4. Шақыру одағайын тап.

А) ойпырмай В) түу С) шөре-шөре Д) беу Е) тәйт

5. Көңіл-күй одағайын тап.

А) тек В) мәссаған С) құрау-құрау Д) айт Е) қош-қош

6. Еліктеу сөздің қандай қызмет атқарып тұрғанын анықта.

Қашан үйге жеткенше,артына жалтақ-жалтақ қарайды.

А) баяндауыш В) толықтауыш С) анықтауыш

Д) бастауыш Е) пысықтауыш

7. Бейнелеуіш сөзді тап.

А) тарс В) сыңғыр С) жалт-жұлт Д) арс-арс Е) шаңқ

8. Өкіну мәнін білдіретін одағай қайсысы?

А) уау В) әйда С) моһ-моһ Д) әттең Е) қане

9. Туынды еліктеу сөз жасайтын жұрнақты тап.

А) –ын,-ін,-н,-ыл,-іл В) –аң,-ең,-ың,-ің,-ң

С) –ыс,-іс,-с,-ым,-м Д) –ғы,-гі,-қы,-кі,-к Е) –ыра,-іре,-ғыр,-гір

10. Жекіру одағайын тап.

А) көс В) шіркін-ай С) уһ Д) пәлі Е) Жә

«Шылау» тақырыбы бойынша

1. Қай сөзде «-ды» нақтылау мәнді демеулік шылау болып тұр?

А) Қараған(ды) жер В) Ол көргенін айтқан(ды)

С) Бала қаз(ды) қуды. Д) Әуелі қатты қысыл(ды)

Е) Бар(ды) бағалай біл.

2. «Оның кітабы соғыс туралы ма екен?» -сөйлемінде қандай шылаулар қатысқан?

А) жалғаулық-демеулік В) септеулік-демеулік

Д) жалғаулық-септеулік Д) демеулік-септеулік Е) септеулік-жалғаулық

3. Нақтылау мәнді демеулікті тап.

А) ма,ме,ба,бе В) –ақ,-ау,-ай,да С) –ды,-ді,ғой,қой

Д) түгіл,тұрсын,тұрмақ Е) ғана,-мыс,-міс

4. Бірыңғай септеулік шылаулар қатарын көрсет.

А) әрі,бері,гөрі В) не,я,да С) –ды,-мыс,-ау

Д) мен,бен,пен Е) қой,ғана,ше

5. Шылауға тән емес ерекшелікті тап.

А) Толық лексикалық мағынасы болмайды. В) Түрленбейді.

С) Адамның әр түрлі көңіл-күйін білдіреді. Д) Сөйлем мүшесі бола алмайды

Е) Сөзді байланыстырады,не сөзге қосымша мән үстейді.

6. Күшейткіш демеулікті тап.

А) Оның сөзінен өкініш те,ыза да сезіледі.

В) Біз де естіп,қуанып жатырмыз. С) Жайдақ суды ит те,құс та жалайды.

Д) Айып менде екені рас. Е) Екі-үш күнде әзер жеттік.

7. Шектеу демеулігін тап.

А) Бұрын бір шал болыпты-мыс. В) Ол үйіне ерте келген-ді.

С) Қоңырау соғылып қалса ше? Д) Ол түгіл мені таныған жоқ.

Е) Мен-ақ сабаққа бармадым.

8. Ыңғайластық жалғаулықты тап.

А) Бұдан әрі оның тыңдауға шамасы келмеді.

В) Ол тәрбиелі әрі жігерлі. С) Ол Маратқа да алма берді.

Д) Тек кейде бұршақ жауады. Е) Сол сияқты балалар өте көп.

9. Себеп-салдар шылауды тап.

А) Бүгін ерте келдік,бірақ жарыстан қалып қойдық.

В) Ол кеше көп ойнаған,сондықтан бүгін демалды.

С) Олар біресе ойнайды,біресе отырады.

Д) Біз кешке сабақ оқимыз және тамақ жейміз.

Е) Олар не бүгін келеді,не ертең келеді.

10. Қай сөйлемде үш түрлі шылау қатысқан?

А) Марат та,Сәкен де сабақта жоқ. В) Ертеңге дейін барып қалармын.

С) Олар туралы бұдан кейін де еститін шығармыз.

Д) Қызым, сабаққа дейін тамағыңды ішпедің бе?

Е) Қыста қар жаумаса ше?

«Сөздердің байланысу тәсілдері мен түрлері» тақырыптары бойынша.

