Варыянт 1

А. Знайсці падкову ― шчасце.	1. Абагульнена-асабовы
Б. Кменам, і смажанай рыбай, і ветрам падзьмула з гары.	2. Назыўны (намінатыў­ны)
В. Над полем цішыня і золак.	3. Пэўна-асабовы
Г. Збіралі толькі добрае шчаўе і заечую капусту ды смаржкі ― светла-карычневыя грыбы.	4. Няпэўна-асабовы
Д. Люблю цябе, лес, за тваю чалавечую шчодрасць.	5. Безасабовы
Е. Вось і Гарынь, глыбокая, шырокая, імклівая.	6. Двухсастаўны
Ж. Выбірай нявестку не ў карагодзе, а на рабоце.	7. İнфінітыўны

Варыянт 2

А. За вёскай аралі і сеялі.	1. Абагульнена-асабовы
Б. Шчодры лес, багата напоўнены дарамі.	2. Назыўны (намінатыў­ны)
В. Навуку за плячыма не носяць.	3. Пэўна-асабовы
Г. Толькі чуласці нам сёння нестае.	4. Няпэўна-асабовы
Д. У полі ціш і спевы птушак.	5. Безасабовы
Е. Ведаеш назвы тутэйшых садовых дрэў?	6. Двухсастаўны
Ж. Расці і прыгажэць зямлі любімай.	7. İнфінітыўны

Тэма: знакi прыпынку ў простым сказе і знакi прыпынку памiж дзейнiкам I выказнiкам

Заданне 97. Выпішыце нумары сказаў, у якіх на месцы пропуску ставіцца працяжнік. Вусна растлумачце ўсе пунктаграмы.

Варыянт І. 1. Зорнае неба ранняй вясной__вельмі цёмнае і загадкавае. 2. Айсбергі__гэта алмазы палярнага ззяння. 3. Добрым лю­дзям__мір, а шаленцам__вір. 4. Радасць і трывога, уздым і хваляванне__ ўсё змяшалася ў адчуваннях Паходні. 5. Расліны ў вучонага-батаніка__ жывыя, з душою і сэрцам. 6. Праца__аснова нашага жыцця, самы надзейны ген сапраўднага даўгалецця. 7. Адыходзяць гады і падзеі, а за імі і з імі__бяда. 8. Хі­трая штука__ўмоўны рэфлекс. 9. Я ― чалавек, які толькі ўмее з грудкі зямлі здабываць хлеб, а з сэрца свайго__песні. 10. Не­ба__блакітнае, у залацістых водсветах, падобнае да паветра ў лясных кветках. 11. Вялікая ўсё ж гэта радасць__праз доўгія гады трапіць у куток маленства. 12. Ён жа ім__не раўня. 13. Чужая старана__тугою арана, слёзкамі засявана. 14. Дарога__хоць шаром каці. 15. Бездухоўнасць__ страшная рэч, яна параджала варвараў, вандалаў, фашыстаў. 16. Самыя разумныя і прыгожыя__свае дзеці. 17. Розум__не кулеш, у галаву не ўвальеш. 18. İ сонца, і далёкі лес, і луг, і рэчка, і людзі, і вецер__усё рыхтуецца да сну. 19. Разумнаму навука прыбаўляе розуму, а дур­ню__дурасці. 20. Які прыгожы__чалавек, што шануе бацьку. 21. Зямля беларуская__шчодрая на таленты. 22. Геолагі могуць назваць мінерал, батанікі__фіялку, заолагі__малюска, звязаных з імем Дамейкі. 23. İ гэтыя кветкі, і маладая трава, і лёгкае паветра__ўсё было ўрачыста-святочным. 24. Старажытны Пінск__сэрца беларускага Палесся. 25. Зямля__адзіны дом чалавецтва ў бязмежных прасторах Сусвету. 26. Ад ракі павявала свежасцю і спакоем вады, ад дубровы__веліччу і вечнасцю. 27. У вер­шах__надзвычай адчувальная язычніцкая аўра. 28. Усё: і кветку на лузе, і рыжую палявую пясчынку__я дбайна ў сэрцы берагу. 29. Сінеча вады, свежы вецер, пахі рыбы і перапрэлых водарасцяў__усё было незвычайнае. 30. Цудоўная рэч__жыццё. 31. Меркурый__самая малая пасля Плутона планета Сонечнай сістэмы. 32. Людское сэрца__быццам мора, у ім бывае шторм і штыль. 33. Праўда свет кіруе ў заўтра, хлусня__да гібельнай мяжы. 34. Вучыцца ў прыроды__галоўнае для чалавека. 35. Веснавыя сны__светлыя і лёгкія, ружовыя і кароткія, як красавіцкая ноч. 36. Любоў да сваёй зямлі, да Бацькаўшчыны__самае высакароднае пачуццё. 37. Мора пахне ёдам і водарасцямі, зямля__пылам, сухой калючкай, нагрэтым мармурам. 38. Купала для нас__як легенда. 39. Чысты і беласнежны__ Багдановічаў подзвіг на карысць краю. 40. З’яўленне на Зямлі ў адзін, 1882, год двух паэтаў__гэта божы дар беларускаму народу.

