28). Структура і патрабаванні да службы маркетынгу ў бібліятэцы.

Структура службы маркетинга состоит из 4-ёх групп:

1). Группа рекламы (реклама методических и библиографических изданий, каталоги, сборники, книги на продажу, реклама по заказу на договорных началах).

2). Группа маркетинговых исследований (занимается систематическим анализом типичных потребностей на новые предложения. Следит за эффективностью рекламы и сервиса, отвечает на стимулирование сбыта. Проводит рекламные и исследовательские компании. Реклама с обратной связью).

3). Группа сбыта (продажа изданий).

4). Группа сервиса (подготовка методических, библиографических, обзорных материалов и т.д.).

Требования к отделу маркетинга - выполнение задач:

1). Организация.

2). Подготовка.

3). Выполнение услуг по желанию заказчика, связанных с удовлетворением библиотечно-библиографических информационных запросов отдельных пользователей, учреждений, организацый.

Отдел должен гарантировать высокий уровень и качество выполнения услуг.

Билет № 4.

4). Функцыі бібліятэчнага менеджменту.

Функция менеджмента – это вид управленческих действий. Слово “функция” в переводе с латыни означает “исполнение”.

Функцыі:

1). Прогнозирование и планирование (Прогнозирование – процесс исследования перспектив развития организации и ее внешней среды. Важнейшая проблема прогнозирования – достоверность результатов. Методы предвиденья: метод Делфи, Метод сценариев, Эвристические методы, Методы экстраполяции, Психологические методы; Планирование – это процесс заблаговременного принятия решений о том, что делать, для чего, когда, какими силами, кто ответственный и т.д. Виды планов: стратегические, текущие, тактические, оперативные, проекты. Подходы к планированию: управление по целям, специальная группа планирования, децентрализация, новая парадигма планирования).

2). Организация и координация (Организация – это процесс расстановки во времени и пространстве ресурсов, а также определение способов их взаимодействия. В понятии «организация» выделяется 3 элемента: норма управляемости, формализация управления и структура управления).

3). Стимулирование и мотивация (Стимулирование – совокупность действий менеджера, которые побуждают персонал к качественному и интенсивному труду. Методы стимулирования: административные, экономические, социально-психологические. Виды стимулирования: материальные и нематериальные, индивидуальные и коллективные, денежные и неденежные, социальные и психологические, творческие и моральные).

4). Контроль и контроллинг (Контроль – это проверка выполнения поставленных задач. Контроль состоит из 3 этапов: установка нормативов, сравнение, выводы. Установка нормативов – это определение тех критериев, по которым будет производиться контроль. Сравнение – это сопоставление нормативов и фактически выполненной работы. Выводы – это те меры, которые рекомендуются для недопущения отклонений. Виды контроля: традиционный бюрократический, децентрализованный, тотальное управление качеством. Контроллинг – это постоянный анализ и необходимая коррекция всех элементов системы для достижения цели).

5). Специальные функции (управление производством, ресурсами, снабжением, сбытом, инновациями, инвестициями, персоналом, финансами, основными фондами, рынком недвижимости, совместной деятельностью и т.д.).

Функцыі кіравання – сфера дзейнасці, якая ўяўляе сабой комплекс відаў работ, якія паўтараюцца і выконваюцца рознымі суб’ектамі кіравання. Спецыялісты па-рознаму разглядаюць функцыі. Напрыклад, Фенелонаў падзяляе функцыі кіравання на 6 блокаў:

1. вызначэнне сацыяльнага назначэння бібліятэк

2. функцыі планавання.

3. бягучае распараджальніцтва – падбор кадраў, рэгуляванне адносін.

4. забеспячэнне ўдзельнікаў працоўнага працэсу разнастайнай інфармацыяй

5. кантроль – адсочванне выканання планаў.

6. стымуляванне.

Функцыі:

1). Функцыя планавання – навуковае вызначэнне мэтаў развіцця бібліятэкі, задач і сродкаў рэалізацыі і паказчыкаў развіцця на вызначаны перыяд. Займае цэнтральнае месца ў сістэме кіравання і вызначае асноўныя накірункі работы бібліятэкі на бягучы перыяд і перспектыву.