1. Сөздердің септеулік шылау арқылы байланысын тап.

А) Ел арасына сыйлы В) Ұлттық ойын ойнайды

С) Ақылды сөз айтылды. Д) Жыл сайын толықты Е) Өмірдің мәнін түсінді.

2. Сөздердің орын тәртібі арқылы байланысын тап.

А) Желмаяға міну В) Өмір үшін күресті С) Өмірдің мәнін түсінді

Д) Ашық аспан Е) Ғылымды игеру

3. Матасуды тап.

А) Төребек үйі В) Ашынған әйел С) Күн сайын күтті

Д) Жайын айтты Е) Өзі келді

4. Меңгеру арқылы байланысып тұрған тіркесті тап.

А) Шарықтап тұр. В) Балаға қара С) Оқушының жабдығы

Д) Тоқымы белбеу Е) Қызық кітап.

5. Қабысуды тап.

А) үйінің қасына жетті. В) Халықпен бірге жасайды

С) қара торы бала Д) дүниенің өзгерісі Е) қиыннан қиыстыру

6. Жанасуды тап.

А) жұп-жұқа бөліну В)ғалымдардың пікірі С) бірте-бірте ашылды.

Д) алма алдырыпты Е) ешкімге соқтықпау

7. Байланысу түрлеріне қатысты талдаудың қайсысы дұрыс емес?

А) Тоғыз адам—қабысу В) Оқуға лайық—меңгеру С) кең бөлме—жанасу

Д) Біздің Жамбыл—матасу Е) Хат жазу—меңгеру

8.Бастауыш пен баяндауыштың байланысу түрі қалай аталады?

А) қиысу В) меңгеру С) матасу Д) қабысу Е) жанасу

9. Сөздердің жалғау арқылы байланысын тап.

А) Ерекше мінез В) Ол сұрасын С) Әзер жетті

Д) Әлді адам Е) Отан үшін аянба.

10. Интонация арқылы байланысты тап.

А) Өнер қуу В) Ақ қайың С) Өмірді сүю Д) Сенімді ақта Е) Бұл—жігіт

«Сөз тіркесі» тақырыбы бойынша

1. Қай қатарда тұрақты тіркес бағыныңқы сыңарда тұр?

А) Айтқаның есімнен шығып кетті. В) Дұшпанның салы суға кетті.

С) Науқастың беті бері қарады. Д) Көзіне көк шыбын үймелейтінін айтып салды. Е) Бізге тісін қайрап жүр.

2. Сөз тіркесінің белгісі қайсы?

А) Зат,құбылыстың атауы болу керек.

В) Толық мағыналы ең кемі 2 сөз болуы керек.

С) Зат есімнің қосарлы сыны ретінде жұмсалады.

Д) Сөз мағынасын басқа сөзбен дәлеледеп түсіндіреді.

Е) Синтаксистік қызметі бірдей сөздерден құралады.

3. Бірыңғай есімді сөз тіркесін тап.

А) Үлкен үй, үйді көру В) Жолдасын шақыру,менің үйім

С) Сабаққа дайындалу,жаттап алу Д) Сыйлық алу,үздік оқушы

Е) Мөлдір су,оқуға ынталы

4. Анықтауыштық қатынастағы сөз тіркесін тап.

А) Бұлардың жағдайлары В) Балуанмен күресті

С) Ғалымды көрсеңіз Д) Ғалымнан басқа Е) Асығып сөйледі.

5. Басыңқы сыңары етістіктен болған сөз тіркесін тап.

А) Суыққа шыдамады В) Белгілі кісі С) жақсы оқиды

Д) түрлі бұйымдар Е) қиын есеп

6. Етістікті тіркесті тап.

А) Өнерлінің ырысы В) Іске шебер С) Асқарда бесеу

Д) Елді қорғау Е) Ізгі сөз

7. Төменде берілген сөздер қалай аталады.

Айтарым—осы

А) Есімді сөз тіркесі В) етістікті сөз тіркесі

С) тұрақты тіркес Д) еркін тіркес Е) сөйлем

8. Сөз тіркесін тап.

А) өгіз аяң В) бара жатыр С) жүз он бес Д) бірінші үй

Е) қара торы

9. Қай тіркестің бағыныңқы сыңары «қалай?» сұрағына жауап береді?

А) бұл жерде В) жасыл қала С) бес бала

Д) тез кел Е) айтып болды.

