Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

пособие латынь

.pdf
Скачиваний:
152
Добавлен:
03.05.2015
Размер:
10.13 Mб
Скачать

копия, копиист; декоративный; иллюстратор; импрессионизм; ин­ крустация; капитель; классицизм; коллекция; контраст; марина; миниатюра; мода, модель, модерн, модернизм; монумент, мону­ ментальный; мэтр; натура, натурализм, натюрморт; ню; орден; оригинал; орнамент, орнаментика; павильон; парсуна; пленэр; по­ стамент; постимпрессионизм; примитивизм; раритет; ренессанс; репродукция; реставрация; ротонда; рустика; сангина; филигрань; фронтон, фронтиспис; умбра; ультрамарин; урбанизм; факсимиле, фальсификация.

Задание 5. Прочитайте студенческий гимн Gaudeamus. Определите значение форм Coniunctivi. Дайте перевод. Заучите наизусть 1, 4, 5-ю строфы.

Gaudeamus

1. Gaudeamus igitur, "i (bis) Iuvenes dum sumus !j

Post iucundam iuventutem, Post molestam senectutem Nos habebit humus, (bis)

2.

Ubi sunt, qui ante nos

~L(bis)

 

In mundo fuere?

J

 

Vadite ad superos,

 

 

Transite ad inferos,

 

 

Quos si vis videre! (bis)

3.

Vita nostra brevis est,

(bis)

Brevi finietur;

}

 

Venit mors velociter,

 

Rapit nos atrociter,

 

Nemini parcetur, (bis)

 

4. Vivat Academia, ~i (bis) Vivant professores! J Vivat membrum quodlibet, Vivant membra quaelibet! Semper sint in flore! (bis)

5.Vivant omnes virgines, 1 (bis) Faciles, formosae! J Vivant et mulieres

Tenerae, amabiles, Bonae, laboriosae, (bis)

6.Vivat et Respublica 1 (bis) Et qui illam regunt! J Vivat nostra civitas, Maecenatum caritas,

Qui nos hic protegunt! (bis)

7.Pereat tristitia! 1 (bis) Pereant dolores!J Pereat diabolus, Quivis antiburschius Atque irrisores! (bis)

Flosciili et proverbia

1) Absit invidia verbo [Liv.J. - Venia sit dicto [Plin. .//■ 2) Ac­ tum ne agas! 3) Ante victoriam ne canas triumphum. 4) Audiatur et

altera pars. 5) Qui aures habet, audiat [Ееанг.]. 6) Cёdant arma togae, || concedat laiirea laudi [Cic.]. 7) Di meliora velint! [Verg.]. 8) Fiat iustitia, pereat mundus [Фердинанд I, германский император].

9)

Fiat lux! [Библ.]. 10)

Fiat voluntas tua! [Еванг.]. 11) Fors dicta re­

futet! [Verg.]. 12) Habeat sibi!

[Библ.]. 13) In sudore

vultus

tui

comedas

panem

tuam [Библ.].

14) Licet barbam auream habeas

[погов.].

15) Ne

sutor

supra (ultra) crepidam iudlcet

[Plin.

M.].

16)

Quid

deceat

[Hor.].

17) Qui potest capere, capiat

[Еванг.].

18)

Semper tibi pendeat hamus [погов.]. 19) Sit tibi terra levis (сокр.

S.T.T.L.).

XXVII

Coniunctlvus в придаточных предложениях. Consecutio tem­ porum. Придаточные цели с союзами ut finale, ne finale.

Придаточные времени с союзом cum historicum. Косвенный вопрос

Consecutio temporum

 

Соотношение действия придаточного с действием

Времена в главном

 

главного предложения

 

предложении

Одновременное

Предшествующее

Предстоящее

Главные:

 

 

описательная

Praes.

Praes, coni.

Perf. coni.

форма на

Fut. 1,11

 

 

-urus sim

Imperativus

 

 

или praes, coni.

Исторические:

 

 

описательная

Iniperf.

Imperf. coni.

Plqu. coni.

форма на

Perf.

 

 

-iirus essem или

Plqu.

 

 

imperf. coni.

NR! В придаточных предложениях Coniunctlvus может переводиться изъяви­ тельным или условным (сослагательным) наклонением - в зависимости от типа придаточного предложения.

Ср.: Я хочу, чтобы ты сделал это.

Я пришел, когда все было кончено (все кончилось). Он не ответил, куда идет (ходил, пойдет).

