Плотин. - Четвертая эннеада. - 2004

240 Плотин. Эннеады. Трактат IV. 4 (28)

δοτεον, άίσ^ησιν δε αεί έτερου ούσαν ου δοτεον επει και όταν ημείς παρά το καθεστώς αεί τίνος των εν τφ σώματι άντιλαμβανώμε$α, έξωθεν προσελ$όντος αντιλαμ­ βανόμεθα. Αλλ' ώσπερ εφ" ημών ου μόνον των έξωθεν η άντίληφις, αλλά και μέρει μέρους, τι κωλύει και το παν τη άπλανεΐ την πλανωμλνην οραν, кал ταύτη την γην και τα εν αύτη βλεπειν; Kai ει μ/η άπαθη ταύτα των άλλων παθών, και άλλα? αισθήσεις εχειν και την ορασιν μ/rç μόνον ώς κο№ αύτην της απλανούς είναι, αλλ* ώς οφθαλμού άπαγγεΧΚοντος τη του παντός φυχ$ α είδε; Kai γαρ ει των άλλων απαθής, δια τι ώς όμμα ούκ οφεται φωτοειδες εμφυχον ον; Αλλ4 ομμάτων, ψησιν, ούκ επεδειτο. 'Αλλ' ει οτι μηδέν έξωθεν ύπελελειπτο όρατόν, αλλ" ένδον γε ην кал εαυτόν οραν ούδεν εκώλυσεν ει δ" οτι μάτην αν ην αυτόν οραν, έστω μυ) προηγουμένως μεν ούτως ένεκα του οραν γεγονεναι, άκολουθείν δε τω ούτως εχειν εξ ανάγκης. Δ/α τι ούκ αν είη τοιούτω οντι σώματι διαφανεί το οραν;

25. 'Ή ούκ αρκεί είναι το δι" ου, Ίνα όρφ Kai όλως αίσθάνηται, άλλα δεΐ την φυχην ούτως εχειν, ώς νεύειν προς τα αισθητά. Ύη δε φυχ$ υπάρχει αεί προς τοίς νοητοΐς είναι' καν οίον τε η αύτη αισθάνεσαι, ούκ αν γένοιτο τούτο τω προς κρείττοσιν είναι, οπότε και ημιν σφόδρα προς τοίς νοητοίς ούσιν, οτε ϊσμλν, λανθάνουσι και οφεις Kai αισθήσεις αλλαΓ καν προς ετέρω δε όλως, τά έτερα λανθάνει. Έπε/ και το μέρει τινί μέρους αντιλαμβάνεσαι θελειν, οίον εαυτόν ει καταβλεποι, περίεργον και εφ" ημών, Kai ει μπ\ ενεκά τίνος, μάτην. 'Αλλοι; τε όφιν ώς καλού οραν, πεπονθότος και ενδεούς. Οσφραίνεσθαι δε [και

ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ ΑΠΟΡΙΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ

241

ακούειν] και γεύεσ$αι χυμών περιστάσεις αν τις και περίελχυσμούς της ψυχής 3ε/το· ηλιον δε και τα άλλα άστρα κατά συμβεβηκος οράν και ακούειν δε. Ει δε δη και επι­ στρέφεσαι δΓ άμφω, ουκ άλογος η !Ησις. 'Αλλ' ει επιστρεφοιτο, και μνημονεύσει9 η άτοπον, ων ευεργετεί, μ/η μνημονεύειν. Πώς οΰν ευεργετεί, ει μ/η μνημονεύει;

26. Γίνονται δε ευχών γνώσεις κατά οίον σύναφιν και κατά τοιάνδε σχεσιν εναρμοζομενων, και αϊ ποιήσεις ού­ τως* και εν τοις μάγων τεχναις εις το συναφές παν ταύτα δε δυνάμ^σιν επομλναις συμπα£ώς.