10. «Кітабыңызды оқығым келеді» тіркесіндегі басыңқыны қай қатарға жатқызымыз?

А) ырықсыз етіс В) Есімше С) Тұйық етістік

Д) Қалау райлы етістік Е) Көсемше

« Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрлері» тақырыбы бойынша

1. Хабарлы сөйлемді тап.

А) Ал сосын В) Ойсыздарға қосылма С) Неге бұғасың

Д) Қайдағы жау Е) Жел де жоқ

2. Сұрау есімдігі арқылы жаслған сұраулы сөйлемді тап.

А) Қар жауса ше? В) Балам,аманбысың? С) Бұл сен бе?

Д) Жағдай қалай? Е) Мынау сен шығарсың?

3. Бұйрықты сөйлемді тап.

А) Егіс көлемін ұлғайт. В) Тіл қандай С) Сен енді бала емессің

Д) Ал Жамал ше Е) Бұл—тарихи жер

4. Адамның түрлі көңіл-күйін білдіретін сөйлем қалай аталады?

А) лепті В) сұраулы С) хабарлы Д) бұйрықты Е) атаулы

5. Сұраулы сөйлемді тап.

А) Қарағым,тоқтай тұршы В) Пай-пай,шабысының қаттысын-ай

С) Сен жазып келген шығарсың. Д) Дала айдай жарық

Е) Мектептің кең залы.

6. Одағай сөйлем қатысқан лепті сөйлемді тап.

А) Ойпырым-ай,балаңның мінезі қандай жаман еді.

В) Көрсетпе көз жасыңды. С) Жүр,жарысайық

Д) Балам,жөніңді айтшы Е) Амал нешік,пешенеме жазғаны осы болды.

7. Сұраулық шылау арқылы жасалған сұраулы сөйлемді тап.

А) Ол кісі қайда тұрады. В) Неге үндемейсіз,әже,барамыз ба?

С) Ол жерге неге отырасың. Д) Ойбай,сен былай тұр Е) Мен күні бойы жұмыста болдым ғой.

8. Бұйрықты сөйлемді тап.

А) Сен менен аулақ жүр В) Біреу көп үшін,көп біреу үшін.

С) Жеріміз біздің неткен бай. Д) Сүйіндік жігіттері он шақты күнде Омбыға келіп қалды. Е) Қазір қай жерде тұрасыз.

9. Тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді тап.

А) Жарайсың,қалқам?! В) Енді мені ұрайын деп пе едің?!

С) –Ешкімге сенуші болма,--деп айқайлады.

Д) –Рас па! –деп бажырая қарады. Е) Тәйт. Тыныш отыр

10. Дауыс ырғағы арқылы жасалған лепті сөйлемді тап.

А) –Жасасын,Қазақстан! В) –Жолдастар,тынышталыңыздар!

С) –Мынау дегенің әдемі ғой! Д) –Шіркін,орманның таза ауасын-ай!

Е) –Бәрекелді! Бәрекелді! Жарадың,қалқам!

« Жай сөйлемнің түрлері» тақырыбы бойынша

1. Қайсысыжақсыз сөйлемнің жасалу жолына жатпайды?

А) –ғы,-гі,-қы,-кі тұлғалы қалау райлы етістік

В) Құрамында бастауыш тұлғалы сөзі бар идиомалар

С) Атау немесе барыс септігіндегі тұйық етістіктен соң «керек», «мүмкін» сөздерінің тіркесуі Д) Баяндауышы зат есімнен басталады.

Е) Барыс септігіндегі тұйық етістіктен соң «бол», «жара», «тура», «кел» көмекші етістіктерінің тіркесіп келуі.

2Жақсыз сөйлемді тап.

А) Бүгін емтиханға дайындалу керек.

В) Жартастың басынан қарауытқан бір нәрселер көрінеді.

С) Ойнап сөйлесең де,ойлап сөйле. Д) Ауыл маңы тып-тыныш

Е) Оқу—білім бұлағы

3. Жақты сөйлемді тап.

А) Сенің балмұздақ жегің келе ме? В) Оның айтқандарын түсініп болмайды

С) Бұл оқиғаны енді айтпасқа болмайды Д) Оның үрейден төбе шашы тік тұрды.

Е) Ертең сабаққа келесің бе?

4. Жалаң сөйлем дегеніміз не?

А) Бастауыш пен баяндауыштан ғана құралған сөйлем.

