1.Үстеулердің тұлғасына қарай түрлері:

1. Негізгі үстеулер (основные) – кеш (поздно) , ерте (рано), әрі (туда), бері (сюда), дәл (точно)

2. Туынды үстеулер (производные)

Жұрнақтар (Аффиксы)	Мысалдар (Примеры)
-ша, -ше	жаңа (новый)+ша- (по-новому) неміс (немец)+ше- (по-немецкий)
-лай, -лей, -дай -дей, -тай, -тей	осы+лай (так), гүл+дей (как цветок) құс+тай (как птица), қыз+дай (как девушка)
-сын, -сін	Кеш+кі+сін (вечером),ертең+гі+сін (утром)
Жатыс септік жалғаулары -да, -де, -та, -те, -нда, -нде	Жаз+да (летом), түн+де (ночью), қыс+та (зимой), осы+нда (здесь)
Барыс септік жалғаулары -қа, -ке, -ға, -ге, -на, -не	Арт+қа (назад), ал+ға (перед) Айы+на (в месяц), күні+не ( в день)

2. Үстеулердің құрамына қарай түрлері:

Дара (простые)	Күрделі (сложные)
Ерте (рано), кеш (поздно), тым (слишком), ерекше (особенно), басқаша (по другому), қыстай (всю зиму), кешке (вечером)	Биыл (в этом году), бүгін (сегодня), анда-санда (временами), қысы-жазы (зимой и летом), алдын-ала (заранее), күні кеше (только вчера)

3. Үстеулердің мағынасына қарай түрлері:

Түрлері	Сұрақтары	Мысалдар
Мезгіл үстеуі (наречия времени)	Қашан? қашаннан?	Бүгін, былтыр, биыл, ертең, кешке, қазір
Мекен үстеуі (наречия места)	Қайда? қайдан?	Ілгері, кейін, мұнда, әрі, бәрі, төмен
Сын –қимыл үстеуі (наречия образа и способа действия)	Қалай? қайтіп? қалайша?	Әрең, ақырын, бірден, сөйтіп, бірге
Мөлшер үстеуі (наречия количества и меры)	Қаншама? қанша? қаншалық? қаншалап?	Онша, сонша, соншалық, неғұрлым, соғұрлым
Күшейткіш үстеуі (наречия усиления)	Қалай? қайдан?	Әбден, тым, ең, ылғи, тіпті, нақ
Мақсат үстеуі (наречия намерения)	Қалай? не мақсатпен?	әдейі, әдейілеп, жорта
Себеп –салдар үстеуі (наречия причины)	Не себепті? неге? қалай?	Босқа, бекерге, құрбосқа, амалсыздан

66-жаттығу. Берілген сөйлемдерден үстеулерді тауып, астын сызыңыз.

Дәл қазіргідей, уақыт баяу жылжыған емес. Ақыры көп күттірген сағат тілі нүктеден сызықшаға қарай секірді де, енді ғана он бес минутсыз бес болды. Титімдей ай ұзынша сымға бекітіліп, жерді төңіректеп жүзеді. Қасқыр тура соған қарай бет қойды... Ақыры, жәмшік қызды тауып алды. Ол өзінше қиялданып, иығынан мылтығын алған болып, көздеді де «Бах!..» деп айқайлады. Бұл елде ылғи әулетті, көрікті адамдар тұрады. Жаңбыр алдыңғы күні жауып ашылған. Кеудесіне қысты да ақырын ғана жерге түсірді. Қайтадан қайғы қаптап, көңілі құлазып, жүрегі сызданып көзіне жас келді.

67-жаттығу. Мына үстеулерді пайдаланып, сөйлем құраңыз.

Ешқайда, кейін, кеш, көктемде, артқа, бүрсігүні, дұрыс, мұнда, дереу, соншама, тез, баяу, осында, әрқашан, жоғары, кейде, енді, күнде, көптеген.

68-жаттығу. Үстеулерді ұқсас тұлғалардан ажыратыңыз, себебін түсіндіріңіз.

Абай да, Әбіш те ол адамның әрі жастай өмірден өткенін, әрі жазғаны жоғалғанын өкініш етті (М. Әуезов). Алда ұзыннан сұлап ақ басты Алатау жатыр. Алда ұзақ жол. Шоқан бұл жерлерде бұрын болған (Н. Баяндин). Кейін Ақан іздеп барған (Т.Әлімқұлов). Содан кейін Бораштың алдында өлең айтуды қойдым. Әрі арық, әрі тоңғақ Бораш Шеген екеуміздің ортамызда отыр. Қуғыншылар әрі ұзап кетті. Асты-үстімізде таза ақ төсеніш. Менің өтінішім үстел үстінде жатыр (Ғ. Мүсірепов).