Ε/ δε τούτο, δ/α τι ου και την γην αισ$άνεσ$αι δακτο- μεν, Αλλά ποίας αισθήσεις; Ή δ/α τι ου πρώτον άφην και μέρει μέρους άναπεμπομενης επί το ηγούμενον της αισ$ησεως και τφ ολω πυρός και τών άλλων; Και γάρ ει το σώμα δυσκίνητον, ούτι γε άκίνητον. Αλλ' έσονται ai αισθήσεις ου τών μικρών, άλλα τών μεγάλων. Αλλά δ/α τι; Ή οτι ανάγκη ψυχής ενούσης τάς κινήσεις τάς μέγιστος μ/rç λαν^άνειν. Κωλύει δ' ού^ν και δ/α τοΰτο το α\σ$άνεσ$αι γίνεσ^αι, Ίνα ευ T/SO/TO τά προς ανθρώπους, όσον εις αύτην τά ανθρώπων άνάκειται ευ T/SO/TO δε οίον συμπα^ώς και ακούειν δε ευχόμενων και επινεύειν εύχαίς ούχ ον ημείς τρόπον, και ταΐς άλλαις αισΒησεσι παδητην είναι προς αύτην. Και τάλλα, οίον οσμών περί και τών γευστών; Αλλ' η, οσα όσφραντά κατά τάς τών χυλών όσμάς, προς ζφων πρόνοιαν και κατασκευήν και επισκευην του σωματικού αυτής. Και ούκ άπαιτητεον α εφ" ημών όργανα' ούδε γάρ πάσι ζφοις ταύτα' οίον ώτα ού πάσι, και οϊς μη εστίν, άντίληψίς εστί ψόφων. Υίερϊ δε όψεως, ει φωτός δεΓ, πώς; Ού γάρ δη άπαιτητεον όμματα. Ε/ οΰν

242 Плотин. Эннеады. Трактат IV. 4 (28)

του φυτικού συγχωρουμενου ην συγχωρειν, η εν πνεύματι οντος του φυτικού πρώτως, ούτως εχειν, (η) οντος -πνεύματος, τι χρη άπιστεΐν και διάφανες είναι; Μάλλον δ" είπερ πνεύμα, και διάφανες και, ελλαμπόμενον παρά του κύκλου, ενεργείφ διάφανες* ώστε ούδεν άτοπον ούδ" αδύνατον οράν την εν τη γη φυχην. Και δη και νοειν ψυχην ου φαύλου σώματος είναι, ώστε και θεον είναι* πάντως γάρ και άγαθην δει αεί την φυχην είναι.

27. Εί ουν τοις φυτοΐς δίδωσι την γεννητικών η αύτην την γεννητικην, η εν αύτη μλν η γεννητική, ταύτης δε ίχνος η εν τοις φυτόις και ούτως αν είη ως η σαρξ εμφυχος ηδη και εκομίσατο, εί έχει, και την γεννητικην εν αύτοις τα φυτά. Ένοΰσα δε δίδωσι τω σώματι του φυτού όπερ βελτιον, ω διαφέρει του κοπεντος και ούκετι φυτού, άλλα μόνον ξύλου. 'Αλλ' αύτω γε τφ σώματι της γης τι δίδωσιν η φυχη; Ού ταύτον δει νομίζειν σώμα είναι γηινον άποτμηθεν τε της γης και μλνον συνεχές, oîa λίθοι δεικνύουσιν αύξομενοι μλν, εως είσι συνηρτημενοι, μένοντες δε όσον ετμτηθησαν αφηρημένοι. "Εκαστον μεν ουν μέρος 'ίχνος εχειν δείνομίζειν, επιθειν δε επί τούτφ το πάν φυτικόν, ο ούκετι τούδε εστίν η τούδε, αλλά της όλης* είτα την του αισθητικού φύσιν ούκετι τφ σώματι συμπεφυρμενην, εποχουμΑνην δε* είτα την αλλην φυχην και νουν, ην δη Έστίαν και Δημ/ητραν επονομάζουσιν άνθρωποι θείφ φημτη και φύσει άπομαντευομενη τά τοιαύτα χρώμενοι.