В) Тұрлаулы мүшелерімен қатар,тұрлаусыз мүшелері де бар сөйлем

С) Мазмұны толық берілген сөйлем. Д) Бастауышы жоқ сөйлем

Е) Бастауышы әрдайым жасырын тұратын сөйлем

5. Жайылма сөйлемді тап.

А) Мен барамын. В) Айдала С) Ол—сері жігіт

Д) Үй жап-жарық Е) Сендер қараңдар

6. Қай сөйлем түрі екеуара сөйлескенде жиі қолданылады?

А) Толымсыз сөйлем В) жақсыз сөйлем С) жалаң сөйлем

Д) атаулы сөйлем Е) жайылма сөйлем

7. «Кең зал.Құжынаған халық.» -қандай сөйлем?

А) Жақты сөйлем В) жақсыз сөйлем С) жайылма сөйлем

Д) атаулы сөйлем Е) Толымды сөйлем

8. Бастауышы жасырын тұрған сөйлем қалай аталады?

А) жалаң В) жайылма С) жақты Д) жақсыз Е) толымды

9. Тұрлаусыз мүшелердің болу-болмауына қарай жай сөйлемдер қалай бөлінеді?

А) жақты,жақсыз В) атаулы С) толымды,толымсыз

Д) жалаң,жайылма Е) жай,құрмалас

10.Жалаң сөйлемге жетпей тұрған сөзді көп нүктенің орнына қойыңыз. «........оқып шықсын».

А) тез В) ол С) оған Д) сенімен Е) қайратпен

«Сөйлем мүшелері-1» тақырыбы бойынша

1. 1.Сілтеу есімдігінен жасалған баяндауышты тап.

2. А) Біз үшеуміз мәселені дұрыс шештік деп ойлаймыз

3. В) Ақ бесті қара қасқадан сытылып шықты.

4. С) Мен өзім де сізден осыны сұрағалы отыр едім.

5. Д) Ауылдың маңы—терең сай Е) Сұрап отырғаны—осы

7. 2. Бірыңғай толықтауыш қатысқан сөйлемді тап.

8. А) Оның бос сөзді сүймейтін,жақтырмайтын мінезі бар.

9. В) Шәкенді,Баймағамбетті,Ерболды бұл сөз күлдірді

10. С) Жиренше Абаймен көп сөйлесті,ұзақ ақылдасты.

11. Д) Көп сөз—көмір, аз сөз—алтын. Е) Еріншектің ертеңі бітпес.

3. Күрделі сан есімнен жасалған баяндауышты тап.

А) Осы араға жиналғанымыз жетеу В)Жиналысқа келгендері—он-ақ адам

С) Жеті жердегі жеті—қырық тоғыз Д) Оның жасы жирмада

Е) Оның қасиетті саны –бес

4. Себеп пысықтауышты тап.

А) Батпаған ай батыстан қарап тұрды.

В) Кешеден бері сақтаған нанды жеп отырмын. С) Бала кітап алғалы келіпті

Д) Сен мұнда ойнауға келген жоқсың,білім алуға келдің.

Е) Ол табанда ақшасын өндіріп алды.

5. Қашанғы?қайдағы?-қай сөйлем мүшесінің сұрақтары?

А) пысықтауыш В) анықтауыш С) бастауыш

Д) толықтауыш Е) баяндауыш

6. Сөйлем құрауға негіз болатын сөйлем мүшесін тап.

А) баяндауыш В) анықтауыш С) пысықтауыш

Д) толықтауыш Е) айқындауыш

7. Бірыңғай анықтауышты тап.

А) Далада қызыл-сары гүлдер жайқалып тұр.

В) Шаршаған кішкентай боталар артта қалып қойды.

С) Біз таудың ең биік шыңына шықтық.

Д) Оның әкесі—кең жауырынды,ұзын бойлы кісі.

Е) Мария Бәкенді де,оның ағасын да үйіне алып жүрді

8. Мезгіл пысықтауышты тап.

А) Ер жолдасы—тәуекел. В) Олар Абаймен біресе жарысады,біресе қалжыңдасады

С) Олар екі күннен кейін келіп қалар.

Д) Жұрт Дәметкеннің қылығына әрі сүйсінді,әрі аяды.

Е) Ауыл жастары бұндай нәрселерге қызықпайды.

9. Асты сызылған сөздердің қайсысы өзгелерінен басқа қызметте жұмсалып тұр?

А) Жақсы сөз-жарым ырыс В) Ол қазақша жақсы сөйлейді.

