Математика Сизов 2011
.pdfy
y (x 2)2 3 |
3 |
|
y (x 1) |
|
2 |
|
y ln(x 2) |
|
|
|
|
|
1 |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
-4 -3 -2 -1 |
1 |
2 |
3 4 |
|
-1 |
|
|
Пример 2. Найти точки разрыва функции f(x), определить их род, построить приблизительный график функции.
f x arctg 2 x 2 . x x 12
Решение. Функция (u) arctg u – непрерывная и возрастающая на всей числовой оси, если сложный аргумент u u x непрерывен и возрастает на числовой оси. В нашем случае сложный аргумент –
функция u x |
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2 |
|
имеет |
разрыв в точках |
||||||||||||
x2 x 12 |
|
x 3 x 4 |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
x 4, |
x 3, т.к. в этих точках u x не существует: |
|
|
||||||||||||||||||||||
|
u 4 |
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
4 2 |
|
|
|
|
|
6 |
|
; |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
x 3 x 4 |
|
x 4 |
4 3 4 4 |
( 7) 0 |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
u 3 |
|
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
3 2 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
x 3 x 4 |
|
x 3 |
3 |
3 3 4 |
0 |
|
7 |
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
В остальных точках числовой оси функция u x |
непрерывна, |
т.к. многочлены, входящие в функцию непрерывны на всей числовой оси
|
Искомая |
функция |
|
f x arctg |
x 2 |
то |
же |
будет |
||||||
|
|
x2 x 12 |
|
|||||||||||
непрерывна на всей числовой оси кроме точек x 4, x 3 . |
|
|
||||||||||||
|
Проведем |
исследования непрерывности |
f (x) |
в |
точках |
|||||||||
x 4, x 3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
x 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
f ( 4) arctg |
|
x 2 |
|
|
arctg |
|
4 2 |
arctg |
|
6 |
|||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
1. |
x 3 x 4 |
|
x 4 |
( 4 3) 4 4 |
7 0 |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
arctg( ).
61
|
Функция |
f x |
в точке x 4 не определена, т.к. не определен |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
arctg( ) |
по той |
простой причине, |
что сам аргумент для arctg не |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
определен (аргумент (+∞) для функции arctg не есть число). |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. |
lim |
f (x) lim arctg |
|
|
|
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
limarctg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 2 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
x2 x 12 |
( 4 |
)2 ( 4 ) 12 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x 4 |
|
|
|
|
x 4 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
limarctg |
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
limarctg 6 limarctg( ) |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
16 |
8 2 4 12 |
2 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
lim f (x) |
|
lim arctg |
|
|
|
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
limarctg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 2 |
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
x2 x 12 |
|
( 4 )2 ( 4 ) 12 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x 4 |
|
|
|
|
x 4 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
limarctg |
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
limarctg 6 |
limarctg( ) . |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
16 8 2 4 12 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
0 |
|
|
7 |
|
2 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Замечание. Здесь символ обозначает бесконечно-малую |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
величину, при этом бесконечно-малой высшего порядка 2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
пренебрегают. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
3. |
lim |
f (x) |
lim |
f (x) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
x 4 |
|
|
|
|
x 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f (x) в точке x 4 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
Односторонние пределы функци |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
существуют, т.к. существуют пределы: |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lim arctg( ) |
, lim arctg( ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
функция f x |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
Эти пределы разные, значит, в точке x 4 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
имеет разрыв I первого рода в виде скачка. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
x 3 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
1. |
f (3) arctg |
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
arctg |
|
3 2 |
|
|
|
|
|
|
arctg |
1 |
arctg( ). |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
x |
3 x 4 |
3 3 3 4 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 7 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
Функция |
f (x) |
в точке x 3 не определена. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. |
lim |
f x lim arctg |
|
|
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
limarctg |
|
|
|
|
|
|
3 2 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
x2 x 12 |
3 2 3 12 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x 3 |
|
|
|
|
x 3 |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
limarctg |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
limarctg |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
limarctg( ) |
