Плотин. - Первая эннеада. - 2004

190 Плотин. Эннеады. Трактат I. 4

ζοιντο αν λέγειν. 'Αλλα το νποκειμ&νον αύτοίς λογική εστί ζωή' περί γαρ το όλον τούτο ή ευδαιμονία συνίσταται9 ώστε περί άλλο είδος ζωής. Αέγω δε ούχ ως άντιδιηρημενον τφ λόγω, αλΧ ως ημείς φαμεν πρότερον, το δε ύστερον είναι. ΥΙολλαχώς τοίνυν της ζωής λεγομένης και την διαφοράν εχούσης κατά τα πρώτα και δεύτερα καϊ εφεξής και ομωνύμως του ζην λεγομένου άλλως μεν του φυτού, άλλως δε του άλογου και τρανόττητι και άμυδρότητι τήν διαφοράν εχόντων, άνάλογον δηλονότι και το ευ. Και ει είδωλον άλλο άλλου, δηλονότι και το ευ ως είδωλον αυ του ευ. Ε/ δε οτφ άγαν υπάρχει το ζην τούτο δε εστίν ο μτηδενι του ζην έλλε/πεί το εύδαιμονείν, μονφ αν τω άγαν ζωντι το εύδαιμονείν ύπαρχοι' τούτω γαρ και το άριστον, είπερ εν τοις ουσι το άριστον το όντως εν ζωή και ή τέλειος ζωή* ούτω γαρ αν ούδε επακτόν το αγαθόν ύπάρχρι, ούδ' άλλο το ύποκείμενον άλλαχό^εν γενόμενον παρεξει αυτό εν άγα$φ είναι. Τ/ γαρ τή τελείφ ζωή αν προσγενοιτο εις

το αόριστη εΐναι ; Ε/ δε τις τήν του άγαμου φύσιν ερεί, οικείος μεν ό λόγος ήμίν, ου μη\ν το αίτιον, άλλα το ενυπό^ρχον ζητοΰμεν. "Οτι δ' ή τελεία ζωή και ή αληθινή και όντως εν εκείνη τή νοερφ φύσει, και οτι αί αλλαι ατελείς και ινδάλματα ζωής και ου τελείως ούδε καθαρώς και ου μ/ιλλον ζωαί ή τουναντίον, πολλάκις μεν είρη^ταΐ' και νυν δε λελεχ$ω συντόμως ως, εως αν πάντα τά ζώντα εκ μιας άρχης ή, μνη επίσης δε τά άλλα ζή, ανάγκη την αρχήν τήν πρώτην ζωήν και τήν τελειοτάτην είναι.

ΠΕΡΙ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ!

191

4. Ει μλν ουν την τελείαν ζοτην εχειν οίος τε άνθρωπος, και άνθρωπος ο ταύτην έχων την ζωψ ευδαίμων. Ει δε μπ\, εν $εοΐς αν τις το εύδαιμωνεϊν $εΐτο, ει εν εκείνοις μόνοις γ τοιαύτη ζωη. Έπειδη τοίνυν φαμεν είναι και εν άνδρώποις το εύδαιμονειν τούτο, σκεπτεον πώς εστί τοΰτο. Αεγω δε ώδεοτι μεν ουν έχει τελειαν ζωψ άνθρωπος ου την αίσ^τικην μόνον έχων, άλλα και λογισμών και νουν αλφινόν, δηλον και έξαλλων. Αλλ' άρα γε ώς άλλος ων άλλο τοΰτο έχει; Ή ούδ' εστίν όλως άνθρωπος μη ου και τοΰτο 'η δυνάμει η ενεργείς έχων, ον δη και φαμ,εν εύδαίμΜνα είναι. Αλλ' ώς μέρος αΰτοΰ τοΰτο ψησομεν εν αύτφ το εΐδος της ζωής το τελειον είναι; Ή τον μεν άλλον αν^ρωπον μέρος τι τοΰτο εχειν δυνάψ^ει έχοντα, τον δε εύδαίμονα ηδη, ος δη και ενεργείφ εστί τοΰτο και μετάβεβηκε προς το αυτό, είναι τοΰτο% περικεΐσ$αι δ' αύτφ τα άλλα ηδη, a δη ουδέ μέρη αύτοΰ αν τις δεΐτο ουκ ε&ελοντι περικείμεναην δ' αν αύτοΰ κατά βούλησιν συνηρτημΑνα. Τούτω τοίνυν τι ποτ εστί το άγα&όν; Ή αύτος αύτφ όπερ έχειτο δε επεκεινα αίτιον τοΰ εν αύτφ και άλλως αγαθόν, αύτφ παρόν άλλως. Μαρτύρ/ον δε τοΰ τοΰτο είναι το μνη άλλο ζητεΐν τον ούτως έχοντα. Τ/ γαρ αν και ζητησειε; Των μεν γαρ χειρονων ουδέν, τφ δε άρίστφ σύνεστιν. Αυτάρκης ουν 6 βίος τφ ούτως ζωην εχοντν και σπουδαίος $, αυτάρκης εις εύδαιμωνίαν και εις κτησιν άγαμου· ούδεν γάρ εστίν αγαθόν ομνη έχει. Αλλ' ο ζητεί ώς άνα/γκαΊον ζητεί, και ούχ αύτφ, αλλά τινι των αύτοΰ.

