- •Гісторыя як навука. Фармацыйны I цывілізацыйны падыходы да вывучэння гісторыі.
- •Перыядызацыя айчыннай I сусветнай гісторыі. Крыніцы вывучэння гісторыі Беларусі
- •Даіндаеурапейскі перыяд этнічнай гісторыі Беларусі
- •Бронзавы век на тэрыторыі Беларусі. Рассяленне індаеурапейцаў.
- •Жалезны век на тэрыторыі Беларусі. Пачатак рассялення славян I славянізацыя балтаў.
- •Фарміраванне феадальных адносін I ўзровень сацыяльна-эканамічнага развіцця беларускіх зямель у IX - XIII стст.
- •Станаўленне раннефеадальных дзяржаўных утварэнняў усходніх славян. Кіеўская Русь.
- •Полацкае I Тураўскае княствы у IX - XI ст., IX узаемаадносіны з Кіевам I Ноўгарадам.
- •Феадальная раздробленасць. Месца I роля беларускіх зямель у барацьбе з крыжацкай агрэсіяй I набегамі ардынцаў (канец XII - пачатак XIII ст.).
- •Духоўнае жыццё усходніх славян у эпоху ранняга Сярэднявечча. Прыняцце хрысціянства I распаўсюджванне пісьменнасці.
- •Сацыяльна-эканамічныя I палітычныя перадумовы ўтварэння вкл. Роля усходнеславянскіх зямель у працэсе дзяржаўнага будауніцтва.
- •Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель у складзе Вялікага княства Літоўскага у х1у — ху1 ст.
- •Цэнтралізатарская палітыка I ўмацаванне ўлады вялікіх князёў літоўскіх. Крэўская унія.
- •Месца беларускіх зямель ва ўсходнееурапейскай геапалітычнай прасторы XV - першай паловы XVI ст. Барацьба з Тэўтонскім ордэнам I суперніцтва з Маскоўскай дзяржавай.
- •15.Эвалюцыя дзяржаўнага ладу Вялікага княства Літоўскага (ад адзінаўладдзя да саслоўна-прадстаўнічай манархіі)
- •Асаблівасці развіцця культуры беларускіх зямель у складзе вкл у х1у - ху1 ст.
- •Канфесійная сітуацыя на беларускіх землях у х1у - ху1 ст. Рэфармацыя I Контррэфармацыя. Брэсцкая царкоўна-рэлігійная унія.
- •Асноўныя канцэпцыі этнагенэзу беларусаў у Сярэднія вякі. Эканамічныя I палітычныя фактары кансалідацыі беларускага этнасу (народнасці).
- •Люблінская унія I ўтварэнне Рэчы Паспалітай. Эвалюцыя форм дзяржаўнага I сацыяльна-палітычнага ладу на беларускіх землях.
- •Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель у другой палове ху1 - хуш ст.
- •Беларускія землі ў геапалітычнай прасторы Еўропы Новага часу. Войны ху1 - хуш ст. I IX наступствы.
- •Палітычны крызіс і падзелы Рэчы Паспалітай. Уключэнне беларускіх зямель у склад Расійскай Імперыі.
- •Асноўныя тэндэнцыі I дасягненні ў развіцці культуры Беларусі ў кантэксце эпох Адраджэння I Асветніцтва.
- •Асноўныя напрамкі палітыкі расійскага самадзяржаўя на Беларусі ў канцы хуш - першай палове XIX ст.
- •Асаблівасці сацыяльна-эканамічнага развіцця Беларусі у першай палове XIX ст.
- •Крызіс феадальна-прыгонніцкай сістэмы I адмена прыгоннага права.
- •Буржуазныя рэформы 60 - 80-х гг. XIX ст. I асаблівасці IX правядзення на Беларусь
- •Шляхі развіцця капіталістычных адносін. Прамысловы пераварот, яго вынікі I асаблівасці ў Беларусі.
- •Грамадска-палітычны рух у Беларусі ў першай палове XIX ст. Шляхецкія паустанні I IX наступствы для беларускіх губерняў.
- •Беларусь у вайне 1812 года.
- •Культура Беларусі ў першай палове XIX ст. Зараджэнне I развццё беларусазнаўства
- •Культура Беларусі у другой палове XIX ст.
- •Беларускае нацыянальна-культурнае адраджэнне у пачатку XX ст.
- •Эканамічныя I палітычныя фактары фарміравання беларускай нацыі у другой палове XIX -пачатку XX ст. Афармленне беларускай нацыянальнай ідэі
- •Грамадска-палітычны рух у другой палове XIX - пачатку XX ст. На тэрыторыі Беларусі: ідэалогія лібералізму, народніцкі I сацыял-дэмакратычны рух.
- •Афармленне агульнарасійскіх палітычных партый. Рэвалюцыя 1905 - 1907 гг. Пачатак парламентарызму.
