Қолданбалы экология

Табиғатты пайдалану

Ауыл шаруашылығы

Кәсіптік

Өндірістік

Әскери

Әсерлер экологиясы

Физикалық, химиялық, геохимиялық, радиациялық, биологиялықт.б..

ӨНДІРІСТІК ЭКОЛОГИЯ

Атмосфера, гидросфера,

Литосфера экологиясы

Биомониторинг т.б.

Экологиялық мониторинг

Медициналықэкология (канцерогенез)

Технологиялық, санитарлық-өндірістік, инженерлік-құрылыс, экономикалық т.б.

Экстремальды жағдайлар экологиясы

Бақылау сұрақтары:

1.Экология ғылымы нені зерттейді?

2.Экология терминін ғылымға енгізген кім?

3.Экологияның қандай бөлімдері бар?

4.Экологияның негізгі бағыттарын атаңыздар?

5.Экология терминіне ғалымдардың берген анықтамаларын талдаңыздар:

Дажо, Одум, Гумбольд, Агесс, Реймерс, Воронков т.б.

СӨЖ тапсырмалары

1.Экологияның ғылым ретінде анықтамасы. Экологияның мақсаты, міндеттері және әдістері. 2.Экологияның қалыптасуының қысқаша тарихы.

3.Экологияның бөлімдері: аутэкология, демэкология, синэкология, ғаламдық экология. 4.Экологияның басқа ғылымдармен байланысы.

5.Экологиялық мәселелерді шешудегі пәннің ролі.

Блиц-тест

1. "Экология" терминін гылымға енгізген ғалым:

А) Т. Льюс

В) Ю.Одум

С) Э.Геккель

D) Э.Макфедьен

Е) Н.Уэбстер

2. Міндеті особьтардың тіршілік ету шегін белгілеу болып табылатын экология саласы:

А) аутэкология

В) дэмэкология

С) синэкология

D) әлеуметтік экология

Е) эйдэкология

16. Дербес ғылым ретінде экология шамамен қаншасыншы жылы қалыптасты?

А) 1854ж.

В)1954ж.

С) 1900 ж.

D)1904ж.

Е) 1860ж.

3. Жаратылыстану ғылымында экологиялық көзқарастың қалыптасу кезеңдері:

А) Х-ХІІ ғ.

В) V-VІ ғ.

С) ХVШ-ХІХ ғ

D) ІХ-Х ғ.

Е) VІІ-VІІІ ғ.

4. Экология ғылымының зерттеу нысаны:

А) адамның қоршаған ортамен байланысы

В) биоценоздағы өзгерістер

С) организмдердің бір-бірімен жэне қоршаған ортамен қарым-қатынасы

D) табиги ресурстарды пайдалану

Е) биологиялық жэне географиялық микро жэне макрожүйелер мен оның уақыт пен кеңістікке қатысты тіршілік ырғағы

Пайдаланылған әдебиеттер

Негізгі әдебиеттер:

1.Р.С. Оразбаева «Экология негіздері», Астана-2003

2.Г.С.Оспанова «Экология», Алматы-2002

3.Бейсенова Ә.Б. Экология және табиғатты тиімді пайдалану. Оқу құралы. Алматы, 2004.

4.Сағымбаев Ғ.Қ. Экология негіздері. Оқу құралы. Алматы, 1995.

5.Оспанова Г., Бозшатаева. Экология. Оқу құралы. Алматы, 2000.

6.Бродский А.К. Жалпы экологияның қысқаша курсы. Оқу құралы. Алматы,«Ғылым», 1997, қаз.ауд. Көшкімбаев Қ.С.

7.Мәмбетқазиев Е., Сыбанбеков Қ. Табиғат қорғау. Оқу құралы. Алматы, «Қайнар», 1990.

8.Ақбасова А.Ж., Саинова Г.Ә. Экология. Алматы:Бастау,2003

9.Бейсенова Р.Р. Экология және тұрақты даму пәнінен дәрістер жинағы Оқу құралы. Астана 2010 жыл.

Қосымша әдебиеттер:

1.Жамалбеков Е.Ү., Білдебаева Р.М. Жалпы топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы. Алматы, «қазақ университеті», 2000.

2.Фурсов В.И. Экологические проблемы окружающей среды. Алма-Ата, «Ана тілі», 1991.

3.Байтулин И.О. Экология Казахстана. Алматы, 2003.

4.Николайкин Н.И. и др. Экология М.: Дрофа, 2003.

5.Шилов И. А. Экология. М.: Высшая школа, 1997.

6.Христофорова Н.К. Основы экологии. Владивосток: Дальнаука, 1999.

7.Бродский А.К. Краткий курс экологии. СПб.: Изд-во С-Петербургского университета, 2000.