192 Плотин. Эннеады. Трактат I. 4

Σώματι γαρ προσηρτημΑνω ζητεί* καν ζώντι δε σώματι, τα αύτου ζώντι τούτφ, ούχ α τοιούτου του ανθρώπου εστί. Και γινώσκει ταυτζα και δίδακτιν α δίδωσιν ουδέν της αύτου παραιρούμενος ζωής. Ούδ' εν τύχαις τοίνυν εναντίαις ελαττώσεται εις το εύδαιμονείν μένει γαρ και ως <η τοιαύτη ζωη· αποθνησκόντων τε οικείων και φίλων οίδε τον θάνατον ο τι εστίν, Ίσασι δε και οι πάσχοντες σπουδαίοι οντες. Οικείοι δε και προσήκοντες τούτο πό/τχρντες καν λυπώσιν, ουκ αυτόν, το δ' εν αύτφ νουν ουκ έχον, ου τας λύπας ου δεξεται.

5. 'Αλγηδόνες δε τι και νόσοι και τα όλως κωλύοντα ενεργείν; Ει δε δη μ/ηδ' εαυτω παρακολουθοί; Γένοιτο γαρ αν και εκ φαρμάκων καί τίνων νόσων. Πώς δη εν τούτοις απασι το ζην ευ και το εύδαιμονείν αν εχοι; ΥΙενίας γαρ και άδοξίας εατεον. Καίτοι και προς таСта αν τις άποβλεφας επιστησειε και προς τας πολυθρυλλητους αΰ μάλιστα ΙΙριαμικάς τύχαςταύτα γαρ ει καί φεροι και ρο^ίως φεροι, αλλ' ου βουλητά γε <ην αύτφδείδε βουλτιτον τον εύδαίμονα βίον είναι9 επει ούδε τούτον είναι τον σπουδαιον φυχην τοιάνδε, μνη συναριΒμεΐσθαι δ' αύτου τη ούσίφ την σώματος φύσιν. Έτοίμως γαρ τοΰτο φαίεν αν λαμβάνειν, εως αν α\ του σώματος πείσεις προς αυτόν άναφερωνται και αύ και ai αιρέσεις και φυγαι δια τούτο γίγνωνται αύτφ. 'Ηδονής δε συναριθμουμενης τω εύδαίμονι βίφ, πώς αν λυπηρόν δια τύχας και όδύνας έχων εύδαίμχυν εί<η, οτφ ταΟτα σπουδαίφ οντι γίγνοιτο; Αλλά

ΠΕΡΊ ΕΥΔΑΙΜΟΝΊΑΣ

193

Β'εοίς μεν η τοιαύτη διό&εσις ευδαίμων και αυτάρκης, άν^ρώποις δε προσ^ηκην του χείρονος λαβοΰσι περί όλον χρη το γενόμενον το ευδαίμων ζητείν, άλλα μη περί μέρος, ο εκ Πάτερου κακώς έχοντος άνα/γκάζριτο αν και $άτερον το κρείττον εμποδίζεσ^αι προς τα αυτού, от μνη και τα του έτερου καλώς έχει. Ή απορρηξαντα δει σώμα η και αϊσ$ησιν την σώματος ούτω το αίτταρκες ζητείν προς το εύδαιμονειν εχειν.

