3.Η Ελληνική είναι ινδοευρωπαική γλώσσα.

Οι Ελληνικές είναι παρακλάδι των Ινδοευρωπαϊκών γλωσσών. Ανάμεσα σε ζωντανές Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες, λέγεται ότι τη μεγαλύτερη συγγένεια με την Ελληνική έχουν η Αρμενική γλώσσα και οι Ινδοϊρανικές γλώσσες.

Η ελληνική γλώσσα είναι μία από τις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες. Αποτελεί το μοναδικό μέλος ενός ανεξάρτητου κλάδου της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας γλωσσών. Ανήκει επίσης στον βαλκανικό γλωσσικό δεσμό.

Διάλεκτοι τής Ελληνικής είναι:

- η Ιωνική - Αττική,

-οι Αχαϊκές διάλεκτοι,

-οι Δωρικές ή Βορειοδυτικές

- η Μυκηναϊκή, η οποία προξενεί προβλήματα και οδηγεί σε διαλεκτικες ανακαταταςεις.

Ως προς τις περιόδους τής Ελληνικής, διακρίνουμε:

1) την Πρωτοελληνική, την παλαιότατη δηλ. μορφή τής Ελληνικής προτού διασπασθεί σε διαλέκτους, μια γλωσσική περίοδο που φθάνει μέχρι το 1400,

2) την αρχαία Ελληνική (1400-300 π.Χ.),

3) την Αλεξανδρινή Κοινή (300 π.Χ.-300 μ.Χ.), πολλοί ερευνητές ανάγουν την περίοδο αυτή μέχρι και τον 60. μ.Χ. αι., δηλ. μέχρι τους χρόνους τού Ιουστινιανού,

4) τη μεσαιωνική (300/60 αι. μ.Χ.-1800 μ.Χ.) και

5) τη νεότερη Ελληνική (1800 μ.Χ.-σήμερα). Ειδικός, εκτενής λόγος για την Ελληνική γίνεται μετά τις γενικές πληροφορίες περί των επί μέρους ΙΕ γλωσσών.

4.Ποιοί μιλούν ελληνικά.

Η νέα ελληνική είναι η μόνη επίσιμη γλώσσα της ελληνικής δημοκρατίας, η μια από της δύο επίσημεα γλώσσες της Κυπριακής δημοκρατίας. Από το 1981 έγινε επίσης και μια από τις επίσιμες γλώσσες της ευρωπαϊκής ενότητας.

Την μιλούν ως μητρική πάνω από τα 95% του πλυθισμού της Ελλάδας. Επίσης αυτή την γλώσσα μιλάνε οι έλληνες που ζουν σε διάφορα μέρη του κόσμου.

Η αποκατάσταση γλωσσικής οικογένειας στην Ελλαδα είναι φαινόμενο τελευταίων 100 ετών. Την ίδια περίοδο παρατηρήθη οι συγκέντρωση στην Ελλαδα ελληνοίφωνων από την Μικρά Ασία, Κωνσταντινούπολη, από την Ουκρανία και το Καύκασο.

Όλη αυτή η αλλαγή γινότανε κατά τον μεγαλύτερο μέρος με ανταλλαγές πλυθισμού και άλλες μαζικές μετακηνίσεις. Οι σπουδαιότερες ήταν μεταξύ της Ελλάδα, Βουλγαρίας, Σερβίας, Τουρκίας και Ρωσσία.

Σήμερα ακόμα υπάρχουν πολλά τουρκόφωνοι στη Θράκη και Αλβανόφωνοι στη Ηπείρος. Και μιλούνται όχι μόνο μητρική γλώσσα, αλλά και ελληνικά.

5.Το προελληνικό υπόστρωμα.

Από το 20 αιώνα ως το 12 αιώνα π.Χ. η ελληνική γλώσσα δέχτηκε την πρώτη ησχηρή επίδραση από τις γλώσσες, που μιλούσαν οι προκάτοχοι των Ελλήνων στη χώρα αυτή. Η επίδραση αυτή φαίνεται στο λεξιλόγιο. Προελληνικές λέξεις, οι οποίες εκφράζουν έννοιες χαρακτηριστηκά Μεσογειακού πολιτισμού, φυτών (ορειγάνος, κυπάρισσος, ρόδον), ονόματα ζωών, τοπονυμίων – ονόματα βουνών, ποταμών, πόλεων, νησιών προελληνικής καταγωγής (π.Χ. Αθήνα, Κόρυνθος, Λέσβος, Κρήτη, Χίος), ονόματα ψάριων. Πρέπει να είναι υπολέμματα της γλώσσας των προελλήνων.