Хорошо, если ты это сделаешь (если бы ты это сделал).

Задание 1. Сделайте морфологический и синтаксический разбор. Определите тип придаточного предложения, объясните

форму coniuncfivi. Переведите.

 

I.

1) Darius in fuga cum aquam turbidam et cadaveribus inqui­

natam bibisset, negavit umquam se bibisse iucundius. Numquam vide­

licet sitiens biberat [Cic. Tuse. 5, 97]. 2) Duo de quadraginta annos

tyrannus Syracusanorum fuit Dionysius, cum quinque et viginti natus

annos

dominatum occupavisset [Cic. Tuse. 5, 57]. 3) Cum legati

Helvetiorum flentes pacem petissent, Caesar ab Helvetiis obsides,

arma,

servos,

qui ad eos

perfugissent, poposcit [no Caes. B. G. 1,

27, 3].

4) Nam L. quidem

Crassus, cum esset admodum adulescens,

non aliunde mutuatus est, sed sibi ipse peperit maximam laudem [Cic. De off. 2, 47]. 5) Cum essem apud Aelium adulescens, eum audire perstudiose solebam [no Cic. Brut. 207]. 6) Thucydides libros suos tum scripsisse dicitur, cum a re publica remotus atque in exsilium pulsus esset [no Cic.]. 7) Cum me aegritudo ... somno privaret ..., epistidam tibi scribere institui [Cic. Att. 9, 10, 1]. 8) Nostri (= Romani) ad unum omnes incolumes perpaucis vulneratis ..., cum hostium nu­ merus capitum quadringentorum triginta milium fuisset, se in castra receperunt [Caes. B. G. 4, 15].

И. 1) Ego, priusquam ad urbem accederem ..., ad te percucur­ rissem [Cic. Epist. 8, 16, 4]. 2) In omnibus autem negotiis, priusquam adgrediare, adhibenda est praeparatio diligens [Cic. De off. 1, 73].

III. 1) Est denique nobis is animus, Quirites, ut non modo nul­ lius audaciae cedamus, sed etiam omnes improbos ultro semper laces­ samus [Cic. Cat. 3, 28]. 2) Videndum est igitur, ut ea liberalitate uta­

mur, quae prosit amicis, noceat nemini [Cic. De off. 1, 43]. 3) Vereor, ne nos subdola perfidia pervincamur [Plaut. MU. 943]. 4) Nec potest fieri, tempore uno homo idem duobus locis ut simul sit [Plaut. Amph. 567]. 5) Ut per aestatem boves aquam bonam et liquidam bibant, sem­ per curandum est [Cato, RR 73]. 6) Tantus subito timor omnem exer­ citum occupavit, ut non mediocriter omnium mentes anlmosque per­ turbaret [Caes. B. G. 1, 39, I]. 7) (Caesar) adhortatus milites, ne ne­ cessario tempore itineris labore permoveantur [Caes. B. G. 7, 40, 4].

8) Nullus est liber tam malus, ut non aliqua parte prosit [Plin. M. ap. Plin. J. Epist. 3, 5, 10]. 9) Interceptae deinde Darei litterae sunt, quibus Graeci milites sollicitabantur, ut regem interficerent aut proderent [Curt. 4, 10, 16]. 10) Retibus hortulani arborem claudunt, ne aut corvis aut cornicibus aliisve avibus pomum laceretur [Colum. 12, 46, 2]. 11) Ad fluctum aiunt declamare solitum Demosthenem, ut fremitum adsuesceret voce vel fidibus [Cic. Fin. 5, 5]. 12) Explicavi sententiam meam et eo quidem consilio, tuum iudicium ut cog­ noscerem [Cic. Fin. 1, 21]. 13) Suscipienda quidem bella sunt ob eam causam, ut sine iniuria in pace vivatur [Cic. De off. 1, 11, 35]. 14) Adulescens, primum abs te hoc bona venia peto, ..., ut mi respon­ deas [Ter. Phorm. 378]. 15) Nominatim Pythia praecepit, ut Miltiadem imperatorem sibi sumerent Atheniinses [Nep. Milt. 1]. 16) Et velim (ut) tabellarios instituatis certos, ut cotidie aliquas a vobis litteras accipiam [Cic. Epist. 14, 18, 2]. 17) Videndum est, ut ... verba ef­ feramus ea, quae nemo iure reprehendat [Cic. De orat. 3, 40]. 18) Necesse est, ne in nostra patria peregrini atque advenae esse videamur [no Cic. De orat. 1, 249]. 19) P. Sittius est in Hispaniam Ulteriorem a P. Cornelio Sulla missus, ut eam provinciam perturbaret [Cic. Sull. 56]. 20) Vos oro atque obsecro, iudices, ut attente bonaque venia verba mea audiatis [Cic. pro S. Rose. 9]. 21) Amicitiae vis est in eo, ut unus quasi animus fiat ex pluribus [Cic. Lael. 92]. 22) Senatus ei (= Gnaeo Pompeio) commisit, ut videret, ne quid res publica detrimenti caperet [Cic. Mil. 70]. 23) Spectatum veniunt, || veniunt, spectentur ut ipsae [Ovid. Ars. 1, 99]. 24) Ita comparata est hominum naffira omnium,