6. Αλλ' ει μεν το εύδαιμονειν εν τω μη άλγειν μνηδε νοσειν μηδέ δυστυχείν μνηδε συμχροραΐςμεγάλαις περιπίπτειν εδίδου 6 λόγος, ουκ ην τών εναντίων παρόντων είναι οντινουν ευδαίμονα' ει δ' εν τη του αληθινού άγαμου κτησει τοΰτό εστί κείμενον, τι δει παρεντας τούτο και το προς τοΰτο βλέποντας κρίνειν τον ευδαίμονα τα άλλα ζητείν, αμνηεν τω εύδαιμονειν ήρ&μνηται; Ει μεν γαρ συμφόρτησις ην αγαθών και αναγκαίων η και ουκ αναγκαίων, αλλ' άγα&ών και τούτων λεγομΑνων, εχρην και ταύτα παρεΐναι ζητείν ει δε το τέλος εν τι είναι αλλ' ου πολλά δει ούτω γαρ αν ου τέλος, άλλα τέλη αν ζητοίεκείνο χρη λαμβάνειν μόνον, ο εσχατόν τε εστί και τιμιώτατον και ο η φυχη ζητεί εν αύτη εγκολπίσασ$αι. Ή δε ζητησις αυτή και η βούλησις ούχι το μίη εν τούτφ είναι' ταύτα γαρ ουκ αύτη φύσει, άλλα παρόντα μόνον φεύγει ό λογισμός αποικονο- μ^ύμενος η και προσλαμβάνων ζητεΐρ αύτη δε η εφεσις προς το κρείττον αύτης, ου εγγενομλνου απσπεπληρωται και εστη, και ούτος ό βουλητος όντως βίος. Των δ'

194 Плотин. Эннеады. Трактат I. 4

άναυγκαίων τι παρείναι ου βούλησις αν ενη, ει κυρίως τψ βούλησιν ύπολαμβάνοι, αλλά щ καταχρώμενος αν τις λεγοι, επειδή και ταύτα -παρείναι αζιοΰμεν. Έπε/ και όλως τα κακά εκκλίνομεν, και ου δηπου βουλητόν το της εκκλίσεως της τοιαύτης' μαλλχ>ν γαρ βουλητον το μηδέ δεφήναι της εκκλίσεως της τοιαύτης. Μαρτυρεί δε και αυτά, όταν παρ^* οίον ύγίεια και ανωδυνία. Ύί γαρ τούτων επουγωγόν εστί; Καταφρονείται γουν ύγίεια παρούσα και το μη αλγείν. Ά δε παρόντα μεν ούδεν επονγωγον έχει ούδε προστϋ&ησί τι προς το εύδαιμονείν, απόντα δε δια την των λυπούντων παρουσίαν ζητεΐ(ται>, εύλογον αναγκαία, αλλ' ουκ άγα£ά φάσκειν εΊναι. Ούδε οτυναρ&μητεα τοίνυν τω τέλει, αλλά και απόντων αυτών και των εναντίων παρόντων ακεραιον το τέλος τηρτ]τεον.

7. Δ/α τι ουν ό εύδαιμονών ταύτα έ&ελε/ παρείναι και τα εναντ/α απωθείται; Ή ψησομεν ούχ οτι προς το εύδαιμονεΊν εισφέρεται τίνα μοΐραν, αλλά μάλλον προς το εΊναι* τα δ' εναντία τούτων *η προς το μ/η είναι *η οτι ενο^είτφ τελεί παρόντα, ούχ ως αφαιρούμενα αυτό, αλλ' οτι ο έχων το άριστον αυτό μόνον βούλεται εχειν, ούκ άλλο τι μετ' αύτοΰ, ο όταν παρή, ούκ αφηρ^ηται μλν εκείνο, εστί δ' όμως κο^κείνου οντος. 'Όλως δε ούκ, ε)'τι ό ευδαίμων μη εΒελοι, παρείτ) δε τούτο, *ηδη παραιρείταί τι της ευδαιμονίας- η ούτω γε κα& εκάστην την γμεραν μεταπ/πτο/ αν και εκπίτιτοι της ευδαιμονίας9 οίον ει και παιδα αποβόλλοι η και ότιοΰν των κτημάτων. Και μύρια αν ενη α ού κατά

ΠΕΡΙ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ!