Την ίδια προέλευση φαίνεται πως έχουν και οι φυσιογνωστηκοί όροι (θάλασσα), οι λέξεις με έννοιες πολιτισμού (βασιλεύς, ειρήνη), ονόματα θεών (Αθήνα, Άρτεμης, Αφροδύτη) και μυθικών προσώπων (Τίταν, Προμυθέας).

Αργότερα και μετά την αφομοίωση των προελληνικών στοιχείων, η ελληνική γλώσσα δέχτηκε κατά καιρούς και μερικές λέξεις από τις γλώσσες άλλων λατινικών λαών, π.χ. Βίβλος, μύρρα, περιστερά (ευραϊκή), οάσης (αιγυπτ.), παράδεισος (περσική).

6. Η Μυκηναϊκή γλώσσα.

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια πιστεύαμε, ότι τα πιο παλιά κείμενα της ελληνικής γλώσσας ήταν τα ομιρικά έπη, που είχαν πάρει την τελική τους μορφή τον 8 αιώνα π.Χ.

Όμως, το 1952, ο άγγλος αρχιτέκτονας Vendvis κατόρθωσε να διαβάσει ελληνικές επιγραφέας πολύ πιο παλιές από τα γνωστά γραφτά μνημεία. Οι επιγραφές αυτές ήταν γραμμένες στον ήλιο.

Κατά την πυρκαγιά, που κατέστραψε τα ανάκτορα, ο Πύλος ψύθηκε και έτσι διατηρήθηκε ως σήμερα. Οι πινακίδες αυτές βρέθηκαν στη Κνωσσό, στον Πύλο, στις Μυκήνες και αλλού, και χρονολογούνται άλλες γύρω στα 1400 π.Χ. (Κρήτη), και άλλες γύρω στα 1200 π.Χ. (Πύλος).

Οι επιγραφές ήταν γραμμένες σε γραφή άνωστη ως τότε, η οποία ονομάζεται «γραμμική Β’» (линейное письмо «Б»). Είναι η συλλαβική, δηλαδή διαθέτει σημεία για την παράσταση των συλλαβών και όχι των φθόγγων.

ku-ru-so = χρυσός

a-ko-ro = αγpός

a-ko-so-ne = άξονες

Το γραφικό σύστημα είναι πολύπλοκο, με 88 σημεία, μερικά από τα οποία δεν έχουν ακόμη αναγνωριστεί, και δεν αποδίδει την ελληνική γλώσσα τέλεια.

Η ανάγνωση της Γραμμικής Β δεν έχει ιδιαίτερη σημασία για την ελληνική λογοτεχνία, γιατί τα κείμενα των πινακίδων είναι λογαριασμοί και καταστάσεις προσώπων και πραγμάτων. Όμως για τη γνώση της οικονομικής και πολιτικής κατάστασης του μυκηναϊκού κόσμου και για την ιστορία της ελληνικής γλώσσας η αξία των πινακίδων είναι ανυπολόγιστη.

Η γλώσσα των επιγραφών αυτών είναι ελληνική και συγγενεύει περισσότερο με τη γλώσσα των ομηρικών επών.

7. Η γλώσσα των ομιρικών επών.

Τα ομηρικά έργα είχαν καταγραφεί του 8ου αιώνα π.Χ. και οι αοιδοί και οι ραψωδοί τα αποστήθιζαν και τα απάγγελναν.

Η ομηρική γλώσσα δεν ανήκει σε καμιά διάλεκτο. Παρουσιάζει στοιχεία κυρίως ιωνικά και αιολικά, δε μιλήθηκε ποτέ και πουθενά αλλά μπορούσε ο καθένας που μιλούσε ελληνικά να καταλάβει την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Η ομηρική γλώσσα είναι μια γλώσσα καθαρά λογοτεχνική.