28. Kai ταί/τα μλν ταύτη. Έπανιτεον δε πάλιν και περί του θυμοειδοΰς ζηττητεον, ει, ώσπερ των επιθυμιών την άρχην και άλγηδόνας και ηδονάς τά πάθη, ού τάς αισθήσεις εν τω ούτως εχοντι σώματι ετίθεμ^εν τω οίον

ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ ΑΠΟΡΙΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ

243

ζωωθεντι, ούτω και του θυμού την αρχήν η και πάντα τον θυμον του ούτως έχοντος σώματος θησόμεθα η μέρους τίνος σώματος, οίον καρδίας ούτως εχούσης η χολής ου

νεκρού σώματοςκαι ε'ι, άλλοι; όντος του δίδοντος, το 'ίχνος το φυχικόν, η ενταΟ&α εν τι τούτο ο θυμός, ούκετι παρά φυτικού η αισθητικού. Εκεί μεν οΰν καθ" όλον το σώμα το φυτικον ον παντι εδίδου τω σώματι το 'ίχνος, κα\ το άλγείν ην εν παντι και το ηδεσθαι, και η άρχη της επιθυμίας εν παντι του πληρουσθαι- η δε τών αφροδισίων ουκ ε'ίρητο, αλλ' έστω περί τα μόρια τών τοιούτων τελεστικά. "Εστω δε ο περί το ήπαρ τόπος της επιθυμίας άρχρη, ότι το φυτικον εκεί ενεργεί μάλιστα, ο το 'ίχνος το φυχικον τω ηπατι και τω σώματι παρέχειεκείδε, ότι εκεί'άρχεται η ενέργεια. 'Αλλα περί του θυμικού τι τε αυτό και τις φυχη, και ει άπ" αυτού ίχνος περί την καρδίαν η άλλο τι την κίνησιν εις συναμφότερον τεθούν παρέχεται, η ενταύθα ουκ 'ίχνος, αλλ" αυτό το όργίζεσθαι παρέχεται. Πρώτον οΰν σκεπτεον, τι αυτό. 'Οτι μεν ουν ούχ υπέρ ων αν πάσχη το σώμα μόνον, άλλα και υπέρ ων αν και έτερος τις τών προσηκόντων, και όλως υπέρ ων αν τις παρά το προσήκον ποιη, όργιζόμεθα, δηλόν που* όθεν και αϊσθησεως δείκαί συνέσεως τίνος εν τφ όργίζεσθαι. Δίο και εις ταυτά τις ορών ουκ εκ του φυτικού ώρμ/ησθαι, αλλ" εξ αΚλου αν ζτμ-οΪτόν %μόν την γενεσιν Ίσχειν. Αλλ' όταν τα/ς σώματικαις διαθέσεσιν επηται το της όργης πρόχειρον, και όταν οι μεν ζεοντες αίματι και χολή έτοιμοι εις το όργίζεσθαι ωσιν, άνειμενοι δε προς οργάς οϊ άχολοι λεγόμενοι και κατεφυγμενοι, τά τε θηρία προς τάς βράσεις ούδενός άλλου, άλλα προς το δοκηθεν λυμ^ηνασθαι τάς οργάς εχωσι, προς

244 Плотин. Эннеады. Трактат IV. 4 (28)

το σωματικώτερον πάλιν αυ και προς το συνεχον την του ζώου σύστασιν τας οργάς αν τις ανοίσειε. Καί όταν οι αυτοί νοσοΰντες μεν όργιλώτεροι ή ύγιαίνοντες, αγευστοι δε σιτίων ηλαβόντες, σώματος τοιοΰδε μ/ηνύουσι τας οργάς

