Раздел XXIII

Nominatīvus cum infinitīvo

1. Переведите на русский язык:

1. Multa milia homĭnum in circis et amphitheātris imperii Romāni vitam amisisse traduntur. 2. Segesta, oppĭdum Siciliae, ab Aenēa, e Troja fugiente, condĭtam esse dicĭtur. 3. Equi albi currum imperatōris triumphantis vehēbant; leōnes autem currum Antonii vexisse dicuntur. 4. Putabātur Nero Romam incendisse. 5. Athenienses supplicio affecērunt Socrătem, qui religiōnem illusisse putabātur. 6. Romŭlus in caelum receptus esse existimabātur. 7. Romŭlus primus rex Romanōrum esse dicĭtur. 8. Disciplīna druĭdum in Britannia reperta atque inde in Galliam traducta esse dicĭtur. 9. Ignis in aede Vestae semper arsisse dicĭtur. 10. Dicuntur virgĭnes Vestāles ignem in aede Vestae semper custodīre. 11. Omnia, quae nunc antiquissĭma esse creduntur, nova aliquando fuērunt. 12. Qui tacet, consentīre vidētur. 13. Damon Socrătem musĭcam docuisse dicĭtur. 14. Prometheus Caucăso affixus esse tradĭtur. 15. Satisfacĕre rei publĭcae vidēmur. 16. Aedui frumentum dare jussi sunt.

2. Переведите на латинский язык:

1. Говорят, что Аполлон и Диана родились на острове Делосе. 2. Говорят, что Цезарь воскликнул у Рубикона: «Жребий брошен!» 3. Говорят, что Ифигения была принесена отцом в жертву. 4. Кажется, что враги будут побеждены. 5. Кажется, что ты спасешь нас от опасности. 6. Говорят, что нет худа без добра. 7. Передают, что Рим был основан Ромулом и Ремом. 8. Считают, что финикияне придумали буквы.

De Minotauro

Olim in Creta anĭmal vivēbat, cui partim homĭnis, partim tauri species erat, Minotaurus nomĭne. Is labyrinthum habitābat. Id aedificium Daedălus, artĭfex clarissĭmus, exstruxisse dicĭtur. Minotaurus homĭnes, qui in labyrinthum mittebantur, statim devorābat. Etiam Athenienses, quod rex eōrum olim filium Minois interfēcit, regi quotannis septem juvĕnes et septem virgĭnes mittĕre debēbant.

Sed Theseus pericŭlum, quod ei et amīcis ejus imminēbat, sustŭlit. Ariadna, Minois filia, quae Theseum amāvit, ei filum et gladium dedit. Constat eas res Theseo multum profuisse. Theseus, postquam gladio Minotaurum necāvit, amīcos quoque liberāvit et filo e labyrintho salvus exiit.

Раздел XXIV

Ablatīvus absolūtus

1. Переведите на русский язык:

1. Themistŏcles, multis navĭbus coactis, apud Salamīnem Persas magnā pugnā in fugam dedit. 2. Cyrus, Graecis militĭbus conductis, copias in Asiam contra fratrem duxit. 3. Athenis ab hostĭbus occupātis et arce captā deletāque, Graeci tamen de salūte non desperavērunt. 4. Tandem Persae, viā occultā inventā, noctu fortūnam belli temptavērunt et arcem sacram ascendērunt. 5. Novis ducĭbus a militĭbus creātis, Graeci post multa pericŭla ad Pontum in regiōnes a Graecis habitātas venērunt. 6. Multis alienārum regiōnum popŭlis et animalĭbus saevis cognĭtis, Ulixes ad Siciliam pervēnit 7. Nonnullis sociis a Polyphēmo necātis et devorātis, Ulixes de salūte non desperāvit. 8. Multis navĭbus collectis, Alexander bellum suscēpit, exercĭtum mare traduxit, in Asiam invāsit. 9. Germāni, finĭbus suis relictis, novas sedes petivērunt. 10. In terra aliena Iason , Medeā juvante, vellus aureum de arbŏre detraxit et rapuit. 11. Nocte fere finitā omnibusque Trojānis dormientĭbus, Sino Graecos, in equo ligneo abdĭtos, liberāvit. 12. Trojā ferro ignique deletā, Graeci muliĕres et libĕros, sortem suam deplorantes, vinxērunt et in servitūtem deduxērunt. 13. Alexandro mortuo, regnum divīsum est. 14. Caesar, nuntio ad se allāto, consilium cepit. 15. Druĭdes, sacerdōtes Gallōrum, putābant juvĕnes maxĭme ad virtūtem excitāri, metu mortis neglecto. 16. Hostĭbus victis, Romāni triumphum agĕre solēbant. 17. Graeci, sacerdōte auctōre, a deis auxilium petunt. 18. Magistratĭbus invītis, nemo emigrāre potest. 19. Tarquinius Superbus, Servio Tullio rege occīso, regnum sceleste occupāvit. 20. Agamemnŏne duce, Graeci Trojam delevērunt. 21. Marco Aurelio imperatōre, bella periculōsa exarsērunt. 22. Hamilcăre mortuo, exercĭtus Carthaginiensium, Hannibăle duce, Alpes superāvit et in Italim venit. 23. Trajāno mortuo, Adriānus imperātor factus est. 24. Catōne auctōre, nova lex lata est. 25. Publio Sulpicio et Cajo Aurelio consulĭbus, legāti Carthaginiensium Romam venērunt.

2. Переведите на латинский язык:

1. Цезарь, получив заложников, повел войско в страну белловаков. 2. После того как был дан сигнал, наши воины устремились на врагов. 3. Цезарь, подготовив продовольственное снабжение и отобрав всадников, отправился против германцев. 4. Преодолев Альпы, Ганнибал пришел в Италию. 5. Август родился, когда Цицерон и Антоний были консулами. 6. Война с галлами велась под командованием Цезаря. 7. После того как война была окончена, Цезарь вернулся в Рим. 8. В то время как враги поджигали дома, жители бежали из города. 9. С восходом солнца рассеивается мрак.

De nuntio Marathonio

Darēus, multis navĭbus coactis, copias in Graeciam transportāvit. Tum Athenienses, nuntio Spartam misso, a Lacedaemoniis auxilium petivērunt copiasque poposcērunt. Sed Lacedaemonii auxilium dare non potuērunt. Ita Athenienses hostes apud Marathōnem exspectābant. Totā planitie a militĭbus Persārum completā, Athenienses, quorum numĕrus parvus erat, spem salūtis in virtūte vidēbant. Signo proelii dato, magna celeritāte in Persas incurrērunt et multos hostes interfecērunt. Persae in fugam se dedērunt. Miltiădes, dux victōrum, consilio convocāto, dixit: «Statim victoriam domum nuntiāre debēmus, quod Persae Athēnas, sine praesidio relictas, capĕre possunt.» Unus ex viris, quamquam in proelio defessus erat, Athēnas cucurrit. Itinĕre longo paucis horis peracto, nuntius in forum Athenārum advēnit clamavitque: «Victoria nostra est!»Verbis illis dictis, exanimātus cecĭdit.

De monte Olivārum

Mons Olivārum apud Hierosolymam situs altitudĭne monti Sion par est, sed latitudĭne et longitudĭne supĕrat. Cujus in summo jugo, ubi Domĭnus ad caelum ascendit, ecclesia rotunda et magna est, quam tres portĭcus tectae circumdant. Nam interior domus propter Domĭni ascensiōnem tegi non potuit. Aram in orientāli parte habet, quae angusto culmĭne tecta est. Intĭma in ecclesia ultĭma Domĭni vestigia vidēri possunt tecto supra patente, ubi ascendit. Supra ea vestigia lampas pendet, quae die et nocte lucet. In occidentāli ejusdem ecclesiae parte octo fenestrae vitreae sunt; octo lampādes funĭbus pendentes usque ad Hierosolymam per eas fenestras lucent. Quarum lux anĭmos spectantium gaudio simul et terrōre affĭcit. Die ascensiōnis Domĭni quotannis ventus magnus desŭper venīre et omnes, qui in ea ecclesia sunt, in terram proicĕre consuēvit.