- •Наяўнасць самадзяржаўя і адсутнасць дэмакратычных правоў і свабод;
- •Геапалітычнае становішча I сацыяльна-эканамічная сітуацыя у Беларусі ва ўмовах Першай сусветнай вайны.
- •Лютаўская рэвалюцыя 1917 года у Беларусі. Беларускі нацыянальны рух I яго роля у рэвалюцыйным працэсе пачатку XX ст.
- •Кастрычніцкая рэвалюцыя 1917 г. I яе роля у гістарычным лесе беларускага народа.
- •Беларусь ва ўмовах германскай акупацыі. Абвяшчэнне бнр
- •Стварэнне беларускай савецкай дзяржаунасці. Роля I месца бсср у стварэнні ссср.
- •Шляхі I метады будаўніцтва індустрыяльнага грамадства у савецкай Беларусі. Асаблівасці ажыццяўлення нэПа ў бсср.
- •Духоўнае I культурнае жыццё у бсср у 1920-я гады.
- •Стварэнне матэрыяльна-тэхнічнай базы індустрыяльна-аграрна грамадства: індустрыялізацыя I калектывізацыя сельскай гаспадаркі у бсср.
- •Усталяванне камандна-адміністрацыйнай сістэмы. Палітычныя рэпрэсіі 30-х гг. XX ст. У Беларусі
- •Дасягненні I супярэчнасці развіцця культуры I навукі бсср у 30-я гг. XX ст.
- •Заходнебеларускія землі ў складзе Польскай дзяржавы (1920 - 1939 гг.)
- •Беларусь у гады Вялікай Айчыннай вайны.
- •Удзел бсср у заснаванні I дзейнасці аан. Роля I месца бсср на міжнароднай арэне ў перыяд канфрантацыі дзвюх грамадска-палітычных сістэм (другая палова 40-х-першая палова 80-х гг. XX ст.).
- •Грамадска-палітычная I сацыяльна-эканамічная сітуацыя у бсср у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе (сярэдзіна 40 - сярэдзіна 50-х гг. XX ст.).
- •Асноўныя тэндэнцыі сацыяльна-эканамічнага развіцця бсср у сярэдзіне 50 - сярэдзіне 80-х гг. XX ст.
- •Грамадска-палітьгчнае жыццё бсср у сярэдзіне 50- сярэдзіне 80-х гг. XX ст.
- •Асноўныя дасягненні беларускай мастацкай культуры, адукацыі, навукі бсср у 60 - 80-я гг. XX ст.
- •Спробы мадэрнізацыі савецкай грамадска-палітычнай I сацыяльна-эканамічнай сістэмы падчас палітыкі перабудовы (1985-1991 гг.).
- •Абвяшчэнне I заканадаўча-прававое афармленне дзяржаўнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь.
- •Асноўныя тэндэнцыі сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь.
- •Геапалітычнае становішча Рэспублікі Беларусь.
Бронзавы век на тэрыторыі Беларусі. Рассяленне індаеурапейцаў.
Індаеўрапейскі перыяд этнічнай гісторыі Беларусі пачаўся ў бронзавым веку з часу рассялення на яе тэрыторыі індаеўрапейскіх плямён.
Прыкладна 3 – 2 тыс. гг. да н.э. адбыўся дэмаграфічны выбух, пачалося “вялікае перасяленне народаў”. На прасторах Еўропы рассяліліся плямёны індаеўрапейскай моўнай групы. Да часу асваення Еўропы індаеўрапейцы займалі прычарнаморскія і прыволжскія стэпы, куды трапілі з цэнтральнай Азіі. У выніку асіміляцыі мясцовага неалітычнага насельніцтва індаеўрапейцамі сфарміраваўся новы этнас – балты (літоўцы, латышы, прусы, яцвягі, куршы, земгалы, селы і інш.). Пачаўся балцкі этап індаеўрапейскага перыяду этнічнай гісторыі Беларусі, які храналагічна супадае з эпохай металу (3 – 2 тыс. гадоў да н.э. – ІV – V стст. н.э.). Балты жылі на тэрыторыі сучаснай Беларусі да прыходу сюды славян.
З рассяленнем індаеўрапейцаў змяніўся не толькі этнічны склад насельніцтва Беларусі, але змянілася і эпоха. Каменны век уступіў месца бронзаваму веку (3 – 2 тыс. гг. да н.э. – 1 тыс. гг. да н.э.). Старажытная эканоміка, заснаваная на паляванні, збіральніцтве і рыбнай лоўлі, паступова замянялася земляробствам і жывёлагадоўляй. Индаеурапейцы прынесли кола і калёсны транспарт, пахаванне ў курганах. У гэты пер-яд назіраецца вык-не медных і бронзавых вырабаў. На Беларусь медзь і бронза паступалі з Каўказа, Прыкарпацця і са Скандынавіі. Але ў бронзавым веку тут ў значнай ступені захоўваўся неалітычны ўклад жыцця. Для гэтай эпохі характэрны каменныя шліфаваныя сякеры, пласкадонны посуд і вынаходніцтва сфідравальнага станка. Чалавек спазнаў тэхніку ткацтва: пляцёныя вырабы былі з валокан крапівы ці лёну, са стужак скуры, кары, тонкіх лазовых дубцоў. У грам-ве дамінуюць патрыярхальныя адносіны, якія прыходзяць на змену матрыярхату.