Каб яе рэалізаваць, кіраўніцтва бібліятэкі павінна валодаць сучаснымі метадамі планавання:

а) аналітычны (метад экстрапаляцыі) – перанясенне на плануемы перыяд заканамернасцея, якія выявілі ў выніку аналізу на мінулым перыядзе работы. Рэалізуецца, калі ёсць вычарпальная інфармацыя аб дзейнасці бібліятэкі і аналіз яе дзейнасці.

б) нарматыўны метад – абаснаванне плана нормамі і нарматывамі.

в) праграмна-мэтавы метад дае магчымасць прытрымлівацца прынцыпаў

- дакладнай мэтавай накіраванасці планавання

- аператыўнасці ў распрацоўцы паказчыкаў

Метад дае магчымасць комплекснага планавання.

г) балансавы метад. Здзяйсненне любой праграмы прадугледжвае магчымасць яе рэалізацыі.

д) сеткавае планаванне – раздзяленне плануемай работы на аперацыі і састаўленне поўнага пераліку гэтых аперацый. Указваюцца тэрміны выканання і адказныя.

2). Функцыя рэгулявання – падтрымка узроўня работы ў заданым рэжыме, які вызначаецца рэгламентуючымі дакументамі (ДАСТамі і інш.); ліквідацыя адхіленняў.

3). Арганізацыйная функцыя. Забяспечвае скаардынаванасць усіх кіруемых і кіруючых працэсаў, самаарганізацыю сістэмы кіравання. Умовай рэалізацыі функцыі з’яўляецца павышэнне кваліфікацыі, самаадукацыя, арганізацыя зваротнай сувязі, метадычнае забеспячэнне бібліятэчных працэсаў.

Арганізацыя як функцыя уключае дзейнасць па арганізаванню работы бібліятэкі і калектыва і арганізацыю самаго працэса кіравання.

Арганізацыя работы бібліятэкі – дзейнасць суб’екта кіравання, накіраваная на забеспячэнне функцыянавання бібліятэкі і дасягнення аптымальных вынікаў работы. Уключае вызначэнне аптымальная структуры бібліятэкі, пабудову бібліятэчных працэсаў на аснове спецыялізацыі і кааперацыі падраздзяленняў, забеспячэнне бібліятэкі эканамічнымі рэсурсамі.

Арганізацыя працы ў бібліятэцы – комплекс мерапрыемстваў для упарадкавання дзейнасці бібліятэчных работнікаў.

Арганізацыя кіравання - пабудова сістэмы кіравання ў адпаведнасці з патрэбамі упарадкавання сумеснай бібліятэчнай справы і біблятэчнай працы і задачамі павышэння эфектыўнасці кіравання.

4). Каардынацыйная функцыя – дае магчымась узгадняць мэты і тэрміны здзяйснення працэсаў. Узроуні каардынацыі:

- міжнародны

- рэспубліканскі

- рэгіянальны

- на узроўні ЦБ канкрэтнай бібліятэкі.

5). Функцыя стымулявання – форма уздзеяння на калектыў (супрацоўнікаў), каб зацікавіць іх у працы праз сістэму маральных і матэрыяльных стымулаў. Стымуляванне накіравана на высвятленне і выкарыстанне інавацый, развіццё рацыяналізатарскай работы.

Задачы стымулявання:

- развіццё ініцыятывы і творчых адносін да працы

- пераадоленне абыякавасці да новага.

Тут праяўляецца выхаваўчы характар кіраўнічай дзейнасці.

6). Улік і справаздачнасць.

Улік – рэгулярны, сістэматычны збор звестак аб стане і развіцці бібліятэкі шляхам рэгістрацыі канкрэтных дадзеных (якія характарызуюць колкасны і якасны бакі бібліятэчнай дзейнсці)

Улік і справаздачнасць забяспечваюць кіраванне інфармацыяй для прыняцця рашэнняў і кантролю. Віды уліку:

- аператыўны (пастаянная рэгістрацыя усіх фактаў бібліятэчнай дзейнасці)

- бугалтарскі (рэгістрацыя руху усіх рэсурсаў бібліятэкі)

- статыстычны

7). Кантроль – параўнанне фактычнага стану бібліятэчнай дзейнасці з прадугледжаным планам і праверкай рашэнняў. Аб’ектыўны і незалежны.