195

γνώμνην έκβάντα ουδέν τι παρακινεί του παρόντος τέλους αύτφ. 'Αλλά τα μεγάλα, φασί, και ου τα τυχόντα. Τι δ' αν ε)'τ) των ανθρωπίνων μέγα, ώστ αν μη κατάφρονηθήναι υπό του άναβεβηκότος προς το ανωτέρω απάντων τούτων και ούδενός ετι των κάτω εξαρτημένου; Δ/α τι γαρ τάς μλν ευτυχίας, ηλίκαι ούν εάν ωσιν, ου μεγάλος 'ηγείται, οίον βασιλείας και πόλεων και εθνών αρχάς, ουδέ οϊκίσεις και κτίσεις πόλεων, ούδ' ει υπ αυτού γίγνοιντο, έκτττώσεις δε αρχών και πόλεως αυτού κατασκαψην <ηγ*ησεται τι εΐναι μέγα; Ει δε δη και κακόν μΑγα <η όλως κακόν, γελοίος αν ενη του δόγματος και ουκ αν ετι σπουδαίος ε/τ? ξύλα και λίθους και νη Δ/α θανάτους θνητών μέγα ηγούμενος, ω φαμεν δείν δόγμα παρείναι περί θανάτου το αμεινον ζωής της μετά σώματος είναι. Αυτός δε ει τυθείτ), κακόν ονησεται αύτφ τον θάνατον, οτι παρά βωμοίς τέθνηκεν; 'Αλλ' ει μ/rç ταφείη, πάντως που και υπέρ γης και υπό γην τεθέν τό σώμα σαπενη. Ει δ' οτι μή πολυδαπάνως, άλλ άνωνύμως τέθαπται ούκ αξιωθείς υψηλού μνήματος, της μικρολογίας. Αλλ' ει αιχμάλωτος αγοιτο, πάρ τοί έστιν οδός έξιέναι, ει μ/rç είη εύδαιμονεΐν. Ει δε οικείοι αύτφ αιχμάλωτοι, οίον ελκόμεναι νυοι και θυγατέρες τι ούν, ψησομεν, ει άποθνησκοι μηδέν τοιούτον έωρακώς; τΑρ' αν ούτω δόξης εχοι άπιών, ως μη\ αν τούτων ενδεχομένων γενέσθαι; Αλλ' άτοπος αν ενη. Ούκ αν ούν δοξάσειεν, ως ενδέχεται τοιαύταις τύχαις τους οικείους περιπεσειν; τΑρ' ουν διά τό ούτως αν δόξαι ως και

196 Плотин. Эннеады. Трактат I. 4

γενησομλνου αν ουκ ευδαίμων; Ή και δοξάζων ούτως ευδαίμων ώστε και γινομένου. Έν$νμοΐτο γαρ αν, ως η τούδε του παντός φύσις τοιαύτη, οία και τα τοιαύτα φερειν, και επεσθαι χρη. Kai πολλοί δη και αμεινον αιχμάλωτοι γενόμενοι πράξουσι. Κα/ επ αύτοίς δε βαρυνομενοις άπελθείν η μένοντες η ευλόγως μλνουσι και ούδεν δεινόν, η αλόγως μένοντες, δέον μιη, αύτοίς αίτιοι. Ού γαρ δη δια την τών άλλων ανοιαν οικείων όντων αυτός εν κακώ εσται και εις άλλων ευτυχίας και δυστυχίας άναρτησεται.