π. |
|||||||||||||||||||||||||
9 6 2 3 12 |
( 7 ) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
lim f(x) |
lim |
arctg |
|
|
|
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
lim arctg |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
x2 x 12 |
|
( 3 |
)2 ( 3 ) 12 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x 3 |
|
|
|
x 3 |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
lim arctg |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim arctg |
|
|
|
1 |
|
|
limarctg( ) |
. |
||||||||||||||||||||||
9 |
6 2 3 12 |
7 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. |
lim |
f (x) f (x) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
x 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
62
В точке |
x 3 |
|
|
функция |
f ( x ) |
|
|
не определена, |
имеет разные |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
односторонние пределы, т.е. в этой точке имеет место разрыв I рода в |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
виде скачка. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f ( x ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Для |
|
построения |
|
графика |
|
функции |
|
|
|
|
|
определяем |
её |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
поведение в бесконечно удаленных точках |
|
x , |
для чего нужно |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
определить пределы |
|
lim f (x), lim f (x) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
lim f(x) lim arctg |
|
|
x 2 |
|
|
|
arctg lim |
|
|
|
|
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
x2 x 12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
x |
x |
|
|
|
|
x x2 x 12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
x 1 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 0 |
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
arctg lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
arctg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
arctg |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
12 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|||||||||||||||||||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
x x 1 |
12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 12 0 |
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
arctg |
1 |
arctg( 0 ) 0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Функция f x стремится к нулю, оставаясь меньше нуля. |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
lim f x lim arctg |
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
arctg lim |
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x2 x 12 |
|
x2 x 12 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x |
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 arctg 0 0. |
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
arctg lim |
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
arctg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
arctg |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
12 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
x |
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
Функция стремится к нулю сверху, оставаясь больше нуля. |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
При построении графика учтем, что он пересекается с осью Ox в |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
точке x 2 , т.к. f (2) arctg |
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
arctg |
|
|
2 2 |
|
|
|
arctg(0) 0. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x2 x 12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
22 2 12 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
Приближенный график функции f x |
имеет вид: |
|
|
|
|
|
|
y
2
-4 -3 -2 -1 |
1 2 3 4 |
2
x
Пример 3. Для функции f ( x ) установить, является ли функция непрерывной или разрывной в двух точках x1 è x2 . В случае разрыва определить род разрыва. Сделать схематический чертеж.
63
1
y f (x) 72 x , x1 2 , x2 1.
Решение. На основании трех достаточных условий непрерывности функции в точке проведем данные исследования в
точках x1 è x2 . x1 2.
11
1.f ( 2) 72 2 70 7 .
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
1 |
7 |
1 |
|
1 |
|
|||||
2. lim |
f (x) |
lim 7 |
2 x |
|
7 |
2 2 0 |
7 |
0 |
|
0 . |
|||||||||
7 |
|
||||||||||||||||||
x 2 0 |
|
x 2 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
1 |
7 . |
|
|
|
|
|||||
lim f (x) lim 7 |
2 x |
|
7 |
2 2 0 |
|
70 |
|
|
|
|
|||||||||
x 2 0 |
x 2 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Функция |
в точке x1 2 |
|
не |
существует, |
её |
предел слева |
существует и равен нулю, но предел справа не существует. Это разрыв второго II рода.
x2 1.
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
f 1 7 |
|
|
|
7 |
|
|
|
7. |
|
|
|
|
|
|
|||||||
1. |
2 x |
|
|
2 1 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
f x |
|
x 1 |
1 |
|
|
1 |
|
1 |
|
|
7. |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
2. |
lim |
|
lim |
7 |
2 x |
|
7 |
2 1 0 |
7 |
1 0 |
|
|
||||||||||
|
x 1 0 |
x 1 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
f x |
|
|
1 |
|
|
1 |
|
1 |
|
|
7. |
|||||||||
|
lim |
|
lim 7 |
2 x |
|
7 |
2 1 0 |
|
7 |
1 0 |
|
|||||||||||
|
x 1 0 |
|
x 1 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
3. |
lim |
f x |
|
lim |
f x f 1 7 . |
|
||||||||||||||||
|
x 1 0 |
x 1 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В точке x2 1 функция непрерывна, т.к. все три условия
непрерывности соблюдены.
