- •Я. Н. Марозава
- •Л I таратура асноўная:
- •Дадатковая:
- •Тэма: нацiск (акцэнтуацыя) . Для кантролю і
- •Гістарычныя чаргаванні зычных гукаў :
- •Пазіцыйныя чаргаванні зычных гукаў:
- •Гістарычныя чаргаванні галосных гукаў :
- •Зычныя няпарныя па звонкасці і глухасці:
- •11 Санорных: [ л ] , [ л' ] , [ м ] , [ м' ] , [ н ] , [ н' ] , [ в ] , [ в' ] , [ ў ] , [ р ] ,[ j ]
- •Зычныя парныя па звонкасці і глухасці:
- •1. Свiсцячыя [з ] , [с ] , [дз ] , [ц ] , [з' ] , [с' ] , [дз' ] , [ц' ] перад шыпячымі [ ж ], [ш], [дж], [ч] прыпадабняюцца да шыпячых , а іменна:
- •2. Шыпячыя [ ж ] , [ ш ] , [ дж ] , [ ч ] перад свісцячымі прыпадабняюцца да свiсцячых , а іменна:
- •Заданнi да тэмы ”фанетыка. Гукі і літары. Неадпаведнасць вымаўлення напісанню ”
- •Наяўнасць асобных гукаў:
- •2. Наяўнасць спалучэнняў гукаў:
- •Тэма: я к а н н е і
- •Заданнi да тэм : аканне . Яканне
- •Тэма: правапiс галосных у і складаных словах і
- •Заданнi да тэмы : правапiс галосных у складаных словах
- •Да тэм ”Аканне”, ”Яканне ” і ” Правапiс галосных у складаных словах ” :
- •Заданнi да тэмы: правапiс спалучэнняў галосных у iншамоўных словах
- •І варыянт
- •Іі варыянт
- •Тэма: правапiс I, ы, й пасля прыставак .
- •Тэма: п р а в а п I с у , ў і
- •Пасля галосных
- •Заданнi да тэмы: правапiс у, ў
- •Тэма: правапiс звонкiх I глухiх, і свiсцячых I шыпячых зычных .
- •Тэма: правапiс некаторых і
- •Заданнi на паўтарэнне правапiсу
- •Тэма: правапiс прыстаўных і галосных I зычных і
- •Заданнi да тэмы: правапiс прыстаўных
- •Марфалагiчнае падваенне і
- •Выключэнне 1 з тэмы ”падоўжаныя зычныя ” :
- •Выключэнне 2 з тэмы ”падоўжаныя зычныя ” :
- •Тэма: правапiс мяккага знака і
- •İ апострафа і
- •Тэма: з а ц в я р д з е л ы я з ы ч н ы я і
- •Тэма: дзеканне. Цеканне і
- •Тэма: правапiс вялiкай лiтары і
- •Тэма: правапiс складаных назоўнiкаў і
- •Узор: Кравец кравецкі; свет свецкі (правіла ”ЦёТаЧКі ” )
- •Тэма: марфемная структура слоў і
- •Запомнiць:
- •У з о р № 2: словаўтваральны разбор
- •Тэма: р о д н а з о ў н I к а ў і
- •Род назоўнiкаў
- •Род абрэвiятур і
- •Канчаткi назоўнiкаў м. Р. 2-га скланення . Ў р. Склоне адз. Л. .
- •Тэма: ступенi параўнання прыметнiкаў .
- •Памылкi пры ўтварэннi I ўжываннi ступеней параўнання прыметнiкаў
- •Тэма: сiнтаксiчная сувязь лiчэбнiкаў і з назоўнiкамi і
- •Сінтаксічная сувязь паміж словамі ў межах дробавых лічэбнікаў
- •Тэма: з а й м е н н I к і
- •Тэма: правапiс канчаткаў дзеясловаў і
- •1 Варыянт
- •2 Варыянт
- •3 Варыянт
- •Правапiс суфiксаў дзеясловаў і
- •Тэма: д з е е п р ы с л о ў е і
- •Памылкi ва ўтварэннi I . Ва ўжываннi дзеепрыслоўяў і
- •1 Памылка ва ўтварэнні :
- •2 Памылка ва ўжыванні :
- •Прыёмы выпраўлення памылак ва ўжываннi дзеепрыслоўяў
- •3 Лагічная памылка ―
- •Гэта ўжыванне дзеепрыслоўя закончанага трывання з суфіксам -ўшы (-шы ) замест незакончанага ці наадварот.
- •Напрыклад, лагічная памылка ва ўжыванні дзеепрыслоўя ў наступным сказе: Добра адпачываючы на летніх канікулах, дзеці ў верасні зноў з радасцю ўзяліся за вучобу. ( Трэба: адпачыўшы ).
- •Памылкi ва ўтварэннi I ва ўжываннi .