Варыянт ІІ. 1. Вялікі паэт__заўсёды вялікі настаўнік. 2. Сонца дае цеплыню і святло, зямля__свае жыватворныя сокі. 3. Багаты і прыгожы__ левы бераг Шчары. 4. Ма­ладзенькія хвойкі на ўзлессі__быццам хлапчукі ў кажушках. 5. Быць чалавекам, любіць людзей__дэвіз жыцця і творчасці П.Панчанкі. 6. Мы жывём у свеце, дзе вечар змяняецца раніцай, вяс­на__восенню, жыццё__смерцю. 7. Я__сын зямлі, нашчадак хлебаробаў. 8. Паэзія Янкі Купалы__гэта расквечаны і чароўны сад. 9. Выхаваць у дзіцяці пачуццё самапавагі__вось абавязак бацькоў. 10. Зямля__халодная, і не­ба__халоднае, космас яшчэ халаднейшы. 11. Увосень слаўна чакаць першага снегу, а зімой__першай травы. 12. Гаспадары былі надзвычай гасцінныя, гледачы__прыхільныя і зацікаўленыя. 13. Самая цікавая__ першая прачытаная кніга. 14. Найлепшая і найпершая педагогіка__жыццё вакол нас, жыццё нашых родных і блізкіх. 15. Гуляюць дзеці каля возера, а неба з сонцам__у вадзе. 16. Усё: неба, поле, дарога і лес__патанула ў снежнай завірусе. 17. Любіць дзяцей__значыць мець педагагічны апты­мізм. 18. Жыццё__натхнёная паэма, якую трэба скласці і пражыць. 19. Мя­сцінка__як мясцінка. 20. Зямля на Случчыне__багатая, урадлівая. 21. Хора­ша пахла з каляін вільготным сасновым карэннем, а з дробных хмызоў__свежай лістотай. 22. Залессе__гэта адна з самых паэтычных мясцін нашай Радзімы. 23. Сышліся ўсе__ дзяды і ўнукі, бацькі і дзеці. 24. Дрэва__загадкавае і мудрае. 25. У чырвонай медзі стаяць дубы, у празрыстым золаце__бярозы. 26. Мараль і культура__паняцці вельмі блізкія. 27. Нават будні ў маладых ― урачыстыя святы, а здабыткі твае__больш падобны на страты. 28. Найвышэйшы ўзлёт полацкай архітэктурнай школы__звязаны з творчасцю дойліда İаана. 29. Зоркаўтва­рэнне__бесперапынны працэс прыроды. 30. Сонейка высокае поіць травы сокамі, а кусты над доламі__росамі мядовымі. 31. Паэтычны свет Купалы__цікавы, вялікі. 32. Пяшчотнымі агеньчыкамі загараюцца зорачкі першых кветак: на ўзлеску__сіняватыя пралескі, на балоце__лотаць. 33. Мір і вайна__словы, якія хвалююць сёння сэрцы людзей. 34. Неба начное__ў дзіўных фарбах. 35. Касіць__мужчынская справа. 36. Сумлен­не__гэта стрыжань маральнасці асобы. 37. Смех, вясёлыя галасы, музыка, лёгкае шапаценне лісця__ўсё злівалася ў невыразную, але жыццярадасную сімфонію. 38. У добрай весткі__лёгкія крылы. 39. Яніна ўбегла ў пакой. Кнігі, сшыткі__на падаконнік. Стол__ад сцяны. На стол__ чысты ручнік.