ήτας αρχάς της οργής είναι, και την χολήν ή το αίμα οίον φυχοΰντα πα,ρεχεσ^αι τας τοιά/τδε κινήσεις, ώστε παθόντος του τοιοΰδε σώματος ευθέως κινεΐσΒαι το αίμα

ήτην χολήν, αισΒησεως δε γενομένης την φαντασ'ιαν κοινώσασαν την φυχην τη τοιοΰδε σώματος διαθέσει ήδη προς το ποιούν την όΐλγηδόνα г'есгЭш* άνωθεν δε αυ την φυχην την λογισμω χρωμενην φανεντος αδικήματος και μη περί το σώμα εχουσαν ετοιμον το εκείνως Βνμούμενον ίίτε πεφυκος τφ άποδειχ^έντι εναντίω μαχεσ^αι σύμμαχον τούτο ποιεΐσ$αι. Και είναι το μεν εγειρόμενον αλόγως και εφελκεσ$αι τή φαντασιφ τον λόγον, το δε αρχόμενον από λόγου και λήγον εις το πεφυκος χολοΰσ$αικαι παρά του φυτικού και γεννητικού αμφω γίγνεσθαι κατασκευάζοντος το σώμα οίον αντιλητιτικόν ηδέων και λυπηρών, το δε πεποιηκεναι χολώδες και πικρόν. Καί <τώ> εν τοιούτω {είναι} ψυχής ίχνος [τω εν τοιούτω είναι] τοιάδε κινεΐσΒ'αι δυσχεραντικα кал όργίλα και τω κεκακώσααι πρώτον αυτό κακουν πως ζητείν και τα άλλα και οίον ομοιοΰν εαυτώ. Μαρτύρ/ον δε του ομοούσιον είναι τούτο τω ετερω ϊχνει ψυχής το τους ήττον τών σωματικών ηδέων εφιεμενους καί όλως σώματος καταφρονοΰντας ήττον

κινεΐσΒ'αι προς οργάς [και αλόγω απο&είφ]. Ίο δε τα δένδρα μη) εχειν Βυμόν καίπερ το φυτικόν έχοντα ου δείΒαυμάζειν επει ουδ" αίματος ούδε χολής αυτόϊς μετεστιν. Έγγενομενων μεν γαρ τούτων άνευ αισΒησεως ζεσις αν εγενετο

ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ ΑΠΟΡΙΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ

245

μόνον και οίον άγανάκτησις, αισθησεως δε εγγενομενης και προς το αδικούν αν ηδη, ώστε και άμύνεσθαι, ορμή. 'Αλλ' ει το αλογον της φυχης διαιροίτο εις το επιθυμπρικόν και Βνμοειδες και το μεν είη το φυτικόν, το δε θυμοειδες εξ αυτού 'ίχνος περί αίμα η χολην η το συναμφότερον, ουκ αν όρΒη η άντιδιαίρεσις γίνοιτο, του μεν προτέρου, του δε ύστερου οντος. 'Ή ουδέν κωλύει αμφω υστέρα και των επιγενομένων εκ του αύτοΰ την διαίρεσιν είναιορεκτικών γαρ η διαίρεσις, η ορεκτικά, ού της ουσίας, όθεν εληλυθεν. Εκείνη δε η ουσία καθ" αύτην ούκ ορεξις, αλλ' 'ίσως τελειοΰσα την ορεξιν συνάφασα αύτη την παρ αύτης ενεργειαν. Κα/ το εκπεσον δε εις θυμόν ίχνος περί την καρδίαν λέγειν ούκ άτοπον ού γαρ την φυχην ενταύθα, άλλα την του αίματος αρχήν του τοιοΰδε ενταύθα λζγεσθω είναι.

