Размеркаванне водных рэсурсаў некаторых краін

Краіны	Агульныя запасы водных рэсурсаў	Удзельныя водныя рэсурсы, тыс. м^3/год
		на 1 км^2	на аднаго чал.
Расія	4 241,9	236	30,3
Беларусь	59,2	181	4,06
Латвія	34,5	261	6,76
Літва	25,2	224	4,49
Эстонія	16,75	264	8,41
У сярэднім па СНД		196,6	17,5

У сувязі з гэтым водазабяспечанасць рэспублікі недастатковая. У параўнанні з другімі краінамі былы савецкі Сабюз займаў сёмае месца пасля Нарвегіі, Францыі, Швецыі, Бразіліі, Кітая і ЗША.

Па ступені вадазабеспячэння дзхяржавы Еўрапейскай часткі СНД размеркаваны па 3-м зонам: высокай, сярэдняй і нізкай забяспечанасці.

Зона высокай вадазабяспечанасці займае каля паловы тэрыторы, у якой назіраюцца лішкі вады, што прыводзіць да утварэння балот і забалочаных зямель.

Зона сярэдняй вадазабяспечанасці адрозніваецца дастатковай колькасцю водных рэсурсаў для патрэб гаспадаркі (Цэнтральная Расія, Урал).

Зона нізкай, ці зона недастатковай вадазабяспечанасці уключае поўдзень Украіны, Крым, Данбасс, Заволжжа і г. д.), дзе водныя рэсурсы складаюць некалькі працэнтаў ад усіх запасаў, а для забяспячэння вадой патрэбна перакідка вады з другіх басенаў.

Гэта агульны малюнак вадазабяспечанасці краін, які умоўна адлюстроўвае ступень вадазабяспечанасці краін вадой. Рэспубліка Беларусь можна аднесці да другой зоны. Аднак ужо у канцы 60-х гадоў былі прыняты меры для пераразмеркавання сцёку па яе тэрыторыі і была пабудавана у 1976 гордзе Вілейска-Мінская водная сістэма.

Па звесткам Дзяржаўнага воднага кадастра у рэспубліцы перавагаюць малыя рэкі і невялікія рэчкі (табл. 2.2.)

Табліца 2.2

Колькасць рэк Беларусі і іх даўжыня

Велічыня	Інтервалы даўжыні, км	Колькасць рэк	Агульная даўжыня, км	% ад дгульнай даўжыні рачной сеткі
Самыя малыя	Меньш 25	20 403	65 966	72
Малыя	26 - 100	329	14 554	16
Сярэднія	101 - 500	41	6 702	8
Вялікія	Больш 501	7	3 409	4
Усяго		20 780	90 631	100

Аднак значная колькасць вады знаходзіцца у вадаёмах запаволенага вадаабмена, аднаўленне рэсурсаў якіх адбываецца за даволі працяглы перыяд (табл. 2.3).

Табліца 2.3

Аб’ёмы вады і плошча воднай паверхні вадатокаў і вадаёмаў Беларусі

Водныя аб’екты	Аб’ём вады		Плошча паверхні
	км^2	%	км^2	%
Рэкі	3,08	29,7	1 028	26,6
Азёры	6,00	50,0	2 000	50,2
Вадасховішчы	2,43	20,0	606	16,2
Сажалкі	0,38	0,3	301	8,0
Усяго:	11,89	100	3 935	100

Водныя рэсурсы, у адрозненне ад другіх прыродных рэсурсаў, маюць свае асаблівасці, спецыфіку выкарыстання, што неабходна улічваць і ведаці пры іх выкарыстаніі і вядзенні гаспадаркі.

Вада у прынцыпе з’яўляецца невычарпальным прыродным рэсурсам, так як яна знаходзіцца у адзіным замкнутым прыродным кругазвароце. Значнай акалічнасцю водных рэсурсаў, якое цесна звязана з кругазваротам вады — гэта адзінства водных рэсурсаў. Усе водныя рэсурсы з’яўляюцца часткай гідрасферы Зямлі і цесна звязаны з другімі прыроднымі кампанентамі: атмасферай, літасферай, біясферай. Незалежна ад воднасці год агульная колькасць вады на Зямлі у сярэднім не змяняецца, аднак адбываецца значнае пераразмеркаванне у прасторы і па часу.

У сувязі з гэтым аднаўленне вады урозных водных аб’ектах адбываецца з рознай хуткасцю (табл. 2.4).

Табліца 2.4