15. Прадметны свет літ. Твора

Свет літаратурнага твора - гэта адноўленая ў ім з дапамогай прамовы і пры ўдзеле выдумкі прадметна. Ён уключае ў сябе не толькі матэрыяльныя зададзенасьці, але і псіхіку, свядомасць чалавека, галоўнае ж - яго самога як душэўна-цялеснае адзінства. Свет творы складае рэальнасць як «рэчавым», так і «асобасную».

Свет творы - гэта мастацка засвоеная і ператварэння рэальнасць. Ён многопланов. Найбольш буйныя адзінкі славесна-мастацкага свету - персанажы, якія складаюць сістэму, і падзеі, з якіх складаюцца сюжэты. Свет ўключае ў сябе, далей, тое, што правамерна назваць кампанентамі выяўленчасці (мастацкай прадметнасці): акты паводзін персанажаў, рысы іх выгляду (партрэты), з'явы псіхікі, а таксама факты навакольнага людзей быцця (рэчы, што падаюцца ў рамках інтэр'ераў; карціны прыроды - пейзажы). Пры гэтым мастацка захоўваецца прадметнасці паўстае і як пазначанае словамі внесловесное быццё, і як моўная дзейнасць, у выглядзе камусьці належаць выказванняў, маналогаў і дыялогаў (гл. с. 196-201). Нарэшце, малым і непадзельнай звяном мастацкай прадметнасці з'яўляюцца адзінкавыя падрабязнасці (дэталі) изображаемого4, часам выразна і актыўна выдзяляюцца пісьменнікамі і знаходзяць адносна самастойную значнасць. Так, Б.Л. Пастарнак заўважаў, што ў вершах А.А. Ахматавай яго чаруе «красамоўства падрабязнасцяў». Ён надаваў дэталям у паэзіі нейкі философический сэнс. Апошнія радкі верша «Давай губляць словы ...» («<...> жыццё, як цішыня / Восеньская, - падрабязная ») папярэднічаючы меркаваннем аб« богу дэталяў »як« усёмагутнай бога кахання ».

16. Літаратурны вобраз. Вобраз-персанаж: сродкі сварэння.

Літ Вобраз – асобы спосаб эстэтычнага адлюстравання рэчаіснасці ў канкрэтным, індывідуальна-пачуццёвай форме.

Вобраз персанаж – у эпічных, драматычных і ліра-эпічных творах ствараюцца вобразы-персанажы. Станоўчыя і адмоўныя. Вобраз-персанаж (або літ-ны герой) – гэта мастацка переканальны вобраз чалавека з глыбока і яскрава выяўленымі індывідуальнымі рысамі. Мае непасрэдную сувязь з эстэтычным ідэалам свайго часу, мастацкім метадам пісьменніка.

Асноўныя сродкі стварэння вобраза-персанажа:

1) дзеянні, учынкі і перажыванні. Мова (пра што і як ён гаворыць)

2) прамая аўтарская хар-ка

3) хар-ка вуснамі інш дзейный асоб

4) партрэт

5) пейзаж

6) апісанне абстаноўкі

7) гаварковае прозвішча

Асн вобраза – той ці інш хар-р, аднак паняцце “в” шырэйшае за паняцце “хар-р” яно ключае не толькі рысы, якія вызначаюць паводзіны чалавека, а і чыста знешнія, партрэтныя, неістотныя, прыватныя. З другога боку, не усякі верш з’яўляецца хар-рам. Тэрмін “хар-р” увёў ст. грэчаскі філосаў Таэфраст (IV-III ст да н э) апісаўшы тэрмін “хар-р” (“нудны апавдальнік” “падхалім” “даносчык” і інш.)

17. Мастацкая дэталь.

Дэталь (ад фр detail - падрабязнасць) – такая пажрабязнасць літ-га твора, якая асаблівай сілай абуджае ўяўленне і творчую думку чытача, нясе значную ідэйна эмацыянальную і сэнсавую нагрузку. Такім могуць быць асобныя падрабязнасці пейзажу. Партрэта, побыту, маўлення і дзеяння персанажа і г.д.

Па словах К. Паўстошскага, маст дэталь “знаходзіцца” ў адным шэрагу з удалым вобразам.

Майстрамі мастацкай дэталі з’яўляюцца Я. Колас, М. Гарэцкі, І. Мележ, Я. Брыдь, В Быкаў.

Часам мастацкая дэтальлейтматывам праходзіць праз твор, вызначаючы нават ягоную назву (“На ростанях”, Я. Коласа”, “Плач перапёлкі” І. Чыгрынава. І інш)

функцыі:

- Сродак малюнка (апісання) аб'ёмнасці, канкрэтнасці прадметнага свету.

- Эстэтычныя функцыі

- Удакладняе, растлумачвае і агаляе задума пісьменніка

- Можа быць і лейтматывам творы (у А. П. Чэхава).