- •Дзеепрыметнiкаў і
- •Тэма: правапiс часцiц і
- •Тэма: асаблiвасцi беларускiх і словазлучэнняў і
- •Словазлучэннямi не з’яўляюцца:
- •Варыянт 1
- •Варыянт 2
- •Тэма: знакi прыпынку ў простым сказе і знакi прыпынку памiж дзейнiкам I выказнiкам
- •Знакi прыпынку пры аднародных членах
- •Знакi прыпынку пры адасобленых членах і пры адасобленых азначэннях I прыдатках
- •Знакi прыпынку пры адасобленых акалiчнасцях
- •Знакi прыпынку пры зваротках I адасобленых пабочных канструкцыях
- •Знакi прыпынку ў складаназлучаных . Сказах .
- •Знакi прыпынку ў складаназалежных . І сказах .
- •Знакi прыпынку ў бяззлучнiкавых сказах і
- •Знакi прыпынку ў камбiнаваных сказах . ( з рознымі відамі сувязі ) і
- •Тэма: т ы п ы т э к с т а ў і
- •1. Арфаграфічныя 3. Граматычныя
- •2. Пунктуацыйныя 4. Моўна-стылістычныя
- •Тэма: л е к с I к а. Ф р а з е а л о г I я .
- •210038, Г. Віцебск, Маскоўскі праспект, 33.
1. Арфаграфічныя 3. Граматычныя
2. Пунктуацыйныя 4. Моўна-стылістычныя
1. Сержант важна праходжваецца перад строем новабранцаў.
2. Не смелы вецер гнаў рэдкія хмары па светламу небу.
3. Ён сядзеў спераду з дзядзькам Сашай, а бацька з Аленкай ззаду.
4. Цяжка змерыць суровы шлях гераічнага, беларускага народу.
5. Узыйдзе месяц над курганам у вянках прыгажосці і чар, і ўзорам тонкім, даматканым засцеле ў просіні абшар.
6. Вабяць сваёй прыгажосцю ткацкія вырабы лепшых майстрыц мядзельшчыны.
7. Ціха гамоне і вецце і лісце, як гаманіла калісці, калісці.
8. Сцёпка паважна рашчыніў чамадан, і вынеў адтуль гасцінец матцы.
9. Дзядзька моцна сябраваў з гэтай плаксай Алесем.
10. Прарочыя птушкі ці вам не відаць, які цяжкі, яшчэ нязведаны шлях у вас наперадзе.
11. Снег на маленькам азярцэ быў расквечаны заячымі слядамі.
12. Куды не пайду, і дзе не спынюся ― стогне жыццё на маёй Беларусі.
13. Углыб зямлі ўвайшлі карэнні яго; моцна дуб стаіць, ні варушыцца.
14. Сёння ў нашам горадзі колькасць хранічна хворых пераваліла за трынаццаць тысяч.
15. Палатняныя крыллі ветрака то цяжка ўздымаліся, то падалі ў ніз.
16. Таленавіты батанік Дворык Людміла напісаў цікавую кнігу пра ўнікальны куток нашай зямлі.
17. Нешта невядомае, неспазнанае дагэтуль зварухнулася ў маёй душы да гладкіх як боханы хлеба грудкоў у спелым жыці.
18. Сцеляць туманы сівы абрус. Маленькая хвойка не ведала нашто пазіраць, каго слухаць, чым цешыцца.
19. Вышыня сяквоі дасягае сто пяцьдзесят метраў, а дыяметр ― пятнаццаць метраў.
20. Жанчына павярнула на сцежку, відаць мела намер прайсці на цянькі.
Тэма: л е к с I к а. Ф р а з е а л о г I я .