Для построения графика определим поведение функции в бесконечно удаленных точках x .
lim f x lim 7 |
|
1 |
7 |
1 |
7 |
1 |
7 0 |
1 |
|
1 |
1. |
|||||||
2 x |
2 |
|
||||||||||||||||
70 |
1 |
|||||||||||||||||
x |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Функция стремится к 1 снизу, оставаясь меньше 1. |
||||||||||||||||||
|
1 |
|
1 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
lim f x lim7 |
|
7 |
|
7 |
|
70 1. |
|
|
|
|
||||||||
2 x |
2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||
x |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Функция стремится к 1 сверху, оставаясь больше 1.
64
График функции имеет вид:
y
1
-2 |
-1 |
0 |
x
|
|
|
4.3. Задания на контрольную работу |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Задание 1. |
Построить |
график функции y kf px a b |
||||||||||||||||||||
преобразованием графика функции y f x . |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
y 2sin 3x 3 |
|
|
|
|
2. y 3cos |
x |
|
||||||||||||||
1. |
1. |
|
|
|
|
1 1. |
||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
||||
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
cos 3x |
2 1. |
|||||||
3. |
y 3sin |
|
|
2 |
|
|
1. |
4. |
y |
|
||||||||||||
2 |
2 |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
y |
1 |
sin 2x 1 |
1 |
|
|
|
|
x |
|
|
|||||||||||
5. |
2 |
2 |
. |
6. |
y 2cos |
|
|
|
1 2 . |
|||||||||||||
3 |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
7. |
y |
1 |
|
3x |
1 |
|
2 . |
8. |
y 3cos 2x 3 1. |
|||||||||||||
4 |
sin |
2 |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
9. |
y 2sin |
x |
|
2 |
|
|
1 |
. |
10. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
3 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y14 cos 2x 3 2 .
Задание 2. В заданной функции y f ( x ) найти точки разрыва и определить род разрыва. Сделать чертеж.
|
|
x, |
|
x 0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f x arctg |
|
|
|
1 |
|
|
1. а) |
f x x 1 2 , |
|
0 x 2; |
б) |
|
|
|
. |
|
||||
|
|
x2 |
x 6 |
|
|||||||||
|
|
x 3, |
x 2. |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 6 2 |
1, x 4; |
|
|
|
|
|
x |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
f x arctg |
|
|
|
|
||
2. а) |
f x |
|
3, |
4 x 2; |
б) |
|
|
|
|
. |
|||
|
|
x2 |
2x |
3 |
|||||||||
|
|
e |
x 2 |
, |
x 2. |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
65
|
|
|
|
arctg x, |
|
x 1; |
|
|
|
||||||||
3. а) |
|
|
|
|
-x 1, |
|
1 x 3; |
||||||||||
f x |
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
5 |
2 |
2, |
|
x 3. |
|
|
||||||
|
x |
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- x 2 2 5, |
|
x 0; |
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
2x 3, |
|
0 x 2; |
||||||||||
4. а) f x |
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
1 |
x 2, |
|
|
x 2. |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0; |
|
|
|
|||
|
x 2 2 4, |
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
5. а) |
|
|
|
|
sin 2x, |
0 x |
; |
||||||||||
f x |
|
|
|
2 |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2, |
|
x |
|
. |
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos x, |
|
|
x 0; |
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
0 x 1; |
|
|
|
|
||||||
6. а) f x x2 1, |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
x, |
|
|
x 1. |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 1 |
3 |
, |
|
x 1; |
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
7. а) |
|
-4 x-3 , |
|
1 x 3; |
|
|
|
||||||||||
f x |
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2, |
|
x 3. |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 4, |
|
x 1; |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
-1 x 1; |
|
|
|
|
||||||
8. а) f x x2 2, |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
2x, |
|
|
x 1. |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
, |
x 0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
9. а) |
|
|
|
0 x π |
|
; |
|
|
|
|
|||||||
f x tgx, |
4 |
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
x π |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
2, |
|
. |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2, |
|
|
x 1; |
|
|
|
|
|||||||
10. а) |
f x |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
x 1; |
|
|
|||||
x2 1, |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
x 3, |
|
|
|
x 1. |
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б)
б)
б)
б)
б)
б)
б)
б)
f x arctg x2 1x 2 .