29. Πώς ουν, είπερ τψ θερμανθέντι το σώμα εοικεν αλλ' ού τω φωτισθεντι, εξεΤθούσης της αΚλης φυχης ούδεν τι ζωτικον έχει; Ή ε%ε/ επ ολίγον, άπομαραίνεται δε θάττον, ώσπερ και επί τών θερμ&νθεντων άποστάντων του πυρός. Μαρτυροΰσι δε και τρίχες φυόμεναι επί τών νεκρών σωμάτων και όνυχες αύξόμενοι και ζφα διαιρούμενα επί πολύ κινούμενα' τούτο γάρ το ετι εγκείμενον ίσως. Κα/ ει συναπερχεται δε τη αΚλη φυχη, ού τεκμηριον τούτο του μη έτερον είναι. Και γάρ απελθόντος ηλίου ού μόνον το εφεξής φώς και κατ" αυτόν και εξηρτημενον απέρχεται, άλλα και το άπό τούτου εις το εξω τούτου όρώμενον εν τοις παρακειμενοις έτερον ον εκείνου συναπερχεται. ^Αρ" ουν συναπερχεται, η φθείρεται; Ύοΰτο δε και επί του φωτός του τοιούτου

Плотин. Эннеады. Трактат IV. 4 (28)

ζητητεον και επί της ζωής της εν τφ σώματι, <ην δη φαμεν οικείαν του σώματος είναι. 'Οτι μλν γαρ ούδεν εστίν του φωτός λ&ιπόμενον εν τοις πεφωτισμενοις, δηλον αλλ' ει μεταπιπτει εις το πεποιηκός ή ουκ εστίν απλώς, ζητεί ο λόγος. Πώς ουν ουκ εστίν απλώς ον γε τι πρότερον; 'Αλλά τι ην όλως, οτι μλν αυτών τών σωμάτων, αφ* ων το φώς, ή λεγομένη χρόα, και, όταν φθαρτά η τα σώματα, μεταβαλλόντων ουκ εστί, και ουδείς ζητεί, οπού το χρώμα

του πυρός φΒ-αρεντος, ώσπερ ούδ" οπού το σχήμα; "Η το μεν σχήμα σχεσις τις, ώσπερ συστολή της χειρός και ή εκτασις, χρώμα δε ουχ ούτως, αλλ' ώσπερ γλυκύτης. Τ/ γαρ κωλύει φΒαρεντος του σώματος του γλυκεος την γλυκύτητα μνη άπολωλεναι και του ευώδους την εύωδίαν, εν αλλω δε σώματι γίνεσΒαι, ουκ αισθητά δε είναι δια το μνη τοιαύτα είναι τα σώματα τα μετειληφότα, ώστε άντερείδειν τας επ' αυτών γενομλνας ποιότητας τη αισ&ησει ; Ούτως ουν και το φώς τών φΒαρεντων σωμάτων μενειν, την δε αντιτυπίαν το εκ πάντων ουσαν μ/rç μλνειν. Ε/ μιη τις λεγοι νόμφ όράν, και τάς λεγόμενος ποιότητας μη εν τοίς ύποκειμενοις είναι. 'Αλλ' ει τούτο, άφΒό^ρτους ποιήσομεν και ου γινομενας εν τοις τών σωμάτων συστάσεσι τους ποιότητας, και ούδε τους λόγους τους εν τοΐς σπερμ&σι ποιείν τάςχρόας, οίον και επί τών ποικίλων ορνίθων, αλλ' ούσας συνάγειν ή ποιείν μεν, προσχρησΒαι δε και ταΐς εν τω άερι πλήρει όντι τών τοιούτων και γαρ και είναι εν τω άερι ου τοιαύτα, οία, όταν γενηται, εν τοΐς σώμασι φαίνεται. 'Αλλ' αυτή μεν έστω ή απορία ενΒαδι κειμλνη* μενόντων δε τών σωμάτων ει συνηρτηται και ουκ άποτετμ/ηται, τι κωλύει το φώς μετακινουμένου του

ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ ΑΠΟΡΙΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ

247

σώματος συμμετακινεΐσϋϊαι το τε προσεχές και ει τι τφ προσέχει συνηρτηται, καν μ/η όραται απών, ωσπερ ούδε προσιον φαίνεται; 'Αλλ' επί της φυχης, ει συνεπεται τα δεύτερα τοις προτεροις και τα εφεξής αεί τοις προ αυτών, η εφ" εαυτών εχαοτα και εστερημενα των προ αυτών και δυνάμενα εφ εαυτών μενειν 'η όλως ουδέν άποτετμ/ηται της φυχης μέρος, άλλα πάσαι μια και πολλά/, και όστις ο τρόπος, εν άλλοις. 'Αλλα τι το ηδη σώματος γενόμενον 'ίχνος της φυχης ον; Ή ει μεν φυχ^η, συνεφεται, εΥπερ μη άπστετμπμαι, τω φυχηςλάγφ· ει δε οίον ζωη του σώματος, 6 αυτός λόγος εκεί, ος περί φωτός ινδάλματος ηπορείτο, και ει δυνατόν ζωην ανει; φυχης είναι, ει μ/rç άρα τφ παρακεΐσ^αι την φυχην ενεργούσαν εις άλλο, ταίτα σκεπτεον.

30. NCv δ" επειδή μνημ/ις μεν εν τοις αστροις περιττός είναι ε$εμε$α, αισθήσεις δε ϊδομεν και ακούσεις προς τοις οράσεσι και ευχών δη κλύοντας εφαμεν, ας προς ηλιον ποιούμεθα και δη και προς άστρα άλλοι τίνες άνθρωποι, και πεπίστευται, ώς δι* αυτών αύτόις πολλά και τελείται και δη και ούτω ρψστα, ώς μ/η μόνον προς τα δίκαια των έργων συλληπτορας είναι, άλλα και προς τα πολλά των αδίκων, τούτων τε περί παραπεπτωκότων ζητητεον έχει γαρ και κα№ εαυτα μέγιστος και πολυ^ρυΧλητους παρά τοίς δυσχεραίνουσιν απορίας, $εούς συνεργούς και αιτίους γίγνεσθαι άτοπων έργων, των τε άλλων και δη και προς έρωτας και ακόλαστους συλληφεις τούτων τε ούν είνεκα και μάλιστα περί ου εξαρχής 6 λόγος, της μνημιης αυτών. Δήλον γαρ οτι, ει εύξαμενων ποιοΰσι και ου παραχρήμα δρώσιν αυτά, αλλ" εις ύστερον και πάνυ πολλάκις εις χρό-

248 Плотин. Эннеады. Трактат IV. 4 (28)

νους, μνήμην ών εύχονται άνθρωπο* προς αυτούς εχουσιν. Ό δε πρόσ^εν λόγος 6 παρ4 ημών λεγόμενος ουκ εδίδου τούτο. 'Αλλά και προς τας εις ανθρώπους ευεργεσίας ην αν τοιούτον, οίον Δημητρος και'Εστίας γης γε ούσης ει μ/η τις τη γη μόνον το ευ ποιείν τα ανθρώπεια λεγοι. 'Αμφότερα ουν πειρατεον δεικνύναι, πώς τε τα της μνήμης $ησόμε$α εν τούτοις ο δη προς ημάς έχει, ού προς τα δοκοΰντα τοις άλλοις, οι ού κωλύονται μνημας διδόναι και περί τών αλλοκότως δοκούντων γίγνεσθαι, ο φιλοσοφίας έργον επισκεφασ$αι, εϊπη εστίν απολογησασ$αι προς τα κατά $εών τών εν ούρανώ' και δη και περί αύτοΰ παντός του κόσμου ως και εις τούτον είσιν η αίτια η τοιαύτη ει πιστοί οι λέγοντες, οι και αυτόν φασι τον σύμπαντα ούρανόν γοητεύεσ^αι ύπο ανθρώπων τολμ/ης και τέχνης. Κα/ περί δαιμόνων δε επιζητήσει 6 λόγος, όπως τα τοιαύτα ύπουργεΐν λέγονται, ει μ/η δια τών προτέρων λύσιν και τα τούτων λχιμβάνοι.

