1.Γλωσσικές οικογένιες. 2800 γλώσσες μιλιούνται σήμερα. 100 περίπου γλώσσες οι πιο γνωστές.

Οι κυριότερες οικογένειες γλωσσών είναι οι εξής:

- Ινδοευρωπαϊκή,

-Ουραλο-αλταϊκή (στις περιοχές των Ουρα­λίων και Αλτάΐων ορέων) (η Φινλανδική και η Ουγγρική, Τουρκική, η Πρωτοβουλγαρική και η Μογγολική; συγκολλητικές γλώσσες.

Τουρκ. atlarim «τα άλογά μου» = at (άλογο) + lar (μόρφημα πληθυντικού) + im (κτητ. επίθετο = «μου»).

-Ιαπωνο-κορεατική (η Ιαπωνική και η Κορεατική - ιδιαίτερη οικογένεια, χωρίς να είναι σαφής η μεταξύ τους γενετική σχέση (προέρχονται η μία από την άλλη ή ανάγονται σε κοινή πρωτογλώσσα)

-Σημιτο-χαμιτική, (Σαουδική Αραβία, Ιράκ, Παλαιστίνη και Συρία, Αί­γυπτο, Μα­δαγασκάρη. Σημιτική (την Εβραϊκή και τις «νεκρές» σήμερα γλώσσες Χαναανική, Αραμαική).

Αραβ. k-t-b «γράφειν»

kataba «έχει γράφει»

kutiba «έχει γραφεί»

kitab «γράψιμο, βιβλίο» - kutub (πληθ.)

katb/kitba «γράφειν»)

-Σινο-θιβετική, (Κινεζική, τη Θιβετική, τη Βιρμανική και την Ταϊλανδική. η απομονωτικές, που αποτελούνται από μονοσύλλαβα λεξιλογικά στοιχεία, παί­ζουν σημαντικό ρόλο η θέση τής λέξεως και το είδος τού τόνου)

-Δραβιδικές γλώσσες (οι γλώσσες που μιλούν περί τα 100.000.000 Ινδοί στη Ν. Ινδία και στη Β. Σρι-Λάνκα, συγκολλητικές γλώσσες)

-Μαλαισιο-πολυνησιακή (Στη χερσόνησο τής Μαλαισίας, στην Ιάβα, Σουμάτρα, στις Φιλιππίνες, στη Ν. Ζηλανδία, σε νησιά η Χαβάη, η Ταϊτή; από δισύλλαβες ρίζες)

- Ινδιάνικες γλώσσες

- Νεγρο-αφρικανικές (στην περιοχή μεταξύ Ν. Σαχάρας και Δ. Αιθιοπίας. Κυ­ριότερες είναι η Σουδανική

Σουαχίλι m-thu m-zuri «ωραίος άντρας»

wa-thu wa-zuri «ωραίοι άντρες»)

2. Ινδοευροπαϊκές γλώσσες.

Η Ινδοευρωπαϊκή πρωτογλώσσα, η Πρωτοϊνδοευρωπαϊκή απετέλεσε κοινή γλώσσα. Στις αρχές τής 2ης χιλιετηρίδας έχουμε ιστορικές μαρτυρίες που δείχνουν ότι η ΠΙΕ έχει ήδη δια­σπασθεί σε επί μέρους ΙΕ γλώσσες.

Η Ινδοευρωπαϊκή ανήκει τυπολογικά στις κλιτές ή σύνθετες γλώσσες. Οι ΙΕ γλώσσες μιλιούνται από δισεκατομμύριο ανθρώπους, ανήκουν στις πιο γνωστές και σημαντικές γλώσσες.

Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες:

Δυτικές γλώσσες είναι οι εξής: 1) Ελληνική, 2) Ιταλική, 3) Γερ­μανική, 4) Κελτική, 5) Χεττιτική και 6) Τοχαρική. Στις ανατολικές γλώσσες περιλαμβάνονται οι: 1) Ινδοϊρανική, 2) Αρμενιακή, 3) Βαλτοσλαβικές γλώσσες και 4) Αλβανική.

-Ιταλική

Κατά την μετακλασσική περίοδο ή Λατινική διασπάσθηκε στην δημώδη Λατινική (πρωτορομανική). Από την δημώδη Λατινική προήλθαν εξελικτικά οί ρομανικές γλώσσες.