f x arctg 3 21 x2 . x
f x arctg 6 1 x2 . x
f x arctg 2 1 x2 . x
f x arctg 2 x 1 . x x 6
f x arctg 2 x 1 . x 2x 8
f x arctg 4 3x x2 . x
f x arctg 9x x12 .
66
Задание 3. Для функции y f x установить, является ли
функция непрерывной или разрывной в двух точках x1 и x2 . В случае разрыва определить род разрыва. Сделать схематический чертеж.
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
1. |
f x 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
x 5, x |
|
|
3. |
||||||||||||
|
5 x |
2 |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
2. |
f x 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
x 5, x |
|
|
7 . |
||||||||||||
7 x |
2 |
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
3. |
f x 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
x 4, x |
|
|
1. |
||||||||||||
|
|
4 x |
2 |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
4. |
f x 6 |
|
|
|
|
|
, |
|
x 1, x |
|
|
3. |
|||||||||||||||
3 x |
2 |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
5. |
f x 7 |
|
|
|
|
|
|
, |
|
x 2, x |
|
|
1. |
||||||||||||||
2 x |
2 |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
6. |
f x 8 |
|
|
|
|
|
, |
|
x 3, x |
|
|
4 . |
|||||||||||||||
|
4 x |
2 |
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
7. |
f x 9 |
|
|
|
|
, |
|
x 7, x |
|
|
3 . |
||||||||||||||||
7 x |
2 |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
8. |
f x 10 |
|
|
|
, |
|
x 2, x |
|
|
5 . |
|||||||||||||||||
5 x |
2 |
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
9. |
f x 11 |
|
|
, |
|
x 1, x |
|
|
2 . |
||||||||||||||||||
2 x |
2 |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
10. |
f x 12 |
|
, |
x |
3, |
x |
|
2 . |
|||||||||||||||||||
3 x |
2 |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
67
5. Дифференциальное исчисление функции одной переменной
5.1. Краткие сведения из теории
Определения
Производной функции y=f(x) называется предел отношения приращения функции к приращению аргумента, когда последнее
стремится к нулю. Производная функции |
y f x обозначается: y/, |
||||||
f / x , или |
dy . |
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
f x x0 |
f x |
|
|
dy y/ f / x lim |
y |
lim |
|
||||
x |
x |
|
|||||
dx |
x 0 |
x 0 |
f x |
||||
Операция нахождения производной |
f / x от функции |
||||||
называется дифференцированием этой функции. |
|
||||||
Геометрически значение производной функции y f x |
в точке |
равно тангенсу угла, образованного положительным направлением оси Ох и касательной, проведенной к графику функции
в точке с абсциссой x0, то есть |
f / x |
= tg (рисунок 5.1). |
|
|||
|
|
|
0 |
|
|
|
Число tg |
называют угловым |
y нормаль |
|
|||
коэффициентом |
касательной |
и |
|
|||
обозначают k, то есть |
|
|
|
|
||
k f / x0 = tg . |
|
|
М0 |
y=f(x) |
||
В |
прямоугольной |
системе |
касательная |
|
||
координат |
уравнения касательной |
и |
|
|
||
нормали к некоторой кривой y =f (x) в |
х0 |
х |
||||
точке М0(x0; y0) имеют вид: |
|
|
|
|
Рисунок 5.1. y y0 f / (x0 ) (x x0 ) – уравнение касательной,
y y0 f / (1x0 ) (x x0 ) – уравнение нормали.
Производной второго порядка (второй производной) функции y f x называется производная от первой производной. Вторая
производная обозначается: y//, или f //(x), или d 2 y . dx2
68
Производная третьего порядка (третьей производной) |
||
функции y f x |
есть производная от |
производной второго |
порядка: y///=(y//)/. |
|
y f x называется |
Производной n-го |
порядка функции |
производная от (n–1)-го порядка: y n y n 1 .