aliena ut melius videant et dliudicent quam sua [no Ter.].

 

 

 

25)

... sed inmedicabile corpus

 

 

 

 

 

ense recidendum (e)st, || ne pars sincera trahatur.

 

 

 

 

 

[Ovid. Met. 1, 190-191]

 

IV.

1) Equidem, quam versabilis fortuna sit, documentum ipse

sum [Curt. 5, 8, 15]. 2) Equidem culus criminis reus sim, non video.

Inter coniuratos nemo me nominat [Curt. 6, 10, 5]. 3) Duae condicio­

nes sunt: utram tu accipias, vide [Plaut. Bacch. 1041]. 4) Non video,

quid aliud

sit paupertas quam parvi possessio [Sen. Epist.

87,

40].

5)

Ferro an fame acrius urgear, incertus sum [Sali. Jug. 24,

3].

6) Tu

quid agas, ubi sis, culus modi istae res sint, fac me ... certiorem [Cic.

Att.

1,

14,

7]. 7) Volo scire: sinas, an non sinas nos coquere hic cenam

/ Plaut,

Aul. 431]. 8) Diu cogita, an tibi in amicitiam aliquis recipien­

dus sit [Sen. Epist. 3, 2]. 9) Non vides, quantum mali ex ea re excites

[Ter. Heaut. 1013].

V. 1) Nullus tam imperitus scriptor est, qui lectorem non inve­ niat similem sibi [Hieron.]. 2) His rebus cognitis explorat5res centurionesque praemittit, qui locum castris idoneum deligant [Caes. B. G. 2, 171]. 3) Qui se ultro morti offerant, facilius reperiuntur, quam qui dolorem patienter ferant [Caes. B. G. 7, 77, 5-6]. 4) Si perfidelem ha­ bebo, cui dem, scribam ... omnia [Cic. Att. 2, 19, 5]. 5) Nemo un­ quam, nec poeta, nec orator fuit, qui quemque meliorem se (esse) arbi­ tretur [Cic. Att. 14, 20, 3]. 6) Quis enim aut eum diligat, quem metuat, aut eum, a quo se metuT putet? [Cic. Lael. 15, 53] 7) Serit arbores, quae alteri saeclo prosint [Caecil. ap. Cic. Tuse 2, 28]. 8) Virtutis ma­ gistri, philosophi, inventi sunt, qui summum malum dolorem dicerent [Cic. Tuse. 2, 28]. 9) Sunt ... multi, qui omnino Graecas non ament litteras, plures, qui philosophiam [Cic. Acati 2, 5]. 10) Thales enim Milesius, qui primus de talibus rebus quaesivit, aquam dixit esse initium rerum, deum autem eam mentem, quae ex aqua cuncta fingeret [Cic. Nat. deor. 1, 25]. 11) Pauci ex multis sunt amici homini, qui certi sint [Plaut. Pseud. 390]. 12) Pecunias, quas civitatibus distribuere de­ beat, eas omnes ... aufert [Cic. Verr. 4, 171].

VI. 1) Memini Pamphilum ... tristem et conturbatum domum revertisse, quod vas ... a se esset ablatum [Cic. Verr. 5, 32]. 2) Miltiades accusatus ergo est proditionis, quod quasi a rege corruptus infectis rebus discessisset [no Nep. Milt. 7, 5].

VII. 1) Nec dubium, quin fici ramtilis glaciatus caseus iucundisslme sapiat [Colum. 7, 8, 2]. 2) Non dubito, quin sint per­ graves testes [Cic. Cael. 63]. 3) Nec dubitari debet, quin fuerint ante Homerum poetae, quod ex eis carminibus intellegi potest [Cic. Brut. 71].