31. Καρόλου τοίνυν τας ποιήσεις λητττεον απάσας και τας πείσεις, οσα/ γίνονται εν τω παντί κόσμω, τάς τε λεγόμενος φύσει, και οσαι τέχνη γίνονται' καί τών φύσει τας μεν φατεον εκ του παντός γίνεσδαι εις τα μέρη καί εκ τών μερών εις το παν η μερών εις μέρη, τας δε τέχνη γινομενας η της τέχνης, ώσπερ ηρξατο, εν τοις τεχνητοίς τελευτώσης, ηπροσχρωμενης δυνόψζσι φυσικαις εις έργων φυσικών ποιήσεις τε καί πείσεις. Ύας μεν ουν του όλου λέγω, οσα τε η φορά η πάσα ποιεί εις αύτην καί εις τα μέρη κινούμενη γαρ καί αύτην διατί$ησί πως καί τα μέρη αύτης τα τε εν αύτη τη φορφ καί οσα δίδωσι τοις επί γης- μερών δε προς μέρη πείσεις {καί ποιήσεις} ευδηλοί που

ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ ΑΠΟΡΙΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ

249

παντί, ηλίου τε προς τε τα άλλα σχέσεις [και ποιήσεις] και προς τα επί γης και τα εν τοΐς άλλοις στοιχείοις αυτού τε και των άλλων και των επί γης και εν τοίς άλλοις περί ων εκάστου εξεταστέον. Ύεχναι δε ai μλν οικιαν ποιουσαι και τα άλλα τεχνητά εις τοιούτον έληξαν ιατρική δε και γεωργία και ai τοιαυται υπηρετικά] και βοη&ειαν εις τα φύσει είσφερόμεναι, ως κατά φύσιν εχειν ρητορείαν δε και μουσικην και πάσαν ψυχουγωγίαν η προς το βελτιον η προς το χείρον άγειν άλλοιούσας, εν αΐς ζηττητεον, οσαι ai τεχναι και τίνα την δύναμιν εχουσν και, είπερ οίον τε, εν τούτοις άπασι τοις προς την παρουσαν χρείαν ημίν και το διατί εφ* όσον δυνατόν πραγματευτεον. 'Οτι μλν ουν η φορά ποιεί, αυτήν μεν πρώτον διαφόρως διατ&εΐσα και τα εντός αύτης, αναμφισβητήτως μεν τα επίγεια ου μόνον τοίς σώμασιν, άλλα και ταΐς της φυχης δια&έσεσι, και των μερών εκαστον εις τα επίγεια και όλως τα κάτω ποιεί, πολλαχη δηλον. Ε/ δε και ταίτα εις εκείνα, ύστερον νυν δε τά πάσιν η τοις πλειστοις συγχωρούμενα εάσαντες ούτως'εχειν,οσα διά λόγου φανεϊται, πειρατεον λέγειν τον τρόπον εξ άρχης της ποιησεως λαβόντας. Ού γάρ μόνον θερμά και φυχρά και τά τοιαύτα, ά δη ποιότητες πρώται τών στοιχείων λέγοντα/, ούδ* οσαι εκ της τούτων μίξεως

ποιειν λεκτεον ούδε πάντα τον ηλιον ^ερμότη^τι, φύξει δε άλλον τινά τι γάρ αν φυχρον είη εν ούρανίω και πυρίνω σώματι; ούδ* άλλον ύγρώ πυρί. Ούτω τε γάρ ούδε την διαφοράν αυτών λαβείν οίον τε. Πολλά δε και τών γινο­ μένων εις τούτων τι ούχ οίον τε άνα/γωγείν. Ούδε γάρ ει τις τάς τών ηΒ'ών διαφοράς δοίη αύτοΐς κατά τάς τών σωμάτων κράσεις διά φυχρότητα επικρατούσαν η διά