Οι παλιές μαρτυρίες, ότι ο Πεισίστρατος φρόντισε για την αποκατάσταση ενός επίσημου κειμένού των ομηρικών επών οδήγησαν τους φιλολόγους να πιστέψουν ότι τα έπη γράφτηκαν για πρώτη φορά στα χρόνια του Πεισιστρά­του (τον 6. αι. π.Χ.), ενώ ως τότε παραδίδονταν μόνο προφορικά. Όμως νεό­τερες έρευνες αποδεικνύουν ότι τα ομηρικά έργα είχαν καταγραφεί εξαρχής από τον ποιητή στο δεύτερο μισό του 8. αι.π.Χ. και οι αοιδοί και οι ραψωδοί τα αποστή­θιζαν και τα απάγγελλαν. Στην εποχή του Πεισιστράτου, κατά την αποκατάσταση του κειμένου από τα παλαιότερα χειρόγραφα, δεν είναι απίθανο να μπήκαν στο κείμενο μερικοί αττικοί τύποι. Ομως η γλώσσα των ομηρικών επών δε συμπίπτει με μια ορισμένη διάλε­κτο, αλλά χαρακτηρίζεται από διαλεκτική ποικιλία. Οι παλαιότεροι φιλόλογοι πίστεψαν πως μπορούσαν να αποκατα­στήσουν μια Ιλιάδα αρχαιότερη, που είχε συντεθεί στα αιολικά, από την οποία προήλθε η μεταγενέστερη ιωνική Ιλιάδα. Οι προσπάθειες αυτές δεν καρπο­φόρησαν, γιατί αποδείχτηκε ότι η ομηρική γλώσσα δεν ανήκει καθαρά σε καμιά διάλεκτο παρουσιάζοντας στοιχεία κυρίως ιωνικά και αιολικά. (Ο αποκλεισμός της δωρικής δικαιολογείται ιστορικά, γιατί στα ομηρικά έπη εξυμνούνται οι δό­ξες μιας αυτοκρατορίας την οποία κατέστρεψε η δωρική εισβολή.) Μερικοί γραμματικοί τύποι στα ομηρικά έπη δείχνουν ότι η γλώσσα τους έχει αρκετή συγγένεια με τη γλώσσα που απεικονίζουν οι πινακίδες της Πύ­λου, τη μυκηναϊκή, η οποία συγγενεύει περισσότερο, όπως είπαμε, με την αρκαδοκυπριακή διάλεκτο.

8. Η διαίρεση της γλώσσας σε διαλέκτους.

Η χαλάρωση μπορεί να προκύψει από λόγους ιστορικούς ή φισικούς.

Ιστορικοί λόγοι είναι:

• Μια μετακίνηση του πλυθησμού από ένα μέρος σε άλλο (μετανάστευση, αποικισμός, εισβολή κτλ.)

• Δημιουργία νέων διοικητικών κέντρων με τα οποία επικοινωνούν οι πληθυσμοί (η Κωνσταντινούπολη κατά τη Βυζαντινή εποχή)

Φυσικοί λόγοι είναι η γεωγραφική διαμόρφωση του εδάφους (π.χ. μια χώρα με πολλά βουνά εμποδίζει την επικοινωνία των ανθρώπων και επομένως ευνοεί την διαλεκτική διαφοροποίηση).

Η ελληνική γλώσσα είχε αρχίσει να παρουσιάζει τοπικές διαφορές ήδη πριν από την κάθοδο των ελληνικών φυλών στην Έλλαδα, αλλά η διαμόρφωση διαλέκτων ολοκληρώθηκε μετά την κάθοδο.

Οι αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι διαιρούνται σε:

• την Ιωνική-Αττική

• την Κεντρική (Αρκάδο-Κυπριακή, Αιόλο-Αχαϊκή)

• την Δυτική (Δωρική, της Πελοποννησιακή, Ηπείρου, Δ. Στερεάς)

Οι αρχαίες διάλεκτοι είχαν αρκετές διαφορές μεταξύ τους στη φωνητική και τη μορφολογία και λιγότερες διαφορές στη σύνταξη, αλλά οι διαφορές δεν ήταν τόσο μεγάλες και οι αρχαίοι Έλληνες μπορούσαν τις άλλες διαλέκτους τις οποίες δε μιλούσαν.