VIII. 1) (Epicurus) negat quemquam iucunde posse vivere, nisi idem honeste, sapienter iusteque vivat [Cic. Tuse. 5, 26]. 2) Homo homini deus est, si suum officium sciat [Caecil. 264].

Задание 2. Назовите русские слова, этимологически связан­ ные с латинским существительным forma, -ае f ‘вид, образ облик; наружность, внешность; красота; изображение, рисунок, фигу­ ра; чертеж; устройство, организация; проект, набросок; явле­ ние, видение; разновидность; обрамление, рама; грамм, форма

слова’. Какие приставочные и суффиксальные образования с этим корнем есть в латинском языке? Какие из них нашли отражение в русском словаре?

Flosculi et proverbia

1) Caveant (videant) consfiles, ne quid res publica detrimenti capiat. 2) Do, ut des. Facio, ut facias. Do, ut facias. Facio, ut des [Dig.J. 3) Esse (= edere) oportet, ut vivas, non vivere, ut edas [средне­ вековая парафраза изречения Сократа]. 4) Fide, sed, cui fidas, vide

[погов.]. 5) Quid de quoque vir(o) et || cui dicas, saepe videto [Hor.]. 6) Siquando taceant omnes, tunc sortito coguntur dicere [сиракузский обычай]. 7) Si tacuisses, philosophus mansisses [Боэций]. 8) Noli verberare lapidem, ne perdas manum [Plaut.]. 9) Orandum (e)st, ut sit || mens sana in corpore sano [Iuv.]. 10) Sit procul omne nefas. || Ut ameris, amabilis esto [Ovid.]. 11) Ad multas lupa tendit || oves, praedetur ut unam [Ovid.]. 12) Simia simia est, etiam si aurea gestet insignia [Лукиан]. 13) Oderint, dum metuant [Acc. ap. Cic.].

XXVIII

Тексты для самостоятельного чтения

иконтрольных работ

1)Fuisti saepe, credo, cum Athenis esses, in scholis philosopho­ rum. ... Animadvertebas igitur, etsi tum nemo erat admodum copiosus, verum tamen versiis ab iis admisceri orationi [Cic. Tuse. 2, 26].

2)E quibus (= Lacedaemoniis) unus, cum Perses hostis in conloquio dixisset glorians: “Solem prae iaculorum multitudine et sagit­ tarum non videbitis,” - “In umbra igitur, - inquit, - pugnabimus” [Cic. Tuse. 5, 97].

3)Noctu ambulabat in publico Themistocles, cum somnum ca­ pere non posset, quaerentlbusque respondebat Miltiadis tropaeis se e somno suscitari. Cui non sunt auditae Demosthenis vigiliae? Qui dolere se aiebat, si quando opificum antelucana victus esset industria

/Cic. Tuse. 4. 94].

4)Nec vero in hoc, quod est animal, sed in iis etiam, quae sunt inanima, consuetudo valet, quom locis ipsis delectemur, montuosis etiam et silvestribus, in quibus diutius commorati sumus [Cic. Lael. 19, 68].

5)Ii, qui pro portis castrorum in statione erant, Caesari nuntia­ verunt pulverem maiorem in ea parte videri, quam in partem legio iter fecisset. Caesar ... cohortes ... reliquas armari et confestim se subse­ qui iussit. Cum paulo longius a castris processisset, suos ab hostibus prem i... animadvertit [Caes. B. G. 4, 32, 5].

6)Cum acerrime comminus pugnaretur, hostes loco et numero, nostri virtute confiderent, ... Caesar ab dextra parte alio ascensu maniis

... miserat [Caes. B. G. 7, 50, 1—2].

7)Nam ante id tempus nemo aut miles aut eques a Caesare ad Pompeium transierat, cum paene cotidie nonnulli a Pompeio ad Cae­ sarem perfugerent [Caes. Civ. 3, 61, 2].

8)Socrates, in pompa cum magna vis auri argentlque ferretur: “Quam multa non desidero!” - inquit [Cic. Tuse. 5, 91].

9)Socrates quidem cum rogaretur cuiatem se esse, diceret, “Mundanum,” - inquit; totius enim mundi se incolam et civem arbitra­ batur [Cic. Tuse. 5, 108].

10)Neque enim ita generati a natura sumus, ut ad ludum et iocum facti esse videamur, ad severitatem potius et ad quaedam studia graviora atque maiora [Cic. De off. 1, 103].