Στην Κάτω Ιταλία χρησιμοποιήθηκε, όπως είναι γνωστό, και ή αρχαία έλληνική γλώσσα, ή όποια σώζεται μέχρι σήμερα σε ορισμένες περιοχές είναι γνωστή ώς κατωιταλική.

-Αρχαία Ινδική

Ή Αρχαία Ινδοϊρανική οικογένεια περιλαμβάνει την αρχαία Ινδική και την αρχαία Ιρανική (Περσική), που ονομάζονται και άριες γλώσσες.

Η αρχαία Ινδική διακρίνεται στις έξής περιόδους:

1) Βεδική.

2) Σανσκριτική (χρησιμοποιείται κατά παράδοσιν μέχρι σήμερα από όρισμένους Ινδούς ιερείς (Βραχμάνες)).

3) Μεσαιωνική Ινδική (Βουδι­στικά κείμενα)

4) Νεότερη Ινδική (διακρίνεται σε Hindi και Urdu)

-Ιρανική

1)Αρχαία Ιρανική. Είναι ή γλώσσα τών Anesta, του ιερού βιβλίου τού ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ.

2) Ή αρχαία Περσική, ή γλώσσα τής περσικής αυτοκρατορίας.

3) Μεσαιωνική Ιρανική

4) Νεότερη Ιρανική (Κουρδική, Αφγανική και γλώσσα τού Παμίρ)

-Γερμανική

1)Γοτθική. Είναι ή γλώσσα τών Γότθων, Βησιγότθων και Οστρο­γότθων.

2) Βόρεια Γερμανική (Δανική, Νορβηγική, Σουηδική και Ισλανδική, τις λεγόμενες Σκανδιναβικές γλώσσες)

3) Δυτική Γερμανική. Διακρίνεται α) στην Αγγλοφριζική, β) στην Φραγκοσαξονική και γ) στην (κυρίως) Γερμανική.

-Αρμενιακή

Ή Αρμενιακή, μαζί με την Θρακική και την Φρυγική, ανήκει στην Θρακο-φρυγική όμάδα γλωσσών. Στην αρχαία αρμενιακή γλώσσα έχει σωθή μετάφρασι τής Βίβλου τού 5ου αι. μ.Χ. Ενδιαφέρον είναι ότι τόσο ή δομή όσο και το λεξιλόγιο τής Αρμενιακής εμφανίζουν στενότερη συγγένεια προς την 'Ελληνική.

-Χεττική

Είναι βασική και πολύτιμη γλώσσα για την επανασύνθεση τής ΙΕ, γιατί διατηρεί πολλά αρχαϊκά στοιχεία! Μερικοί επιστήμονες δέχονται οτι ή ετρουσκική γλώσσα ανήκει στην Ανατολική οικογένεια, γιατί εμφανίζει όμοιότητες με την Χεττιτική.

-Αλβανική

Ή Αλβανική είναι γνωστή μόλις από τον 15ο αι. μ.Χ. από μια μετάφραση τού κατά Ματθαίον Ευαγγελίου.

Βαλτοσλαβικές γλώσσες

Ή βαλτοσλαβική οικογένεια γλωσσών περιλαμβάνει 1) τις Βαλτικές γλώσσες και 2) τις Σλαβικές γλώσσες.

(α) Βαλτικές γλώσσες

1) ή αρχαία Πρωσσική,

2) ή Λιθουανική και

3) ή Λεττική, που μιλήθηκαν και μιλιούνται και σήμερα στα ανατολικά παράλια τής Βαλτικής θάλασσας.

(β) Σλαβικές γλώσσες

Οί Σλαβικές γλώσσες διακρίνονται σε 1) ανατολικές, 2) δυτικές και 3) νότιες Σλαβικές.

-Κελτικές γλώσσες διακρίνεται 1) στην Βρετανική, 2) στην Γοϊδελική και 3) στην Γαλατική. Ή Γοϊδελική διακρίνεται στην Ιρλανδική και στην Σκωτική. Οί κελτικές γλώσσες ενδιαφέρουν για την μεγάλη επίδραση που είχαν στην Γαλλική.

-Τοχαρική

Ή Τοχαρική γλώσσα έγινε γνωστή τελευταία, περί το 1900, από επιγραφές που βρέθηκαν στο Α. Τουρκεστάν. έπαψε να μιλιέται μετά τον 7ο αι. μ.Χ.