчык, П. Кесарыйскі, Крыў, І. Ласкоў, В. Ластоўскі, М. Піліпенка, У. Пічэта, А. Рогалёў, Рурык, В. Сядоў, Г. Штыхаў.

Абсталяванне: карты “Важнейшыя плямёны славян”, “Крывічы”, “Дрыгавічы”, “Радзімічы”.

Крыніцы: Повесць временных лет.