11)Vexatur idem Theophrastus et libris et scholis omnium phi­ losophorum, quod in “Callisthene” suo laudarit (= laudaverit) illam sententiam: vitam regit fortuna, non sapientia [Cic. Tuse. 5, 25].

12)Nihil tam praepostere, tam incondite, tam monstruose cogi­ tari potest, quod non possimus somniare [Cic. Div. 2, 146].

13)... Tam contritum est vetustate proverbium. Cum enim fidem alicuius bonitatemque laudant, dignum esse dicunt, qulcum in tenebris mices [Cic. De off. 3, 77].

14)Interim Milo dimissis circum municipia litteris se ea, quae faceret, iussu atque imperio facere Pompei, lapide ictus ex muro perit

[Caes. Civ. 3, 22, 2].

15)Aristoteles longe omnibus ... praestans et ingenio et dili­ gentia ... quintam quandam naturam censet esse, e qua sit mens [Cic.

Tuse. I, 22].

16)Aristoteles ... eos etiam, qui valetudinis vitio furerent et melancholici dicerentur, censebat habere aliquid in animis praesagiens atque divinum [Cic. Div. 1, 81].

17)(Alexander) litteras quoque, quas in Europam mitteret, veteris antili gemma obsignabat, his, quas in Asiam scriberet, Darei anulus imprimebatur [Curt. 6, 6, 6].

18)Nullum profundum mare, nullum vastum fretum et procello­ sum tantos ciet fluctus, quantos multitudo motus habet, utique si nova et brevi duratura libertate luxuriat [Curt. 10, 7, 11].

19)Sed quia sic ab hominibus doctis accepimus, non solum ex malis eligere minima oportere, sed etiam excerpere ex his ipsis, si quid inesset boni [Cic. De off. 3, 3].

20)Ad haec Caesar ... respondit sibi nullam cum iis amicitiam esse posse, si in Gallia remanerent, neque verum esse, qui suos fmes tueri non potuerint, alienos occupare [Caes. B. G. 4, 8, 1].

21)Si te dolor aliqui corporis aut infirmitas valetudinis tuae tenuit, quo minus ad ludos venires, fortunae magis tribuo quam sapi­ entiae tuae [Cic. Epist. 7, 1, 1].

22)Condiunt Aegyptii mortuos et eos servant domi; Persae etiam cera circumlitos condunt, ut quam maxime permaneant diuturna corpora. Magorum mos est non humare corpora suorum, nisi a feris sint ante laniata [Cic. Tuse. 1, 108].

23)Nam cum sint duo genera decertandi, unum per disceptatio­ nem, alterum per vim, quumque illud proprium sit hominis, hoc belua­ rum, confugiendum est ad posterius, si uti non licet superi5re [Cic. De off. 1, 11, 34].

24)Parmenio enim, cum audisset (= audivisset), venenum a Philippo medico regi parari, deterrere eum voluit epistola scripta, quo minus medicamentum biberet, quod medicus dare constituerat [Curt. 6, 10, 34-35].

25)Omnia stabiUa sic ordinentur, ne quis umor ... influere possit, ut nec fundamenta parietum corrumpantur nec ungtilae pecudum [Colum. 1, 6, 5].

26)EiusmodI tempestates sunt consecutae, ut ... continuatione imbrium diutius sub pellibus milites contineri non possent [Caes. B. G. 3, 29, 2].

2.7) Hostes ... portis se foras erumpunt, secundo magnoque vento ignem operibus inferunt. Hunc sic distulit ventus, Citi uno tem-

роге agger, plutei, testudo, turres, tormenta flammam conciperent et prius haec omnia consumerentur, quam, quemadmodum accidisset, animadverti posset. Ita multorum mensium labor hostium perfidia et vi tempestatis puncto temporis interiit [Caes. Civ. 2, 14, 4].

28)Repente perennis exaruit fons tantamque attCilit oppidanis salutis desperationem, ut id non hominum consilio, sed deorum volun­ tate factum putarent [Caes. B. G. 8, 43, 5].

29)Tum (Caesar) cuidam ex equitibus Gallis magnis praemiis persuadet, ШТ ad Ciceronem epistulam deferat. Hanc Graecis con­ scriptam litteris mittit, ne intercepta epistula nostra ab hostibus consilia cognoscantur [Caes. B. G. 5, 48, 3-4].