Заданне 112. Устанавіце адпаведнасць паміж моўнымі з’явамі і іх назвай. Узор запісу: А 3; Б 4; В 4…
А . Дзяўчынка Надзея ― Грэла сэрца надзея. Б . Прастудлівае дзіця ― Прастудная хвароба. В . Карэктны адказ ― Правільны выраз. Г . Пацярпеў фіяска ― Атрымаў няўдачу. Д . Малаціць жыта ― Малаціць у дзверы. Е . Асобныя меркаванні ― Асабістыя рэчы. Ё . Рыпучы журавель ― У небе шэры журавель. Ж . Прыродны фактар ― Абгрунтаваны факт. З . Баечная мараль ― Байкавая коўдра. İ . Сядзець на лаве ― У расплаўленай лаве. К . Аддаваць перавагу ― Мець прыярытэт. Л . Спагадлівая душа ― Жорсткая натура. |
1. Антонімы 2. Паронімы 3. Сінонімы 4. Мнагазначныя словы 5. Амонімы
|
Заданне 113. Устанавіце адпаведнасць паміж фразеалагізмамі і іх значэннем. Узор запісу: А 1; Б 5; В 6…
А . Вуды закідваць Б . Даставаць гізунты В . За дзедам шведам Г . Рукой пайсці Д . Як Піліп з канапель Е . Выкручваць сырыцу Ё. Напрамілы бог Ж . З жабіны прыгаршчы З . Хоць вады напіся İ . Як гусь на бліскавіцу |
1. Вельмі даўно 2. Вельмі мала 3. Вельмі прыгожы 4. Рабіць намёк на што-небудзь 5. Здзіўлена, разгублена 6. Нечакана, знянацку 7. Вельмі шчыра і настойліва 8. Моцна здзекавацца 9. Добра весціся, гадавацца (пра жывёл, птушак) 10. Муштраваць, цалкам падпарадкоўваць сваёй волі
|
З М Е С Т
Уводзіны…………………………………………………………………. Літаратура……………………………………………………………….. Націск (акцэнтуацыя): для кантролю …………………………………. Націск (акцэнтуацыя): для завучвання………………………………… Складападзел……………………………………………………………. Фанетыка………………………………………………………………… Асіміляцыя (прыпадабненне) трох відаў………………………… Прыметы іншамоўных слоў……………………………………….. Арфаграфія Аканне………………………………………………………………. Яканне………………………………………………………………. Правапіс галосных у складаных словах………………………….. İншамоўныя спалучэнні галосных……………………………….. Правапіс і, ы, й пасля прыставак…………………………………. Правапіс у, ў………………………………………………………... Правапіс звонкіх і глухіх, свісцячых і шыпячых зычных………. Правапіс некаторых спалучэнняў зычных………………………. Правапіс прыстаўных галосных і зычных……………………….. Правапіс падоўжаных зычных. Марфалагічнае падваенне……... Правапіс мяккага знака і апострафа………………………………. Зацвярдзелыя зычныя……………………………………………… Дзеканне, цеканне………………………………………………….. Правапіс вялікай літары…………………………………………… Правапіс складаных назоўнікаў…………………………………... Правапіс складаных прыметнікаў………………………………… Марфемная структура слоў…………………………………………….. Спосабы словаўтварэння……………………………………………….. Словаўтваральны разбор………………………………………….. Марфалогія Тыпы скланення назоўнікаў………………………………………. Склонавыя канчаткі назоўнікаў…………………………………... Род назоўнікаў……………………………………………………… Канчаткі назоўнікаў м. р. 2-га скланення ў Р. склоне адз. ліку…. Ступені параўнання прыметнікаў………………………………… Сінтаксічная сувязь лічэбнікаў з назоўнікамі……………………. Займеннік…………………………………………………………… Правапіс канчаткаў дзеясловаў…………………………………… Правапіс суфіксаў дзеясловаў…………………………………….. Дзеепрыметнікі (утварэнне і ўжыванне)…………………………. Дзеепрыслоўе………………………………………………………. Правапіс прыслоўяў і блізкіх да іх спалучэнняў………………… Правапіс часціц…………………………………………………….. Сінтаксіс і пунктуацыя Асаблівасці беларускіх словазлучэнняў…………………………. Аднасастаўныя сказы……………………………………………… Знакі прыпынку ў простым сказе ― Знакі прыпынку паміж дзейнікам і выказнікам…………… ― Знакі прыпынку пры аднародных членах………………….. ― Знакі прыпынку пры адасобленых членах………………… Знакі прыпынку ў складаназлучаных сказах…………………….. Знакі прыпынку ў складаназалежных сказах…………………….. Знакі прыпынку ў бяззлучнікавых сказах………………………... Знакі прыпынку ў камбінаваных сказах………………………….. Знакі прыпынку пры простай мове……………………………….. Тыпы тэкстаў…………………………………………………………….. Лексіка. Фразеалогія……………………………………………………..
|
3 4 6 11 15 16 17 22
24 25 28 33 35 37 39 40 43 45 47 49 50 50 52 54 57 59 62
69 70 72 76 80 83 87 90 94 95 96 100 103
106 109
110 112 115 122 124 127 128 133 137 145
|
Вучэбнае выданне
Марозава Яўгенія Нічыпараўна
РЫХТУЕМСЯ ДА ЦЭНТРАЛİЗАВАНАГА ТЭСЦİРАВАННЯ
Дапаможнік для слухачоў факультэта
давузаўскай падрыхтоўкі
Друкуецца ў аўтарскай рэдакцыі
Тэхнічны рэдактар А. İ. Мацяюн
Падпісана ў друк 21. 02. 2008. Фармат 60х841/16 . Папера афсетная.
Гарнітура Таймс. Друк афсетны. Ум. друк. арк. 8, 72. Ул.-выд. арк. 7, 53.
Тыраж 150 экз. Заказ 12.
Выдавец і паліграфічнае выкананне — установа адукацыі
”Віцебскі дзяржаўны універсітэт імя П.М.Машэрава”
Ліцэнзія ЛВ № 02330/0056790 ад 1.04.2004.
Надрукавана на рызографе ўстановы адукацыі
”Віцебскі дзяржаўны універсітэт імя П.М.Машэрава”