Шнуравики- старажытныя индаеурапейцы.
Балты- продки латышоу.(усходния, заходния(ятвяги, прусы, галинды), дняпроуския)
Жалезны век на тэрыторыі Беларусі. Пачатак рассялення славян I славянізацыя балтаў.
Бронзавы век уступіў месца жалезнаму веку(7 ст. да н.э.- 5 ст. да н.э.). Яки стау заключным этапам першабытнасці на тэр-рыі Беларусі, які хар-ся з`яўленнем і распаўсюджваннем металлургіі, вырабаў жалезных прылад працы і зброі. Вынайшли жалезную руду (яе называли балотнай, т.ш. знаходзили яе па бурым колеры на балоце або пад дзирваном лугу) и выплауляли з яе у сырадутных домницах (печах, зробленых з глины) порыстую масу- крычнае жалеза. Развивалася земляробства, якое стала ворным (выкарыстоувалися драуляныя ралы з жалезным наканечникам). У працэссе пераходу ад збиральництва да земляробства :1) матычнае (каменная або рагавая матыка) и 2) падсечна- агнявое (барана-сукаватка). Жалезная сякера і саха з жалезным нарогам, сярпы і косы дазволілі значна павялічыць плошчы, занятыя пасевамі, што ў сваю чаргу не толькі забяспечвала нас-ва прадуктамі харчавання, але і давала магчымасць ствараць пэўныя запасы. Палепшылася апрацоўка дрэва, пашырыўся тавараабмен. Родавая абшчына у працэсе рассялення людзей на новых землях у пошуках урадливай глебы и пашы для жывёлы пачала ператварацца у суседска-родавую, якая склалася канчаткова ужо у 8 ст. н.э. На чале абшчыны стаяу выбарны савет старэйшын. Паявилася маёмасная няроунасць сярод людзей. Памиж ими узникали сутычки и для абароны людзи пачали будаваць умацаваныя паселишчы- гарадзішча.
Другая хваля вял. перасялення народаў пачынаецца ў 2 ст. н.э. і звязана з миграцыяй готаў. Готы – аб`яднанне германскіх плямёнаў, якія пражывалі на берагах Балтыйскага мора. У 3-ім ст. яны перасяляюцца ў Прычарнамор`і і ствараюць Гоцкі саюз, куды ўвайшлі і славянскія плямёны, якія пражывалі на тэр-ыях сучасных Усх. Германіі, Польшчы і Славакіі, аднак хваля новых качэўнікаў(гунаў) прыйшла ў Прычарнамор`е і вымусіла готаў перамясціцца на захад. Гунскі саюз найбольш магутным стаў пры Атыле, які стаў прытэндаваць на частку тэр-рыі Заходн. Рымскай імперыі. У 451 г. гуны ўварваліся ў Галію, але былі разбіты рымлянамі. Пасля смерці Атылы дзяржава гунаў распалася. Гэты пер-яд супадае з перасяленнем славян на тэр-рыю Беларусі. Гэты працэс расцягнуўся з 6 па 11 ст. Яны распалися на 3 группы:1) заходния(паляки,чэхи) 2)усходния (беларусы, руския, украинцы) 3) паудневыя(сербы, славяне, харваты, балгары).
У 6-8 ст. н.э. пачынаецца актыунае рассяленне славян.У 8-9 ст. н..э. фармируецца некальки абъяднанняу усходних славян:
1)Крывичы-палачане. Рассялилися па цячэнни Зах. Дзвины. Иснуе 3 версии паходжання назвы: *Ад прозвишча старажытнага рода Крыу. *ад имя язычницкага Бога балтау Крыва *ад слова крэуныя-близкия па крыви.Утварылися у вынику славянизацыи балтау-змяшэнне прышлых славянских плямён з мясцовыми балцкими.
2)Дрыгавичы. Пд суседзи крывичоу. Жыли памиж Прыпяццю и Дзвиной.Назва ад слова дрыгва- балота, пасярод якога яны жыли, т.я. Прыпяцкае палессе было амаль суцэльным вялизным балотам.
3)Радзимичы. Пасялилися у басейне раки Сож. Назва ад имя Радзим.
Да 10 ст. Усх славяне стали асноуным нас. Усих усх. славян гисторыки называюць “старажытнаруская народнасць.”Міжрэчча Буга і Немана было заселена змешаным у этнічных адносінах нас-вам. Рассяленне ўсх. Славян на тэр-рыі Беларусі супала па часе з разлажэннем першаб. грам-ва і развіццём на бел. землях феад. адносін, а таксама фарміраваннем першапачатковых дзярж. утварэнняў – княжанняў.