30)Magna vis est conscientiae ... in utramque partem, ut neque timeant, qui nihil commiserint, et poenam semper ante ociilos versari putent, qui peccarint (= peccaverint) [Cic. MU. 61].

31)Sunt enim qui discessum animi а согрбге putent esse mor­ tem; sunt qui nullum censeant fieri discessum, sed una animum et cor­ pus occidere ammumque in corpore exstingui [Cic. Tuse. I, 18].

32)Et, hercille, iuste aestimantibus regem (= Alexandrum) liquet, bona naturae eius fuisse, vitia vel fortunae vel aetatis. ... Faten­ dum est tamen, cum plurimum virtuti debuerit, plus (.Alexandrum) de­ buisse fortunae, quam solus omnium mortalium in potestate habuit

[Curt. 10, 5, 26; 35].

33)His cognitis rex cum paucis suorum assecutus agmen refu­ gientium ad suos, alios cecidit, alios cepit, equitesque praemisit speculatum simul, ut ignem, quo barbari cremaverant vicos, exstin­ guerent [Curt. 4, 10, 11].

34)Labienus ... Caesarem per nuntios facit certidrem, quid faci­ endum existimet. Accelerat Caesar, ut proelio intersit [Caes. B. G. 7, 87, 3].

35)Sententia est oratio sumpta de vita, quae aut quid sit aut quid esse oporteat in vita, breviter ostendit, hoc pacto: Egens aeque est is, qui non satis habet, et is, cui satis nihil potest esse [Ad Her. IV, 24, 17].

36)Ego vos hortari tantum possum, ut amicitiam omnibus rebus humanis anteponatis. Nihil est enim tam naturae aptum, tam conveni­ ens ad res vel secundas vel adversas [Cic. Lael. 5, 17].

37)Haec igitur prima lex amicitiae sanciatur, ut ab amicis honesta petamus, amicorum causa honesta faciamus, ne expectemus

quidem, dum rogemur; studium semper adsit, cunctatio absit, consi­ lium vero dare audeamus libere [Cic. Lael. 13, 43-44].

38)Divitior mihi et adfluentior videtur esse vera amicitia nec observare restricte, ne plus reddat quam acceperit [Cic. Lael. 16, 58].

39)Crudelitas Pompeiandrum ista fuit, ut non nominatim, sed generatim proscriptio esset informata [Cic. Att. 11, 6, 2].

40)Gravissimus auctor in “Originibus” dixit Cato morem apud maiores hunc epularum fuisse, ut deinceps qui accubarent canerent ad tibiam clarorum virorum laudes atque virffites [Cic. Tuse. 4, 3].

41)Barbari a ducibus destituti, qua quemque aut spes ducebat aut pavor, dissipabantur: D tantum equites congregaverant se, incerti adhuc, resisterene melius esset an fugere [Curt. 5, 13, 18].

42)Denique ceterae res, quae expetuntur, ... divitiae, ut utare, opes, ut colare, honores, ut laudere, voluptates, ut gaudeas, valetudo, ut dolore careas et muneribus fungare corporis; amicitia res plurimas continet; ... itaque non aqua, non igni, ut aiunt, locis pluribus utimur quam amicitia. ... Nam et secundas res splendidiores facit amicitia et adversas partiens communicansque leviores [Cic. Lael. 6, 22].

43)Nec vero ille artifex (= Phidias), cum faceret lovis formam aut Minervae, contemplabatur aliquem, e quo similitudinem duceret

[Cic. Orat. 9].

44)Non ... umquam apud iudlces ... aut invidiam aut odium ...

excitare volui, quin ipse ... his ipsis ... permoverer [Cic. De orat. 2, 189].

45)Platoni quum in cunis parvfllo dormienti apes in labellis consedissent, responsum est, singulari illum suavitate orationis fore. Ita futura eloquentia provisa in infante est [Cic. Cael. 77].

46)Nam cum permulta praeclare legibus essent constituta, ea iuris consultorum ingeniis pleraque corrupta ac depravata sunt [Cic. Mur. 27].

47)Medea fertur fratris sui membra dissipavisse, ut e5rum col­

lectio ... celeritatem persequendi retardaret [Cic. Pro lege Manilia, 22].

48) Nunc si hunc exitum consulatus mei di immortales esse voluerunt, ut vos populumque Romanum ex caede miserrima, coniuges liberosque vestros virginesque Vestales ex acerbissima vexatione, templa atque delubra, hanc pulcherrimam patriam omnium nostrum ex