§ 4, 5, 6.

Бағыттар	Қарлұқ қағанаты	Оғыз мемлекеті	Қимақ мемлекеті
Уақыты	756-940 жж	ІХ ғ.соңы – ХІ ғ.басы	ІХ ғ.соңы – ХІ ғ. басы
Территориясы	Алтайдан Балқашқа дейін, кейін Жетісу	Сырдың орта және төменгі ағысы	Қазақстанның солтүстік-шығысы,орталығы
Астанасы	Суяб, Баласағұн	Янгикент (Жаңа Гузия),Сыр бойы	1.Имақия 2.Карантия (алакөлде)
Билеуші титулы	Қаған	Жабғу (ябғу)	840 жылға дейін жабғу,кейін қаған аталды
Құрылу тарихы	●Қарлұқтар жазба деректерде б.з.Vғ.тирек тайпалары құрамында кездеседі ●Қытай деректерінде қарлұқтардың бұлақ руы Алтай тауын мекендеген. ● «Таншу» хроникасында қарлұқтар құрамында бұлақ, жікіл,ташлық тайпалары бар деп жазылған. ●Әл –Марвази қарлұқтар құрамына 9 тайпа кірді деп жазды ●Қарлұқтардың негізгі топтасқан жері –Алтайдан Балқашқа дейінгі жер ●Қарлұқтардың Жетісуға қарай жылжуының бір себебі – Ұйғыр қағанатынан жеңілуі	●Ерте орта ғасырларда оғыздар Орталық және Орта Азияда өмір сүрген. ●Сыр бойына келгенде кангар-печенегтердің қарсылығына тап болып, оларды жеңеді. ●М.Қашқаридың айтуынша оғыздар алғаш 24 тайпадан тұрған. ●Әл –Марвази 12 тайпа туралы жазды	●VІІ ғ.басында қимақтар Монғолияның солтүстік –батысын мекендеген. ●Кейін Алтайдың солтүстігі мен Ертіс өңіріне көшеді ●Парсы тарихшысы Гардизи қимақ құрамында 7 тайпа болды, ең атақтылары қимақтар мен қыпшақтар дейді. ●766-840ж. қимақтар Батыс Алтайға,Тарбағатай, Алакөлге қоныстанған.
Қоғамдық құрылысы Саяси жағдайы	●766-775ж.Қашғарияны жаулап алды ●ІХғ.Ұйғыр қағанатынан жеңіледі ●Ұйғырларға қарсы күрес 20 жылға созылды ●840ж.қырғыздармен бірігіп, ұйғырларды жеңеді ●Испидажб қаласының билеушісі Білге күл Қадырхан өзін қаған деп жариялайды ●Осы кезде Самани әулеті «ғазауат соғысын» жариялап, Испиджабты, кейін Таразды басып алады ●Саманилерге қарсы күресті Білге күл Қадырханның екі баласы –Базар Арслан мен Оғұлшақ жүргізді ●Қарлұқтардың арабтарға қарсы күресі 2 ғасырға созылды және екі кезеңге бөлінді: 1/ 712-713ж қарлұқтардың соғды,Шаш, ферғаналықтармен бірігіп жүргізген күресі 2/ 8 ғ.2-ж.- ІХ ғ.аяғына дейінгі кезең ●940 ж.Қашғардың түрік билеушілері Баласағұнды басып алады,2 жылдан кейін арслан ханның баласы Сатұқ Боғра хан қаланы қайтып алады. ●Ұзақ тартыс –таластан 940 жылы Қарлұқ құлап, орнына Қарахан мемлекеті құрылады	●Жабғу – мемлекет басшысы ●Инал – жабғу мұрагерлері ●Атабек – иналды тәрбиелеушілер ●Сюбашы – әскербасы ●Күл –еркіндер –жабғу кеңесшілері ●Қаңқаш –шонжарлар кеңесі ●Халық жиналысы жылына бір рет шақырылды, кейін сирек болды ●Ел басқарудың ең жоғары орны ұлы және кіші құрылтай жиналысына берілді ●Оғыздар ұрықтар мен аймақтарға бөлінді ●Жабғу өз жерін 12 аймаққа бөлген ●Еділ, Жайық аралығындағы печенегтерді жеңеді ●965ж.Киев князі Святославпен одақтасып, Хазарларды жеңеді ●985ж.Киев князі Влдаимирмен одақтасып,бұлғарларды жеңеді ●Хғ.аяғы мен ХІ ғ.басында Әли ханның кезінде оғыздар нашарлайды ●Жент қаласын селжұқтар басып алады ●Шахмәлік кезінде оғыздар қайта күшейеді ●1041ж.Шахмәлік Хорезмді басып алады ●1043ж.Шахмәлік салжұқтар қолынан қаза табады ●Оғыздарды Сыр,арал бойынан қыпшақтар ығыстырады ●ХІғ.басында оғыз мемлекеті құлайды	●Қаған –билеушісі ●Ябғу –қағаннан екі саты төмен ● «Имек байғу» немесе «қимақ ябғу» -тайпа көсемдері ● «Шад –түтік» -жеке тайпа көсемдері ● «ұлы қаған», «кіші қаған», «ябғу шад» - шонжарлар ●Жатақтар –малы аз адамдар ●Әскери қызметкерлер беделі күшті болды ●Көрші елдерге жиі шабуыл жасаған ●Жамлекес қаласын басып алған ●Енией қырғыздарына шабуыл жасаған ●Хғ.2-ж.Қарахан мемлекеті шабуыл жасай бастаған ●Құлауын екі себеп болды: 1/ сыртқы қайшылық 2/ ішкі қайшылық –қыпшақтардың билік үшін таласуы ●ХІғ.басында қимақ қағанаты құлайды
Шаруашылығы	●шаруашылығы 2 бағытта жүрді: 1/Жартылай көшрелі, жартылай отырықшы мал шар. 2/ Отырықшы егін шаруашылығы ●төрт түлік мал өсірген ●Аң, балық аулаған ● «Худуд әл-алам» жазбасында: қарлұқтарда 25 қала мен қоныс бар,Құлан,Мирки,Атлах,Балық,Барсхан, Талғар қалалары атақты» -деп жазды ●Аталар зиратының басына тастан жасалған балбал мүсіндер қойған,VІІ- VІІІғ бастап құлпытас орнату, оған жазу жазып қою шыққан.	●Жартылай көшпелі,жартылай отырықшы мал шаруашылығы ●Жартылай көшпелілердің тұрақты,маусымды жайылымдары болды ●Төрт түлік мал өсірген ●Ибн Хаукал түркістан аймағындағы оғыздар елтірі беретін қойлар өсіретінін жазған ●Әл –Жахиз: «түрік қолөнердің барлық түрін өзі істейді» деп жазған ●Әл –идриси: «оғыз,қимақтардың шеберлері темірден ғажайып әдемі бұйымдар жасайды» деп жазған	●Мал шаруашылығы басым болды ●Тары, арпа, бидай өсірген ●Қамыс қаламмен жазған ●Х ғ.ислам дінін қабылдай бастаған ●Қимақ қағаны Жанақ ибн Хакан әл –Қимақи атанған ●Қымбат аң терілерін саудаға шығарған ●