Карташоў выдзяляе таксама інфармацыйную функцыю і функцыю прыняцця рашэнняў.

10. PR.

29). Бібліятэка ў сістэме сацыяльнага праграміравання; прыцыпы праграміравання, класы праграм. Сацыяльны инстытут – гэта частка грамадства, якая выконвае функцыі арганізацыі і рэгулявання жыцця грамадства. Дзейнасць бібліятэкі звязана з эканамічным, палітычным складам жыцця грамадства.

Бібліятэка садзейнічае:

1). Развіццю традыцый, сацыяльных працэсаў, гэта сацыяльна-культурны інстытут. Бібліятэка пераарынтуе свій дзеясны аспект праз абслугоўванне.

2). Прадастаўленны кола новых паслуг, іх якасць.

3). Праграмма “Электронная Беларусь”.

Эвалюцыя сацыяльнай і культурнай ролі бібліятэк. “Не было б бібліятэк – не было б грамадства”. Сучасная бібліятэка – інфармацыйны аўтаматызаваны цэнтр. Важная роля бібліятэк па распаўсюджванні ведаз не толькі прававых, але і ў вогуле – ведаў.

Принципы программирования. Классы программ. Программа представляет собой д., описывающей возможный путь достижения одной из целей, вокруг которой группируется комплекс разнообразных мероприятий, составляющих основное ее содержание. Другими словами, единая цель программы развертывается в совокупность задач, решение которых осуществляется с помощью мероприятий, выполняемых конкретными исполнителями при определенном ресурсном обеспечении. Эта логика составляет фундамент любой программы. Программы обычно направлены или на решение сложной комплексной проблемы, имеющей для б-ки принципиальное значение, или на выполнение какой-либо особой задачи, выходящей за рамки традиционной б-ой работы. В зависимости от цели программы бывают краткосрочные или долгосрочные, разрабатываются специально созданной рабочей группой и включает компоненты: формулирование проблемной ситуации; исследование путей и вариантов решения проблемы; разработку целереализующей системы и необходимых условий ее функционирования; формирование комплекса мероприятий; проектирование системы методов разработки программы и ее реализации. Методика разработки программы в силу свой направленности на решение злободневной проблематики становится особенно актуальной в период крупномасштабных изменений, поскольку проводимые реформы – это взаимосвязанная совокупность разнообразных по масштабам и сложности проектов. Классы программ. Выделяют три класса программ, в которых участвуют б-ки. Это мегапроекты - целевые программы развития культуры на областном или краевом уровне; они содержат ряд взаимосвязанных проектов развития не только б-ой деятельности, но и музеев, театров то есть всей сферы культуры, объединенной в мегапроекте общей целью, выделенными ресурсами и временем, отпущенным на их выполнение. Пример «Программа сохранения и развития культуры народов Респ. Алтай». Состоит из паспорта программы в котором указаны заказчики и исполнители, соисполнители, сроки и этапы выполнения. А так же основные мероприятия, важнейшие показатели, ожидаемые результаты, объем финансирования, система контроля. Мультипроекты- комплексные программы связанные с определением концепций и направлений стратегического развития б-ка, приспособленного к динамичным извинениям внешней среды. Это тип программирования формируется в б-ой сфере на уровне малого города. РГБ в 1995-96 гг. провела исследование в нескольких городах в целях разработки концепции использования потенциала б-к малого города в реализации программы сохронения, возрождения и развития культуры. Положение концепции - фундамент построения социального проекта развития б-го обслуживания. У всех городов разные стартовые условия поэтому при проектировании регионального развития б-го обслуживания должен быть реализован диффиринцированный ситуационный подход. Монопроекты осуществляются на уровне одной б-ки, имеют определенную цель и четкие нормы по финансам, ресурсам, времени и качеству, требуют создание единой проектной команды. Отличаются большим разнообразием. Сформирован определенный круг задач и разработаны традиционные методы и средства управления при создании таких программ.