С) Оның жақсы іске жаны жолдас

Д) Ол көршілерімен жақсы қарым-қатынас орнатқан.

Е) Ол жақсыкиімдерді таңдап алды.

10. Қай сөйлемде іс-қимылдың мезгілін білдіретін сөз бар.?

А) Марат бұл жерге екі рет келді. В) Ат баспаймын деген жерін екі басады

С) Олар бұл жерге екіде келді. Д) Олар сыныпқа екі-екіден кірді.

Е) Ол алманың екеуін алды.

«Сөйлем мүшелері-2» тақырыбы бойынша

1. Сөйлем мүшесіне талданатын сөзді тап.

А) сондықтан В) меніңше С) әрине Д) керісінше Е) балам

2. Бірыңғай мүшелерді байланыстыратын ыңғайластық жалғаулық шылаулар қайсы?

А) та,не,немесе В) және, мен,әрі С) бен,я,яки Д) мен,бірақ,алайда

Е) ма,ме,ше

3. Бірыңғай мүшелерді байланыстыру үшін қандай жалғаулық шылау қолдану керек?

Ол....биік,....аласа,....қатал,.....жұмсақ мінезді еді.

А) бірақ В) және С) немесе Д) да Е) бірде

4. Тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді тап.

А) Бұл не деген үлкен қала. В) Ауа райы қандай тамаша?

С) Тыңда,дала,Жамбылды. Д) Бұл өңірде,әсіресе Алатау маңында тарихи

ескерткіш көп.

Е) Бәрекелді,балам,осы бетіңнен тайынба!

5.Берілген сөйлемдерден оңашаланған айқындауышты тап.

А) Ауыр жол ерді сынайды. В) Менің жеңгем—Қалиса

С) Адам баласына адам баласының бәрі—дос .

Д) Бала кезімізде Абайдың көп өлеңін жатқа білетінбіз.

Е) Жазда,демалыс кезінде,балық аулауға барамыз.

6. Қай сөйлемде барлық сөздер сөйлем мүшесіне талданады?

А) Меніңше,осы істегеніміз дұрыс емес. В) Жасеке,жоғары шығыңыз!

С) Бәрекелді,қарағым,өркенің өссін! Д) Дала суық,қараңғы.

Е) Е,бәсе,сенің бүйтпейтініңді біліп едім.

7. Айқындауыш мүше қатысып тұрған сөйлемді тап.

А) Біз,жастар,еңбекте,оқуда алда болуымыз керек.

В) Содан бері бір қыс,екі жаз өтті. С) Айқыз ірілеу бір тасқа келіп,отыра кетті.

Д) Мүйізінен ұстады да,сол қалпы қатты да қалды.

Е) Ұжым тамаша табыстарға жетіп келді.

8. Қыстырма сөз қолданылған жай сөйлемдерді тап.

А) Ойбай,Жақа,ол Жоламанның дүмпуі ғой.

В) Шынында да, халіміз онша мәз емес. С) Жігіттер,ойын арзан,күлкі қымбат.

Д) Толғауы тоқсан қызыл тіл,сайраймын десең,өзің біл.

Е) Қарағым,дұғагөйім,қамқор анам!

9. Жалпылауыш сөздердің анықтамасы қайсы?

А) Бірыңғай мүшелерден бөлініп айтылады,жеке сөйлем мүшесі болады.

В) Бірыңғай мүшелердің мағынасын нақтылап тұрады.

С) Сөйлем мүшесіне талданбайтын сөйлем.

Д) Бірыңғай мүшелерден тыс жүретін сөздер

Е) Бірыңғай мүшелермен қызметтес болып,оған жинақтау мағынасын қосатын сөздер.

10. Кею мағынасында қолданылған одағайды тап.

А) Па,жігіт-ақ екен! В) Әй,көзіңе қара! С) А,мен кешіккен екенмін ғой.

Д) Япырай,-деп ойлады ақырында. Е) Құр-құр...-десті қора ішінен екі дауыс.

«Төл сөз.Автор сөзі.Төлеу сөз» тақырыптары бойынша.

1. Төл сөзді сөйлемді тап.

А) Сен дегенде сөз барма? В) Әй дер әже,қой дер қожа жоқ.

С) Балалардың соңғы ермегі—«Ақсүйек», «Соқыртеке».

Д) «Осы күні сол ара жайнаған қызыл гүл»,-дейді.

Е) Саутты болу дегеніміз-дұрыс жазып,дұрыс сөйлеу.