8. Το δε τών άλγηδόνων αύτοΰ, όταν σφοδραι ώσιν, ϊως δύναται φερειν, οίσεν ει δε ύπερβσλλουσιν, εξοίσουσι. Kai ούκ ελεεινός εσται εν τω αλγείν, άλλα το αύτοΰ καίει [τω] ένδον φέγγος, οΐον εν λαμπτηρι φώς πολλού έξωθεν πνέοντος εν πολλή ζάλη άνεμων και χειμώνι. Αλλ' ει μ/η παρακολουθοί, η παρατείνοι το άλγεΐν επί τοσούτον αιρόμενον, ώστε εν τω σφοδρφ όμως μνη άποκτιννύναι; 'Αλλ' ει μεν παρατείνοι, τι χρη ποιείν βουλεύσεταιού γαρ αφηρηται το αύτεξούσιον εν τούτοις. Χρη δε είδεναι, ως ούχ, οία τοίς άλλοις φαίνεται, τοιαύτα και τφ σπουδαίφ φανείται έκαστα, και ού μέχρι του εϊσω έκαστα ούτε τα άλλα [ούτε αλγεινά] ούτε τα λυπηρά. Και όταν περί άλλους τα αλγεινά; ασθένεια γαρ ειη ψυχής ημετέρας. Kai τούτο μαρτυρεί, όταν λανθάνειν ημάς κέρδος ηγώμεθα και αποθανόντων ημών, ει γίγνοιτο, κέρδος είναι τιθεμένων και ού το εκείνων ετι σκοπουμένων, αλλά το αυτών, όπως μη λυποίμεθα. Ύοΰτο δε ημέτερα ηδη ασθένεια, ην δει

ΠΕΡΙ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ!

197

περιαιρείν, αλλά μή εώντας φοβεΐσθαι μπ) γενηται. Ει δε τις λαγοί ούτως 'ημάς πεφυκεναι, ώστε άλγείν επί τοις των οικείων συμφοραις, γιγνωσκετω, οτι ου πάντες ούτω, και οτι της άδετης το κοινον της φύσεως προς το αμεινον αγειν και προς το καλλιον παρά τους πολλούςκαλλιον δε το μ//} ενδιδόναι τοίς νομιζομενοις τ*η κοινή φύσει δεινόις είναι. Ου γαρ ιδιωτικώς δεί, αλλ' οίον άΒλτ]την μλγαν διακεΐσ&αι τάς της τύχης πληγάς άμυνόμενον, γινώσκοντα μεν οτι τινί φύσει ταύτα ουκ αρεστά, τη δε αύτοΰ φύσει οϊστά, ούχ ως δεινά, άλλ' ως παισϊ φοβερά. Ύαΰτ ουν ^ελεν; 'Ή και προς τα μ/rç θελτττά, όταν παρή, άρετην και προς ταύτα έχει δυσκίνητον και δυσπα&η την φυχτην παρεχουσαν.

9. 'Αλλ' όταν μή παρακολουθώ βαπτισθείς <η νόσοις η μάγων τεχναις; Αλλ' ει μεν φυλάξουσιν αύτον σπουδαιον είναι ούτως έχοντα και οία εν υπνω κοιμώμενον, τι κωλύει εύδαίμονα αύτον είναι; Έπε/ ούδε εν τοίς υπνοις αφαι­ ρούνται της ευδαιμονίας αυτόν, ούδ' υπό λογον ποιούνται τον χρονον τούτον, ως μ/η πάντα τον βίον εύδαιμονειν λέγειν ει δε μ/η σπουδαιον ψησουσιν, ου περί του σπου­ δαίου ετι τον λογον ποιούνται. 'Ημείς δε ύποθεμενοι σπουδαιον, ει εύδαιμονεΐ, έως αν εϊ<η σπουδαίος, ζη^ουμ^ν 'Αλλ' έστω σπουδαίος, φασί- μ/η αίσθανόμενος μ<ηδ' ενεργών κατ άρετην, πώς αν ευδαίμων εί<η\ Αλλ' ει μεν μνη αισθάνοιτο οτι ύγιαίνοι, υγιαίνει ούδεν ήττον, και ει μ/η οτι καλός, ούδεν ήττον καλόςει δε οτι σοφός μη αισθά-