Производная n-го порядка обозначается: y n , или f n x , или d n y . dxn
Производные высших порядков (вторая, третья и т.д.) вычисляются последовательным дифференцированием данной функции.
Если функция y f t описывает какой–либо физический
процесс во времени, |
то производная |
y/ |
есть скорость протекания |
|
этого процесса. |
y f x выражает |
связь между физическими |
||
Если |
функция |
|||
величинами |
x и y, |
то производная |
yx |
выражает интенсивность |
изменения y по отношению к x (количество величины y приходящееся на единицу величины x). Вычисленная в точке производная показывает мгновенные или точечные значения этих интенсивностей.
Например: мгновенная скорость V dsdt , мгновенный ток i dqdt ,
плотность вещества в точке d dVdm , мгновенная мощность p dAdt и т.д.
Основные правила дифференцирования
Если функции u=u(x) и v=v(x) имеют производные и c=const, то имеют место следующие правила дифференцирования:
|
1. |
c / 0. |
|
|
5. |
u v / |
u/ v u v/ . |
||||||
|
2. |
x/ 1. |
|
|
|
|
6. |
u |
/ |
u/ |
v u v/ |
. |
|
|
3. |
c u |
/ |
/ |
. |
|
|
|
|
|
v2 |
||
|
|
c u |
|
|
v |
|
|
|
|||||
|
4. |
u v / u/ v/ . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
7. если дана сложная функция |
y=f(u), где |
u=u(x), то есть |
||||||||||
y=f[u(x)], |
где функции |
f(u) и |
u(x) |
|
имеют |
производные, то |
|||||||
yx/ |
fu/ ux/ (правило дифференцирования сложной функции). |
69
Таблица производных элементарных функций
1. |
un / n un 1 u/ . |
|||||||||
2. |
1 |
/ |
|
1 |
u/ . |
|
||||
|
|
|
|
|
||||||
|
u2 |
|
||||||||
|
u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. |
u / |
|
|
|
1 |
u/ . |
|
|||
2 |
|
u |
|
|||||||
|
n u |
|
|
|
1 |
|
||||
4. |
/ |
|
|
|
|
u . |
||||
|
n n un 1 |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
5.au / au ln a u/ .
6.eu / eu u/ .
7.loga u / u 1ln a u/ .
8.ln u / u1 u/ .
9.sin u / cos u u/ .
10.cos u / sin u u / .
11.tgu / cos12 u u/ .
12.ctgu / sin12 u u/ .
13. |
arcsin u / |
|
1 |
u/ . |
||
1 u2 |
||||||
|
|
|
|
|||
14. |
arccos u / |
1 |
|
u/ . |
||
1 u2 |
||||||
|
|
|
|
15.arctg u / 1 1u2 u/ .
16.arcctgu / 1 1u2 u/ .
17.sh u / ch u u/ .
18.ch u / sh u u/ .
19.th u / ch12 u u/ .
20.cth u / sh12 u u/ .
При дифференцировании функций необходимо выполнять правила дифференцирования и применять соответствующие формулы таблицы производных элементарных функций.
Пример 1. Найти y/ функции |
y |
1 x3 . |
|
|
1 2x |
Решение. Дифференцируем, как частное из правил дифференцирования и применяем соответствующие формулы.
y/ |
1 x3 / 1 2x 1 x3 1 2x / |
|
3x2 1 2x ( 2) 1 x3 |
|
||||
|
1 2x 2 |
|
|
1 2x 2 |
||||
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
3x2 1 2x 2 1 x3 |
|
3x2 6x3 2 2x3 |
4x3 3x2 2 . |
|||
|
|
1 2x 2 |
|
1 2x 2 |
1 2x 2 |
|
Логарифмический метод
Иногда, прежде чем находить производную от заданного выражения, лучше выражение преобразовать так, чтобы процесс дифференцирования упрощался. Например, прежде чем дифференцировать функцию нужно взять ее логарифм, определить
70