198 Плотин. Эннеады. Трактат I. 4

νοιτο, ήττον σοφός αν είη; Ε/ μιη πού τις λεγοι ώς εν τη σοφιφ γαρ δε? τό αισ&άνεσ&αι και παρακολου$εΐν αύτφ παρεΐναιεν γαρ τη κατ ενεργειαν σοφιφ και το εύδαιμονεΐν παρεΐναι. Έπακτοΰ μεν ουν οντος του φρονεΐν και της σοφίας λεγοι αν τι Ίσως 6 λόγος ούτοςει δ' η της σοφίας ύπόστασις εν ούσίφ τ/ν/, μάλλον δε εν τη ούσίφ, ουκ απόλωλε δε αυτή η ουσία εν τε τφ κοιμωμλνφ και όλως εν τφ λεγομΑνφ μιη παρακολουΒεΐν εαυτφ, και εστίν η της ουσίας αύτη ενέργεια εν αύτφ και η τοιαύτη αυπνος ενέργεια, ενεργοί μεν αν και τότε ο σπουδαίος $ τοιούτος· λαν^άνοι δ' αν αυτή η ενέργεια ούκ αυτόν πάντα, άλλα τι μλρος αύτοΰοίον και της φυτικής ενεργείας ενεργούσης ούκ έρχεται εις τον άλλον αν^ρωπον η της τοιαύτης ενεργείας αντίληφις τφ αισΒητικφ, και, εϊπερ ημεν το φυτικον ημών ημείς, ημείς αν ενεργούντες ημεν νυν δε τούτο μεν ούκ εσμεν, η δε του νοουντος ενέργειαώστε ενεργούντος εκείνου ενεργόίμεν αν ημείς.

10. Λανθάνει δε Ίσως τω μιη περί οτιοΰν των αισΒη^ών δ/α γαρ της αισδησεως ώσπερ μέσης περί ταΰτα ενεργεΐν Βοκεΐκαΐ περί τούτων. Αυτός δε 6 νους δ/α τι ούκ ενεργήσει και η φυχη περί αύτον η προ αίσΒησεως και όλως αντιλή­ ψεως-, Αεί γαρ το προ άντιληφεως ενέργημα είναι, είπερ το αυτό τό νοεΐν και είναι. Κα/ εοικεν η αντίληφις είναι και γίνεσΒ'αι ανακόψ,πτοντος του νοήματος και του ενεργούντος του κατά τό ζην της φυχης οίον απωσαεντος πάλιν, ώσπερ εν κατόπτρφ περί τό λεΐον και λαμπρόν ησυχάζον. Ώς

ΠΕΡΙ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ!

199

ουν εν τοίς τοιούτοις παρόντος μεν του κατότττρου εγενετο το ε'ίδωλον, μη παρόντος δε «jj μη ούτως έχοντος ενεργείφ πάρεστιν ου το ε'ίδωλον ην αν, ούτω και περί φυχην ησνχίαν μεν άγοντος του εν ημίν τοιούτου, φ εμφαίνεται τα της διανοίας και του νου είκονισμ/ντα, ενοραται ταντα και οίον αισθητώς γινώσκεται μετά της πρότερος γνώσεως, οτι ο νους και η διάνοια ενεργεί. Συγκλα,σθεντος δε τούτου δια την του σώματος ταραττομενην άρμονίαν άνευ ειδώλου η διάνοια και 6 νους νοείκαι άνευ φαντασίας η νόησις τότε* ώστε και τοιούτον αν τι νοοίτο μετά φαντασ/ας την νόησιν γίνεσθαι ουκ ούσης της νοήσεως φαντασίας. Πολλά? δ' αν τις εύροι και εγρηγορότων καλάς ενεργείας και θεωρίας κα\ πράξεις, οτε θεωροΰμεν και οτε πράττομεν, το παρακολουθείν ημάς αύταλς ουκ έχουσας. Ου γαρ τον άνα/γινώσκοντα ανάγκη παρακολουθείν οτι άναγινώσκει και τότε μάΑιστα, οτε μετά του συντόνου άνα/γινώσκοί' ούδε ο άνδριζόμενος οτι άνδρίζεται και κατά την άνδρίαν ενεργεί οσφ ενεργεί* και άλλα μυρία· ώστε τάς πα­ ρακολουθήσεις κινδυνεύειν άμυδροτέρας αύτάς τάς ενεργείας αϊς παρακολουθουσι ποιειν, μόνος δε αύτάς ούσας καθαράς τότε είναι και μάλλον ενεργείν και μάλλον ζην και δη και εν τφ τοιούτφ πάθει των σπουδαίων γενομένων μάλλον το ζην είναι, ού κεχμμΑνον εις αίσθησιν, αλλ εν τφ αύτφ εν εαυτφ συνηγμΑνον.

11. Ε/ δε τίνες μ/ηδε ζην λεγοιεν τον τοιούτον, ζην μεν αυτόν φησομεν, λανθάνειν δ' αυτούς την εύδαιμονίαν του